اۋا ىلعالدىلىعى. ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماقساتى: اۋا ىلعالدىلىعى جانە ونىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرۋ، اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالدارمەن تانىستىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن تەرەڭدەتىپ،
شىعارماشىلىققا باۋلۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن، وي – ءورىسىن دامىتۋ، ولاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن قالىپتاستىرىپ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇيىمشىل بولۋعا، ىنتىماقتاستىققا، ءوزىن - ءوزى باسقارۋعا باۋلۋ. ەستەتيكالىق، ەكولوگيالىق جانە كاسىپتىك باعدار بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى. ساياحات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ويىندار وتكىزۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پسيحرومەتر. ۇلتتىق ويىن
سۋرەتتەرى سالىنعان كارتوچكالار.
ساباقتىڭ بارىسى
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءبىز بۇگىن «اۋا ىلعالدىلىعى. ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى» دەگەن اتپەن ساياحات ساباعىن وتكىزەمىز. ساياحاتتى مىناداي 3 ەلگە جاسايمىز
1. «زەرەكتىلەر» ەلىنە
2. «بىلىمدىلەر» ەلىنە
3. «ويشىلدار»ەلىنە
4. «العىرلار» ەلىنە
ساياحات كەزىندە ءبىز اۋا ىلعالدىلىعى جانە ونىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرىپ، اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالدارمەن تانىستىرامىز.
ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋشىلار كولىكتى وزدەرى تاڭدايدى.
1. زەرەكتىلەر ەلى
ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋشىلار كاسسادان بيلەت الۋلارى كەرەك. ول ءۇشىن وتىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
سۇراقتار ءتىزىمى: ا) قانىققان بۋ دەگەنىمىز نە؟
ب) قانىققان بۋ قىسىمى نەگە تاۋەلدى؟
ۆ) كريزيستىك تەمپەراتۋرا دەگەنىمىز نە؟
گ) قانىققان بۋ قىسىمىنىڭ تەمپەراتۋراعا تاۋەلدىلىگىن
قالاي بىلەمىز؟
سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلارعا كارتوچكالار تاراتىلىپ وتىرادى.
2. بىلىمدىلەر ەلى
ءبىز ساياحات سىزباسى بويىنشا بىلىمدىلەر ەلىنە ساياحاتقا شىعامىز. بۇل ەل جاڭالىقتارعا تولى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىۋ بارىسىندا ءبىز مىناداي ماعلۇماتتار الامىز
1. اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز نە؟
2. اتموسفەراداعى سۋ بۋى
3. اۋا ىلعالدىلىعىنىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى
4. ىلعالدىلىقتى سيپاتتايتىن شامالار
5. ىلعالدىلىقتى ولشەيتىن قۇرالدار
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز – اۋاداعى سۋ بۋىنىڭ مولشەرى. سۋ جەر شارى بەتىنىڭ 70، 8% الىپ جاتىر. ءتىرى ورگانيزمدەر قۇرامىندا 50 - 99، 7% سۋ بار.
اتموسفەرالىق سۋ بۋى اۋا رايى مەن جەر كليماتىنا اسەرىن تيگىزەدى.
اۋا ىلعالدىلىعىن تۋدىرۋشى فاكتورلار: قار، بۇرشاق، جاڭبىر، قىراۋ ت. ب
(ىلعالدىلىقتى تۋدىرۋشى فاكتورلاردى بەينەلەگەن ۆيدەوفيلمدەر كورسەتىلەدى)
ىلعالدىلىقتى سيپاتتايتىن شامالارعا مىنالار جاتادى.
1. سۋ بۋىنىڭ پارسيال قىسىمى.
2. سالىستىرمالى ىلعالدىلىق
3. ابسوليۋت ىلعالدىلىق
3. ويشىلدار ەلى
«انا ءتىلىڭ - ارىڭ بۇل»
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە،
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە،- دەپ ق. مىرزالييەۆ اعامىز ايتقانداي، وقۋشىلاردىڭ
ءوز ويلارىن تياناقتى، ۇشقىر جەتكىزە الۋىن ەسكەرە وتىرىپ، ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى تۋرالى دايىنداپ كەلگەن پىكىرلەرىن تىڭدايمىز.
1. مەترولوگيادا
2. توقىما، كونديتەر ت. ب وندىرىستەرىندە
3. ادام اعزاسى ءۇشىن
4. وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسىندە ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى زور.
4. العىرلار ەلى
ىلعالدىلىقتى ولشەيتىن قۇرالداردىڭ قۇرىلىسى تۋرالى وقۋشىلار وزدەرى دايىنداپ كەلگەن تاپسىرمالارىن تۇسىندىرەدى.
1. پسيحرومەترلەر. پسيحرومەتر نەدەن تۇرادى؟ ەگەر سەندەرگە بىرنەشە پسيحرومەتر بەرىلسە، سەن ونى قانداي مەكەمەلەرگە ورنالاستىرىپ قويار ەدىڭ؟ ( سلايدتار)
2. گيگرومەترلەر (سلايدتار)
3. شاش گيگرومەترى (سۋرەتتەرى)
ساباقتى بەكىتۋ
1. اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز نە؟
2. ىلعالدىلىقتى قانداي شامالارمەن سيپاتتايمىز؟
3. ىلعالدىلىقتىڭ قانداي ماڭىزى بار؟
4. ىلعالدىلىق مولشەرى جوعارى بولاتىن قازاقستاننىڭ ايماقتارىن اتا
5. اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالداردى قايدا پايدالانۋعا بولادى؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تولىقتىرا وتىرىپ، وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
1. ب. ا. كرونگارت - فيزيكا وقۋلىعى 10 سىنىپ. وقىپ، تۇسىنىك ايتۋ.
2. عالامتوردان قوسىمشا مالىمەتتەر ىزدەۋ
بىلىمدىلىك ماقساتى: اۋا ىلعالدىلىعى جانە ونىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرۋ، اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالدارمەن تانىستىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن تەرەڭدەتىپ،
شىعارماشىلىققا باۋلۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن، وي – ءورىسىن دامىتۋ، ولاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن قالىپتاستىرىپ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇيىمشىل بولۋعا، ىنتىماقتاستىققا، ءوزىن - ءوزى باسقارۋعا باۋلۋ. ەستەتيكالىق، ەكولوگيالىق جانە كاسىپتىك باعدار بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى. ساياحات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ويىندار وتكىزۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پسيحرومەتر. ۇلتتىق ويىن
سۋرەتتەرى سالىنعان كارتوچكالار.
ساباقتىڭ بارىسى
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءبىز بۇگىن «اۋا ىلعالدىلىعى. ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى» دەگەن اتپەن ساياحات ساباعىن وتكىزەمىز. ساياحاتتى مىناداي 3 ەلگە جاسايمىز
1. «زەرەكتىلەر» ەلىنە
2. «بىلىمدىلەر» ەلىنە
3. «ويشىلدار»ەلىنە
4. «العىرلار» ەلىنە
ساياحات كەزىندە ءبىز اۋا ىلعالدىلىعى جانە ونىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرىپ، اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالدارمەن تانىستىرامىز.
ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋشىلار كولىكتى وزدەرى تاڭدايدى.
1. زەرەكتىلەر ەلى
ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋشىلار كاسسادان بيلەت الۋلارى كەرەك. ول ءۇشىن وتىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
سۇراقتار ءتىزىمى: ا) قانىققان بۋ دەگەنىمىز نە؟
ب) قانىققان بۋ قىسىمى نەگە تاۋەلدى؟
ۆ) كريزيستىك تەمپەراتۋرا دەگەنىمىز نە؟
گ) قانىققان بۋ قىسىمىنىڭ تەمپەراتۋراعا تاۋەلدىلىگىن
قالاي بىلەمىز؟
سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلارعا كارتوچكالار تاراتىلىپ وتىرادى.
2. بىلىمدىلەر ەلى
ءبىز ساياحات سىزباسى بويىنشا بىلىمدىلەر ەلىنە ساياحاتقا شىعامىز. بۇل ەل جاڭالىقتارعا تولى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىۋ بارىسىندا ءبىز مىناداي ماعلۇماتتار الامىز
1. اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز نە؟
2. اتموسفەراداعى سۋ بۋى
3. اۋا ىلعالدىلىعىنىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى
4. ىلعالدىلىقتى سيپاتتايتىن شامالار
5. ىلعالدىلىقتى ولشەيتىن قۇرالدار
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز – اۋاداعى سۋ بۋىنىڭ مولشەرى. سۋ جەر شارى بەتىنىڭ 70، 8% الىپ جاتىر. ءتىرى ورگانيزمدەر قۇرامىندا 50 - 99، 7% سۋ بار.
اتموسفەرالىق سۋ بۋى اۋا رايى مەن جەر كليماتىنا اسەرىن تيگىزەدى.
اۋا ىلعالدىلىعىن تۋدىرۋشى فاكتورلار: قار، بۇرشاق، جاڭبىر، قىراۋ ت. ب
(ىلعالدىلىقتى تۋدىرۋشى فاكتورلاردى بەينەلەگەن ۆيدەوفيلمدەر كورسەتىلەدى)
ىلعالدىلىقتى سيپاتتايتىن شامالارعا مىنالار جاتادى.
1. سۋ بۋىنىڭ پارسيال قىسىمى.
2. سالىستىرمالى ىلعالدىلىق
3. ابسوليۋت ىلعالدىلىق
3. ويشىلدار ەلى
«انا ءتىلىڭ - ارىڭ بۇل»
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە،
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە،- دەپ ق. مىرزالييەۆ اعامىز ايتقانداي، وقۋشىلاردىڭ
ءوز ويلارىن تياناقتى، ۇشقىر جەتكىزە الۋىن ەسكەرە وتىرىپ، ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى تۋرالى دايىنداپ كەلگەن پىكىرلەرىن تىڭدايمىز.
1. مەترولوگيادا
2. توقىما، كونديتەر ت. ب وندىرىستەرىندە
3. ادام اعزاسى ءۇشىن
4. وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسىندە ىلعالدىلىقتىڭ ماڭىزى زور.
4. العىرلار ەلى
ىلعالدىلىقتى ولشەيتىن قۇرالداردىڭ قۇرىلىسى تۋرالى وقۋشىلار وزدەرى دايىنداپ كەلگەن تاپسىرمالارىن تۇسىندىرەدى.
1. پسيحرومەترلەر. پسيحرومەتر نەدەن تۇرادى؟ ەگەر سەندەرگە بىرنەشە پسيحرومەتر بەرىلسە، سەن ونى قانداي مەكەمەلەرگە ورنالاستىرىپ قويار ەدىڭ؟ ( سلايدتار)
2. گيگرومەترلەر (سلايدتار)
3. شاش گيگرومەترى (سۋرەتتەرى)
ساباقتى بەكىتۋ
1. اۋا ىلعالدىلىعى دەگەنىمىز نە؟
2. ىلعالدىلىقتى قانداي شامالارمەن سيپاتتايمىز؟
3. ىلعالدىلىقتىڭ قانداي ماڭىزى بار؟
4. ىلعالدىلىق مولشەرى جوعارى بولاتىن قازاقستاننىڭ ايماقتارىن اتا
5. اۋا ىلعالدىلىعىن ولشەيتىن قۇرالداردى قايدا پايدالانۋعا بولادى؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تولىقتىرا وتىرىپ، وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
1. ب. ا. كرونگارت - فيزيكا وقۋلىعى 10 سىنىپ. وقىپ، تۇسىنىك ايتۋ.
2. عالامتوردان قوسىمشا مالىمەتتەر ىزدەۋ
You Might Also Like
-
1. بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، كوركەمسوز زەرگەرى ع. مۇسىرەپوۆ تۋرالى مالىمەتتەرىن كەڭەيتۋ، "جاڭا دوستار" اڭگىمەسىن تانىستىرۋ، ماعىناسى قيىن سوزدەرگە كوڭىل ءبولۋ.
