InfoHub Logo

اداق باتىردىڭ ومىرىندە جۇرت تاڭىرقارلىق ەرەكشە ءۇش ادەت بولىپتى. ءبىرىنشى ادەتى — وزىنە ءتان اتىن كىم مىنسە دە قويمايدى. قينالعانىنا رەنجىمەيدى. ەكىنشى ادەتى — سىيلى قوناقتا، تويدا، استا الدىنا قانداي تاعام قويىلسا دا تالعاماي، جەي بەرەدى. ءۇشىنشى ادەتى — جاۋعا قارسى جورىقتاردا، باسقا دا شابۋىلداردا كۇشى باسىم قۇرۋلى توپتان قايمىقپايدى.

ەل ادامدارى باتىردىڭ بۇل ادەتتەرىن الدەنەشە رەت سىناپ بايقادى، بوس ءسوز ەمەس، شىن ەكەندىگىن ءىس جۇزىندە انىقتادى. اقىرىندا سونداي ىسكە ادەتتەنۋىنە نە سەبەپ بولعانىن باتىردىڭ وزىنەن سۇرادى. بۇل سۇراققا ول تۇجىرىمدى جاۋاپ قايىردى.

— بىردە جالعىز ءوزىم جازىق دالادا كەلە جاتتىم، — دەپ باستادى ول ءسوزىن، — كۇن كەشەيدى. اتىمنان ءتۇستىم دە، ەكىندى وقىدىم. نامازىمنىڭ ەكى باسىن وقىعاندا، اتىم ءجۇرىپ كەتتى. ول ءۇشىن نامازىمدى بۇزعانىم جوق، قالعان ەكى باسىن وقىپ، ارتىما قاراسام، اتىم كورىنبەيدى. مۇلدە ۇزاپ كەتىپتى. كۇن باتىپ، قاس قارايدى. كيىمشەڭ، جاياۋ جۇگىرىپ قاجىدىم. ماڭايدا ءتىرى جان جوق. جاپان دالادا جاتىپ، تىنىعۋعا تۋرا كەلدى. تاڭەرتەڭ تاعى ىزدەدىم، تابا المادىم. قۇلىن كۇنىنەن ءوزىم كۇتىپ وسىرگەن، قانداي جاعدايدا بولسا دا وزىمە سەرىك بولا الادى دەپ سەنگەن اتىم ءتورت باس نامازىمدى اياقتاۋىما قاراماي، ايدالاعا قاڭعىتىپ تاستاپ كەتتى. سول وپاسىزدىققا نالىعان كەزىمدە: «اتىمدى ەشكىمنەن قورىماسپىن، كىم ءمىنىپ قيناسا دا ءلام دەمەسپىن» دەپ سەرت ەتكەنمىن. ءبىر كۇن، ءبىر ءتۇن ەل تاپپاي، جاياۋ سەندەلىپ جۇرگەندە مەيلىنشە اشىقتىم دا شولدەدىم. سول اۋىرتپالىق جاعداي ۇستىندە: «بۇدان بىلاي قانداي تاعام كەزدەسسە دە، تالعاماي جەي بەرەمىن» دەپ وزىمە ءوزىم انت ەتكەندەي بولعامىن. قاي جەردە، قانداي جيىندا بولسا دا الدىما قويىلعان استى تالعاماي جەي بەرۋىمە — سەبەپ وسى.

— سامساعان قارۋلى توپتان قايمىقپاۋىما دا سەبەپ بولدى، — دەپ باتىر ءسوزىن ودان ءارى جالعاستىردى. — ءبىر توپ ادام اڭ اۋلاۋعا شىقتىق. ءبارىمىز دە اتقان وعىمىز جەرگە تۇسپەيتىن، شاپقان قىلىش، نايزامىز ءمۇلت كەتپەيتىن مەرگەندەرمىز. كەنەت الدىمىزدان ءبىر قويان تۇرا قاشتى.
وعان وق جۇمساۋدى لايىق كورمەدىك. قوياندى اينالا قورشاپ الىپ، نايزاگەرلىك، قىلىشكەرلىك قابىلەتىمىزدى بايقالىق دەستىك. قويان قاماۋدا قالدى. كوزى باقىرايىپ، ءارقايسىمىزعا جاۋتاڭ-جاۋتاڭ قارايدى. ءار جاقتان بەرىلگەن تۇرتكى دىبىستاردان قورىققان قويان قاماۋدان شىعىپ كەتۋگە ارەكەت ەتتى. كەنەت ماعان قاراي جۇگىرىپ كەلدى دە، جانىمنان سەكىرىپ كەتتى. سىلتەگەنىم قاتە كەتپەيتىن قىلىشىم دا، نايزام دا تيمەدى، قويان زىمىراپ كەتە باردى. جولداستارىم بۇل ءمۇلت كەتۋىمدى تابالاعان جوق، ءبىراق ول وزىمە اۋىر سوقتى. دەگەنمەن ودان ماڭگى ەستە قالارلىق قورىتىندى جاسادىم. «قىرىق كۇن قىرعىن بولسا دا، اجالدى ولەدى» دەگەن ناقىل وسىنداي تاجىريبەدەن تۋعان عوي. «قانداي اۋىرتپالىق، قانداي قاتەرلى جاعداي كەزدەسسە دە، ودان قايمىعىپ شەگىنبەسپىن» دەپ جولداستارىم الدىندا سەرت ەتتىم.

بۇل سوزدەر، باتىردىڭ ەرلىگى، توزىمدىلىگى جۇرتقا ۇنادى.

---