اتاسى مەن نەمەرەسى. سپانديار كوبەيەۆ
تاقىرىبى: بلۋم تاكسونومياسىنا نەگىزدەلىپ قۇرىلعان ساباقتار جوسپارى.
تاقىرىبى: 2 - سىنىپ. اتاسى مەن نەمەرەسى
سپانديار كوبەيەۆ.
ماقساتى: ءماتىندى تالداپ، ومىردەگى سيتۋاسيالىق جاعداياتتاردان شىعا ءبىلۋ، العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە، ياعني فۋنكسيونالدى وقۋ ساۋاتتىلىعى – وقۋشىلاردىڭ ءماتىن مازمۇنىن تۇسىنە ءبىلۋى جانە ولارعا وي جۇگىرتە ءبىلۋ، ءماتىن مازمۇنىن ءوز ماقساتتارىنا جەتۋ ءۇشىن پايدالانا ءبىلۋ، قوعام ومىرىندە بەلسەندىلىك تانىتۋ ماقساتىندا بىلىمدەرى مەن مۇمكىندىكتەرىن دامىتۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ، جىلدام وقۋ، وقىعانىن تۇسىنە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردى ۇلكەندى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، اتا - اناسىنا مەيىرىممەن قاراۋعا، اينالا قورشاعان ورتاسىندا بولىپ جاتقان جاعداياتتارعا نەمقۇرايلى قاراماۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بلۋم تاكسونومياسى نەگىزىندە قۇرىلعان ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلار ورنىنان تۇرىپ، ساباققا كەلگەن قوناقتتارمەن سالەمدەسەدى. ساباق تاقىرىبى، ماقساتى حابارلانادى. وقۋشىلاردىڭ ساباقتا ودەرىن مەكتەپ ەرەجەسىنە ساي ۇستاۋى ەسكەرتىلەدى.
ترەننينگ: ءقادىرلى اتام مەن اكەم، مەرەيلى اجەم مەن اياۋلى انام انام... – دەگەن سوزدەن كەيىن «سىزدەرگە» سوزدەرىن جالعاستىرىپ وقۋشىلار ءوز تىلەكتەرىن بىلدىرەدى. مىسالى زور دەنساۋلىق، ۇزاق ءومىر، قاجىماس قايرات ت. ب
وتكەن ساباقققا شولۋ: «اتا اقىلى» تاقپاعىن ءبىر وقۋشى ايتادى، ال ەكى وقۋشى اقىلدىڭ ماعىناسىن ايتىپ بەرەدى.
كىم ۇلكەندى تىڭداسا،
كىم ۇلكەندى سىيلاسا،
ۇلكەن بولعان كەزىندە،
سىيلى بولماق ءوزى دە.
جاڭا ساباق: وقۋشىلار بۇگىنگى اڭگىمەنىڭ اۆتورى سپانديار كوبەيەۆ تۋرالى قىسقاشا مالىمەتتى ايتىپ بەرەدى.
سپانديار كوبەيەۆ 1878 جىلى تۋىپ، 1956 جىلى 78 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وتكەن. ول قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. بالالارعا ارنالعان «ۇلگىلى بالا» اتتى كىتابى بار.
تاپسىرمالار:
ءبىلۋ. اكەسى كورىپ: «شىراعىم نە عىپ جاتىرسىڭ؟»- دەيدى. سوندا بالاسى «اياق ىستەپ جاتىرمىن، شەشەم ەكەۋىڭ اتام قۇساپ قارتايعاندا، سەندەرگە تاماقتى وسى اياققا قۇيىپبەرەمىن»،- دەيدى.
1. بۇل ءۇزىندى قاي اڭگىمەدەن الىنعان؟...................................................................
2. اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟.....................................................................................
3. «اياق» ءسوزى بۇل جەردە قانداي ماعىنا بەرىپ تۇر؟.............................................
4. وسى اڭگىمەنىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن قانداي ماقالمەن جەتكىزۋگە بولادى.
(اتاڭا نە قىلساڭ، الدىڭا سول كەلەر.)
ءتۇسىنۋ. ماتىننەن قارتايۋدىڭ بەلگىلەرىن تەرىپ جاز.
سۇراققا جاۋاپ بەر. اڭگىمەدەن ۇلكەندى سىيلاماۋدى قانداي ارەكەتتەردەن بىلۋگە بولادى؟
1. الدىنا جامان داستارحان جايدى.
2. تاماقتى جامان ىدىسقا قۇيىپ بەردى.
3. بولەك وتىرعىزاتىن بولدى.
قولدانۋ. ەكى بالا اۆتوبۋستا وتىر. كەلەسى ايالدامادان اۆتوبۋسقا قولىندا سومكەسى بار قارت اجە كىردى. زەيىن ورنىنان اتىپ تۇرىپ، اجەيگە ورىنىن بەردى. ال سۇلتان تەرەزەدەن سىرتقا قاراپ، بايقاماعان بولىپ وتىرا بەردى. اجەي تۇسۋگە دايىندالا باستادى، قولىنداعى سومكەسىنەن الما الىپ زەيىنگە، سودان سوڭ سۇلتانعا دا بەردى. اۆتوبۋستان ءتۇسىپ بارا جاتىپ، زەيىنگە «بالام، جاسىڭ ۇزاق بولسىن! ۇلكەندى سىيلاپ ورنىڭدى بەرگەنىڭە راحمەت!»- دەدى. سۇلتان ءوزىنىڭ ادەپسىزدىك كورسەتكەنىنە وكىنىپ كەتتى. قولىنداعى المانى نە جەرىن، نە جەمەرىن بىلمەي كەلە جاتتى. زەيىن وعان: - الماڭدى جەسەيشى، وتە ءتاتتى ەكەن،- دەپ قويادى.
قارتتارعا سىي كورسەتۋدىڭ تۇرلەرىن جاز.
1. ۇلكەنگە ورىن بەرۋ.
2. ءتىلىن الۋ، جۇمساسا ايتقانىن تەز ورىنداۋ.
3. مەرەكەلەردە سىيلىق جاساۋ.
4. ۇلكەن كىسىنىڭ الدىن كەسىپ وتپەۋ.
5. سالەم بەرۋ.
تالداۋ.
1. بالانىڭ اكە - شەشەسىنىڭ قاتەلىگى نەدە؟
2. «كورگەن كورگەنىن ىستەيدى» دەگەن ماقالدىڭ وسى اڭگىمەگە قاتىسى بار ما؟ بار بولسا ءوز ويىڭدى جاز.
جيناقتاۋ.
1.«قارتتار ءۇيى» تاقىرىبىنا ەسسە جاز.
2. قارتتار ءۇيىن بولدىرماۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭ؟
«تەمىرتاۋ قالاسى
№ 3جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبى» كمم
ورىنداعان: باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ماناپوۆا جانار پۋلاتوۆنا
اتاسى مەن نەمەرەسى. سپانديار كوبەيەۆ جۇكتەۋ
تاقىرىبى: 2 - سىنىپ. اتاسى مەن نەمەرەسى
سپانديار كوبەيەۆ.
ماقساتى: ءماتىندى تالداپ، ومىردەگى سيتۋاسيالىق جاعداياتتاردان شىعا ءبىلۋ، العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە، ياعني فۋنكسيونالدى وقۋ ساۋاتتىلىعى – وقۋشىلاردىڭ ءماتىن مازمۇنىن تۇسىنە ءبىلۋى جانە ولارعا وي جۇگىرتە ءبىلۋ، ءماتىن مازمۇنىن ءوز ماقساتتارىنا جەتۋ ءۇشىن پايدالانا ءبىلۋ، قوعام ومىرىندە بەلسەندىلىك تانىتۋ ماقساتىندا بىلىمدەرى مەن مۇمكىندىكتەرىن دامىتۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ، جىلدام وقۋ، وقىعانىن تۇسىنە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردى ۇلكەندى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، اتا - اناسىنا مەيىرىممەن قاراۋعا، اينالا قورشاعان ورتاسىندا بولىپ جاتقان جاعداياتتارعا نەمقۇرايلى قاراماۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بلۋم تاكسونومياسى نەگىزىندە قۇرىلعان ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلار ورنىنان تۇرىپ، ساباققا كەلگەن قوناقتتارمەن سالەمدەسەدى. ساباق تاقىرىبى، ماقساتى حابارلانادى. وقۋشىلاردىڭ ساباقتا ودەرىن مەكتەپ ەرەجەسىنە ساي ۇستاۋى ەسكەرتىلەدى.
ترەننينگ: ءقادىرلى اتام مەن اكەم، مەرەيلى اجەم مەن اياۋلى انام انام... – دەگەن سوزدەن كەيىن «سىزدەرگە» سوزدەرىن جالعاستىرىپ وقۋشىلار ءوز تىلەكتەرىن بىلدىرەدى. مىسالى زور دەنساۋلىق، ۇزاق ءومىر، قاجىماس قايرات ت. ب
وتكەن ساباقققا شولۋ: «اتا اقىلى» تاقپاعىن ءبىر وقۋشى ايتادى، ال ەكى وقۋشى اقىلدىڭ ماعىناسىن ايتىپ بەرەدى.
كىم ۇلكەندى تىڭداسا،
كىم ۇلكەندى سىيلاسا،
ۇلكەن بولعان كەزىندە،
سىيلى بولماق ءوزى دە.
جاڭا ساباق: وقۋشىلار بۇگىنگى اڭگىمەنىڭ اۆتورى سپانديار كوبەيەۆ تۋرالى قىسقاشا مالىمەتتى ايتىپ بەرەدى.
سپانديار كوبەيەۆ 1878 جىلى تۋىپ، 1956 جىلى 78 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وتكەن. ول قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. بالالارعا ارنالعان «ۇلگىلى بالا» اتتى كىتابى بار.
تاپسىرمالار:
ءبىلۋ. اكەسى كورىپ: «شىراعىم نە عىپ جاتىرسىڭ؟»- دەيدى. سوندا بالاسى «اياق ىستەپ جاتىرمىن، شەشەم ەكەۋىڭ اتام قۇساپ قارتايعاندا، سەندەرگە تاماقتى وسى اياققا قۇيىپبەرەمىن»،- دەيدى.
1. بۇل ءۇزىندى قاي اڭگىمەدەن الىنعان؟...................................................................
2. اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟.....................................................................................
3. «اياق» ءسوزى بۇل جەردە قانداي ماعىنا بەرىپ تۇر؟.............................................
4. وسى اڭگىمەنىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن قانداي ماقالمەن جەتكىزۋگە بولادى.
(اتاڭا نە قىلساڭ، الدىڭا سول كەلەر.)
ءتۇسىنۋ. ماتىننەن قارتايۋدىڭ بەلگىلەرىن تەرىپ جاز.
سۇراققا جاۋاپ بەر. اڭگىمەدەن ۇلكەندى سىيلاماۋدى قانداي ارەكەتتەردەن بىلۋگە بولادى؟
1. الدىنا جامان داستارحان جايدى.
2. تاماقتى جامان ىدىسقا قۇيىپ بەردى.
3. بولەك وتىرعىزاتىن بولدى.
قولدانۋ. ەكى بالا اۆتوبۋستا وتىر. كەلەسى ايالدامادان اۆتوبۋسقا قولىندا سومكەسى بار قارت اجە كىردى. زەيىن ورنىنان اتىپ تۇرىپ، اجەيگە ورىنىن بەردى. ال سۇلتان تەرەزەدەن سىرتقا قاراپ، بايقاماعان بولىپ وتىرا بەردى. اجەي تۇسۋگە دايىندالا باستادى، قولىنداعى سومكەسىنەن الما الىپ زەيىنگە، سودان سوڭ سۇلتانعا دا بەردى. اۆتوبۋستان ءتۇسىپ بارا جاتىپ، زەيىنگە «بالام، جاسىڭ ۇزاق بولسىن! ۇلكەندى سىيلاپ ورنىڭدى بەرگەنىڭە راحمەت!»- دەدى. سۇلتان ءوزىنىڭ ادەپسىزدىك كورسەتكەنىنە وكىنىپ كەتتى. قولىنداعى المانى نە جەرىن، نە جەمەرىن بىلمەي كەلە جاتتى. زەيىن وعان: - الماڭدى جەسەيشى، وتە ءتاتتى ەكەن،- دەپ قويادى.
قارتتارعا سىي كورسەتۋدىڭ تۇرلەرىن جاز.
1. ۇلكەنگە ورىن بەرۋ.
2. ءتىلىن الۋ، جۇمساسا ايتقانىن تەز ورىنداۋ.
3. مەرەكەلەردە سىيلىق جاساۋ.
4. ۇلكەن كىسىنىڭ الدىن كەسىپ وتپەۋ.
5. سالەم بەرۋ.
تالداۋ.
1. بالانىڭ اكە - شەشەسىنىڭ قاتەلىگى نەدە؟
2. «كورگەن كورگەنىن ىستەيدى» دەگەن ماقالدىڭ وسى اڭگىمەگە قاتىسى بار ما؟ بار بولسا ءوز ويىڭدى جاز.
جيناقتاۋ.
1.«قارتتار ءۇيى» تاقىرىبىنا ەسسە جاز.
2. قارتتار ءۇيىن بولدىرماۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىڭ؟
«تەمىرتاۋ قالاسى
№ 3جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبى» كمم
ورىنداعان: باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ماناپوۆا جانار پۋلاتوۆنا
اتاسى مەن نەمەرەسى. سپانديار كوبەيەۆ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇزاق مەرزىمدى جوسپار ءبولىمى: جىلۋ قۇبىلىستارى
