InfoHub Logo

تۇسىنىك حات

«ينفورماتيكا» ءپانى قورشاعان ورتانى تالداۋعا جۇيەلى-اقپاراتتىق ءتاسىلىن قالىپتاستىراتىن؛ اقپاراتتىق پروسەستەردى، سونىمەن قاتار اقپاراتتى تۇرلەندىرۋ، تاسىمالاۋ، ساقتاۋ، قولدانۋ ادىستەرىن دامىپ جانە كەڭەيتىپ كەلە جاتقان عىلىمي ءبىلىمنىڭ ىرگەلى سالالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. زامان تالاپتارىنا ساي ينفورماتيكانى باستاۋىش مەكتەپتەن باستاپ العاشقى دايىندىق كۋرسى رەتىندە ەندىرۋدىڭ قاجەتتىلىگى بۇگىنگى كۇنگى پەداگوگيكا سالاسىنداعى ىرگەلى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنا ينفورماتيكانىڭ العاشقى تۇسىنىكتەرىمەن ۇعىمدارىن بەرۋ، سونىمەن قاتار باسقا پاندەردى وقىپ ۇيرەنۋگە ءپانارالىق بايلانىستا جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قاجەت بولاتىن بىلىممەن، ىسكەرلىكپەن، داعدىمەن قارۋلاندىرۋ جانە جاستاردى اقپاراتتىق قوعامدا قىزمەت ەتۋگە دايىنداۋعا وسى كەزەڭنەن باستاۋ قاجەتتىلىگى باستى نازاردا بولىپ وتىر. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى بۇگىنگى ۇرپاق تاربيەسىنە عىلىمىمىزبەن ءبىلىمىمىزدىڭ وركەندەۋىنە تىكەلەي بايلانىستى. جاڭا ينفورماسيالىق تەحنولوگيانى جىلدان جىلعا كەڭ قۇلاش جايىپ دامۋى ادام قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا ەنگىزىلۋىنە وراي، جاس ۇرپاقتى كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى پايدالانۋ ءۇشىن دايارلاۋدا، ولاردىڭ كومپيۋتەرگە دەگەن كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋمەن قاتار، وقۋشىلاردىڭ سىنىپتاعى جانە سىنىپتان تىس وقۋ قىزمەتىن كومپيۋتەر ارقىلى ۇيىمداستىرۋ.وقۋشىلاردىڭ باستاۋىش مەكتەپ كەزەڭىنە ءتان فيزيولوگيالىق پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن پايدالانۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرادى. قازىرگى كەزدەگى ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ينفورماتيكانىڭ ءرولىنىڭ ارتۋى ەلىمىزدىڭ ينفورماتيكا مۇعالىمدەرىنە ۇلكەن مىندەت قويىپ وتىر. بۇل ءپان aرقىلى وقۋشىلار اقپاراتتىق مادەنيەتتىڭ نەگىزى بولىپ سانالاتىن كوممۋنيكاسيا مەن تۇسىنىكتەردىڭ، ويلاۋدىڭ ماتەماتيكالىق نەگىزدەرىن مەڭگەرەدى. ءپاننىڭ مازمۇنى تەك جالپى دامۋشىلىق مiندەتتەردi عانا قاناعاتتاندىرىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە اقپارات تۋرالى ۇعىمداردى قامتيدى.ينفورماتيكا وقۋشىلاردىڭ بۇدان بۇرىن وقىپ – ۇيرەنگەن اسپەكتىلەرىنە نەعۇرلىم تەرەڭىرەك يگەرۋىنە جانە گۋمانيتارلىق سالاداعى كاسىبي قىزمەتتە نەمەسە وقۋدا قاجەتتى داعدىلاردى يەلەنۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. قولدانبالى باعدارلامانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى وقۋشىلاردىڭ اقپاراتتى تاراتۋ جانە قولدانۋ، وقۋشىلاردى دۇنيەجۇزىلىك اقپاراتتانۋ الەمى جونىندە تۇسىنىك الۋعا، كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردىڭ جاڭالىقتارىن ءوزىنىڭ ءبىلىمى سالاسىندا جۇيەلى تۇردە ءوزىن-وزى دامىتۋ رەتىندە قولدانۋ بولىپ تابىلادى. بۇل ۇسىنىلىپ وتىرعان باعدارلاما ارقىلى 3-سىنىپ وقۋشىلارى اكت قۇرالدارىن وزدەرىنىڭ وقۋ ارەكەتىندە، كەيىنىرەك باعدارلى باعىتتا سانالى، ءارى ءتيىمدى تۇردە قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرا الادى... 3-سىنىپ وقۋشىلارىنا Scratch پروگرامماسىن وقىتۋدى ەنگىزۋ - وقۋشىلاردى پروگراممالاۋ مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالارعا باۋلۋدىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. Scratch پروگراممالاۋ ورتاسى 3-4-سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن قىزىقتى باعدارلاما ەكەنى ءسوزسىز. Scratch – بۇل كودتى جازۋ پروسەسىن جەڭىلدەتەتىن باعدارلامالاۋدىڭ ءۆيزۋالدى ءتىلى. ونى ءار الۋان كوڭىلدى جانە قىزىقتى باعدارلامالار جازۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى. Scratch – بۇل باعدارلامالاۋ باستاماسىنىڭ وتە جاقسى ءادىسى.  Scratch پروگراممالاۋ ورتاسىندا وقۋشىلار ۆيزۋالدى نىسانعا ءوز بەتتەرىنشە شىعارماشىلىق جوبالار جاساي وتىرىپ، پروگراممالاۋدىڭ العاشقى ساتىلارىن مەڭگەرەدىاتالعان باعدارلامالاۋ ورتاسىندا ءاربىر بالا ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن كورسەتە الادى. سەبەبى Scratch پروگراممالاۋ ورتاسىندا ءتۇرلى مۋلتفيلمدەر، ويىندار، انيماسيالىق اشىقحاتتار، تۇساۋكەسەرلەردى دايىنداۋعا بولادى. ەەم-دە جۇمىس ىستەپ وتىرعان ءاربىر وقۋشى ءۇشىن ماتىندىك جانە گرافيكالىق ينتەرفەيستىڭ پرينسيپتەرى تولىق باياندالعان،بۇكىل الەمدىك جەلى – عالامتور،  اينىمالى پروگرامما Scratch تەحنولوگيانى بايانداۋ بارىسىندا كوپتەگەن ەسەپتەرمەن تاپسىرمالاردا ينفورماتيكانىڭ نەگىزگى يدەيالارى مەن جەكە قولدانىلاتىن دەربەس كومپيۋتەردىڭ جۇمىس ىستەۋ پرينسيپتەرى قاراستىرىلادى. سونىمەن قاتار الۋان ءتۇرلى سۋرەتتەر سالىپ، ءوز كەيىپكەرلەرىنە گرافيكالىق وڭدەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، دىبىستىق سۇيەمەلدەۋ ارقىلى قىزىقتى وقيعالار مەن ەرتەگىلەر قۇراستىرا الادى. وسىنىڭ بارلىعىن وقۋشىلار اتالعان باعدارلامانىڭ مۋلتيمەديالىق مۇمكىندىكتەرىن قولدانا وتىرىپ، جۇزەگە اسىرادى. بۇل باعدارلامالاۋ ورتاسىندا ءوز كەيىپكەرلەرىن قوزعالىسقا كەلتىرىپ، سۋرەت سالىپ، ءتۇرلى دىبىستارمەن جۇمىس جاساپ، ءوز ويىندارىن دا جاساي الادى.Scratch – وقۋشىلارعا سونىمەن قاتار مودەلدەۋدى ۇيرەتۋدىڭ تاپتىرماس قۇرالى بولىپ تابىلادى. ينفورماتيكا پانىنەن اتالمىش ۇيىرمە جۇمىسىنىڭ باعدارلاماسى 3  سىنىپ وقۋشىلارىنا ءپان بويىنشا بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، كۇندەلىكتى ومىردە كەزدەسەتىن سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ، كوميۋتەرمەن جۇمىس جاساپ ۇيرەنۋ، شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋ ماقساتىندا قۇرىلىپ وتىر.

ۇيىرمە جۇمىسى اپتاسىنا 1 رەت، جىلىنا 34 ساعاتقا ارنالىپ قۇرىلعان.

ماقساتى: Aقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانىڭ كەلەشەك ۇرپاقتىڭ جان – جاقتى ءبىلىم الۋىنا، ىسكەر ءارى تالانتتى، شىعارماشىلىعى مول، ەركىن دامۋىنا جول اشاتىن پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق جاعداي جاساۋ ءۇشىن دە تيگىزەر پايداسى اسا مول. Aقپاراتتىق ءادiستەمەلiك ماتەريالدار كوممۋنيكاسيالىق بايلانىس قۇرالدارىن پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋدى جەتىلدىرۋدى كوزدەيدى. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ جاعدايىندا وقۋشىلاردىڭ اقپاراتتىق الەمدىك بەينەسىن قالىپتاستىرۋ جانە جەكە تۇلعانىڭ وزىنە قوعامعا قاجەت قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرىپ دامىتۋ. ءوز بەتىمەن ءبىلىم الۋ ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا جاعداي جاساۋ.- وقۋشىلارعا اقپاراتتى وڭدەۋ، جەتكىزۋ جانە ونى پايدالانۋ تۋرالى بىلىمدەردى مەڭگەرتە وتىرىپ، اقپاراتتىق تەحنولوگيانى وقۋ ۇردىسىندە وزىندىك دامۋ مەن ونى ىسكە اسىرۋ قۇرالى رەتىندە سانالى دا ءتيىمدى تۇردە قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى. دەمەك، قازاقستاننىڭ بولاشاق ءبىلىمدى ماماندارىن دايىنداۋدا الاتىن ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعى مەن ناتيجەلىگى زامان تالابىنا ساي جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋدە بەيىندى وقىتۋعا كوشۋ بولماق .دەربەس كومپيۋتەردى پايدالانۋدىڭ ەڭ تانىمال باعىتتارىنىڭ ءبىرى – كومپيۋتەرلىك گرافيكامەن جۇمىس ىستەۋ ەكەندىگى بەلگىلى. كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ قولدانىلۋ كوكجيەگى وتە كەڭ – قاراپايىم سۋرەت سالۋدان باستاپ تەلەديدارداعى جارناما جانە كينوداعى ارنايى ەففەكتىلەرگە، ماشينا جاساۋ سالاسىنداعى كومپيۋتەرلىك جوبالاۋدان ىرگەلى عىلىمي زەرتتەۋلەرگە دەيىنگى اۋماقتى تۇگەل قامتيدى. وقۋشىلاردىڭ عىلىمعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ، پاندىك ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، دارىندى بالالاردى انىقتاۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعداي جاساۋ؛ وقۋشىلارعا كومپيۋتەردىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن ونى كۇندەلىكتى ومىردە قولدانۋعا جانە كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىققا ۇيرەتۋ.

مىندەتتەرى:

• اقپارات جانە اقپاراتتىق ۇردىستەر تۋرالى تۇسىنىكتى قالىپتاستىرۋ؛
• اقپاراتتاردى وڭدەۋ بويىنشا اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ؛
• اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار قۇرالدارى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق، ماتەماتيكالىق، زياتكەرلىك جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
• قاۋىپسىزدىك تەحنيكا ەرەجەلەرىن، ەتيكا جانە قۇقىق نورمالارىن ساقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
• وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن، تەوريالىق جانە شىعارماشىلىقپەن شابىتتى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سونىمەن بىرگە ەڭ ءتيىمدى شەشىم الۋعا كومەكتەسەتىن الگوريتمدىك ويلاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ؛
• ەستە ساقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، تياناقتىلىققا، اقپاراتتىق مادەنيەتتىلىككەتاربيەلەۋ؛
• وقىتۋدىڭ ەلەكتروندىق باعدارلامالارىمەن جۇمىس ىستەۋگە، قوسىمشا ماتەريالدار ىزدەۋگە جانە ونى ءتيىمدى پايدالانا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
• Scratch پروگراممالاۋ ورتاسىنداعى پروگراممالاۋ كەزەڭىندە نىساندار انيماسياسى مەن وقيعالاردى قۇرۋدى مەڭگەرتۋ؛
• ويىن ورتاسىنداعى پروگراممالاۋ سەناريىن جاساۋ جانە جۇزەگە اسىرۋدى دامىتۋ؛
• قازاق ەرتەگىلەرى كەيىپكەرلەرىن قولدانا وتىرىپ، ءار ءتۇرلى جوبالار ازىرلەۋدى ۇيرەتۋ.اقپاراتتىق ويلاۋ مادەنيەتى قالىپتاسادى؛
• پروگراممالاۋدى مەڭگەرەدى؛شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى داميدى؛شاعىن جوبالار جاساي الادى؛
• اقپاراتتىق قوعامدا بەلسەندىلىك تانىتا الادى؛كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىعى ارتادى.
• عالامتور جەلىسىندە جۇمىس جاساپ ۇيرەنۋ؛
• براۋزەر تۇرلەرىمەن تانىسۋ؛
• ەلەكتروندى قورلارمەن پوچتامەن جۇمىس جاساۋ؛

كۇتىلەتىن ناتيجە:

• اقپارات جانە اقپاراتتىق ۇردىستەر تۋرالى تانىم، تۇسىنىكتەرى قالىپتاسادى؛
• كومپيۋتەر قۇرىلعىلارى، كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساۋدى ۇيرەنەدى؛
• كومپيۋتەرلىك، اقپاراتتىق ساۋاتتى، مادەنيەتتى بولادى؛
• كومپيۋتەردە ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعاۋعا داعدىلانادى.
• عالامتوردا ەركىن جۇمىس جاساي الۋدى ۇيرەنەدى؛
• اينىمالى باعدارلامامەن جۇمىس جاسايدى؛
• وي قابىلەتى دامىپ،باعدارلاما جاساۋدى ۇيرەنەدى؛
• جوبا قۇرۋدى ۇيرەنەدى؛

---