- 05 ناۋ. 2024 02:15
- 272
اۋىلدىق جەردە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ وتباسىمەن جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ
شقو، تارباعاتاي اۋدانى،
تانا مىرزا ورتا مەكتەبىنىڭ قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ پەداگوگى
باينازاروۆا جانار الكەن قىزى
اۋىلدىق جەردە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ وتباسىمەن جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ
قازىرگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ماقساتى - باسەكەگە قابىلەتتى مامان دايىنداۋ. مەكتەپ – ۇيرەتەتىن ورتا، ونىڭ جۇرەگى - ءمۇعالىم. ىزدەنىمپاز ءمۇعالىمنىڭ شىعارماشىلىعىنداعى ەرەكشە تۇس - ونىڭ ساباقتى تۇرلەندىرىپ، تۇلعانىڭ جۇرەگىنە جول تابا ءبىلۋى. ۇستاز اتانا ءبىلۋ، ونى ءقادىر تۇتۋ، قاستەرلەۋ، ارىنداي تازا ۇستاۋ - ءار ءمۇعالىمنىڭ بورىشى. ول ءوز كاسىبىن، ءوز ءپانىن، بارلىق شاكىرتىن، مەكتەبىن شەكسىز سۇيەتىن ادام. وزگەرمەلى قوعامداعى جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى – پەداگوگيكالىق قۇرالداردىڭ بارلىعىن مەڭگەرگەن، تۇراقتى ءوزىن - ءوزى جەتىلدىرۋگە تالپىنعان، رۋحاني دامىعان، تولىسقان شىعارماشىل تۇلعا قۇزىرەتى. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى تابىسى، بىلىكتەرى ارقىلى قالىپتاسادى، داميدى. نارىق جاعدايىنداعى مۇعالىمگە قويىلاتىن تالاپتار: باسەكەگە قابىلەتتىلىگى، ءبىلىم بەرۋ ساپاسىنىڭ جوعارى بولۋى، كاسىبي شەبەرلىگى، ادىستەمەلىك جۇمىستاعى شەبەرلىگى.
وسى ايتىلعانداردى جيناقتاي كەلىپ، جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى - رەفلەكسياعا قابىلەتتى، ءوزىن - ءوزى جۇزەگە اسىرۋعا تالپىنعان ءادىسنامالىق، زەرتتەۋشىلىك، ديداكتيكالىق - ادىستەمەلىك، الەۋمەتتىك تۇلعالى، كوممۋنيكاتيۆتىلىك، اقپاراتتىق جانە تاعى باسقا قۇدىرەتتىلىكتەردىڭ جوعارى دەڭگەيىمەن سيپاتتالاتىن رۋحاني - ادامگەرشىلىكتى، ازاماتتىق جاۋاپتى، بەلسەندى، ساۋاتتى، شىعارماشىل تۇلعا. قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنداعى ەڭ نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى - شىعارماشىل تۇلعانى دامىتۋ جانە قالىپتاستىرۋ. قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى ۇيىرمەلەرىنە قاتىساتىن وقۋشىلاردىڭ بارلىعى دارىندى وقۋشىلار. سەبەبى ولار وزدەرىنىڭ سۇيىكتى ىسىمەن اينالىسىپ، تولىققاندى مەڭگەرۋگە تىرىسادى. سول سەبەپتى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىنداعى پەداگوگتار ءار بالانىڭ بويىنداعى دارالىق ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاپ، سول بويىنشا جۇمىستار اتقارۋى كەرەك. وقۋشىنى قىزىقتىرىپ، ونەرگە تارتا بىلۋلەرى قاجەت. ءار ۇيىمداستىرىلعان ساباق ۇلگىسى ەكىنشى وتەتىن ساباققا ۇقساماۋى كەرەك. ياعني ءسىزدىڭ الدىڭىزعا كەلەتىن بالانىڭ تالابىن قاناعاتتاندىرۋ قاجەت. مىسالى ۆوكال بولىمىنە قاتىساتىن وقۋشى ەسترادا جانرىنان گورى حالىق اندەرىن، حالىقتىق ناقىشتاعى ورىندالعان اندەردى ۇناتادى. ولاي بولسا سول باعىتتا جۇمىستار جاساپ، بالانىڭ قالىپتاسۋىنا جاداي جاساۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ ءبىلىم بەرۋ ساياساتى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ىسىنە ۇلكەن كوڭىل بولگەن. ونى مەملەكەتتىڭ «ءبىلىم تۋرالى زاڭىنان(2011. 19. 01. بەرىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلارىمەن) كورۋگە بولادى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
تانا مىرزا ورتا مەكتەبىنىڭ قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ پەداگوگى
باينازاروۆا جانار الكەن قىزى
اۋىلدىق جەردە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ وتباسىمەن جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ
قازىرگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ماقساتى - باسەكەگە قابىلەتتى مامان دايىنداۋ. مەكتەپ – ۇيرەتەتىن ورتا، ونىڭ جۇرەگى - ءمۇعالىم. ىزدەنىمپاز ءمۇعالىمنىڭ شىعارماشىلىعىنداعى ەرەكشە تۇس - ونىڭ ساباقتى تۇرلەندىرىپ، تۇلعانىڭ جۇرەگىنە جول تابا ءبىلۋى. ۇستاز اتانا ءبىلۋ، ونى ءقادىر تۇتۋ، قاستەرلەۋ، ارىنداي تازا ۇستاۋ - ءار ءمۇعالىمنىڭ بورىشى. ول ءوز كاسىبىن، ءوز ءپانىن، بارلىق شاكىرتىن، مەكتەبىن شەكسىز سۇيەتىن ادام. وزگەرمەلى قوعامداعى جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى – پەداگوگيكالىق قۇرالداردىڭ بارلىعىن مەڭگەرگەن، تۇراقتى ءوزىن - ءوزى جەتىلدىرۋگە تالپىنعان، رۋحاني دامىعان، تولىسقان شىعارماشىل تۇلعا قۇزىرەتى. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى تابىسى، بىلىكتەرى ارقىلى قالىپتاسادى، داميدى. نارىق جاعدايىنداعى مۇعالىمگە قويىلاتىن تالاپتار: باسەكەگە قابىلەتتىلىگى، ءبىلىم بەرۋ ساپاسىنىڭ جوعارى بولۋى، كاسىبي شەبەرلىگى، ادىستەمەلىك جۇمىستاعى شەبەرلىگى.
وسى ايتىلعانداردى جيناقتاي كەلىپ، جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى - رەفلەكسياعا قابىلەتتى، ءوزىن - ءوزى جۇزەگە اسىرۋعا تالپىنعان ءادىسنامالىق، زەرتتەۋشىلىك، ديداكتيكالىق - ادىستەمەلىك، الەۋمەتتىك تۇلعالى، كوممۋنيكاتيۆتىلىك، اقپاراتتىق جانە تاعى باسقا قۇدىرەتتىلىكتەردىڭ جوعارى دەڭگەيىمەن سيپاتتالاتىن رۋحاني - ادامگەرشىلىكتى، ازاماتتىق جاۋاپتى، بەلسەندى، ساۋاتتى، شىعارماشىل تۇلعا. قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنداعى ەڭ نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى - شىعارماشىل تۇلعانى دامىتۋ جانە قالىپتاستىرۋ. قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى ۇيىرمەلەرىنە قاتىساتىن وقۋشىلاردىڭ بارلىعى دارىندى وقۋشىلار. سەبەبى ولار وزدەرىنىڭ سۇيىكتى ىسىمەن اينالىسىپ، تولىققاندى مەڭگەرۋگە تىرىسادى. سول سەبەپتى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىنداعى پەداگوگتار ءار بالانىڭ بويىنداعى دارالىق ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاپ، سول بويىنشا جۇمىستار اتقارۋى كەرەك. وقۋشىنى قىزىقتىرىپ، ونەرگە تارتا بىلۋلەرى قاجەت. ءار ۇيىمداستىرىلعان ساباق ۇلگىسى ەكىنشى وتەتىن ساباققا ۇقساماۋى كەرەك. ياعني ءسىزدىڭ الدىڭىزعا كەلەتىن بالانىڭ تالابىن قاناعاتتاندىرۋ قاجەت. مىسالى ۆوكال بولىمىنە قاتىساتىن وقۋشى ەسترادا جانرىنان گورى حالىق اندەرىن، حالىقتىق ناقىشتاعى ورىندالعان اندەردى ۇناتادى. ولاي بولسا سول باعىتتا جۇمىستار جاساپ، بالانىڭ قالىپتاسۋىنا جاداي جاساۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ ءبىلىم بەرۋ ساياساتى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ىسىنە ۇلكەن كوڭىل بولگەن. ونى مەملەكەتتىڭ «ءبىلىم تۋرالى زاڭىنان(2011. 19. 01. بەرىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلارىمەن) كورۋگە بولادى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ