InfoHub Logo

اسەت نايمانباي ۇلى (1867-1922) — اقىن، انشى-كومپوزيتور. ول قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋدانىنىڭ باقتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اسەت كەدەي شارۋا وتباسىنان شىققانىمەن، ەسكىشە وقىعان، كوزى اشىق ادام بولعان. اسەت — نەگىزىنەن، ايتىس اقىنى. ول ىرىسجان، ءارىپ، باقتىباي، كارىباي، قالي، سامبەت دەگەن اقىندارمەن جانە ماليكە قىزبەن ايتىسقان.

اسەت نايمانباي ۇلىنىڭ «ساليحا — سامەن»، «اعاش ات»، «پەريزات»، «ءۇش جەتىم قىز»، «نۇعمان — ناعىم»، «مالىك — داراي»، «ءجامساپ»، «كەشۋباي» اتتى قيسسا-داستاندارى، «جاس جىگىت  ناداندىقپەن  الدانادى»،  «وسيەتنامادا»،  «سۇيەنگەن، جانىم، جالعىز ءوزىڭ»، «سەنىسپەي، ۋاعدالى سەرتتەن قايتپا»، «قاراقۇرساق كۇشىك بولىسقا»، «اقىرعى ءسوز»، «جاس شاما» ت.ب. كوپتەگەن شىعارمالارى بار. ول ا. س. پۋشكيننىڭ «ەۆگەنيي ونەگين» رومانىن اۋدارىپ (ەركىن اۋدارعان)، ونى ءوزى قيسسا ەتىپ جىرلاعان.

اسەت مۇرالارىنىڭ ىشىندە حالىققا كەڭىنەن تاراعانى — ونىڭ اندەرى. ول ءبىرجان سال، اقان سەرىدەن داۋىرلەگەن ارقا ءانىنىڭ ءداستۇرىن جالعاستىرىپ دامىتا ءتۇستى. ونىڭ «كىشى ارداق»، «ۇلكەن ارداق»، «قاراگوز»، «ماقپال» اندەرىندە پسيحولوگيالىق تەرەڭدىك پەن ادامنىڭ جان دۇنيەسىن قوزعايتىن نازىك ليريكا، اقان اندەرىنىڭ اسەرى بايقالادى.

اقىن شىعارمالارىنىڭ تۇڭعىش جيناعى 1968 جىلى ب. ادامبايەۆتىڭ قۇراستىرۋىمەن باسىلدى. جيناققا اسەتتىڭ 34 ولەڭى (ءانىن قوسا)، 4 ايتىس-قاعىسى، 4 داستان-قيسساسى جاريالانسا، 1988 جىلعى ب. نۇرجەكەيەۆتىڭ «اسەت» اتتى جيناعىنا 29 ءان ءماتىنى، 71 ولەڭى، 10 ايتىس-قاعىسى، 8 قيسسا-داستانى ەنگىزىلگەن.

---