InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: اريفمەتيكالىق امالدار، ەسەپتەۋ تاسىلدەرى

ساباقتىڭ ماقساتى: 1 وقۋشىلاردىڭ اريفمەتيكالىق امالداردى ەسەپتەۋ تاسىلدەرىن پىسىقتاۋ.
2 ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
3 ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋ، ىزدەنىمپازدىققا، تاپقىرلىققا باۋلۋ، ءوزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە ەڭبەگىن باعالاۋ، دوستىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كارتا، سۋرەتتەر، فورمۋلا، گەومەتريالىق فيگۋرالار، شارلار، ءتورت تۇلىك سۋرەتتەرى.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، توپتىق جۇمىس
ءتۇرى: ساياحات ساباق.

ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
ەل تىرەگى بالدىرعانبىز، بالامىز.
بولاشاقتىڭ ماقتانىشى بولامىز.
قاسيەتتى ماڭعىستاۋىم، وركەندەي بەر، وسە بەر.
ءپىر بەكەتىم جەلەپ – جەبەپ جاتا بەر.
« ەلىڭدى ءسۇي، جەرىڭدى ءسۇي» دەگەن اتا – بابامىز.
باعالاۋ: « ات – ەر قاناتى» دەپ جىلقى جىلىندا « 5» دەپ جىلقىمەن
باعالايمىن. ەلباسىمىزدىڭ جولداۋىن قولداي وتىرىپ، « ماڭگىلىك ەل» دەپ
4 دەپ شاڭىراقپەن باعالايمىن.

2. وتكەن ساباق.
№ 7 تەڭدەۋلەردى شەشۋ
تەڭدەۋ دەگەنىمىز نە؟

3. جاڭا ساباق.
1. كوركەم جازۋ.
2. بۇگىنگى ساباعىمىز ەرەكشە ساباق. سەبەبى سىنىبىمىزعا كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر. ءبىز قوناق سىيلايتىن ەلمىز. كەلگەنشە قوناق ۇيالادى، كەلگەسىن قوناق يەسى ۇيالادى دەگەندەي، ۇياتقا قالماي ءوز بىلىمىمەن يناباتتىلىعىمىزدى كورسەتەيىك.
3. بۇگىن ءبىز تۋعان ولكەمىز ماڭعىستاۋ تاريحىنا ساياحات جاسايمىز.
ءار ايالدامادا بوگەتتەر كەزدەسەدى. سول بوگەتتتەردەن سۇرىنبەي وتسەك، ماقساتىمىزعا جەتەمىز، ءوز تۋعان جەرىمىزدىڭ تاريحىن جاقسى مەڭگەرەمىز. ءار ايالدامادا بىزگە تاپسىرمالار بار.

ءبىرىنشى ايالداما
1929 – 1973 جىلدارى – ماڭعىستاۋ اۋدانى
1939 – 1963 جىلدار ارالىعىندا وڭىردە ەكى اۋدان بولدى.
شيەۆچەنكو اۋدانى، ورتالىعى – فورت شيەۆچەنكو جانە ماڭعىستاۋ اۋدانى، ورتالىعى – تاۋشىق كەنتى.
№ 1 ەسەپ
ا) ءار توپتىڭ توپ باسشىسى ەسەبى بار ءبىر شاردان الادى.
ءا) قالدىقپەن ءبولۋ
توپ باسشىلارى شىعارادى.

ەكىنشى ايالداما
1990 جىلدان ماڭعىستاۋ دەربەس وبلىس اتاندى.
№ 2 ەسەپ
1 – توپ
(987 – 214) • (6542 – 6245) = 229581
2 – توپ
(10000 – 9845) • (200 + 150) = 54250
3 – توپ
(1258 – 698) • 524 = 293440
4 – توپ
(1681 + 694 ): (225: 45) = 475
5 – توپ
(120000 – 92000): (987 – 967) = 1400

سەرگىتۋ ءساتى
مىناۋ مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى سودان باستالعان.
التىن بەسىك تۋعان جەر
مۇندا قىزىق ءبارى بار.
مىناۋ مەنىڭ سەزگەنىم.
ءومىر بويى سۇيەمىن.
جاسا! جاسا!
تۋعان جەر!
ءۇشىنشى ايالداما.
دۇنيە جۇزىلىك ماقتاۋى بار مۇنايى، گاز قورى، كومىر، اق بور تاسى، ءتورت تۇلىگى ساي مەكەن بولىپ تابىلادى.
№ 4 – ەسەپ
ا) 75: 3 = 25 (1 ادامعا) 143 • 25 = 3575كگ
ءا) 640: 32 = 20كگ (1 اعاشقا) 100 • 20 = 2000كگ
ءتورتىنشى ايالداما
وبلىستىڭ باتىسىندا كاسپيي تەڭىزى – جەر شارىنداعى ەڭ ءىرى تۇزدى كول، ءبىراق كولەمىنە، دامۋ تاريحىنا قاراپ تەڭىز قاتارىنا جاتادى.
كاسپييدىڭ ۇزىندىعى 1200 كم. ورتاشا ەنى 320 كم. ەڭ تەرەڭ جەرى 1025 مەتر. تەڭىزدە بەكىرە، قىزىل بالىق، قورتپا سياقتى باعالى بالىقتارى بار.