وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ
تاقىرىبى: وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، شىعارماشىلىق داعدىلارىن دامىتۋ ماقساتىندا «وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل قوسۋ» تاقىرىبىنا ارنالعان ساباقتى تومەندەگىدەي ۇلگىدە وتكىزدىم.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تۇراقتى توك زاڭدارىن ءبىلۋ، بىلىمدەرىن تۇرمىستا، تەحنيكادا،
كۇندەلىكتى قاجەتتىلىكتە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە،
شىعارماشىلىق داعدىلارىن دامىتۋعا دايىنداۋ.
تاربيەلىك: ەپتىلىككە، ىسكەرلىككە، ۇقىپتىلىققا، ۇيىمشىلدىققا ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تاجىريبەلىك، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، باعالاۋ، قوسۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، ينفورماتيكا، سىزۋ جانە ت. ب.
تەحنولوگياسى: دەڭگەيلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
پايدالانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: كومپيۋتەر، ەكران، توك كوزى، جالعاعىش سىمدار، شامدار، رەوستات، رەزيستورلار - 5، 10 وم.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى؛
2. ءۇي تاپسىرماسىن قايتالاۋ؛
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ؛
4. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ؛
5. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بەلسەندىلىگىن كوتەرۋ ماقساتىندا سىنىپتا «ءبىر - بىرىنە سايكەس سوزدەردى تابا ءبىلۋ» تاپسىرماسى جۇرگىزىلدى.
امپەرمەتر ---------- نەمىس
ۆولتمەتر ----------- فرانسۋز
كۋلون ---------------- يتاليان
وم -------------------- فرانسۋز
توك كۇشى ----------------- I=U/R
ەلەكتر كەرنەۋى ---------- I=q/t
وم زاڭى ------------------ U=A/q
«وي قوزعاۋ» سۇراق - جاۋاپ:
• توك كۇشى دەگەنىمىز نە؟ فورمۋلاسى، ولشەم بىرلىگى.
• توك كۇشىن قانداي اسپاپپەن ولشەيدى؟ امپەرمەتر تىزبەككە قالاي قوسىلادى؟
• وم زاڭى قالاي ايتىلادى؟ وتكىزگىش كەدەرگىسى دەگەنىمىز نە، بەلگىلەنۋى، ولشەم بىرلىگى؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
تۇراقتى توكتى سيپاتتايتىن ءۇش شاما – توك كۇشى، كەرنەۋ، كەدەرگى اراسىنداعى بايلانىستى جەتە مەڭگەرگەنبىز. تىزبەككە قوسۋدىڭ ەكى ءتاسىلى بار. ەلەكتر تىزبەگىنە وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ.
• سحەما 1. تىزبەكتەي جالعاۋدىڭ بەلگىسى. ءار وتكىزگىش بويىمەن بىردەي توك وتەدى. سەبەبى توك تارماقتالمايدى.
ر\س ------- توك كۇشى -------- كەرنەۋ --------- كەدەرگى
1 --------- I=I=I -------------- U=U+U -------- R=R+R
• سحەما 2. پاراللەل جالعاۋدىڭ بەلگىسى.
پاراللەل قوسىلعان كەزدە وتكىزگىش ۇشتارى مەن شەتتەرى ءبىر نۇكتەگە جيناقتالادى
ر\س --------- توك كۇشى --------- كەرنەۋ ------------- كەدەرگى
1 ----------- I=I+I --------------- U=U=U ----------- 1\R=1\R+1\R
ساباقتى بەكىتۋ:
دەڭگەيلىك ەسەپتەر شىعارتۋ.
№1. سپيرالىنىڭ كەدەرگىسى 55 وم. ەلەكتر پليتكا كەرنەۋى 220 ۆ جەلىگە قوسىلعان. پليتكا سپيرالىنداعى توك كۇشىن ەسەپتەپ تابىڭدار.
№2. ەلەكتر تىزبەگىندەگى توك كۇشى 2 ا - گە تەڭ، ەلەكتر شامىنىڭ كەدەرگىسى 14 وم، شامنىڭ كەرنەۋى:
ا) 28 ۆ
ۆ) 7 ۆ
س) 0، 125 ۆ
د) 16 ۆ
№3. ەگەر تىزبەك ۋچاسكەسىنىڭ كەدەرگىسى 0، 2 كوم، توك كۇشى 100 ما بولسا، ونداعى كەرنەۋ قانداي بولادى؟
ساباقتى وقۋشىلار ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قورىتىندىلايدى.
كەز - كەلگەن تىزبەكتىڭ كەدەرگىسىن، كەرنەۋىن، توك كۇشىن ەسەپتەۋگە بولادى.
ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتى وقۋ تاپسىرىلادى
وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ. توپ باسشىلارى «باعالاۋ پاراعى» ارقىلى توبىنداعى ءار وقۋشىنىڭ جاۋابىنا قاراي باعانى وزدەرى قويادى.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، شىعارماشىلىق داعدىلارىن دامىتۋ ماقساتىندا «وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل قوسۋ» تاقىرىبىنا ارنالعان ساباقتى تومەندەگىدەي ۇلگىدە وتكىزدىم.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تۇراقتى توك زاڭدارىن ءبىلۋ، بىلىمدەرىن تۇرمىستا، تەحنيكادا،
كۇندەلىكتى قاجەتتىلىكتە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە،
شىعارماشىلىق داعدىلارىن دامىتۋعا دايىنداۋ.
تاربيەلىك: ەپتىلىككە، ىسكەرلىككە، ۇقىپتىلىققا، ۇيىمشىلدىققا ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تاجىريبەلىك، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، باعالاۋ، قوسۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، ينفورماتيكا، سىزۋ جانە ت. ب.
تەحنولوگياسى: دەڭگەيلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
پايدالانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: كومپيۋتەر، ەكران، توك كوزى، جالعاعىش سىمدار، شامدار، رەوستات، رەزيستورلار - 5، 10 وم.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى؛
2. ءۇي تاپسىرماسىن قايتالاۋ؛
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ؛
4. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ؛
5. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بەلسەندىلىگىن كوتەرۋ ماقساتىندا سىنىپتا «ءبىر - بىرىنە سايكەس سوزدەردى تابا ءبىلۋ» تاپسىرماسى جۇرگىزىلدى.
امپەرمەتر ---------- نەمىس
ۆولتمەتر ----------- فرانسۋز
كۋلون ---------------- يتاليان
وم -------------------- فرانسۋز
توك كۇشى ----------------- I=U/R
ەلەكتر كەرنەۋى ---------- I=q/t
وم زاڭى ------------------ U=A/q
«وي قوزعاۋ» سۇراق - جاۋاپ:
• توك كۇشى دەگەنىمىز نە؟ فورمۋلاسى، ولشەم بىرلىگى.
• توك كۇشىن قانداي اسپاپپەن ولشەيدى؟ امپەرمەتر تىزبەككە قالاي قوسىلادى؟
• وم زاڭى قالاي ايتىلادى؟ وتكىزگىش كەدەرگىسى دەگەنىمىز نە، بەلگىلەنۋى، ولشەم بىرلىگى؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
تۇراقتى توكتى سيپاتتايتىن ءۇش شاما – توك كۇشى، كەرنەۋ، كەدەرگى اراسىنداعى بايلانىستى جەتە مەڭگەرگەنبىز. تىزبەككە قوسۋدىڭ ەكى ءتاسىلى بار. ەلەكتر تىزبەگىنە وتكىزگىشتەردى تىزبەكتەي جانە پاراللەل جالعاۋ.
• سحەما 1. تىزبەكتەي جالعاۋدىڭ بەلگىسى. ءار وتكىزگىش بويىمەن بىردەي توك وتەدى. سەبەبى توك تارماقتالمايدى.
ر\س ------- توك كۇشى -------- كەرنەۋ --------- كەدەرگى
1 --------- I=I=I -------------- U=U+U -------- R=R+R
• سحەما 2. پاراللەل جالعاۋدىڭ بەلگىسى.
پاراللەل قوسىلعان كەزدە وتكىزگىش ۇشتارى مەن شەتتەرى ءبىر نۇكتەگە جيناقتالادى
ر\س --------- توك كۇشى --------- كەرنەۋ ------------- كەدەرگى
1 ----------- I=I+I --------------- U=U=U ----------- 1\R=1\R+1\R
ساباقتى بەكىتۋ:
دەڭگەيلىك ەسەپتەر شىعارتۋ.
№1. سپيرالىنىڭ كەدەرگىسى 55 وم. ەلەكتر پليتكا كەرنەۋى 220 ۆ جەلىگە قوسىلعان. پليتكا سپيرالىنداعى توك كۇشىن ەسەپتەپ تابىڭدار.
№2. ەلەكتر تىزبەگىندەگى توك كۇشى 2 ا - گە تەڭ، ەلەكتر شامىنىڭ كەدەرگىسى 14 وم، شامنىڭ كەرنەۋى:
ا) 28 ۆ
ۆ) 7 ۆ
س) 0، 125 ۆ
د) 16 ۆ
№3. ەگەر تىزبەك ۋچاسكەسىنىڭ كەدەرگىسى 0، 2 كوم، توك كۇشى 100 ما بولسا، ونداعى كەرنەۋ قانداي بولادى؟
ساباقتى وقۋشىلار ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قورىتىندىلايدى.
كەز - كەلگەن تىزبەكتىڭ كەدەرگىسىن، كەرنەۋىن، توك كۇشىن ەسەپتەۋگە بولادى.
ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتى وقۋ تاپسىرىلادى
وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ. توپ باسشىلارى «باعالاۋ پاراعى» ارقىلى توبىنداعى ءار وقۋشىنىڭ جاۋابىنا قاراي باعانى وزدەرى قويادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
