احمەت اۋەزوۆتىڭ «جاس مۇحتار» اڭگىمەسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: احمەت اۋەزوۆتىڭ «جاس مۇحتار» اڭگىمەسى (سلايدىمەن)
بىلىمدىلىك: م. اۋەزوۆتىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىستىرۋ. سانالى ءتۇسىنىپ وقۋ، مانەرلەپ وقۋ جانە دۇرىس وقۋ ماشىعىن جەتىلدىرۋ. شىعارماداعى نەگىزگى ويدى تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: دامىتا وقىتۋعا نەگىزدەلگەن شىعارماشىلىق قيالىن، جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن مولايتىپ، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: دانا جازۋشىنىڭ ۇلىلىعىن، كەمەنگەرلىگىن دارىپتەۋ، وقۋشىلاردىڭ ءوز ەلىن، تۋعان جەرىن، تابيعاتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ستو ستراتەگيالارى - وي قوزعاۋ، ماعىنانى اجىراتۋ، كۋبيزم ستراتەگياسى، توپتىق جۇمىس،
ساباقتىڭ ۇيىمداستىرۋ فورماسى: توپتىق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: كارتوچكالار، پوستەر، سۋرەتتەر.
ساباقتا قولدانىلاتىن قۇرال - جابدىقتار: كومپيۋتەر، پروەكتور، ەلەكتروندى وقۋلىق ماركەرلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
سالەمدەسۋ؛
پسيحولوگيالىق ترەنينگ؛
توپقا ءبولىنۋ. (ءى توپ، ءىى توپ، ءىىى توپ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
مۇحتار اۋەزوۆ. « جەتىم»
ءماتىندى بولىمگە ءبولۋ
1. جالعىز جاياۋ
2. قاسىمنىڭ اجەسىنەن ايرىلىپ قارالى كۇيگە ءتۇسۋى.
3. يسا مەن قاديشادان كورگەن قورلىعى.
4. تاۋ ىشىندەگى قورقىنىش.
5. اعاشقا قاتىپ قالعان بالا.
• نەگىزگى كەيىپكەر كىم؟(قاسىم)
• قاسىمنىڭ تاعدىرى نەگە قيىن بولدى؟
• اڭگىمە نەلىكتەن جەتىم دەپ اتالعان؟(پاناسىز)
• «جەتىم» — دەپ كىمدەردى ايتامىز؟ كوز الدارىنا كىمدەر ەلەستەيدى؟
جەتىم
↓
پاناسىز
جاناشىرى جوق
جالعىز
اتا - اناسى جوق
تۇرمىسى جوق
قورعانسىز
• وقيعا جەلىسى
قاسىمنىڭ ومىردەن كورگەن قيىنشىلىعىنان باستالادى
• نەمەن اياقتالادى
قورقىنىشتان جۇرەگى جارىلعان قاسىمنىڭ ءولىمى.
• شىعارمانىڭ يدەياسى
جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر، دەمەكشى جەتىم دەرگە كومەك بەرۋ
باعالاۋ: «باعدارشام»
جاڭا ساباق
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
رەبۋس.
- مۇحتار ەس بىلگەلى ابايدان ۇلكەن تاربيە الدى، ۇلگى – ونەگە الدى. اتام ەسكىشە وقىپ، حات تانىپ، ءارىپتى جازا باستاعان سوڭ، مۇحتارعا، بارىمىزگە اباي ولەڭىن، قارا ءسوزىن ۇيرەتە باستادى - دەپ جازدى احمەت اۋەزوۆ.
بۇل اڭگىمە احمەت اۋەزوۆتىڭ «بالا مۇحتار» ەستەلىك كىتابىنان ءۇزىندى. مۇحتاردىڭ بالالىق شاعى تۋرالى. بۇل اڭگىمەنى جازعان مۇحتاردىڭ ءىنىسى احمەت اۋەزوۆ.
- سىزدەرگە ءۇي تاپسىرماسىنا احمەت اۋەزوۆ پەن مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى قوسىمشا مالىمەت دايىنداپ كەلۋ تاپسىرىلعان بولاتىن.
احمەت اۋەزوۆ (1897 - 1974)، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تەتەلەس ءىنىسى، 15 كۇندەي ايىرماشىلىعى بار. اۋەزدىڭ ۇلكەن ايەلى دىناسىلدەن مۇحتاردىڭ اكەسى ومارحان، كىشى ايەلى ساقىشتان ارىنبەك، قاسىمبەك، اعزام جانە احمەت تۋعان. بۇلار بىرگە وسەدى، اتاسى اۋەزدىڭ تاربيەسىن بىرگە كەرەدى. العاش اۋىلدا حات تانىعان ولار قاسىمبەكتىڭ ۇيعارىمىمەن سەمەيدەگى 5 سىنىپتىق ورىس مەكتەبىندە، ودان سوڭ وقىتۋشىلار سەمينارياسىندا وقيدى. احمەت ءار ءتۇرلى قىزمەتتەر اتقارادى. 20 - 30 - جىلداردىڭ ساياسي اعىمىنا بايلانىستى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وبلىسىنا قونىس اۋدارادى دا، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوندا تۇرىپ قالادى. 1917 ج. ابايدىڭ ويقۇدىقتاعى اۋىلىندا ايگەرىمنىڭ ەكى وتاۋىن بىرىكتىرىپ، اۋەزوۆتىڭ رەجيسسەرلىك، سۋفلەرلىك ەتۋىمەن قويىلعان «ەڭلىك - كەبەك» پەساسىندا ەڭلىكتىڭ ءرولىن وينادى. كەيىن احمەتتىڭ«اسەردىڭ اسەرى بار» («قىزىل تۋ»، 1967، 24 قاراشا)، «سۇلۋ دا شىرقاۋ ءۇندى جازۋشى» («كوممۋنيزم تاڭى»، 1967، 9 جەلتوقسان)، «بالا مۇحتار» («جازۋشى»، 1967، 50 - بەت) دەيتىن ەستەلىكتەرى جاريالاندى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
وي قوزعاۋ. (5 مين)
ءى توپ: م. اۋەزوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ.
ءىى توپ: ابايدى الەمگە تانىتقان مۇحتار.
ءىىى توپ: ۇلى ادامداردىڭ ەستەلىكتەرى
ءىىى. مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى دەرەكتى فيلم.
- مۇحتار اۋەزوۆ كىم؟
- قاي جىلدارى ارالىعىندا ءومىر سۇرگەن.؟
- كىمنىڭ تاربيەسىندە بولعان؟
- شىعارمالارى قانداي؟
ءىۇ. وقۋلىقپەن جۇمىس. (5 مين)
ءماتىندى ىشتەي وقۋ.
كۋبيزم ستراتەگياسى
سۋرەتتەڭىز.
1. بالا مۇحتار نەگە «قوڭىر قوزى» اتانعان؟
زەرتتەڭىز.
1. مۇحتاردى كىشكەنە كەزىندە كىم دەپ اتاعان؟
2. م. اۋەزوۆ بالا كەزىنەن باستاپ نەنى وقىپ ۇيرەندى؟
3. اتاسىنىڭ اتى كىم؟
4. اتاسى قانداي جىرلار مەن ەرتەگىلەردى ايتىپ بەردى؟
سالىستىرىڭىز.
1. تاقىرىپ كىم تۋرالى؟
2. مازمۇنىن كىم اڭگىمەلەيدى؟
3. كەيىپكەرلەر كىمدەر؟
قولدانىڭىز
1. ەستىلگەن نارسەنى ۇمىتپاس ءۇشىن ءاربىر وقۋشى قانداي بولۋ كەرەك؟
2. مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ.
3. مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارمالارىن اتا؟
V. داپتەرمەن جۇمىس (3 مين)
1 - توپ. مۇحتارعا ۇيرەتكەن ابايدىڭ قارا ءسوزىن تاۋىپ جازۋ.
2 - توپ. مۇحتار تىڭداعان جىرلاردىڭ اتىن تاۋىپ جازۋ.
3 - توپ. وقۋ - ءبىلىم تۋرالى ماقال - ماتەل جازۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
بەكىتۋ تاپسىرمالارى (5 مين)
پوستەر قورعاۋ.
1 - توپ. مۇحتارعا مىنەزدەمە
مىنەزى جۇمساق
وتە ۇقىپتى
ۇلى جازۋشى
جازۋعا وتە ساۋاتتى.
2 - توپ. 5 جولدى ولەڭ (مۇحتار)
كىم؟ مۇحتار
قانداي؟ ۇقىپتى، ساۋاتتى
نە ىستەدى؟ تاربيەلەندى، جازدى، وقىدى
سەزىمدى بىلدىرەتىن سويلەم
- مۇحتار ابايدان تاربيە الدى.
سينونيم جازۋشى
3 - توپ. جوسپار قۇرۋ.
ا) اباي اۋىلىندا
ءا) اتامنىڭ تاپسىرماسى.
ب) ەستىگەندى ۇمىتپاۋ
ۆ) ابايدىڭ قارا سوزدەرى
گ) اۋىز ادەبيەتى
د) مۇحتاردىڭ شىعارمالارى.
ءۇى. قورىتىندىلاۋ.
بىلىمدىلىك: م. اۋەزوۆتىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىستىرۋ. سانالى ءتۇسىنىپ وقۋ، مانەرلەپ وقۋ جانە دۇرىس وقۋ ماشىعىن جەتىلدىرۋ. شىعارماداعى نەگىزگى ويدى تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: دامىتا وقىتۋعا نەگىزدەلگەن شىعارماشىلىق قيالىن، جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن مولايتىپ، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: دانا جازۋشىنىڭ ۇلىلىعىن، كەمەنگەرلىگىن دارىپتەۋ، وقۋشىلاردىڭ ءوز ەلىن، تۋعان جەرىن، تابيعاتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ستو ستراتەگيالارى - وي قوزعاۋ، ماعىنانى اجىراتۋ، كۋبيزم ستراتەگياسى، توپتىق جۇمىس،
ساباقتىڭ ۇيىمداستىرۋ فورماسى: توپتىق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: كارتوچكالار، پوستەر، سۋرەتتەر.
ساباقتا قولدانىلاتىن قۇرال - جابدىقتار: كومپيۋتەر، پروەكتور، ەلەكتروندى وقۋلىق ماركەرلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
سالەمدەسۋ؛
پسيحولوگيالىق ترەنينگ؛
توپقا ءبولىنۋ. (ءى توپ، ءىى توپ، ءىىى توپ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
مۇحتار اۋەزوۆ. « جەتىم»
ءماتىندى بولىمگە ءبولۋ
1. جالعىز جاياۋ
2. قاسىمنىڭ اجەسىنەن ايرىلىپ قارالى كۇيگە ءتۇسۋى.
3. يسا مەن قاديشادان كورگەن قورلىعى.
4. تاۋ ىشىندەگى قورقىنىش.
5. اعاشقا قاتىپ قالعان بالا.
• نەگىزگى كەيىپكەر كىم؟(قاسىم)
• قاسىمنىڭ تاعدىرى نەگە قيىن بولدى؟
• اڭگىمە نەلىكتەن جەتىم دەپ اتالعان؟(پاناسىز)
• «جەتىم» — دەپ كىمدەردى ايتامىز؟ كوز الدارىنا كىمدەر ەلەستەيدى؟
جەتىم
↓
پاناسىز
جاناشىرى جوق
جالعىز
اتا - اناسى جوق
تۇرمىسى جوق
قورعانسىز
• وقيعا جەلىسى
قاسىمنىڭ ومىردەن كورگەن قيىنشىلىعىنان باستالادى
• نەمەن اياقتالادى
قورقىنىشتان جۇرەگى جارىلعان قاسىمنىڭ ءولىمى.
• شىعارمانىڭ يدەياسى
جەتىم كورسەڭ جەبەي ءجۇر، دەمەكشى جەتىم دەرگە كومەك بەرۋ
باعالاۋ: «باعدارشام»
جاڭا ساباق
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
رەبۋس.
- مۇحتار ەس بىلگەلى ابايدان ۇلكەن تاربيە الدى، ۇلگى – ونەگە الدى. اتام ەسكىشە وقىپ، حات تانىپ، ءارىپتى جازا باستاعان سوڭ، مۇحتارعا، بارىمىزگە اباي ولەڭىن، قارا ءسوزىن ۇيرەتە باستادى - دەپ جازدى احمەت اۋەزوۆ.
بۇل اڭگىمە احمەت اۋەزوۆتىڭ «بالا مۇحتار» ەستەلىك كىتابىنان ءۇزىندى. مۇحتاردىڭ بالالىق شاعى تۋرالى. بۇل اڭگىمەنى جازعان مۇحتاردىڭ ءىنىسى احمەت اۋەزوۆ.
- سىزدەرگە ءۇي تاپسىرماسىنا احمەت اۋەزوۆ پەن مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى قوسىمشا مالىمەت دايىنداپ كەلۋ تاپسىرىلعان بولاتىن.
احمەت اۋەزوۆ (1897 - 1974)، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تەتەلەس ءىنىسى، 15 كۇندەي ايىرماشىلىعى بار. اۋەزدىڭ ۇلكەن ايەلى دىناسىلدەن مۇحتاردىڭ اكەسى ومارحان، كىشى ايەلى ساقىشتان ارىنبەك، قاسىمبەك، اعزام جانە احمەت تۋعان. بۇلار بىرگە وسەدى، اتاسى اۋەزدىڭ تاربيەسىن بىرگە كەرەدى. العاش اۋىلدا حات تانىعان ولار قاسىمبەكتىڭ ۇيعارىمىمەن سەمەيدەگى 5 سىنىپتىق ورىس مەكتەبىندە، ودان سوڭ وقىتۋشىلار سەمينارياسىندا وقيدى. احمەت ءار ءتۇرلى قىزمەتتەر اتقارادى. 20 - 30 - جىلداردىڭ ساياسي اعىمىنا بايلانىستى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وبلىسىنا قونىس اۋدارادى دا، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوندا تۇرىپ قالادى. 1917 ج. ابايدىڭ ويقۇدىقتاعى اۋىلىندا ايگەرىمنىڭ ەكى وتاۋىن بىرىكتىرىپ، اۋەزوۆتىڭ رەجيسسەرلىك، سۋفلەرلىك ەتۋىمەن قويىلعان «ەڭلىك - كەبەك» پەساسىندا ەڭلىكتىڭ ءرولىن وينادى. كەيىن احمەتتىڭ«اسەردىڭ اسەرى بار» («قىزىل تۋ»، 1967، 24 قاراشا)، «سۇلۋ دا شىرقاۋ ءۇندى جازۋشى» («كوممۋنيزم تاڭى»، 1967، 9 جەلتوقسان)، «بالا مۇحتار» («جازۋشى»، 1967، 50 - بەت) دەيتىن ەستەلىكتەرى جاريالاندى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
وي قوزعاۋ. (5 مين)
ءى توپ: م. اۋەزوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ.
ءىى توپ: ابايدى الەمگە تانىتقان مۇحتار.
ءىىى توپ: ۇلى ادامداردىڭ ەستەلىكتەرى
ءىىى. مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى دەرەكتى فيلم.
- مۇحتار اۋەزوۆ كىم؟
- قاي جىلدارى ارالىعىندا ءومىر سۇرگەن.؟
- كىمنىڭ تاربيەسىندە بولعان؟
- شىعارمالارى قانداي؟
ءىۇ. وقۋلىقپەن جۇمىس. (5 مين)
ءماتىندى ىشتەي وقۋ.
كۋبيزم ستراتەگياسى
سۋرەتتەڭىز.
1. بالا مۇحتار نەگە «قوڭىر قوزى» اتانعان؟
زەرتتەڭىز.
1. مۇحتاردى كىشكەنە كەزىندە كىم دەپ اتاعان؟
2. م. اۋەزوۆ بالا كەزىنەن باستاپ نەنى وقىپ ۇيرەندى؟
3. اتاسىنىڭ اتى كىم؟
4. اتاسى قانداي جىرلار مەن ەرتەگىلەردى ايتىپ بەردى؟
سالىستىرىڭىز.
1. تاقىرىپ كىم تۋرالى؟
2. مازمۇنىن كىم اڭگىمەلەيدى؟
3. كەيىپكەرلەر كىمدەر؟
قولدانىڭىز
1. ەستىلگەن نارسەنى ۇمىتپاس ءۇشىن ءاربىر وقۋشى قانداي بولۋ كەرەك؟
2. مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ.
3. مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارمالارىن اتا؟
V. داپتەرمەن جۇمىس (3 مين)
1 - توپ. مۇحتارعا ۇيرەتكەن ابايدىڭ قارا ءسوزىن تاۋىپ جازۋ.
2 - توپ. مۇحتار تىڭداعان جىرلاردىڭ اتىن تاۋىپ جازۋ.
3 - توپ. وقۋ - ءبىلىم تۋرالى ماقال - ماتەل جازۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
بەكىتۋ تاپسىرمالارى (5 مين)
پوستەر قورعاۋ.
1 - توپ. مۇحتارعا مىنەزدەمە
مىنەزى جۇمساق
وتە ۇقىپتى
ۇلى جازۋشى
جازۋعا وتە ساۋاتتى.
2 - توپ. 5 جولدى ولەڭ (مۇحتار)
كىم؟ مۇحتار
قانداي؟ ۇقىپتى، ساۋاتتى
نە ىستەدى؟ تاربيەلەندى، جازدى، وقىدى
سەزىمدى بىلدىرەتىن سويلەم
- مۇحتار ابايدان تاربيە الدى.
سينونيم جازۋشى
3 - توپ. جوسپار قۇرۋ.
ا) اباي اۋىلىندا
ءا) اتامنىڭ تاپسىرماسى.
ب) ەستىگەندى ۇمىتپاۋ
ۆ) ابايدىڭ قارا سوزدەرى
گ) اۋىز ادەبيەتى
د) مۇحتاردىڭ شىعارمالارى.
ءۇى. قورىتىندىلاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
