اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى
اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى
فيزيكا 11 سىنىپ
سىلتەمە: جوسپار
جالپى ماقساتى:
1. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى جايلى ماعلۇمات بەرۋ
2. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى فورمۋلاسىن ەسەپ شىعارۋدا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ
3. ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا باۋلۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە:
1. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى جايلى ماعلۇمات الادى
2. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى فورمۋلاسىن ەسەپ شىعارۋعا ۇيرەنەدى
3. ءوزىن - ءوزى باعالاي الاتىن بولادى
نەگىزگى يدەيالار:
ەرiكسiز ەلەكتروماگنيتتiك تەربەلiستەر دەپ سىرتقى ەلەكتر قوزعاۋشى كۇشiنiڭ پەريودتى وزگەرۋiنiڭ سالدارىنان بولاتىن تiزبەكتەگi توك كۇشi مەن كەرنەۋدiڭ پەريودتى تۇردە وزگەرۋiن ايتادى. ەگەر سىرتقى ءماجبiرلەۋشi ەقك - i گارمونيالىق زاڭدىلىقپەن وزگەرەتiن بولسا، وندا تiزبەكتە تۋىندىلايتىن توك تا وسى زاڭدىلىقپەن وزگەرەدi. تiزبەكتەگi توكتىڭ وسىنداي ەرiكسiز گارمونيالىق تەربەلiسi اينىمالى توك دەپ اتالادى. تىزبەكتە ورنىققان ەرىكسىز ەلەكتروماگنيتتىك تەربەلىستەردى اينىمالى توك دەپ اتايدى.
بەرىلگەن ۋاقىت مەزەتىندە وتكىزگىشتىڭ كەز كەلگەن كولدەنەڭ قيماسىنداعى توك كۇشىنىڭ ءمانى، ياعني توك كۇشىنىڭ لەزدىك ءمانى بىردەي بولسا، مۇنداي توكتى كۆازيستاسيونار توك دەپ اتايدى.
اينىمالى توك گەنەراتورىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ پرينسيپتىك سۇلباسى:
e=- ف (1) e=Emcoswt (2) u=Umsinwt (3) u=Umcoswt (4)
رەزيستور مەن جالعاعىش سىمداردان تۇراتىن قاراپايىم تىزبەكتىڭ قىسقىشتارىنداعى كەرنەۋ u=Umcoswt زاڭىمەن وزەگەرەدى.
R كەدەرگىنى اكتيۆ كەدەرگى دەپ اتايدى.
i=Imcoswt - بۇل تىزبەكتەگى توك كۇشىنىڭ تەربەلىس تەڭدەۋى.
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «جيگسو»
تاپسىرمالار: جۇپتىق جۇمىس «پيلوت - شتۋرمان»
تاپسىرمالار: جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى»
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مينۋت)
1. 1. سالەمدەسۋ
1. 2. سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
1. 3. تۇگەلدەۋ
1. 2. توپقا ءبولۋ (1، 2، 3 ساندارىنا بايلانىستى 3 توپقا بولىنەدى)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (4 مينۋت)
1. گورمونيكالىق تەربەلىس دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
2. تەربەلىس تۇرلەرىن اتا؟
3. ەرىكسىز جانە اۆتوتەربەلىستەر دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءىىى. تالقىلاۋ ءۇشىن سۇراقتار بەرىلەدى (3 مينۋت)
1. ەرىكسىز تەربەلىس دەگەنىمىز نە؟
2. ەرىكسىز تەربەلىستىڭ پەريودتى تۇردە وزگەرۋى مۇمكىن بە؟
3. ولاي بولسا، اينىمالى توك دەگەندى كالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءىۇ. توپتىق جۇمىس «جيگسو» (15 مينۋت)
ءسىزدىڭ توبىڭىزدا 5 ءرولدى: ليدەر، بايانداماشى، حاتشى، ۋاقىت ساقشىسى جانە باقىلاۋشىلاردى انىقتاڭىز. جۇمىس تومەندەگىدەي جوسپارمەن جۇرەدى:
بەرىلگەن ءماتىندى وقىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، تالقىلايدى جانە ءار توپتىڭ باقىلاۋشىسى جاساعان جۇمىستارعا سايكەس باقىلاۋ پاراعىن جۇرگىزەدى.
باقىلاۋشىنىڭ باعالاۋ پاراعى
ءار وقۋشى وزىنە جۇكتەلگەن ءرولدىڭ مىندەتتەرىن اتقارادى.
توپ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
ءۇ. جۇپتىق جۇمىس «پيلوت - شتۋرمان» (5 مينۋت)
(شتۋرمان – باسقارۋشى، پيلوت – ورىنداۋشى)
بەرىلگەن سۋرەتتى ءتۇسىندىرۋ، ياعني شتۋرمان ايتىپ وتىرادى، پيلوت قاعاز بەتىنە ءتۇسىرىپ وتىرادى.
1) u=Umcoswt
2) i=Imcoswt
3) p=ImUmcos2wt
جۇپتىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ، بارلىق ايتىلعان وي - پىكىرلەردى باعالاۋدىڭ ماقساتىنا سايكەستەندىرۋ
Vءى. جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى» (13 مينۋت)
1 ءبىلۋ. اينىمالى توك دەگەنىمىز نە؟
2 ءتۇسىنۋ. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى توك كۇشى مەن كەرنەۋ فورمۋلالارىن جاز؟
3 قولدانۋ. تىزبەكتەگى توك كۇشى i=8. 5sin(628t+0. 325) زاڭىمەن وزگەرەدى. توك كۇشىشىڭ اسەرلىك ءمانىن، ونىڭ باستاپقى تەربەلىس فازاسى مەن جيىلىگىن تابىڭدار؟
4 تالداۋ. اينىمالى توكتىڭ لەزدىك قۋاتى مەن ورتاشا قۋاتتى سالىستىر؟
5 جيناقتاۋ. سۋرەتتى قىسقاشا ءتۇسىندىر؟ u=Umcoswt Um=ImR
6 باعالاۋ. كەرنەۋ مەن توك كۇشىنىڭ امپليتۋدالىق ماندەرىنىڭ ماڭىزدىلىعى قانشا؟
جاساعان جۇمىستارىن 2 جۇلدىز، 1 ۇسىنىسپەن باعالاۋ.
ءۇىى. كەرى بايلانىس: (نە ۇيرەندىم، نە قيىن بولدى، سۇراق.) (3 مينۋت)
كەيىنگى تاپسىرمالار: كۇندەلىكتى ومىردە تاپسىرماعا بايلانىستى ءوزىڭ بايقاعان قۇبىلىستار جايلى شاعىن ەسسە جازۋ.
كەيىنگى وقۋ: §2. 1، 2. 2 اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى
فيزيكا 11 سىنىپ
سىلتەمە: جوسپار
جالپى ماقساتى:
1. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى جايلى ماعلۇمات بەرۋ
2. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى فورمۋلاسىن ەسەپ شىعارۋدا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ
3. ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا باۋلۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە:
1. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى جايلى ماعلۇمات الادى
2. اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى فورمۋلاسىن ەسەپ شىعارۋعا ۇيرەنەدى
3. ءوزىن - ءوزى باعالاي الاتىن بولادى
نەگىزگى يدەيالار:
ەرiكسiز ەلەكتروماگنيتتiك تەربەلiستەر دەپ سىرتقى ەلەكتر قوزعاۋشى كۇشiنiڭ پەريودتى وزگەرۋiنiڭ سالدارىنان بولاتىن تiزبەكتەگi توك كۇشi مەن كەرنەۋدiڭ پەريودتى تۇردە وزگەرۋiن ايتادى. ەگەر سىرتقى ءماجبiرلەۋشi ەقك - i گارمونيالىق زاڭدىلىقپەن وزگەرەتiن بولسا، وندا تiزبەكتە تۋىندىلايتىن توك تا وسى زاڭدىلىقپەن وزگەرەدi. تiزبەكتەگi توكتىڭ وسىنداي ەرiكسiز گارمونيالىق تەربەلiسi اينىمالى توك دەپ اتالادى. تىزبەكتە ورنىققان ەرىكسىز ەلەكتروماگنيتتىك تەربەلىستەردى اينىمالى توك دەپ اتايدى.
بەرىلگەن ۋاقىت مەزەتىندە وتكىزگىشتىڭ كەز كەلگەن كولدەنەڭ قيماسىنداعى توك كۇشىنىڭ ءمانى، ياعني توك كۇشىنىڭ لەزدىك ءمانى بىردەي بولسا، مۇنداي توكتى كۆازيستاسيونار توك دەپ اتايدى.
اينىمالى توك گەنەراتورىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ پرينسيپتىك سۇلباسى:
e=- ف (1) e=Emcoswt (2) u=Umsinwt (3) u=Umcoswt (4)
رەزيستور مەن جالعاعىش سىمداردان تۇراتىن قاراپايىم تىزبەكتىڭ قىسقىشتارىنداعى كەرنەۋ u=Umcoswt زاڭىمەن وزەگەرەدى.
R كەدەرگىنى اكتيۆ كەدەرگى دەپ اتايدى.
i=Imcoswt - بۇل تىزبەكتەگى توك كۇشىنىڭ تەربەلىس تەڭدەۋى.
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «جيگسو»
تاپسىرمالار: جۇپتىق جۇمىس «پيلوت - شتۋرمان»
تاپسىرمالار: جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى»
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مينۋت)
1. 1. سالەمدەسۋ
1. 2. سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
1. 3. تۇگەلدەۋ
1. 2. توپقا ءبولۋ (1، 2، 3 ساندارىنا بايلانىستى 3 توپقا بولىنەدى)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (4 مينۋت)
1. گورمونيكالىق تەربەلىس دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
2. تەربەلىس تۇرلەرىن اتا؟
3. ەرىكسىز جانە اۆتوتەربەلىستەر دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءىىى. تالقىلاۋ ءۇشىن سۇراقتار بەرىلەدى (3 مينۋت)
1. ەرىكسىز تەربەلىس دەگەنىمىز نە؟
2. ەرىكسىز تەربەلىستىڭ پەريودتى تۇردە وزگەرۋى مۇمكىن بە؟
3. ولاي بولسا، اينىمالى توك دەگەندى كالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءىۇ. توپتىق جۇمىس «جيگسو» (15 مينۋت)
ءسىزدىڭ توبىڭىزدا 5 ءرولدى: ليدەر، بايانداماشى، حاتشى، ۋاقىت ساقشىسى جانە باقىلاۋشىلاردى انىقتاڭىز. جۇمىس تومەندەگىدەي جوسپارمەن جۇرەدى:
بەرىلگەن ءماتىندى وقىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، تالقىلايدى جانە ءار توپتىڭ باقىلاۋشىسى جاساعان جۇمىستارعا سايكەس باقىلاۋ پاراعىن جۇرگىزەدى.
باقىلاۋشىنىڭ باعالاۋ پاراعى
ءار وقۋشى وزىنە جۇكتەلگەن ءرولدىڭ مىندەتتەرىن اتقارادى.
توپ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
ءۇ. جۇپتىق جۇمىس «پيلوت - شتۋرمان» (5 مينۋت)
(شتۋرمان – باسقارۋشى، پيلوت – ورىنداۋشى)
بەرىلگەن سۋرەتتى ءتۇسىندىرۋ، ياعني شتۋرمان ايتىپ وتىرادى، پيلوت قاعاز بەتىنە ءتۇسىرىپ وتىرادى.
1) u=Umcoswt
2) i=Imcoswt
3) p=ImUmcos2wt
جۇپتىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ، بارلىق ايتىلعان وي - پىكىرلەردى باعالاۋدىڭ ماقساتىنا سايكەستەندىرۋ
Vءى. جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى» (13 مينۋت)
1 ءبىلۋ. اينىمالى توك دەگەنىمىز نە؟
2 ءتۇسىنۋ. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى توك كۇشى مەن كەرنەۋ فورمۋلالارىن جاز؟
3 قولدانۋ. تىزبەكتەگى توك كۇشى i=8. 5sin(628t+0. 325) زاڭىمەن وزگەرەدى. توك كۇشىشىڭ اسەرلىك ءمانىن، ونىڭ باستاپقى تەربەلىس فازاسى مەن جيىلىگىن تابىڭدار؟
4 تالداۋ. اينىمالى توكتىڭ لەزدىك قۋاتى مەن ورتاشا قۋاتتى سالىستىر؟
5 جيناقتاۋ. سۋرەتتى قىسقاشا ءتۇسىندىر؟ u=Umcoswt Um=ImR
6 باعالاۋ. كەرنەۋ مەن توك كۇشىنىڭ امپليتۋدالىق ماندەرىنىڭ ماڭىزدىلىعى قانشا؟
جاساعان جۇمىستارىن 2 جۇلدىز، 1 ۇسىنىسپەن باعالاۋ.
ءۇىى. كەرى بايلانىس: (نە ۇيرەندىم، نە قيىن بولدى، سۇراق.) (3 مينۋت)
كەيىنگى تاپسىرمالار: كۇندەلىكتى ومىردە تاپسىرماعا بايلانىستى ءوزىڭ بايقاعان قۇبىلىستار جايلى شاعىن ەسسە جازۋ.
كەيىنگى وقۋ: §2. 1، 2. 2 اينىمالى توك. اينىمالى توك تىزبەگىندەگى اكتيۆتى كەدەرگى
You Might Also Like
-
بولاشاق ۇلانداردى، جاس قىرانداردى ەلىن سۇيەر، كەڭ بايتاق جەرىن سۇيەر تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
