اسكەردەگى اعاما. جاتتىعۋ جۇمىسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اسكەردەگى اعاما. جاتتىعۋ جۇمىسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: ولەڭ مازمۇنىن ءتۇسىنىپ وقۋعا، ولەڭدەگى نەگىزگى ويدى ۇعىنا بىلۋگە ۇيرەنەدى..
1. مازمۇنىنا بايلانىستى: وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋ ماشىعى قالىپتاسادى. ولەڭ مازمۇنىنا سايكەس ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋعا جاتتىعادى.
2. سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ: ولەڭ مازمۇنىنا بايلانىستى شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتاتىن جاتتىعۋلار ۇسىنا وتىرىپ، شىعارماشىلىق دەڭگەيىن دامىتۋ.
3. توپپەن جۇمىس: وقۋشىلاردى پاتريوتتىق سەزىمگە، وتان سۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپتىق سۋرەتتەر، حات، تىرەك سوزدەر، بەينە فيلم، سلايدتار.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم مەڭگەرتۋ
وقىتۋ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ، اقپاراتتى كوممۋنيكاتيۆتىك ادىستەر
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، مۋزىكا، بەينەلەۋ.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ءانۇراندى حورمەن ايتۋ.
II. ءۇي تاپسىرمانى تەكسەرۋ: «كىم كوپ بىلەدى؟»
1 كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
2. نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
3. قانداي؟ قاي؟ قالاي؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
4. قانشا؟ نەشە؟ نەشىنشى؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
III. وي شاقىرۋ: ءسوزجۇمباق شەشەيىك:
1. قوراز 1. اتەش
2. ۋاقىت مولشەرى 2. ساعات
3. سۋ كولىگى 3. كەمە
4. ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى 4. ەشكى
5. قاتار 5. رەت
شەشۋى: اسكەر
- اسكەر دەپ كىمدى ايتامىز؟
- وتان قورعايتىن 18-گە تولعان اسكەردە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن جاۋىنگەردى ايتامىز.
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
ويانىپ تاڭ سارىدەن،
ول قارۋىن باپتايدى.
سوعىستى ەمەس، الدىمەن،
بەيبىت كۇندى جاقتايدى. (بۇل كىم؟)
بۇل - اسكەر
V. ماعىنانى تانۋ:
- ولاي بولسا، بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز اسكەردەگى اعاما
ا) اۆتور تۋرالى مالىمەت:
اسقار ورازاقىن (16. 5. 1935 جىلى تۋىلعان، قحر، ىلە ايماعى، مۇكەي - قاراتاس اۋىلى) — اقىن. 1961 جىلى قازمۋ - ءدى بىتىرگەن. 1961 - 95 جىلدارى ق ر عا تاريح، ەتنوگرافيالىق جانە ارحەولوگيالىق ينستيتۋتىندا، قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كىتاپ پالاتاسىندا، "جالىن" باسپاسىندا ءار ءتۇرلى جاۋاپتى قىزمەت اتقاردى. "ءتۇڭعىش"(1964)، "مەيىرىم" (1969)، "كۇنگەي" (1975)، "ءلايلا" (1977)، "كوكوراي" (1979)، "بالقاراعاي" (1981)، "ساۋلەت" (1984)، "تاۋداي بول!" (1984)، "بەلجايلاۋ" (1985)، "وركەش" (1987)، "كەرىمسال" (1991)، "باركورنەۋ" (1992)، "وربۇلاق" (2000)، "تاۋەلسىزدىك تارتۋلارى" (2001) اتتى جيناقتارى جارىق كوردى. اسقار قازاقتىڭ قارا ولەڭ تۇرلەرىن ۇزاق جىلدار بويى ەل ىشىنەن جيناپ، جيىرما مىڭ جولدىق ەكى كىتابىن جاريالادى.
ءا) ماتىنمەن جۇمىس:
- ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ
- وقۋشىلارعا مانەرلەپ وقىتۋ
- سوزدىك جۇمىس:
سولدات - اسكەر، جاۋىنگەر
فورما - اسكەر كيىمى
(قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى قىزمەتى تۋرالى تۇسىرىلگەن ۆيدەو فيلم كورىنىسى)
ب) توپتىق شىعارماشىلىق جۇمىس:
ا توبى: اسكەردەگى اعالارىنا حات جازۋ.
ءا توبى: اسكەر اعا سۋرەتىن سالۋ
ب توبى: اسكەر سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاساۋ
اسكەر - 5○=2□+3▲
2□(ءا، ە) د/ى ○
5○=-------------------------؛ (داۋىستى، داۋىسسىزدى تالداۋ)
3▲(س، ك، ر) د/ز ○
ۆ) وقۋلىقپەن جۇمىس:
ا توبى: 182 - جاتتىعۋ كىسى اتتارىن كوشىرىپ جازۋ. كىسى اتتارى قانداي ارىپتەن باستالىپ جازىلادى؟
ءا توبى: 183 - جاتتىعۋ بوزتورعاي ءماتىنىن كوشىرىپ جازۋ. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
ب توبى: كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا قارسى ماندەس سىن ەسىمدەردى تاۋىپ جازۋ.
قيىن -... قىمبات -... تەرەڭ -... تولىق -...
اۋىر -... جالپاق -... بيىك -... الىس -....
VI. وي تولعانىس: ا)«اۆتور ۇستەلى «تاپسىرماسى:
- ولەڭنىڭ ءبىرىنشى شۋماعىندا نە تۋرالى ايتىلعان؟
- ەكىنشى شۋماعىندا شە؟
- اعاسىنىڭ سۋرەتىنە قاراپ نە ويلادى؟
- ول وسكەندە كىم بولعىسى كەلدى؟
ءا) ۆەنن دياگرامماسى:
ەر، ءبىر وتباسى مۇشەلەرى
ءىنىسى --------------- اعاسى
وقۋشى، ----------- اسكەر
ەر بالا ----------- ازامات
---------------------- وتان قورعاۋشى
ب). ماقال جارىس ويىنى:
1. وتان ءۇشىن كۇرەس –(ەرگە تيگەن ۇلەس)
2. وتاندى ءسۇيۋ –(وتباسىنان باستالادى)
3. باتىل بولماي - (باتىر بولماس)
VII. باعالاۋ پاراعى:
«5»- قىزىل جۇلدىزشا
«4»- كوك ءتورتبۇرىش
«3»- سارى دوڭگەلەك
VIII. ۇيگە تاپسىرما: اسكەردەگى اعاما جاتتا
ساباقتىڭ ماقساتى: ولەڭ مازمۇنىن ءتۇسىنىپ وقۋعا، ولەڭدەگى نەگىزگى ويدى ۇعىنا بىلۋگە ۇيرەنەدى..
1. مازمۇنىنا بايلانىستى: وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋ ماشىعى قالىپتاسادى. ولەڭ مازمۇنىنا سايكەس ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋعا جاتتىعادى.
2. سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ: ولەڭ مازمۇنىنا بايلانىستى شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتاتىن جاتتىعۋلار ۇسىنا وتىرىپ، شىعارماشىلىق دەڭگەيىن دامىتۋ.
3. توپپەن جۇمىس: وقۋشىلاردى پاتريوتتىق سەزىمگە، وتان سۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپتىق سۋرەتتەر، حات، تىرەك سوزدەر، بەينە فيلم، سلايدتار.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم مەڭگەرتۋ
وقىتۋ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ، اقپاراتتى كوممۋنيكاتيۆتىك ادىستەر
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، مۋزىكا، بەينەلەۋ.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ءانۇراندى حورمەن ايتۋ.
II. ءۇي تاپسىرمانى تەكسەرۋ: «كىم كوپ بىلەدى؟»
1 كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
2. نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
3. قانداي؟ قاي؟ قالاي؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
4. قانشا؟ نەشە؟ نەشىنشى؟ سۇراقتارى قانداي سوزدەرگە قويىلادى؟ مىسال كەلتىر.
III. وي شاقىرۋ: ءسوزجۇمباق شەشەيىك:
1. قوراز 1. اتەش
2. ۋاقىت مولشەرى 2. ساعات
3. سۋ كولىگى 3. كەمە
4. ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى 4. ەشكى
5. قاتار 5. رەت
شەشۋى: اسكەر
- اسكەر دەپ كىمدى ايتامىز؟
- وتان قورعايتىن 18-گە تولعان اسكەردە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن جاۋىنگەردى ايتامىز.
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
ويانىپ تاڭ سارىدەن،
ول قارۋىن باپتايدى.
سوعىستى ەمەس، الدىمەن،
بەيبىت كۇندى جاقتايدى. (بۇل كىم؟)
بۇل - اسكەر
V. ماعىنانى تانۋ:
- ولاي بولسا، بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز اسكەردەگى اعاما
ا) اۆتور تۋرالى مالىمەت:
اسقار ورازاقىن (16. 5. 1935 جىلى تۋىلعان، قحر، ىلە ايماعى، مۇكەي - قاراتاس اۋىلى) — اقىن. 1961 جىلى قازمۋ - ءدى بىتىرگەن. 1961 - 95 جىلدارى ق ر عا تاريح، ەتنوگرافيالىق جانە ارحەولوگيالىق ينستيتۋتىندا، قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كىتاپ پالاتاسىندا، "جالىن" باسپاسىندا ءار ءتۇرلى جاۋاپتى قىزمەت اتقاردى. "ءتۇڭعىش"(1964)، "مەيىرىم" (1969)، "كۇنگەي" (1975)، "ءلايلا" (1977)، "كوكوراي" (1979)، "بالقاراعاي" (1981)، "ساۋلەت" (1984)، "تاۋداي بول!" (1984)، "بەلجايلاۋ" (1985)، "وركەش" (1987)، "كەرىمسال" (1991)، "باركورنەۋ" (1992)، "وربۇلاق" (2000)، "تاۋەلسىزدىك تارتۋلارى" (2001) اتتى جيناقتارى جارىق كوردى. اسقار قازاقتىڭ قارا ولەڭ تۇرلەرىن ۇزاق جىلدار بويى ەل ىشىنەن جيناپ، جيىرما مىڭ جولدىق ەكى كىتابىن جاريالادى.
ءا) ماتىنمەن جۇمىس:
- ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ
- وقۋشىلارعا مانەرلەپ وقىتۋ
- سوزدىك جۇمىس:
سولدات - اسكەر، جاۋىنگەر
فورما - اسكەر كيىمى
(قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى قىزمەتى تۋرالى تۇسىرىلگەن ۆيدەو فيلم كورىنىسى)
ب) توپتىق شىعارماشىلىق جۇمىس:
ا توبى: اسكەردەگى اعالارىنا حات جازۋ.
ءا توبى: اسكەر اعا سۋرەتىن سالۋ
ب توبى: اسكەر سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاساۋ
اسكەر - 5○=2□+3▲
2□(ءا، ە) د/ى ○
5○=-------------------------؛ (داۋىستى، داۋىسسىزدى تالداۋ)
3▲(س، ك، ر) د/ز ○
ۆ) وقۋلىقپەن جۇمىس:
ا توبى: 182 - جاتتىعۋ كىسى اتتارىن كوشىرىپ جازۋ. كىسى اتتارى قانداي ارىپتەن باستالىپ جازىلادى؟
ءا توبى: 183 - جاتتىعۋ بوزتورعاي ءماتىنىن كوشىرىپ جازۋ. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
ب توبى: كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا قارسى ماندەس سىن ەسىمدەردى تاۋىپ جازۋ.
قيىن -... قىمبات -... تەرەڭ -... تولىق -...
اۋىر -... جالپاق -... بيىك -... الىس -....
VI. وي تولعانىس: ا)«اۆتور ۇستەلى «تاپسىرماسى:
- ولەڭنىڭ ءبىرىنشى شۋماعىندا نە تۋرالى ايتىلعان؟
- ەكىنشى شۋماعىندا شە؟
- اعاسىنىڭ سۋرەتىنە قاراپ نە ويلادى؟
- ول وسكەندە كىم بولعىسى كەلدى؟
ءا) ۆەنن دياگرامماسى:
ەر، ءبىر وتباسى مۇشەلەرى
ءىنىسى --------------- اعاسى
وقۋشى، ----------- اسكەر
ەر بالا ----------- ازامات
---------------------- وتان قورعاۋشى
ب). ماقال جارىس ويىنى:
1. وتان ءۇشىن كۇرەس –(ەرگە تيگەن ۇلەس)
2. وتاندى ءسۇيۋ –(وتباسىنان باستالادى)
3. باتىل بولماي - (باتىر بولماس)
VII. باعالاۋ پاراعى:
«5»- قىزىل جۇلدىزشا
«4»- كوك ءتورتبۇرىش
«3»- سارى دوڭگەلەك
VIII. ۇيگە تاپسىرما: اسكەردەگى اعاما جاتتا
You Might Also Like
