اۋىزشا قوسۋ، ازايتۋ
اقتوبە وبلىسى، تەمىر اۋدانى،
كەڭقياق ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ورازوۆا گۇلشات بازارحانوۆنا
تاقىرىبى: قايتالاۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: بالالاردىڭ اۋىزشا قوسۋ، ازايتۋ تاقىرىبى بويىنشا العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ، وبلىس تۋرالى ماڭىزدى ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىعى: ءتۇرلى تاپسىرمالار ورىنداتۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرىپ، وبلىس تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ءوزىن - ءوزى باعالاۋدى قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىگى: شاپشاڭدىققا، ۇقىپتىلىققا، العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە، تۋعان جەرىن سۇيەتىن، بولاشاقتا ەلىنىڭ كوركەيۋىنە ۇلەسىن قوساتىن پاتريوت تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: اقتوبە وبلىسىنىڭ كارتاسى، ترانسپورت تۇرلەرى سۋرەتتەرى، فيشكالار، سلايدتار، ءوزىن - ءوزى باعالاۋ كريتەرييى؛
ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى؛
ءتۇرى: ساياحات ساباق؛
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ؛ سۇراق - جاۋاپ؛ ءوزىن - ءوزى باعالاۋ؛
ساباقتىڭ بارىسى:
I. باعدارلاۋ - موتيۆاسيالىق كەزەڭ.
1. 1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
كوپ ويناعان بالا بولادى،
كوپ ويلاعان دانا بولادى.
- ساباققا دايىنبىز با؟ جارايسىڭدار، بالالار، ەندەشە ساباعىمىزدى ساياحات تۇرىندە وتكىزۋگە كەلىسەسىزدەر مە؟
- ساياحاتقا قايدا شىعۋعا بولادى؟
- وتە جاقسى، ولاي بولسا، ءبىزدىڭ اۋىلىمىز قالاي اتالادى؟
- اۋدانىمىزدىڭ اتى شە؟
- وبلىسىمىز قالاي اتالاتىنىن بىلەمىز بە؟
- بالالار، سىزدەر بىلەسىزدەر مە، بيىل وبلىسىمىزدىڭ قۇرىلعانىنا 80 جىل تولدى. وسىعان وراي ءبىز بۇگىن وبلىسىمىزعا ويشا ساياحاتقا شىعامىز. ساباق بارىسىندا ءبىلىمىن كورسەتىپ، جاقسى قاتىسقان بالاعا اقتوبە وبلىسىنىڭ ەمبلەماسى سىيعا بەرىلەدى. ساياحاتقا شىعۋعا دايىنبىز با؟ ولاي بولسا، الدىمەن ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرەيىك.
2. 2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، قورىتۋ، ماداقتاۋ.
II. وپەراسيالىق - ورىنداۋشىلىق كەزەڭ.
سلايد. اقتوبە وبلىسى كارتاسى
اقتوبە وبلىسى 1932 جىلى 22 اقپاندا قۇرىلدى.
12 اۋدان كىرەدى.
وبلىس ورتالىعى اقتوبە قالاسى.
وبلىستا 91 ۇلت وكىلدەرى تۇرادى.
جالپى حالقى 682 مىڭ 558 ادام.
- ال ەندى ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋلىعىمىزداعى 21 - بەتتەگى №1 تاپسىرمانى قارايىق. سول تاپسىرمانى ورىنداساق، اۋدانىمىزدان اقتوبەگە دەيىن
قانداي ەلدى مەكەندەر بار ەكەنىن بىلەسىزدەر.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
№1. بەرىلگەن (4، 5، 3) سيفرلاردان ساندار قۇراپ جازعىزۋ؛ ونىڭ ەڭ ۇلكەنى جانە ەڭ كىشىسىن جىكتەپ جازۋ:
453 534 435 354 345 543
345=300+40+5
543=500+40+3
- جارايسىڭدار، بالالار، شۇبارقۇدىق – تەمىر اۋدانىنىڭ ورتالىعى،
تەمىر - كوپىر تەمىر جول بەكەتى، قاندىاعاش – مۇعالجار اۋدانىنىڭ ورتالىعى.
العا قالاسى – العا اۋدانىنىڭ ورتالىعى. بەستاماق – العا اۋدانىنىڭ اۋىلى. اقتوبە قالاسى – اقتوبە وبلىسىنىڭ ورتالىعى. جالپى، شۇبارقۇدىق پەن اقتوبەنىڭ اراسى 179 كم.
№3.
- بالالار، اقتوبە قالاسىنداعى باسقارۋ مەكەمەلەرى تۋرالى بىلەمىز بە؟
- ولارمەن تولىعىراق تانىسۋ ءۇشىن №2 تاپسىرمانى ورىندايمىز.
داپتەرمەن جۇمىس
(370 - 320)+(150 - 90)=110
(320+50)-(60+70)=240
(620+30)-(670 - 50)=30
(780 - 720)+(960 - 560)=460 (وقۋشىلار تۇسىندىرۋىمەن شىعارىلادى)
سلايد. اكىمشىلىك ءۇيى
- وبلىستىق اكىمشىلىك ءۇيى ءابىلقايىر داڭعىلى بويىندا ورنالاسقان. وبلىس اكىمى وسى جەردەن باسقارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى.
- بالالار، بۇل – وبلىستىق اكىمشىلىك ءۇيى. بۇل مەكەمە اباي
- ال ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدىڭ اكىمى كىم؟
- دۇرىس، وبلىسىمىزدىڭ اكىمى – مۇحانبەتوۆ ارحيمەد بەگەجان ۇلى.
- وتە جاقسى!
- ال، بالالار، كەلەسى №4 تاپسىرمانى ورىنداۋ ارقىلى وبلىستىڭ بۇدان دا ادەمى جەرلەرىمەن تانىسامىز.
№4. وقۋشىلاردىڭ ءتۇسىندىرۋى ارقىلى شىعارىلادى.
ح+30=580
580 - ح=550
ح - 550=30
سلايد. مۇراجاي
- مىناۋ – وبلىستىق ولكەتانۋ مۇراجايى. مۇراجايدا وبلىستاعى اۋداندار تۋرالى دەرەكتەر ساقتالعان. ەكى قاباتتان تۇرادى. ءبىرىنشى قاباتىندا اقتوبە وبلىسى، تەرريتورياسى، تابيعاتى، ءۇي جيھازدارى، ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى كورىنىس تاپقان. ەكىنشى قاباتىندا وبلىستاعى ءوندىرىس ورىندارى، وڭىرىمىزدەن شىققان ايگىلى ادامداردىڭ ءومىر تاريحى كورسەتىلگەن. وسى جەردەن بىزدەر ونەر مەن مادەنيەت، عىلىم مەن سپورت، مۇناي، گاز جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا ەڭبەگى سىڭگەن جەرلەستەرىمىزدىڭ اتىن تابا الامىز.
سەرگىتۋ.
- ەكى كوزىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى قولىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى اياعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- جارايسىڭدار، بالالار، وبلىسىمىزدىڭ بۇدان دا ادەمى جەرلەرىمەن تانىسقىلارىڭىز كەلە مە؟ ەندەشە، ءبىز №5 تاپسىرمانى ورىندايمىز.
- ەسەپ نە تۋرالى؟
- جولاۋشى قانداي كولىك تۇرلەرىمەن جول ءجۇردى؟
- نە بەلگىلى؟
- نە بەلگىسىز؟
- نەنى تابۋ كەرەك؟
- قالاي تابامىز؟
- بىردەن تابا الامىز با؟
- نەلىكتەن؟
- ولاي بولسا، ءبىر تاۋلىكتە نەشە ساعات بار؟
شەشۋى: 32 -(24+5) = 3 (cاع)
جاۋابى: جولاۋشى ۇشاقپەن 3 ساعات ۇشتى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
كەڭقياق ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ورازوۆا گۇلشات بازارحانوۆنا
تاقىرىبى: قايتالاۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: بالالاردىڭ اۋىزشا قوسۋ، ازايتۋ تاقىرىبى بويىنشا العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ، وبلىس تۋرالى ماڭىزدى ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىعى: ءتۇرلى تاپسىرمالار ورىنداتۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرىپ، وبلىس تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ءوزىن - ءوزى باعالاۋدى قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىگى: شاپشاڭدىققا، ۇقىپتىلىققا، العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە، تۋعان جەرىن سۇيەتىن، بولاشاقتا ەلىنىڭ كوركەيۋىنە ۇلەسىن قوساتىن پاتريوت تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: اقتوبە وبلىسىنىڭ كارتاسى، ترانسپورت تۇرلەرى سۋرەتتەرى، فيشكالار، سلايدتار، ءوزىن - ءوزى باعالاۋ كريتەرييى؛
ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى؛
ءتۇرى: ساياحات ساباق؛
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ؛ سۇراق - جاۋاپ؛ ءوزىن - ءوزى باعالاۋ؛
ساباقتىڭ بارىسى:
I. باعدارلاۋ - موتيۆاسيالىق كەزەڭ.
1. 1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
كوپ ويناعان بالا بولادى،
كوپ ويلاعان دانا بولادى.
- ساباققا دايىنبىز با؟ جارايسىڭدار، بالالار، ەندەشە ساباعىمىزدى ساياحات تۇرىندە وتكىزۋگە كەلىسەسىزدەر مە؟
- ساياحاتقا قايدا شىعۋعا بولادى؟
- وتە جاقسى، ولاي بولسا، ءبىزدىڭ اۋىلىمىز قالاي اتالادى؟
- اۋدانىمىزدىڭ اتى شە؟
- وبلىسىمىز قالاي اتالاتىنىن بىلەمىز بە؟
- بالالار، سىزدەر بىلەسىزدەر مە، بيىل وبلىسىمىزدىڭ قۇرىلعانىنا 80 جىل تولدى. وسىعان وراي ءبىز بۇگىن وبلىسىمىزعا ويشا ساياحاتقا شىعامىز. ساباق بارىسىندا ءبىلىمىن كورسەتىپ، جاقسى قاتىسقان بالاعا اقتوبە وبلىسىنىڭ ەمبلەماسى سىيعا بەرىلەدى. ساياحاتقا شىعۋعا دايىنبىز با؟ ولاي بولسا، الدىمەن ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرەيىك.
2. 2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، قورىتۋ، ماداقتاۋ.
II. وپەراسيالىق - ورىنداۋشىلىق كەزەڭ.
سلايد. اقتوبە وبلىسى كارتاسى
اقتوبە وبلىسى 1932 جىلى 22 اقپاندا قۇرىلدى.
12 اۋدان كىرەدى.
وبلىس ورتالىعى اقتوبە قالاسى.
وبلىستا 91 ۇلت وكىلدەرى تۇرادى.
جالپى حالقى 682 مىڭ 558 ادام.
- ال ەندى ساياحاتقا شىعۋ ءۇشىن وقۋلىعىمىزداعى 21 - بەتتەگى №1 تاپسىرمانى قارايىق. سول تاپسىرمانى ورىنداساق، اۋدانىمىزدان اقتوبەگە دەيىن
قانداي ەلدى مەكەندەر بار ەكەنىن بىلەسىزدەر.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
№1. بەرىلگەن (4، 5، 3) سيفرلاردان ساندار قۇراپ جازعىزۋ؛ ونىڭ ەڭ ۇلكەنى جانە ەڭ كىشىسىن جىكتەپ جازۋ:
453 534 435 354 345 543
345=300+40+5
543=500+40+3
- جارايسىڭدار، بالالار، شۇبارقۇدىق – تەمىر اۋدانىنىڭ ورتالىعى،
تەمىر - كوپىر تەمىر جول بەكەتى، قاندىاعاش – مۇعالجار اۋدانىنىڭ ورتالىعى.
العا قالاسى – العا اۋدانىنىڭ ورتالىعى. بەستاماق – العا اۋدانىنىڭ اۋىلى. اقتوبە قالاسى – اقتوبە وبلىسىنىڭ ورتالىعى. جالپى، شۇبارقۇدىق پەن اقتوبەنىڭ اراسى 179 كم.
№3.
- بالالار، اقتوبە قالاسىنداعى باسقارۋ مەكەمەلەرى تۋرالى بىلەمىز بە؟
- ولارمەن تولىعىراق تانىسۋ ءۇشىن №2 تاپسىرمانى ورىندايمىز.
داپتەرمەن جۇمىس
(370 - 320)+(150 - 90)=110
(320+50)-(60+70)=240
(620+30)-(670 - 50)=30
(780 - 720)+(960 - 560)=460 (وقۋشىلار تۇسىندىرۋىمەن شىعارىلادى)
سلايد. اكىمشىلىك ءۇيى
- وبلىستىق اكىمشىلىك ءۇيى ءابىلقايىر داڭعىلى بويىندا ورنالاسقان. وبلىس اكىمى وسى جەردەن باسقارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى.
- بالالار، بۇل – وبلىستىق اكىمشىلىك ءۇيى. بۇل مەكەمە اباي
- ال ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدىڭ اكىمى كىم؟
- دۇرىس، وبلىسىمىزدىڭ اكىمى – مۇحانبەتوۆ ارحيمەد بەگەجان ۇلى.
- وتە جاقسى!
- ال، بالالار، كەلەسى №4 تاپسىرمانى ورىنداۋ ارقىلى وبلىستىڭ بۇدان دا ادەمى جەرلەرىمەن تانىسامىز.
№4. وقۋشىلاردىڭ ءتۇسىندىرۋى ارقىلى شىعارىلادى.
ح+30=580
580 - ح=550
ح - 550=30
سلايد. مۇراجاي
- مىناۋ – وبلىستىق ولكەتانۋ مۇراجايى. مۇراجايدا وبلىستاعى اۋداندار تۋرالى دەرەكتەر ساقتالعان. ەكى قاباتتان تۇرادى. ءبىرىنشى قاباتىندا اقتوبە وبلىسى، تەرريتورياسى، تابيعاتى، ءۇي جيھازدارى، ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى كورىنىس تاپقان. ەكىنشى قاباتىندا وبلىستاعى ءوندىرىس ورىندارى، وڭىرىمىزدەن شىققان ايگىلى ادامداردىڭ ءومىر تاريحى كورسەتىلگەن. وسى جەردەن بىزدەر ونەر مەن مادەنيەت، عىلىم مەن سپورت، مۇناي، گاز جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا ەڭبەگى سىڭگەن جەرلەستەرىمىزدىڭ اتىن تابا الامىز.
سەرگىتۋ.
- ەكى كوزىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى قولىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەكى اياعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
- جارايسىڭدار، بالالار، وبلىسىمىزدىڭ بۇدان دا ادەمى جەرلەرىمەن تانىسقىلارىڭىز كەلە مە؟ ەندەشە، ءبىز №5 تاپسىرمانى ورىندايمىز.
- ەسەپ نە تۋرالى؟
- جولاۋشى قانداي كولىك تۇرلەرىمەن جول ءجۇردى؟
- نە بەلگىلى؟
- نە بەلگىسىز؟
- نەنى تابۋ كەرەك؟
- قالاي تابامىز؟
- بىردەن تابا الامىز با؟
- نەلىكتەن؟
- ولاي بولسا، ءبىر تاۋلىكتە نەشە ساعات بار؟
شەشۋى: 32 -(24+5) = 3 (cاع)
جاۋابى: جولاۋشى ۇشاقپەن 3 ساعات ۇشتى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قىزىلوردا قالاسىنداعى
