اۋداندى ولشەۋ. اۋدان بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسى
ماتەماتيكا 3 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اۋداندى ولشەۋ. اۋدان بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ اۋدان تۋرالى جانە اۋداندى تابۋدا العان بىلىمدەرىن ەسەپتەۋلەردە قولدانا الۋ بىلىكتەرىن دامىتۋ ءۇشىن بىرىككەن جانە وزدىك جۇمىس تۇرلەرىن جۇرگىزۋگە جاعداي جاساۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
• بىلىمدىك: اۋدان تۋرالى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ، اۋداندى ولشەۋ بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسىن انىقتاي وتىرىپ، ار ولشەم بىرلىگىمەن تانىستىرۋ، يگەرگەن بىلىكتەرىن ءىس – جۇزىلىك تۇرعىدا قولدانۋ، وسى تاقىرىپ بويىنشا دەڭگەيلەرىن انىقتاۋ؛
• دامىتۋشىلىق: اۋىزشا جانە جازباشا ماتەماتيكالىق تىلدەرىن دامىتۋ؛ لوگيكالىق ويلاۋ، زەيىن، ەستە ساقتاۋ، تالداۋ، سالىستىرۋ، جيناقتاۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ؛
• تاربيەلىك: تانىمدىق، وقۋ ەڭبەگىنە دەگەن كوزقاراسقا؛ كوممۋنيكاتيۆتىك قارىم – قاتىناس مادەنيەتىنە، باسقالاردى تىڭداۋ، ءوز وي – پىكىرىن ءبىلدىر، جۇپپەن جۇمىس ىستەۋگە؛ ءوزىن – ءوزى باقىلاۋعا؛ ماتەماتيكانىڭ قاجەتتىلىگىن سەزىنۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك، داعدىلارىن بەكىتۋ ساباعى.
ءادىس – تاسىلدەر:
1) بەرىلەتىن ساباقتىڭ تۇرىنە سايكەس: سوزدىك (اڭگىمە)، كورنەكىلىكتىك (دايىن سىزبالار، پرەزەنتاسيا)، پراكتيكالىق (العان بىلىمدەرىن قولدانۋ)؛
2) وقىتۋ ارەكەتى جاعىنان – ءونىمدى.
تانىمدىق قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ جولدارى: سىنىپپەن جۇمىس، جۇپتىق جۇمىس، جەكە جۇمىس، توپتىق جۇمىس
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (1 مين.)
ءمۇعالىمنىڭ ساباقتى باستاۋى. ساباقتىڭ ماقساتىن قۇرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. (2 مين.)
ەسەپتىڭ 6 ءتۇرىن 6 وقۋشىعا وقىتۋ
جەكە وقۋشىمەن جۇمىس
تاقتادا ءۇش وقۋشى ۇلەستىرمەمەن جۇمىس جاسايدى.
ءبىر قوراپ پەچەنە 23 كگ. وسىنداي 7 قوراپ پەچەنە نەشە كگ؟
500 كگ = …… س
3 س = ……كگ
4ت = …… س
اناسى دۇكەننەن 5 كگ 400 گ، ال قىزى ودان 3 كگ 200 گ جەڭىل بولاتىن سومكە اكەلە جاتىر. ەكى سومكەنىڭ سالماعى قانشا؟
3. يگەرگەن بىلىمدەرىن تەكسەرۋ (5 مين.)
بەرىلگەن سانداردى توپتاستىرادى: 2، 46، 5ل، 2 دم²، 3سم، 2 دم، 4مم، 100، 45دم². ەڭ ءبىرىنشى جاي ساندار جانە اتاۋلى ساندار؛ اۋدان بىرلىكتەرىن ءبولىپ الامىز.
اۋىزشا سۇراقتار
1) فيگۋرانىڭ اۋدانى دەگەنىمىز نە؟
بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
- اۋداندى ولشەگەندە قانداي بىرلىكتى قولدانامىز؟
پاراق قاعازدىڭ، وشىرگىشتىڭ، سىنىپ تاقتاسىنىڭ، سىرىڭكە قورابىنىڭ، ۇستەلدىڭ، وقۋلىق مۇقاباسىنىڭ اۋدانىن قانداي بىرلىكپەن ولشەگەن قولايلى؟
- باقشانىڭ، الاڭشانىڭ، بولمەنىڭ ەدەنىنىڭ اۋدانىن قانداي بىرلىكپەن ولشەگەن ىڭعايلى؟
2 تاپسىرما
اۋداندى ولشەۋ بىرلىكتەرىن اتاڭدار: م²، سم، دم²، ا
ورنالاستىرىڭدار: ءوسۋ رەتىمەن؛ كەمۋ رەتىمەن اتاڭدار.
- ەڭ ۇلكەن بىرلىك قالاي اتالادى ەكەن؟
- كەستەنى جاتتاپ الىڭدار: 1 دم² = 100 سم²
1 م ² = 100دم²
1ا (ار) = 100م²
ارمەن قانداي جەردىڭ اۋدانى ولشەنەدى؟
4. وتكەن ماتەريالدى قولدانۋ (15 مين.).
2 (ءا)
2دم²=200سم² 4م²=400دم² 5ا=500م²
300سم²=3دم² 700دم²=7م² 400م²=4ا
- ءىرى ولشەمنەن كىشى ولشەمگە اينالدىرۋ ءۇشىن قانداي امال قولداندىق؟
- كىشى ولشەممەن ءىرى ولشەمگە اينالدىرۋ ءۇشىن شە؟
№ 3. ا) بولىگى اۋىزشا ورىندالادى.
- تىك ءتورتبۇرىشتىڭ اۋدانىن قالاي تابامىز؟
ءا) بولىگىن جازىپ كورسەتەدى. 8دم • ا
ب) بولىگىن تاقتاعا شارتىن جازىپ، ەسەپتى شىعارادى.
ا – 10دم
S – 80دم²
b -؟
ش: 80: 10 = 8 (دم)
ج: ەنى 8دم
№5 ەسەپتى تالداي وتىرىپ شىعارامىز.
ا) بولىگىندە ۇزىندىقتى ەمەس، اۋدانى تاۋىپ الامىز.
ءا) بولىگىن جازباشا ورىندايمىز.
تىك ءتورتبۇرىش مەن شارشىنى سالىستىرۋ.
- قانداي ۇقساستىق بار؟
- قانداي ايىرماشىلىق بار؟
№6 جانە 7 تاپسىرمالار تالدانىپ ورىندالادى. شارشىدا ءبىر عانا ولشەم ارقىلى اۋدان مەن پەريمەتردى تابۋعا بولاتىنى قورىتىندىلانادى. شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ ءۇشىن قابىرعاسىن 4 – كە كوبەيتەمىز.
– شارشىنىڭ اۋدانىن تابۋ فورمۋلاسىن جازىڭدار.
- تىك ءتورتبۇرىشتىڭ اۋدانىن تابۋ فورمۋلاسىن جازىڭدار.
5. سەرگىتۋ (1 مين.)
6. يگەرگەن بىلىمدەرىن قولدانۋ (10 مين.)
№8 ەسەپتى تالداي وتىرىپ، وزدەرى ورىندايدى.
قورىتىندى: اۋداندى تابۋ ەسەپتەردى شىعارۋدا قاجەت جانە ءتۇرلى ەسەپتەۋلەردە قاجەت
7. ۇيگە تاپسىرما (2 مين.)
1) №4 (20 – بەت)
2) ءوز بولمەلەرىڭنىڭ اۋدانىن تابىڭدار.
7 سۇراقتان تۇراتىن تەستىك تاپسىرمانىڭ دۇرىس جاۋاپتارىن ايتادى. بولعان سوڭ تاقتامەن تەكسەرىلەدى.
3 - 4 – «3»
5 - 6 – «4»
7 – «5»
9. رەفلەكسيا (2 مين.)
– نە بىلدىك؟
– العان ءبىلىمدى قولدانۋعا بولا ما؟
- ساباقتا نە قيىن بولدى، قانداي تاپسىرما جەڭىل بولدى؟
باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اۋداندى ولشەۋ. اۋدان بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ اۋدان تۋرالى جانە اۋداندى تابۋدا العان بىلىمدەرىن ەسەپتەۋلەردە قولدانا الۋ بىلىكتەرىن دامىتۋ ءۇشىن بىرىككەن جانە وزدىك جۇمىس تۇرلەرىن جۇرگىزۋگە جاعداي جاساۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
• بىلىمدىك: اۋدان تۋرالى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ، اۋداندى ولشەۋ بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسىن انىقتاي وتىرىپ، ار ولشەم بىرلىگىمەن تانىستىرۋ، يگەرگەن بىلىكتەرىن ءىس – جۇزىلىك تۇرعىدا قولدانۋ، وسى تاقىرىپ بويىنشا دەڭگەيلەرىن انىقتاۋ؛
• دامىتۋشىلىق: اۋىزشا جانە جازباشا ماتەماتيكالىق تىلدەرىن دامىتۋ؛ لوگيكالىق ويلاۋ، زەيىن، ەستە ساقتاۋ، تالداۋ، سالىستىرۋ، جيناقتاۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ؛
• تاربيەلىك: تانىمدىق، وقۋ ەڭبەگىنە دەگەن كوزقاراسقا؛ كوممۋنيكاتيۆتىك قارىم – قاتىناس مادەنيەتىنە، باسقالاردى تىڭداۋ، ءوز وي – پىكىرىن ءبىلدىر، جۇپپەن جۇمىس ىستەۋگە؛ ءوزىن – ءوزى باقىلاۋعا؛ ماتەماتيكانىڭ قاجەتتىلىگىن سەزىنۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك، داعدىلارىن بەكىتۋ ساباعى.
ءادىس – تاسىلدەر:
1) بەرىلەتىن ساباقتىڭ تۇرىنە سايكەس: سوزدىك (اڭگىمە)، كورنەكىلىكتىك (دايىن سىزبالار، پرەزەنتاسيا)، پراكتيكالىق (العان بىلىمدەرىن قولدانۋ)؛
2) وقىتۋ ارەكەتى جاعىنان – ءونىمدى.
تانىمدىق قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ جولدارى: سىنىپپەن جۇمىس، جۇپتىق جۇمىس، جەكە جۇمىس، توپتىق جۇمىس
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (1 مين.)
ءمۇعالىمنىڭ ساباقتى باستاۋى. ساباقتىڭ ماقساتىن قۇرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. (2 مين.)
ەسەپتىڭ 6 ءتۇرىن 6 وقۋشىعا وقىتۋ
جەكە وقۋشىمەن جۇمىس
تاقتادا ءۇش وقۋشى ۇلەستىرمەمەن جۇمىس جاسايدى.
ءبىر قوراپ پەچەنە 23 كگ. وسىنداي 7 قوراپ پەچەنە نەشە كگ؟
500 كگ = …… س
3 س = ……كگ
4ت = …… س
اناسى دۇكەننەن 5 كگ 400 گ، ال قىزى ودان 3 كگ 200 گ جەڭىل بولاتىن سومكە اكەلە جاتىر. ەكى سومكەنىڭ سالماعى قانشا؟
3. يگەرگەن بىلىمدەرىن تەكسەرۋ (5 مين.)
بەرىلگەن سانداردى توپتاستىرادى: 2، 46، 5ل، 2 دم²، 3سم، 2 دم، 4مم، 100، 45دم². ەڭ ءبىرىنشى جاي ساندار جانە اتاۋلى ساندار؛ اۋدان بىرلىكتەرىن ءبولىپ الامىز.
اۋىزشا سۇراقتار
1) فيگۋرانىڭ اۋدانى دەگەنىمىز نە؟
بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
- اۋداندى ولشەگەندە قانداي بىرلىكتى قولدانامىز؟
پاراق قاعازدىڭ، وشىرگىشتىڭ، سىنىپ تاقتاسىنىڭ، سىرىڭكە قورابىنىڭ، ۇستەلدىڭ، وقۋلىق مۇقاباسىنىڭ اۋدانىن قانداي بىرلىكپەن ولشەگەن قولايلى؟
- باقشانىڭ، الاڭشانىڭ، بولمەنىڭ ەدەنىنىڭ اۋدانىن قانداي بىرلىكپەن ولشەگەن ىڭعايلى؟
2 تاپسىرما
اۋداندى ولشەۋ بىرلىكتەرىن اتاڭدار: م²، سم، دم²، ا
ورنالاستىرىڭدار: ءوسۋ رەتىمەن؛ كەمۋ رەتىمەن اتاڭدار.
- ەڭ ۇلكەن بىرلىك قالاي اتالادى ەكەن؟
- كەستەنى جاتتاپ الىڭدار: 1 دم² = 100 سم²
1 م ² = 100دم²
1ا (ار) = 100م²
ارمەن قانداي جەردىڭ اۋدانى ولشەنەدى؟
4. وتكەن ماتەريالدى قولدانۋ (15 مين.).
2 (ءا)
2دم²=200سم² 4م²=400دم² 5ا=500م²
300سم²=3دم² 700دم²=7م² 400م²=4ا
- ءىرى ولشەمنەن كىشى ولشەمگە اينالدىرۋ ءۇشىن قانداي امال قولداندىق؟
- كىشى ولشەممەن ءىرى ولشەمگە اينالدىرۋ ءۇشىن شە؟
№ 3. ا) بولىگى اۋىزشا ورىندالادى.
- تىك ءتورتبۇرىشتىڭ اۋدانىن قالاي تابامىز؟
ءا) بولىگىن جازىپ كورسەتەدى. 8دم • ا
ب) بولىگىن تاقتاعا شارتىن جازىپ، ەسەپتى شىعارادى.
ا – 10دم
S – 80دم²
b -؟
ش: 80: 10 = 8 (دم)
ج: ەنى 8دم
№5 ەسەپتى تالداي وتىرىپ شىعارامىز.
ا) بولىگىندە ۇزىندىقتى ەمەس، اۋدانى تاۋىپ الامىز.
ءا) بولىگىن جازباشا ورىندايمىز.
تىك ءتورتبۇرىش مەن شارشىنى سالىستىرۋ.
- قانداي ۇقساستىق بار؟
- قانداي ايىرماشىلىق بار؟
№6 جانە 7 تاپسىرمالار تالدانىپ ورىندالادى. شارشىدا ءبىر عانا ولشەم ارقىلى اۋدان مەن پەريمەتردى تابۋعا بولاتىنى قورىتىندىلانادى. شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ ءۇشىن قابىرعاسىن 4 – كە كوبەيتەمىز.
– شارشىنىڭ اۋدانىن تابۋ فورمۋلاسىن جازىڭدار.
- تىك ءتورتبۇرىشتىڭ اۋدانىن تابۋ فورمۋلاسىن جازىڭدار.
5. سەرگىتۋ (1 مين.)
6. يگەرگەن بىلىمدەرىن قولدانۋ (10 مين.)
№8 ەسەپتى تالداي وتىرىپ، وزدەرى ورىندايدى.
قورىتىندى: اۋداندى تابۋ ەسەپتەردى شىعارۋدا قاجەت جانە ءتۇرلى ەسەپتەۋلەردە قاجەت
7. ۇيگە تاپسىرما (2 مين.)
1) №4 (20 – بەت)
2) ءوز بولمەلەرىڭنىڭ اۋدانىن تابىڭدار.
7 سۇراقتان تۇراتىن تەستىك تاپسىرمانىڭ دۇرىس جاۋاپتارىن ايتادى. بولعان سوڭ تاقتامەن تەكسەرىلەدى.
3 - 4 – «3»
5 - 6 – «4»
7 – «5»
9. رەفلەكسيا (2 مين.)
– نە بىلدىك؟
– العان ءبىلىمدى قولدانۋعا بولا ما؟
- ساباقتا نە قيىن بولدى، قانداي تاپسىرما جەڭىل بولدى؟
باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: افريكانىڭ فيزيكالىق ورنى، جاعالاۋىنداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر. زەرتتەلۋ تاريحى
