اۋستراليانىڭ جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اۆستراليانىڭ جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا اۆستراليا ماتەريگىنىڭ گەوگرافيالىق ورنى، جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
2. وقۋشىلارعا ماتەريك تۋرالى ماعلۇماتتى جان - جاقتى بەرىپ، وي - ورىستەرىن كەڭەيتۋ؛
3. وقۋشىلارعا بەرىلگەن مالىمەتتى يگەرتە وتىرىپ، ەكولوگيالىق تاربيەگە باۋلۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمە، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەلەكتروندى وقۋلىق، اتلاس، كەسكىن كارتا، ءتۇرلى - ءتۇستى كارانداش، سىزعىش
ءپانارالىق بايلانىسى: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ا. امانداسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا. قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ب. نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. افريكانىڭ بايىرعى حالقىنىڭ سانى جاعىنان قانداي ءناسىل وكىلدەرى قۇرايدى؟
2. نەگرلەردىڭ بەت ءپىشىنى قانداي؟
3. ەفيوپتار قانداي ناسىلدەردىڭ ۇرپاقتارى؟
4. ەۋروپالىق تەكتەس ناسىلدەرگە كىمدەر جاتادى؟
5. افريكادا قانداي ەلدەر تارالعان؟
6. ماتەريكتەگى شارۋاشىلىعى دامۋ دارەجەسى جوعارى قاي مەملەكەت؟
7. اتلاس تاۋىنىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسى قالاي اتالادى؟
8. سولتۇستىك افريكا مەملەكەتتەرى قانداي پايدالى قازبالارعا باي؟
9. بويرا دەگەن نە؟
10. وڭتۇستىك افريكا مەملەكەتتەرىن اتاڭدار
11. كريۋگەر ۇلتتىق پاركى قاي مەملەكەتتە ورنالاسقان؟
ءىىى. بىلىمدەرىن جان - جاقتى تەكسەرۋ
1. افريكانىڭ تابيعات ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
2. افريكانىڭ باسقا ماتەريكتەرمەن سالىستىرعاندا تابيعاتى قانداي؟
3. افريكادا قانداي تابيعات زونالارى تارالعان؟
4. قاي تابيعات زوناسى افريكانىڭ 40 پايىز جەرىن الىپ جاتىر؟
5. ساۆاننالاردا قانداي وسىمدىكتەردىڭ تۇرلەرى وسەدى؟
6. پاركتى ساۆاننالار قاي جەرلەردە تارالعان؟
7. افريكا ماتەريگىنە قانداي جانۋارلار ءتان؟
8. ساياحاتشى اعاشى دەپ نەگە اتالادى؟
9. قانداي شولدەر ورنالاسقان؟
10. قانداي توزۋگە قيىن ىستىق جەل سوعادى؟
11. ماتەريكتىڭ ارالدارىن اتاپ، كارتادان تاۋىپ كورسەتىڭدەر
12. ماڭگى جاسىل كيپاريس قاي تابيعات زوناسىندا وسەدى؟
ءىۇ. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋگە دايىنداۋ
1. دۇنيە جۇزىندە نەشە ماتەريك بار؟
2. ماتەريكتەردى اتاپ كارتادان كورسەتىڭدەر.
3. ماتەريكتەردى اۋدان بويىنشا قالاي رەتتەيمىز؟
4. ءار ماتەريكتىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟
5. كولەمى ەڭ كىشى ماتەريك؟
ءۇ. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
اۋستاراليا - جەر شارىنداعى ەڭ كىشى ماتەريك. ونىڭ اۋدانى ماڭىنداعى ارالدار
مەن قوسا ەسەپتەگەندە 7، 6 ملن كم. ماتەريك اتاۋى لاتىنشادان اۋدارعاندا «وڭتۇستىك» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. وڭتۇستىك تروپيكتىك شەڭبەر ونى ءدال ورتاسىنان كەسىپ ءوتىپ جاتىر.
اۆستارليا جاعالاۋلارىن تىنىق جانە ءۇندى مۇحيتتارىنىڭ جىلى سۋلارى شايىپ جاتىر. ماتەريكتى جان - جاعىنان سۋلار شايىپ جاتقانمەن، ونىڭ كوپشىلىك بولىگىندە جاۋىن - شاشىن از تۇسەدى. بۇل جاعالاۋ بويىمەن سۋىق اعىستاردىڭ وتۋىمەن جانە ماتەريكتىڭ وڭتۇستىك تروپيك ۇستىندەگى ورنىمەن بايلانىستى. ال جىلى اعىستار وتەتىن سولتۇستىك جانە شىعىس جاعالاۋلارىندا ىلعال ءبىرشاما مول تۇسەدى.
جەر بەدەرى ونشا كۇردەلى ەمەس. نەگىزگى بولىگىن گوندۆانالىق پلاتفورما الىپ جاتىر. تەك شىعىسىنىندا ۇلكەن سۋايىرىق جوتاسىنا سايكەس كەلەتىن بولىككە عانا ءتان پالەزويلىق قاتپارلىق قۇرىلىم ءتان بولادى
اۋستراليا ماتەريگى پايدالى قازبالارعا باي. ولاردىڭ قالىپتاسۋ جاعدايلارى مەن قۇرامى وڭتۇستىك افريكاعا ۇقساس. ماتەريك التىن، اليۋمينيي، مىس، نيكەل، مارگانەس، تەمىر، ۋران، سيركونيي كەندەرىنە باي. اۆستراليانىڭ وڭتۇستىك - شىعىسىندا تاس كومىردىڭ ءىرى كەن ورىندارى شوعىرلانعان. ورتالىق جازىقتاردا مۇناي مەن گازدىڭ مول قورى بار.
ماتەريكتىڭ شىعىسىن بويلاي ورنالاسقان ۇلكەن سۋايرىق جوتاسى ۇزاق ۋاقىت ۇگىلۋ مەن ءمۇجىلۋدىڭ ناتيجەسىندە الاسارىپ، جاقپارلى تاۋعا اينالعان. تاۋ تەكتونيكالىق
جارىلىستار ارقىلى جەكەلەگەن جوتالارعا بولىنگەن. تاۋدىڭ تەك وڭتۇستىك بولىگى عانا تىنىق مۇحيت گەوسينكلينالدى بەلدەۋدەگى قوزعالىستار اسەرىنەن ازداپ كوتەرىلگەن.
ءۇى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرگەنىن تەكسەرۋ
1. اۋستراليا ماتەريگىنىڭ اۋدانى قانشا؟
2. ورتاشا بيىكتىگى قانشا؟
3. ەڭ بيىك جانە ەڭ تومەنگى نۇكتەلەرىن اتا
4. ەڭ بيىك جانە ەڭ تومەنگى نۇكتەلەرىن كارتادان تاۋىپ كورسەتىڭدەر
5. شەتكى نۇكتەلەرىن اتاڭدار
6. شەتكى نۇكتەلەرىن كورسەتىڭدەر
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
1. جەرىنىڭ كوپشىلىگىن قانداي پلاتفورما الىپ جاتىر؟
2. جەرىندە قانداي پايدالى قازباعا باي؟
3. ماتەريكتەن قانداي ارال ءبولىنىپ شىققان؟
4. قانداي تاۋ جۇيەلەرى بار؟
5. اۆستراليا ءالپىسى دەپ نەگە اتالادى؟
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
اۆستارليانىڭ جەر بەدەرى مەن گەوگرافيالىق ورنى تۋرالى وقۋ
ءىح. باعالاۋ
جەزقازعان قالاسى، № 10 ورتا مەكتەبىنىڭ
گەوگرافيا ءپانى ءمۇعالىمى سۋگۋروۆا ايناش مىرزاگالييەۆنا
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا اۆستراليا ماتەريگىنىڭ گەوگرافيالىق ورنى، جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
2. وقۋشىلارعا ماتەريك تۋرالى ماعلۇماتتى جان - جاقتى بەرىپ، وي - ورىستەرىن كەڭەيتۋ؛
3. وقۋشىلارعا بەرىلگەن مالىمەتتى يگەرتە وتىرىپ، ەكولوگيالىق تاربيەگە باۋلۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمە، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەلەكتروندى وقۋلىق، اتلاس، كەسكىن كارتا، ءتۇرلى - ءتۇستى كارانداش، سىزعىش
ءپانارالىق بايلانىسى: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ا. امانداسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا. قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ب. نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. افريكانىڭ بايىرعى حالقىنىڭ سانى جاعىنان قانداي ءناسىل وكىلدەرى قۇرايدى؟
2. نەگرلەردىڭ بەت ءپىشىنى قانداي؟
3. ەفيوپتار قانداي ناسىلدەردىڭ ۇرپاقتارى؟
4. ەۋروپالىق تەكتەس ناسىلدەرگە كىمدەر جاتادى؟
5. افريكادا قانداي ەلدەر تارالعان؟
6. ماتەريكتەگى شارۋاشىلىعى دامۋ دارەجەسى جوعارى قاي مەملەكەت؟
7. اتلاس تاۋىنىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسى قالاي اتالادى؟
8. سولتۇستىك افريكا مەملەكەتتەرى قانداي پايدالى قازبالارعا باي؟
9. بويرا دەگەن نە؟
10. وڭتۇستىك افريكا مەملەكەتتەرىن اتاڭدار
11. كريۋگەر ۇلتتىق پاركى قاي مەملەكەتتە ورنالاسقان؟
ءىىى. بىلىمدەرىن جان - جاقتى تەكسەرۋ
1. افريكانىڭ تابيعات ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
2. افريكانىڭ باسقا ماتەريكتەرمەن سالىستىرعاندا تابيعاتى قانداي؟
3. افريكادا قانداي تابيعات زونالارى تارالعان؟
4. قاي تابيعات زوناسى افريكانىڭ 40 پايىز جەرىن الىپ جاتىر؟
5. ساۆاننالاردا قانداي وسىمدىكتەردىڭ تۇرلەرى وسەدى؟
6. پاركتى ساۆاننالار قاي جەرلەردە تارالعان؟
7. افريكا ماتەريگىنە قانداي جانۋارلار ءتان؟
8. ساياحاتشى اعاشى دەپ نەگە اتالادى؟
9. قانداي شولدەر ورنالاسقان؟
10. قانداي توزۋگە قيىن ىستىق جەل سوعادى؟
11. ماتەريكتىڭ ارالدارىن اتاپ، كارتادان تاۋىپ كورسەتىڭدەر
12. ماڭگى جاسىل كيپاريس قاي تابيعات زوناسىندا وسەدى؟
ءىۇ. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋگە دايىنداۋ
1. دۇنيە جۇزىندە نەشە ماتەريك بار؟
2. ماتەريكتەردى اتاپ كارتادان كورسەتىڭدەر.
3. ماتەريكتەردى اۋدان بويىنشا قالاي رەتتەيمىز؟
4. ءار ماتەريكتىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟
5. كولەمى ەڭ كىشى ماتەريك؟
ءۇ. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
اۋستاراليا - جەر شارىنداعى ەڭ كىشى ماتەريك. ونىڭ اۋدانى ماڭىنداعى ارالدار
مەن قوسا ەسەپتەگەندە 7، 6 ملن كم. ماتەريك اتاۋى لاتىنشادان اۋدارعاندا «وڭتۇستىك» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. وڭتۇستىك تروپيكتىك شەڭبەر ونى ءدال ورتاسىنان كەسىپ ءوتىپ جاتىر.
اۆستارليا جاعالاۋلارىن تىنىق جانە ءۇندى مۇحيتتارىنىڭ جىلى سۋلارى شايىپ جاتىر. ماتەريكتى جان - جاعىنان سۋلار شايىپ جاتقانمەن، ونىڭ كوپشىلىك بولىگىندە جاۋىن - شاشىن از تۇسەدى. بۇل جاعالاۋ بويىمەن سۋىق اعىستاردىڭ وتۋىمەن جانە ماتەريكتىڭ وڭتۇستىك تروپيك ۇستىندەگى ورنىمەن بايلانىستى. ال جىلى اعىستار وتەتىن سولتۇستىك جانە شىعىس جاعالاۋلارىندا ىلعال ءبىرشاما مول تۇسەدى.
جەر بەدەرى ونشا كۇردەلى ەمەس. نەگىزگى بولىگىن گوندۆانالىق پلاتفورما الىپ جاتىر. تەك شىعىسىنىندا ۇلكەن سۋايىرىق جوتاسىنا سايكەس كەلەتىن بولىككە عانا ءتان پالەزويلىق قاتپارلىق قۇرىلىم ءتان بولادى
اۋستراليا ماتەريگى پايدالى قازبالارعا باي. ولاردىڭ قالىپتاسۋ جاعدايلارى مەن قۇرامى وڭتۇستىك افريكاعا ۇقساس. ماتەريك التىن، اليۋمينيي، مىس، نيكەل، مارگانەس، تەمىر، ۋران، سيركونيي كەندەرىنە باي. اۆستراليانىڭ وڭتۇستىك - شىعىسىندا تاس كومىردىڭ ءىرى كەن ورىندارى شوعىرلانعان. ورتالىق جازىقتاردا مۇناي مەن گازدىڭ مول قورى بار.
ماتەريكتىڭ شىعىسىن بويلاي ورنالاسقان ۇلكەن سۋايرىق جوتاسى ۇزاق ۋاقىت ۇگىلۋ مەن ءمۇجىلۋدىڭ ناتيجەسىندە الاسارىپ، جاقپارلى تاۋعا اينالعان. تاۋ تەكتونيكالىق
جارىلىستار ارقىلى جەكەلەگەن جوتالارعا بولىنگەن. تاۋدىڭ تەك وڭتۇستىك بولىگى عانا تىنىق مۇحيت گەوسينكلينالدى بەلدەۋدەگى قوزعالىستار اسەرىنەن ازداپ كوتەرىلگەن.
ءۇى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرگەنىن تەكسەرۋ
1. اۋستراليا ماتەريگىنىڭ اۋدانى قانشا؟
2. ورتاشا بيىكتىگى قانشا؟
3. ەڭ بيىك جانە ەڭ تومەنگى نۇكتەلەرىن اتا
4. ەڭ بيىك جانە ەڭ تومەنگى نۇكتەلەرىن كارتادان تاۋىپ كورسەتىڭدەر
5. شەتكى نۇكتەلەرىن اتاڭدار
6. شەتكى نۇكتەلەرىن كورسەتىڭدەر
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
1. جەرىنىڭ كوپشىلىگىن قانداي پلاتفورما الىپ جاتىر؟
2. جەرىندە قانداي پايدالى قازباعا باي؟
3. ماتەريكتەن قانداي ارال ءبولىنىپ شىققان؟
4. قانداي تاۋ جۇيەلەرى بار؟
5. اۆستراليا ءالپىسى دەپ نەگە اتالادى؟
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
اۆستارليانىڭ جەر بەدەرى مەن گەوگرافيالىق ورنى تۋرالى وقۋ
ءىح. باعالاۋ
جەزقازعان قالاسى، № 10 ورتا مەكتەبىنىڭ
گەوگرافيا ءپانى ءمۇعالىمى سۋگۋروۆا ايناش مىرزاگالييەۆنا
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: اباي جاققان ءبىر ساۋلە سونبەۋ ءۇشىن...
