ارحيمەد كۇشى
ءى. ساباقتىڭ تاقىرىبى: § 49 ارحيمەد كۇشى
ءىى. ساباقتىڭ ماقساتى: سۇيىققا تولىق نەمەسە ءبىرازى باتىرىلعان دەنەگە اسەر ەتەتىن كەرى يتەرۋشى كۇشتىڭ دەنەنىڭ كولەمى مەن سۇيىق پەن گازدىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستىلىعىن تاجىريبەمەن انىقتاۋ.
ا) بىلىمدىلىك: سۋ ىشىندە دەنەگە ارەكەت ەتەتىن ىعىستىرۋشى كۇشتى انىقتاۋ
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى وي - ءورىسىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، قورىتىندى جاساۋعا، ءوزىن - ءوزى باعالاپ، سىن كوزبەن قاراۋعا ماشىقتاندىرۋ
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە، ىزدەنىمپازدىققا ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ
ءىىى. ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ارحيمەد شەلەگى، شتاتيۆ، سۋ، شىنى ىدىس، ءارتۇرلى دەنەلەر، كارتوپ، تارازى، كەروسين، بۇكتەمە قاعاز، ۇلەستىرمە قاعازدار، كارتا.
ءىV ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى يگەرۋ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ
V ساباقتىڭ ءتۇرى: دەمونستراسيالىق، ساياحات ساباق
Vءى ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، تاريح، گەوگرافيا
Vءىى ساباقتىڭ ءادىسى: جاڭا تەحنولوگيالىق ادىستەر؛ توپتاستىرۋ ستراتەگيا، سترۋكتۋرالىق - لوگيكالىق سحەما، اقپارات جيناۋ
Vءىىى ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، پسيحولوگيالىق كوڭىل – كۇيىن بايقاۋ
ب) ساباققا كەرەكتى قۇرال - جابدىقتاردى تۇگەندەۋ
ۆ) ساباققا قاتىسۋىن قاداعالاۋ، ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
3. جاڭا ساباق
4. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
5. قورىتىندىلاۋ
6. وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ
7. ۇيگە تاپسىرما
ءى. وتكەن تاقىرىپقا شولۋ جاساۋ.
1. « مەكتەپ» ستانسياسى قاتىناس ىدىس قۇراستىرۋ
№1 تاپسىرما: وقۋشىلارعا بەرىلەتىن تەست سۇراقتارى: تاپسىرمانىڭ جاۋابى دۇرىس بولسا، قاتىناس ىدىس شاينەك شىعۋ كەرەك.
1. اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال نە دەپ اتالادى؟
ا) دينامومەتر
ب) بارومەتر
ۆ) تەرمومەتر
2. اتموسفەرانىڭ ەڭ تومەنگى قاباتى نە دەپ اتالادى؟
ا) تروپوسفەرا
ب) ستراتوسفەرا
ۆ) مەزوسفەرا
3. ادامنىڭ قان اينالىم جۇيەسىندەگى قىسىم قانداي قۇرالمەن ولشەنەدى؟
ا) مانومەتر
ب) بارومەتر
ۆ) سفيگموتانومەتر
4. اتموسفەرالىق قىسىمنىڭ ارەكەتىنە نەگىزدەلگەن قۇرىلعىلاردىڭ بىرىنە نە جاتادى؟
ا) التيمەتر
ب) سورعىلار
ۆ) نيپپەل
№2 تاپسىرما « فيزيكالىق اسپاپتار» ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس
№3 تاپسىرما: « كىم جۇيرىك»
ءىى. جاڭا ساباق: « ىزدەنىمپاز» ستانسياسى
1. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا قوسىمشا مالىمەت بەرۋ
«ماعان جەردىڭ تىرەۋ نۇكتەسىن كورسەتسەڭىز بولعانى، مەن جەردى كوتەرىپ بەرەم»سوزىمەن تاريحتا قالعان ەجەلگى گرەك عالىمى
287 - 212 ج. ج. ب. ە. د ءومىر سۇرگەن سيراكۋز عالىمى ارحيمەد (ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس)
«قىزىقتى فيزيكا» ستانسياسى. دەمونستراسيالىق تاجىريبەلەر جاساۋ.
№1 تاجىريبە ارحيمەد زاڭى: سۇيىققا باتىرىلعان دەنەگە ونىڭ سۇيىققا باتقان بولىگى كولەمىندەگى سۇيىقتىڭ سالماعىنا تەڭ ىعىستىرۋشى كۇش ارەكەت ەتەدى. سۇيىققا باتىرىلعان دەنەنى ىعىستىراتىن كۇشتى ارحيمەد كۇشى ( عا ) دەپ اتايدى.
ع ا = ρgv
№2 تاجىريبە
ب) سۇيىق نەمەسە گازدىڭ كەرى يتەرۋشى كۇشىنىڭ ءمانى سۇيىققا نەمەسە گازعا باتىرىلعان دەنەنىڭ كولەمىنە جانە سۇيىقتىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستىلىعىن دەمونستراسيالاۋ.
جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ
«ءبىلىم» ستانسياسى. «بىلدىك» توپتاۋ ستراتەگيا ءادىسى
(سۋرەت بەرىلەدى)
«تاپقىرلار» ستانسياسى « كىم كۇشتى»
(سۋرەت بەرىلەدى)
«ويلان تاپ» ستانسياسى
نەلىكتەن كەيبىر دەنەلەر باتادى، ال كەيبىرەۋلەرى باتپايدى؟
ساعان كەرەگى: پلاستيلين، شىنى ىدىس، سۋ،
تاجىريبە بارىسى: 1. ىدىستى سۋعا تولتىر
2. پلاستيليننەن قايىق جاساپ، ىدىستاعى سۋعا سال
3. قايىقتى سۋدان الىپ، باۋىرساق سياقتى دومالاقتا دا، قايتادان سۋعا سال.
نە بايقالادى؟ قايىق سۋعا باتپايدى، دومالانعان پلاستيلين سۋعا باتادى.
سەبەبى نەدە؟
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ناتيجەسى: 1. تولىق ۇلگىرىمگە قول جەتكىزىلدى
2. وقۋشىلاردىڭ پانگە قىزىعۋى ارتىپ، ءبىلىم الۋ سەنىمىنە يە بولدى.
3. زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە قابىلەتى جوعارى بالانى تاڭداۋ مۇمكىندىگى تۋدى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ
ۇيگە تاپسىرما: § 49 ارحيمەد كۇشى. وقىپ كەلۋ
ەكسپەريمەنتتىك تاپسىرما:
اپەلسيندى سۋعا باتىر
ساعان كەرەگى: اپەلسين، سۋى بار شۇڭعىل ىدىس،
تاجىريبە بارىسى: ا) ءبۇتىن اپەلسيندى سۋى بار شىنى ىدىسقا سال. ونى سۋعا باتىرۋعا تىرىس. ب) اپەلسيندى قابىعىنان ارشىپ الدىڭعى تاجىريبەنى قايتالا.
نە بايقالادى: ناتيجەسىندە: قابىعى بار اپەلسين سۋعا باتپايدى، قابىعى جوق اپەلسين سۋعا باتادى. سەبەبى نەدە؟
عىلىمنىڭ سىرىن ۇعىنا
شىعىڭدار ءبىلىم شىڭىنا.
ۇقىپتىلىق پەن زەرەكتىك
جەتكىزسىن سىزدەي ورەندى
فيزيكانىڭ سىرىنا - دەپ بۇگىنگى ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
ءىى. ساباقتىڭ ماقساتى: سۇيىققا تولىق نەمەسە ءبىرازى باتىرىلعان دەنەگە اسەر ەتەتىن كەرى يتەرۋشى كۇشتىڭ دەنەنىڭ كولەمى مەن سۇيىق پەن گازدىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستىلىعىن تاجىريبەمەن انىقتاۋ.
ا) بىلىمدىلىك: سۋ ىشىندە دەنەگە ارەكەت ەتەتىن ىعىستىرۋشى كۇشتى انىقتاۋ
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى وي - ءورىسىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، قورىتىندى جاساۋعا، ءوزىن - ءوزى باعالاپ، سىن كوزبەن قاراۋعا ماشىقتاندىرۋ
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە، ىزدەنىمپازدىققا ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ
ءىىى. ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ارحيمەد شەلەگى، شتاتيۆ، سۋ، شىنى ىدىس، ءارتۇرلى دەنەلەر، كارتوپ، تارازى، كەروسين، بۇكتەمە قاعاز، ۇلەستىرمە قاعازدار، كارتا.
ءىV ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى يگەرۋ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ
V ساباقتىڭ ءتۇرى: دەمونستراسيالىق، ساياحات ساباق
Vءى ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، تاريح، گەوگرافيا
Vءىى ساباقتىڭ ءادىسى: جاڭا تەحنولوگيالىق ادىستەر؛ توپتاستىرۋ ستراتەگيا، سترۋكتۋرالىق - لوگيكالىق سحەما، اقپارات جيناۋ
Vءىىى ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، پسيحولوگيالىق كوڭىل – كۇيىن بايقاۋ
ب) ساباققا كەرەكتى قۇرال - جابدىقتاردى تۇگەندەۋ
ۆ) ساباققا قاتىسۋىن قاداعالاۋ، ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
3. جاڭا ساباق
4. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
5. قورىتىندىلاۋ
6. وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ
7. ۇيگە تاپسىرما
ءى. وتكەن تاقىرىپقا شولۋ جاساۋ.
1. « مەكتەپ» ستانسياسى قاتىناس ىدىس قۇراستىرۋ
№1 تاپسىرما: وقۋشىلارعا بەرىلەتىن تەست سۇراقتارى: تاپسىرمانىڭ جاۋابى دۇرىس بولسا، قاتىناس ىدىس شاينەك شىعۋ كەرەك.
1. اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال نە دەپ اتالادى؟
ا) دينامومەتر
ب) بارومەتر
ۆ) تەرمومەتر
2. اتموسفەرانىڭ ەڭ تومەنگى قاباتى نە دەپ اتالادى؟
ا) تروپوسفەرا
ب) ستراتوسفەرا
ۆ) مەزوسفەرا
3. ادامنىڭ قان اينالىم جۇيەسىندەگى قىسىم قانداي قۇرالمەن ولشەنەدى؟
ا) مانومەتر
ب) بارومەتر
ۆ) سفيگموتانومەتر
4. اتموسفەرالىق قىسىمنىڭ ارەكەتىنە نەگىزدەلگەن قۇرىلعىلاردىڭ بىرىنە نە جاتادى؟
ا) التيمەتر
ب) سورعىلار
ۆ) نيپپەل
№2 تاپسىرما « فيزيكالىق اسپاپتار» ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس
№3 تاپسىرما: « كىم جۇيرىك»
ءىى. جاڭا ساباق: « ىزدەنىمپاز» ستانسياسى
1. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا قوسىمشا مالىمەت بەرۋ
«ماعان جەردىڭ تىرەۋ نۇكتەسىن كورسەتسەڭىز بولعانى، مەن جەردى كوتەرىپ بەرەم»سوزىمەن تاريحتا قالعان ەجەلگى گرەك عالىمى
287 - 212 ج. ج. ب. ە. د ءومىر سۇرگەن سيراكۋز عالىمى ارحيمەد (ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس)
«قىزىقتى فيزيكا» ستانسياسى. دەمونستراسيالىق تاجىريبەلەر جاساۋ.
№1 تاجىريبە ارحيمەد زاڭى: سۇيىققا باتىرىلعان دەنەگە ونىڭ سۇيىققا باتقان بولىگى كولەمىندەگى سۇيىقتىڭ سالماعىنا تەڭ ىعىستىرۋشى كۇش ارەكەت ەتەدى. سۇيىققا باتىرىلعان دەنەنى ىعىستىراتىن كۇشتى ارحيمەد كۇشى ( عا ) دەپ اتايدى.
ع ا = ρgv
№2 تاجىريبە
ب) سۇيىق نەمەسە گازدىڭ كەرى يتەرۋشى كۇشىنىڭ ءمانى سۇيىققا نەمەسە گازعا باتىرىلعان دەنەنىڭ كولەمىنە جانە سۇيىقتىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستىلىعىن دەمونستراسيالاۋ.
جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ
«ءبىلىم» ستانسياسى. «بىلدىك» توپتاۋ ستراتەگيا ءادىسى
(سۋرەت بەرىلەدى)
«تاپقىرلار» ستانسياسى « كىم كۇشتى»
(سۋرەت بەرىلەدى)
«ويلان تاپ» ستانسياسى
نەلىكتەن كەيبىر دەنەلەر باتادى، ال كەيبىرەۋلەرى باتپايدى؟
ساعان كەرەگى: پلاستيلين، شىنى ىدىس، سۋ،
تاجىريبە بارىسى: 1. ىدىستى سۋعا تولتىر
2. پلاستيليننەن قايىق جاساپ، ىدىستاعى سۋعا سال
3. قايىقتى سۋدان الىپ، باۋىرساق سياقتى دومالاقتا دا، قايتادان سۋعا سال.
نە بايقالادى؟ قايىق سۋعا باتپايدى، دومالانعان پلاستيلين سۋعا باتادى.
سەبەبى نەدە؟
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ناتيجەسى: 1. تولىق ۇلگىرىمگە قول جەتكىزىلدى
2. وقۋشىلاردىڭ پانگە قىزىعۋى ارتىپ، ءبىلىم الۋ سەنىمىنە يە بولدى.
3. زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە قابىلەتى جوعارى بالانى تاڭداۋ مۇمكىندىگى تۋدى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ
ۇيگە تاپسىرما: § 49 ارحيمەد كۇشى. وقىپ كەلۋ
ەكسپەريمەنتتىك تاپسىرما:
اپەلسيندى سۋعا باتىر
ساعان كەرەگى: اپەلسين، سۋى بار شۇڭعىل ىدىس،
تاجىريبە بارىسى: ا) ءبۇتىن اپەلسيندى سۋى بار شىنى ىدىسقا سال. ونى سۋعا باتىرۋعا تىرىس. ب) اپەلسيندى قابىعىنان ارشىپ الدىڭعى تاجىريبەنى قايتالا.
نە بايقالادى: ناتيجەسىندە: قابىعى بار اپەلسين سۋعا باتپايدى، قابىعى جوق اپەلسين سۋعا باتادى. سەبەبى نەدە؟
عىلىمنىڭ سىرىن ۇعىنا
شىعىڭدار ءبىلىم شىڭىنا.
ۇقىپتىلىق پەن زەرەكتىك
جەتكىزسىن سىزدەي ورەندى
فيزيكانىڭ سىرىنا - دەپ بۇگىنگى ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.