اتا-انانى قادىرلەۋ – پارىز
تاقىرىبى: اتا-انانى قادىرلەۋ – پارىز
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بويىندا اتا-اناعا دەگەن ەرەكشە جىلى سەزىم قالىپتاستىرۋ، اتا-انانىڭ بالا ومىرىندەگى ءرولىن ءتۇسىندىرۋ، اتا-انانى قۇرمەتتەي، سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋشىلاردىڭ اتا-اناسىمەن تۇسكەن سۋرەتتەرىنەن سلايدتار، اكە، انا تۋرالى ماقال-ماتەلدەر، سيتاتالار: «ادام جەمىسكە، اتا-انا جەمىس اعاشىنا ۇقسايدى»، «اتا-انانىڭ ءقادىرىن بىلمەگەن –حالىق ءقادىرىن بىلمەس».
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1. ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى. اتا-انا - ءاربىر ادامنىڭ قايتىپ سوعار قازىعى. وعان دەگەن سۇيىسپەنشىلىك تەك جۇرەكتەن شىعۋ قاجەت. اسىرەسە، تىرشىلىكتىڭ قاينار كوزى، ماحابباتتىڭ شۋاق كۇنى، مەيىرىمنىڭ كاۋسار بۇلاعى – انا ەسىمىنە قاتىسسىز دۇنيەدە ەشتەڭە جوق. حالقىمىزدىڭ بايىرعى ۇعىمىندا بالانىڭ اتا-انا الدىنداعى پارىزىن وتەۋى «انا ءسۇتىن اقتاۋ» دەپ اتالادى.
«اكەگە باعىنۋ – تاڭىرگە باعىنۋ» دەپ اكەنى ودان بەتەر دارىپتەگەن. ەندەشە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدا ادام ءومىرىنىڭ ءمانى مەن سۇلۋلىعى، ادامنىڭ كەلەشەگىنە سەنىمدىلىگى – بالانىڭ اتا-اناسىن ارداق تۇتىپ، ءوزىنىڭ پەرزەنتتىك پارىزىن ءبىر ساتكە دە ەسىنەن شىعارماۋىنا ارنالادى.
2. ا. باقتىگەرەيەۆانىڭ «انا جايىندا اڭىزى» مانەرلەپ وقىلادى.
...انانىڭ كەزى بار ما كەكتى بولعان.
وقىستا جۇرەك ءتۇسىپ كەتتى قولدان.
ۇمتىلسا توپىراقتا جاتقان جۇرەك:
«قۇلىنىم، بايقاساڭشى»، - دەپتى وعان...
- اتا-انانىڭ قانداي قاسيەتى بايقالادى؟ اتا-انا تەك اڭىزدا عانا وسىنداي ما؟ ءوز اتا-اناڭ تۋرالى نە ايتار ەدىڭ؟
3. وي تولعاۋ.
ا. «بالامنىڭ تابانىنا كىرگەن شوڭگە مەنىڭ ماڭدايىما كىرسىن» - دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءا. «اناڭدى مەككەگە ءۇش رەت اپارىپ كەلسەڭ دە انا ءسۇتىن اقتاي المايسىڭ» - دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
4. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى.
جاھاندانۋ قازاق قوعامىن قۇردىمعا باتىرىپ بارا جاتقانداي. بۇگىندە كوپتەگەن جاستار اتا-انالارىن قارتتار ۇيىنە تاپسىرۋدى ۇردىسكە اينالدىرعان. بۇل –وتە ۇلكەن قاسىرەت. كۇندەلىكتى ومىردە اتا-اناسىن رەنجىتىپ، ولارعا قاتتى سويلەپ، قول كوتەرىپ جاتاتىندار دا كەزدەسەدى. بۇل نەلىكتەن؟ وعان تاڭدانىپ قاراعانشا كەلەشەكتە وسىناۋ اقجاۋلىقتى انالارىمىز بەن ارداقتى اكەلەرىمىزدىڭ، اتالارىمىزدىڭ وسى جالعان دۇنيەنىڭ توزاعىنا تۇسپەۋىنىڭ قامىنا كىرىسۋىمىز قاجەت. شاريعات بويىنشا اتا-انانىڭ رازىلىعى – اللانىڭ رازىلىعى. ال اتا-انانىڭ اشۋى مەن ىزاسى، ياعني قارعىسى جاراتقان اللانىڭ قاھارىنا تەڭ. اتا-انانىڭ سەنى قارعادىم دەپ ايتۋى مىندەت ەمەس. ولاردىڭ كوڭىلىن قالدىرۋدىڭ ءوزى – پەرزەنتتىڭ قارعىسقا ۇشىراۋى دەگەن ءسوز.
5. وقۋشى.
«جاننات انالاردىڭ اياعىنىڭ استىندا» دەگەن ءسوزدى بىلمەيتىن ادام جوق. ءبىراق ەشبىر ادام بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسىنا تەرەڭ كوز جۇگىرتە بەرمەيدى. اتا-اناڭا قانداي جاقسىلىق جاساڭ دا كوزى تىرىسىندە جاساۋ كەرەك. اتا-اناڭ قارتايعان شاعىندا ولارعا «ءتۇھ» دەۋشى بولما، رەنجىتە كورمە جانە ولارعا جاقسى ءسوز ايت. ەكەۋىنە دە زور مەيىرمەن، كىشى پەيىلمەن باس يىڭدەر. كىشكەنتايىڭدا سەنى ماپەلەپ وسىرگەنىندەي سەن ولارعا راقىم ەت.
6. كورىنىس.
ءبىر كۇنى ارداقتى پايعامبارىمىزدىڭ الدىنا ءبىر ايەل كەلىپ:
- ءسىزدىڭ جاقىن ساحاباڭىز ءارى سىرلاسىڭىز بولعان القاما قاتتى قينالىپ، ءولىم توسەگىندە جاتىر، - دەپ حابار بەرەدى. پايعامبارىمىز ءابۋ باكىر سادىق پەن ءبىلال ازانشىنى جىبەرىپ، القامادان حابار الۋدى بۇيىردى. ءابۋ باكىر كەلىپ، القامامەن سۇحباتتاسقاندا، القاما سويلەپ، ءوزىنىڭ جايىنان حاباردار ەتەدى. الايدا ءتىلىن كاليماعا كەلتىرىپ: «ءلا ءيلاھا يللاللاھ» دەپ ايتا المادى.بۇعان تاڭىرقاعان پايعامبارىمىز ءوزى كەلىپ كورەدى. بار جايدان قانىق بولعان سوڭ ساحابالارىنا قاراپ:
- بۇل القامانىڭ اناسى بار ما؟ – دەپ سۇرايدى. ساحابالار:
- اكەسى ەرتەرەكتە دۇنيە سالعان، اناسى بولۋى كەرەك، - دەسەدى.
- ول اناعا حابار بەرىڭىزدەر. ەگەر كەلە السا، مەنىڭ قۇزىرىما كەلسىن، كەلە الماسا، ءوزىم بارايىن، - دەيدى. حاباردى العان القامانىڭ اناسى:
- پايعامبارىمىزدىڭ الدىنا ءوزىم بارامىن، - دەيدى. سىرتتا كولەڭكەدە اۋىرىپ جاتقان بالاسىنىڭ جانىنان ءوتىپ بارىپ، تىكە پايعامباردىڭ الدىنا كەلىپ سالەم بەرەدى. پايعامبارىمىز ودان:
- ءسىزدىڭ بالاڭىز القاما قانداي بالا ەدى؟ –دەپ سۇراق قويادى.
- بالام جاقسى، ءسىزدىڭ ماڭايىڭىزدا قىزمەت اتقارادى، - دەيدى. سوندا پايعامبارىمىز:
- جوق، سىزبەن ماملەسى قانداي ەدى؟ – دەگەندە:
- مەنىڭ بالامنان كوڭىلىم قالعانى قاشان، بۇل بالانى بالام دەپ ۇمىتقالى كوپ ۋاقىت بولدى، - دەيدى دە، كوز جاسىن تىيا المايدى. سەبەبىن سۇراعاندا:
- بالامنىڭ ءسابي كەزىندە اكەسى دۇنيە سالدى. جەسىرلىكتىڭ تاۋقىمەتىن تارتتىم. كۇيەۋگە دە شىقپادىم. وسى جالعىز بالاما وگەي اكەسى كوزىن تىگىپ، قاباق شىتىپ قاراسا، جۇرەگىم بۇل جاعدايعا شىداي المايتىنىنا سەندىم. بالام ءوسىپ، ازامات بولدى. ءۇي بولدى. ءبىراق سول كۇننەن باستاپ بار ءتاتتى تاماقتى ايەلىنە تاسىدى.، بار جىلى ءسوزدى ايەلىنە ارنادى. وسى جاعدايلاردى كورىپ، ءبىر ۇيدە تۇرا المايتىنىمدى بىلگەن سوڭ، جۇگىمدى جيناپ، كەتۋگە دايارلاندىم. سوندا بالام: «اناشىم، ءسىز مەنى باعىپ-قاققان ەدىڭىز، ەندى قايدا باراسىز؟» دەپ سۇراۋعا دا شاماسى كەلمەي، باراتىن ۇيىمە جۇگىمدى كوتەرىپ، اپارىپ بەردى. مىنە، سول ساتتەن بەرى انالىق مەيىرىم - ماحابباتىم بۇل بالاما تەرىس بولدى. پايعامبارىمىز:
- بالاڭىز جالعان دۇنيەمەن قوش ايتىسقالى جاتىر. ريزالىعىڭىزدى ءبىلدىرىڭىز، - دەيدى.
- رازى ەمەسپىن،- دەپ انا قايتالايدى. سول ساتتە پايعامبارىمىز ساحابالارىنا:
- وتىن جيىڭدار دا، ۇلكەن الاۋ جاعىڭدار! اناسىن ناريزا ەتكەن بالانىڭ وتتا جانۋىن اناسى مەن بارشالارىڭىز كورىڭىزدەر! – دەپ بۇيىرادى. سوندا القامانىڭ اناسى:
- ەي، راسۋلاللا پايعامبار، بالام جانعانشا، سول وتتا مەن جانايىن، بالاما رازىمىن، رازىمىن،- دەپ بىرنەشە رەت قايتالايدى. سول ساتتە القاما «ءلا ءيلاھا يللاللاھ» دەپ جان تاپسىرادى. پايعامبار:
- دۇنيەنىڭ ازعان وتىنا بالاڭىزدىڭ ءتۇسۋىن قالامادىڭىز، رازىلىق بەرمەگەنىڭىزدە بالاڭىز ماڭگىلىك توزاق وتىنا تۇسەر ەدى، - دەيدى.
مىنە، وسىدان-اق دۇنيەدەگى ەڭ قىمبات جان انا مەن اكە ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى.
7. وقۋشى.
اتا-اناسىنا مەيىرىمى جوق، قادىرلەمەيتىن پەرزەنتتى يمانسىز دەپ ايتسا دا ارتىق بولمايدى. «اتا-انالارىڭا مەيىرىمدى بولىڭدار، سوندا پەرزەنتتەرىڭنەن مەيىر كورەسىڭدەر» دەگەن ءسوز بار.
بىردە ءبىر جىگىت پايعامبارىمىزعا مىناداي وتىنىشپەن كەلىپتى:
اكەم قارتايعاننىڭ سالدارىنان جايسىز بولىپ كەتتى. ۇيىمە كەلىپ، قولىنا نە ىلىنسە سونى الىپ كەتە بەرەدى، - دەپتى. مۇنى ەستىگەن راسۋلاللا بالانىڭ اكەسىن ءوزىنىڭ قۇزىرىنا شاقىرتتى. الدىنا كەلگەن قاريانىڭ ۇستىندەگى كيىمى ابدەن توزعان، ءوزى بەيشارا حالگە تۇسكەن ەكەن.
- ۇلىڭنىڭ ءسوزى راس پا؟ – دەپ ودان سۇرايدى.
ول:
- ءيا، دۇرىس. مەن ۇلىمدى باقتىم، قاقتىم، ءوسىردىم. ازامات بولسىن دەپ جالعىز ءوزىم تاربيەلەدىم. اناسى ەرتە دۇنيە سالعان ەدى. ءوزىم جەمەگەندى ۇلىما جەگىزدىم، ءوزىم كيمەگەندى ۇلىما كيگىزدىم. قارتايعان كەزىمدە باعادى عوي دەگەن زور ءۇمىتىم دە بولعان. ءبىراق ۇلىم اناسىز وسكەننەن بە، مەيىرىم - شاپاعاتى جوق بولىپ شىقتى. ماعان قارايلامايدى، سوندىقتان ءوز كۇنىمدى ءوزىم امالداپ ءجۇرمىن. ۇلىمنىڭ ۇيىنە بارا قالسام، قولىما ىلىنگەن زاتتى الا كەتەمىن. ول زاتتى ساتىپ، اقشاسىنا تاماق جەپ كۇنەلتەمىن. بۇل ءىسىم دۇرىس پا، قاتە مە، بىلمەيمىن، - دەپ ەگىلىپ جىلايدى. پايعامبارىمىز اشۋعا بۋلىعىپ ۇلىنا قاراپ:
- تارقان دۇنيەڭ، ساتىپ العان زاتتارىڭ، ءتىپتى سەنىڭ ءوزىڭ دە اكەڭنىڭ جەكە مۇلكىن دەيسىڭ! ەگەر تاپقان تابىسىڭ اكەڭدى باعۋعا جەتپەسە، اكەڭ سەنىڭ ءوزىڭدى ساتىپ جىبەرۋگە قۇقى بار. سەن تاپقان تابىسىڭدى ءوزىمنىڭ عانا مۇلكىم دەپ، بۇعان باسقانىڭ قاتىسى جوق دەپ ويلاما! بارلىق دۇنيەڭە اكەڭ يە! – دەپ قاتتى ايتادى. حالىق دانالىعىندا: «اكە-شەشەڭ جىندى بولسا، بايلاپ ب ا ق» دەمەي مە؟ پايعامباردان: «ەڭ الدىمەن جاقسىلىقتى كىمگە ىستەيمىز؟» - دەگەندە، ول:
- اناڭا! – دەدى
- ودان كەيىن شە؟
- اناڭا!
- ال ودان كەيىن شە؟
- اناڭا!
- ال ودان كەيىن شە؟
- اكەڭە!
/ وقۋشىلاردىڭ پىكىرى /
8. ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى.
–جاڭاعى جىگىت اكەسىن ۇيىنەن قۋىپ جىبەرسە، بۇگىندە كوپتەگەن جاستار اتا-انالارىن قارتتار ۇيىنە وتكىزۋدى ۇردىسكە اينالدىرعان. بۇل – وتە ۇلكەن قاسىرەت. بۇعان جول بەرمەيىك. انا دەگەن الەمنىڭ جان دۇنيەسى، باستاۋى مەن تاۋسىلمايتىن جالعاسى.
انام ماعان:
ۇلكەندى سىيلا،- دەگەن.
سول ءسوز ماعان ىزگىلىك قۇيعان ەرەن.
ۇلكەندەردەن اۋىسقان كىشىلىكتى،
ۇلكەندەردىڭ وزىنە سىيعا بەرەم، - دەگەن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ولەڭ جولدارىمەن تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلايمىز
قىزىلوردا وبلىسى، ارال اۋدانى
№2 ارال كاسىپتىك ليسەي
ورىس ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ماتنيازوۆا گۋلنار كاديرجانوۆنا
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بويىندا اتا-اناعا دەگەن ەرەكشە جىلى سەزىم قالىپتاستىرۋ، اتا-انانىڭ بالا ومىرىندەگى ءرولىن ءتۇسىندىرۋ، اتا-انانى قۇرمەتتەي، سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋشىلاردىڭ اتا-اناسىمەن تۇسكەن سۋرەتتەرىنەن سلايدتار، اكە، انا تۋرالى ماقال-ماتەلدەر، سيتاتالار: «ادام جەمىسكە، اتا-انا جەمىس اعاشىنا ۇقسايدى»، «اتا-انانىڭ ءقادىرىن بىلمەگەن –حالىق ءقادىرىن بىلمەس».
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1. ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى. اتا-انا - ءاربىر ادامنىڭ قايتىپ سوعار قازىعى. وعان دەگەن سۇيىسپەنشىلىك تەك جۇرەكتەن شىعۋ قاجەت. اسىرەسە، تىرشىلىكتىڭ قاينار كوزى، ماحابباتتىڭ شۋاق كۇنى، مەيىرىمنىڭ كاۋسار بۇلاعى – انا ەسىمىنە قاتىسسىز دۇنيەدە ەشتەڭە جوق. حالقىمىزدىڭ بايىرعى ۇعىمىندا بالانىڭ اتا-انا الدىنداعى پارىزىن وتەۋى «انا ءسۇتىن اقتاۋ» دەپ اتالادى.
«اكەگە باعىنۋ – تاڭىرگە باعىنۋ» دەپ اكەنى ودان بەتەر دارىپتەگەن. ەندەشە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدا ادام ءومىرىنىڭ ءمانى مەن سۇلۋلىعى، ادامنىڭ كەلەشەگىنە سەنىمدىلىگى – بالانىڭ اتا-اناسىن ارداق تۇتىپ، ءوزىنىڭ پەرزەنتتىك پارىزىن ءبىر ساتكە دە ەسىنەن شىعارماۋىنا ارنالادى.
2. ا. باقتىگەرەيەۆانىڭ «انا جايىندا اڭىزى» مانەرلەپ وقىلادى.
...انانىڭ كەزى بار ما كەكتى بولعان.
وقىستا جۇرەك ءتۇسىپ كەتتى قولدان.
ۇمتىلسا توپىراقتا جاتقان جۇرەك:
«قۇلىنىم، بايقاساڭشى»، - دەپتى وعان...
- اتا-انانىڭ قانداي قاسيەتى بايقالادى؟ اتا-انا تەك اڭىزدا عانا وسىنداي ما؟ ءوز اتا-اناڭ تۋرالى نە ايتار ەدىڭ؟
3. وي تولعاۋ.
ا. «بالامنىڭ تابانىنا كىرگەن شوڭگە مەنىڭ ماڭدايىما كىرسىن» - دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءا. «اناڭدى مەككەگە ءۇش رەت اپارىپ كەلسەڭ دە انا ءسۇتىن اقتاي المايسىڭ» - دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
4. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى.
جاھاندانۋ قازاق قوعامىن قۇردىمعا باتىرىپ بارا جاتقانداي. بۇگىندە كوپتەگەن جاستار اتا-انالارىن قارتتار ۇيىنە تاپسىرۋدى ۇردىسكە اينالدىرعان. بۇل –وتە ۇلكەن قاسىرەت. كۇندەلىكتى ومىردە اتا-اناسىن رەنجىتىپ، ولارعا قاتتى سويلەپ، قول كوتەرىپ جاتاتىندار دا كەزدەسەدى. بۇل نەلىكتەن؟ وعان تاڭدانىپ قاراعانشا كەلەشەكتە وسىناۋ اقجاۋلىقتى انالارىمىز بەن ارداقتى اكەلەرىمىزدىڭ، اتالارىمىزدىڭ وسى جالعان دۇنيەنىڭ توزاعىنا تۇسپەۋىنىڭ قامىنا كىرىسۋىمىز قاجەت. شاريعات بويىنشا اتا-انانىڭ رازىلىعى – اللانىڭ رازىلىعى. ال اتا-انانىڭ اشۋى مەن ىزاسى، ياعني قارعىسى جاراتقان اللانىڭ قاھارىنا تەڭ. اتا-انانىڭ سەنى قارعادىم دەپ ايتۋى مىندەت ەمەس. ولاردىڭ كوڭىلىن قالدىرۋدىڭ ءوزى – پەرزەنتتىڭ قارعىسقا ۇشىراۋى دەگەن ءسوز.
5. وقۋشى.
«جاننات انالاردىڭ اياعىنىڭ استىندا» دەگەن ءسوزدى بىلمەيتىن ادام جوق. ءبىراق ەشبىر ادام بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسىنا تەرەڭ كوز جۇگىرتە بەرمەيدى. اتا-اناڭا قانداي جاقسىلىق جاساڭ دا كوزى تىرىسىندە جاساۋ كەرەك. اتا-اناڭ قارتايعان شاعىندا ولارعا «ءتۇھ» دەۋشى بولما، رەنجىتە كورمە جانە ولارعا جاقسى ءسوز ايت. ەكەۋىنە دە زور مەيىرمەن، كىشى پەيىلمەن باس يىڭدەر. كىشكەنتايىڭدا سەنى ماپەلەپ وسىرگەنىندەي سەن ولارعا راقىم ەت.
6. كورىنىس.
ءبىر كۇنى ارداقتى پايعامبارىمىزدىڭ الدىنا ءبىر ايەل كەلىپ:
- ءسىزدىڭ جاقىن ساحاباڭىز ءارى سىرلاسىڭىز بولعان القاما قاتتى قينالىپ، ءولىم توسەگىندە جاتىر، - دەپ حابار بەرەدى. پايعامبارىمىز ءابۋ باكىر سادىق پەن ءبىلال ازانشىنى جىبەرىپ، القامادان حابار الۋدى بۇيىردى. ءابۋ باكىر كەلىپ، القامامەن سۇحباتتاسقاندا، القاما سويلەپ، ءوزىنىڭ جايىنان حاباردار ەتەدى. الايدا ءتىلىن كاليماعا كەلتىرىپ: «ءلا ءيلاھا يللاللاھ» دەپ ايتا المادى.بۇعان تاڭىرقاعان پايعامبارىمىز ءوزى كەلىپ كورەدى. بار جايدان قانىق بولعان سوڭ ساحابالارىنا قاراپ:
- بۇل القامانىڭ اناسى بار ما؟ – دەپ سۇرايدى. ساحابالار:
- اكەسى ەرتەرەكتە دۇنيە سالعان، اناسى بولۋى كەرەك، - دەسەدى.
- ول اناعا حابار بەرىڭىزدەر. ەگەر كەلە السا، مەنىڭ قۇزىرىما كەلسىن، كەلە الماسا، ءوزىم بارايىن، - دەيدى. حاباردى العان القامانىڭ اناسى:
- پايعامبارىمىزدىڭ الدىنا ءوزىم بارامىن، - دەيدى. سىرتتا كولەڭكەدە اۋىرىپ جاتقان بالاسىنىڭ جانىنان ءوتىپ بارىپ، تىكە پايعامباردىڭ الدىنا كەلىپ سالەم بەرەدى. پايعامبارىمىز ودان:
- ءسىزدىڭ بالاڭىز القاما قانداي بالا ەدى؟ –دەپ سۇراق قويادى.
- بالام جاقسى، ءسىزدىڭ ماڭايىڭىزدا قىزمەت اتقارادى، - دەيدى. سوندا پايعامبارىمىز:
- جوق، سىزبەن ماملەسى قانداي ەدى؟ – دەگەندە:
- مەنىڭ بالامنان كوڭىلىم قالعانى قاشان، بۇل بالانى بالام دەپ ۇمىتقالى كوپ ۋاقىت بولدى، - دەيدى دە، كوز جاسىن تىيا المايدى. سەبەبىن سۇراعاندا:
- بالامنىڭ ءسابي كەزىندە اكەسى دۇنيە سالدى. جەسىرلىكتىڭ تاۋقىمەتىن تارتتىم. كۇيەۋگە دە شىقپادىم. وسى جالعىز بالاما وگەي اكەسى كوزىن تىگىپ، قاباق شىتىپ قاراسا، جۇرەگىم بۇل جاعدايعا شىداي المايتىنىنا سەندىم. بالام ءوسىپ، ازامات بولدى. ءۇي بولدى. ءبىراق سول كۇننەن باستاپ بار ءتاتتى تاماقتى ايەلىنە تاسىدى.، بار جىلى ءسوزدى ايەلىنە ارنادى. وسى جاعدايلاردى كورىپ، ءبىر ۇيدە تۇرا المايتىنىمدى بىلگەن سوڭ، جۇگىمدى جيناپ، كەتۋگە دايارلاندىم. سوندا بالام: «اناشىم، ءسىز مەنى باعىپ-قاققان ەدىڭىز، ەندى قايدا باراسىز؟» دەپ سۇراۋعا دا شاماسى كەلمەي، باراتىن ۇيىمە جۇگىمدى كوتەرىپ، اپارىپ بەردى. مىنە، سول ساتتەن بەرى انالىق مەيىرىم - ماحابباتىم بۇل بالاما تەرىس بولدى. پايعامبارىمىز:
- بالاڭىز جالعان دۇنيەمەن قوش ايتىسقالى جاتىر. ريزالىعىڭىزدى ءبىلدىرىڭىز، - دەيدى.
- رازى ەمەسپىن،- دەپ انا قايتالايدى. سول ساتتە پايعامبارىمىز ساحابالارىنا:
- وتىن جيىڭدار دا، ۇلكەن الاۋ جاعىڭدار! اناسىن ناريزا ەتكەن بالانىڭ وتتا جانۋىن اناسى مەن بارشالارىڭىز كورىڭىزدەر! – دەپ بۇيىرادى. سوندا القامانىڭ اناسى:
- ەي، راسۋلاللا پايعامبار، بالام جانعانشا، سول وتتا مەن جانايىن، بالاما رازىمىن، رازىمىن،- دەپ بىرنەشە رەت قايتالايدى. سول ساتتە القاما «ءلا ءيلاھا يللاللاھ» دەپ جان تاپسىرادى. پايعامبار:
- دۇنيەنىڭ ازعان وتىنا بالاڭىزدىڭ ءتۇسۋىن قالامادىڭىز، رازىلىق بەرمەگەنىڭىزدە بالاڭىز ماڭگىلىك توزاق وتىنا تۇسەر ەدى، - دەيدى.
مىنە، وسىدان-اق دۇنيەدەگى ەڭ قىمبات جان انا مەن اكە ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى.
7. وقۋشى.
اتا-اناسىنا مەيىرىمى جوق، قادىرلەمەيتىن پەرزەنتتى يمانسىز دەپ ايتسا دا ارتىق بولمايدى. «اتا-انالارىڭا مەيىرىمدى بولىڭدار، سوندا پەرزەنتتەرىڭنەن مەيىر كورەسىڭدەر» دەگەن ءسوز بار.
بىردە ءبىر جىگىت پايعامبارىمىزعا مىناداي وتىنىشپەن كەلىپتى:
اكەم قارتايعاننىڭ سالدارىنان جايسىز بولىپ كەتتى. ۇيىمە كەلىپ، قولىنا نە ىلىنسە سونى الىپ كەتە بەرەدى، - دەپتى. مۇنى ەستىگەن راسۋلاللا بالانىڭ اكەسىن ءوزىنىڭ قۇزىرىنا شاقىرتتى. الدىنا كەلگەن قاريانىڭ ۇستىندەگى كيىمى ابدەن توزعان، ءوزى بەيشارا حالگە تۇسكەن ەكەن.
- ۇلىڭنىڭ ءسوزى راس پا؟ – دەپ ودان سۇرايدى.
ول:
- ءيا، دۇرىس. مەن ۇلىمدى باقتىم، قاقتىم، ءوسىردىم. ازامات بولسىن دەپ جالعىز ءوزىم تاربيەلەدىم. اناسى ەرتە دۇنيە سالعان ەدى. ءوزىم جەمەگەندى ۇلىما جەگىزدىم، ءوزىم كيمەگەندى ۇلىما كيگىزدىم. قارتايعان كەزىمدە باعادى عوي دەگەن زور ءۇمىتىم دە بولعان. ءبىراق ۇلىم اناسىز وسكەننەن بە، مەيىرىم - شاپاعاتى جوق بولىپ شىقتى. ماعان قارايلامايدى، سوندىقتان ءوز كۇنىمدى ءوزىم امالداپ ءجۇرمىن. ۇلىمنىڭ ۇيىنە بارا قالسام، قولىما ىلىنگەن زاتتى الا كەتەمىن. ول زاتتى ساتىپ، اقشاسىنا تاماق جەپ كۇنەلتەمىن. بۇل ءىسىم دۇرىس پا، قاتە مە، بىلمەيمىن، - دەپ ەگىلىپ جىلايدى. پايعامبارىمىز اشۋعا بۋلىعىپ ۇلىنا قاراپ:
- تارقان دۇنيەڭ، ساتىپ العان زاتتارىڭ، ءتىپتى سەنىڭ ءوزىڭ دە اكەڭنىڭ جەكە مۇلكىن دەيسىڭ! ەگەر تاپقان تابىسىڭ اكەڭدى باعۋعا جەتپەسە، اكەڭ سەنىڭ ءوزىڭدى ساتىپ جىبەرۋگە قۇقى بار. سەن تاپقان تابىسىڭدى ءوزىمنىڭ عانا مۇلكىم دەپ، بۇعان باسقانىڭ قاتىسى جوق دەپ ويلاما! بارلىق دۇنيەڭە اكەڭ يە! – دەپ قاتتى ايتادى. حالىق دانالىعىندا: «اكە-شەشەڭ جىندى بولسا، بايلاپ ب ا ق» دەمەي مە؟ پايعامباردان: «ەڭ الدىمەن جاقسىلىقتى كىمگە ىستەيمىز؟» - دەگەندە، ول:
- اناڭا! – دەدى
- ودان كەيىن شە؟
- اناڭا!
- ال ودان كەيىن شە؟
- اناڭا!
- ال ودان كەيىن شە؟
- اكەڭە!
/ وقۋشىلاردىڭ پىكىرى /
8. ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى.
–جاڭاعى جىگىت اكەسىن ۇيىنەن قۋىپ جىبەرسە، بۇگىندە كوپتەگەن جاستار اتا-انالارىن قارتتار ۇيىنە وتكىزۋدى ۇردىسكە اينالدىرعان. بۇل – وتە ۇلكەن قاسىرەت. بۇعان جول بەرمەيىك. انا دەگەن الەمنىڭ جان دۇنيەسى، باستاۋى مەن تاۋسىلمايتىن جالعاسى.
انام ماعان:
ۇلكەندى سىيلا،- دەگەن.
سول ءسوز ماعان ىزگىلىك قۇيعان ەرەن.
ۇلكەندەردەن اۋىسقان كىشىلىكتى،
ۇلكەندەردىڭ وزىنە سىيعا بەرەم، - دەگەن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ولەڭ جولدارىمەن تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلايمىز
قىزىلوردا وبلىسى، ارال اۋدانى
№2 ارال كاسىپتىك ليسەي
ورىس ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ماتنيازوۆا گۋلنار كاديرجانوۆنا
You Might Also Like
