ازاماتتىق تۋرالى
ءپانى: ادام. قوعام. قۇقىق
سىنىبى 9
تاقىرىبى: ازاماتتىق تۋرالى
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ازاماتتىق تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىك: پاتريوتيزمگە، ءوز ەلىن قۇرمەتتەۋگە جانە قورعاۋعا شاقىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ شەبەرلىگىن دامىتۋ، تانىم قابىلەتىن دامىتۋ
ءتۇرى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ارالاس(ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەستتەر)
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭ
ا) سالەمدەسۋ
ب) ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ
ۆ) وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي جۇمىسىن قاراستىرۋ:
1. قانداي حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىن بىلەسىڭ؟
2. قازاقستاندا ادام قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ورگانداردى اتاڭدار؟
ءىىى. جاڭا تاقىرىپتى قاراستىرۋ. ازاماتتىق دەپ بەلگىلى ءبىر مەملەكەتتىڭ زاڭدىلىقتارىمەن ورنىقتىرىلعان قۇقىقتاردى پايدالانىپ، مىندەتتەردى اتقاراتىن، سوندىقتان دا قۇقىقتارى مەملەكەت تاراپىنان قورعالاتىن ادامنىڭ سول مەملەكەتكە تاندىلىگىن ايتامىز.
ازاماتتىق الۋ جانە ودان ايىرۋ ءتارتىبى مەملەكەتتىڭ زاڭدارىمەن رەتتەلەدى. ءتۇرلى مەملەكەتتە ادامنىڭ دۇنيەگە كەلە سالا ازاماتتىق الۋى تابيعيلاۋ نەمەسە تامىرلاندىرۋ قاعيدالارىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. ادەتتە، تۋمىسىنان ازاماتتىق الۋ ماسەلەسى ەكى قاعيداعا سۇيەنىپ شەشىلۋى مۇمكىن. ءى - ۇلتتىق نەمەسە قان قۇقىعى دەپ اتالىناتىن قاعيدامەن ازاماتتىق الۋ. مۇندايدا بالانىڭ ازاماتتىعى، وزگە ەلدە تۋىلعانىمەن، ونىڭ اتا - اناسىنىڭ ازاماتتىعىن تاعايىندايدى.
ءىى ءتۇرى - اۋماقتىق نەمەسە توپىراق قۇقىعى دەلىنەتىن ۇستانىم بويىنشا. مۇنداي جاعدايدا بالانىڭ ازاماتتىعى اتا - انانىڭ ازاماتتىعى ەمەس، تۋعان جەرىنە، ەلىنە بايلانىستى بولادى.
قوسارلى ازاماتتىق. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسيانى ءوز ازاماتىنىڭ باسقا مەملەكەتتە ازامات بولعانىن قالامايدى. سوعان قاراماستان، ازاماتتىقتىڭ پايدا بولۋى جونىندەگى وزگە مەملەكەتتىڭ زاڭدارىنان تۋىنداپ جاتاتىن جاعدايلارعا بايلانىستى قازاقستان ازاماتى باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتتىعىن قاتار الۋى مۇمكىن. ادامنىڭ مۇنداي جاعدايى قوسارلى ازاماتتىق دەپ اتالادى. ەكىنشى ازاماتتىق جۇرتتىڭ بارىنە بەرىلە بەرمەيدى.، ونى الۋ ءۇشىن ەلەۋلى سەبەپتەر بولۋى كەرەك. ەگەر مەملەكەتتە مەملەكەتتە قوسارلى ازاماتتىعى بار ادامدار كوپ بولسا، وندا ول باسقا مەملەكەتتى وتانىم دەپ ەسەپتەيتىن ادامداردىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاعان بولار ەدى. مۇنداي ازاماتتىعى بار ادامدار پارلامەنت نەمەسە جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ دەپۋتاتتارىن سايلاۋعا نەمەسە وزدەرى سايلانۋعا قاتىسقان جاعدايدا ەكىۇشتى احۋال تۋعىزار ەدى. ويتكەنى ولاردىڭ ءارقايسىسى - دەربەس ساياسات جۇرگىزەتىن ەكى مەملەكتتىڭ ازاماتى.
ق. ر كونستيتۋسياسىنىڭ 10 بابىندا
1. ق. ر. ازاماتتىعى زاڭعا سايكەس الىنادى جانە توقتاتىلادى، ول قانداي نەگىزدە الىنعانىنا قاراماستان، ءبىرىڭعاي جانە تەڭ بولادى.
2. رەسپۋبليكانىڭ ازاماتىن ەشقانداي جاعدايدا ازاماتتىعىنان، ءوزىنىڭ ازاماتتىعىن وزگەرتۋ قۇقىعىنان ايىرۋعا، سونداي - اق ونى قازاقستاننان تىس جەرلەرگە الاستاۋعا بولمايدى.
3. رەسپۋبليكا ازاماتىنىڭ باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتتىعىندا بولۋى تانىلمايدى.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق تۋرالى» زاڭى1992 ج 1 ناۋرىزىنان باستاپ
كۇشىنە ەنگەن.
«رەسپۋبليكا اۋماعىندا تۇراتىن ادام قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولىپ تانىلادى.»قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان تىس جەردە تۇراتىن، ازاماتتىعى جوق ادامدار ءوزىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن قابىلداي الادى. ازاماتتىق الۋ ءۇشىن قازاقستاندا كەمىندە بەس جىل تۇراقتى تۇرۋى ءتيىستى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىنا قابىلداۋ تۋرالى ءوتىنىشتى پرەزيدەنت قابىلدايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋ ءۇشىن ءوتىنىش مىناداي جاعدايلاردا قابىلدانبايدى:
- حالىقارالىق قۇقىقتا قارالعان، ادامزاتقا قارسى قىلمىس جاساعاندار:
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە سانالى تۇردە قارسى شىققاندار
-- قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋماعىنىڭ ءبىرتۇتاستىعىن بۇزۋعا شاقىرعاندار:
- حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا، مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى زاڭدى بۇزعاندار.- مەملەكەتارالىق، ۇلتارالىق جانە ءدىني وشپەندىلىك وتىن تۇتاتقاندار:
- تەررورلىق ارەكەتى ءۇشىن سوتتالعاندار:
- سوت ەرەكشە ءقاۋىپتى دەر تانىعان اۋىر قىلمىستار
- باسقا مەملەكەتتە ازاماتتىعى بارلار.
ازاماتتىقتى كۋالاندىراتىن قۇجات - كۋالىك پەن ءتولقۇجات. ادام 16 جاسقا تولعانعا دەيىن ونىڭ ازاماتتىعى اكەسى مەن شەشەسىنىڭ بىرەۋىنىڭ تولقۇجاتىمەن راستالادى جانە ءوزىنىڭ تۋۋ تۋرالى كۋالىگىمەن راستالادى.
ازاماتتىق تۋرالى زاڭىنىڭ 11 - بابىندا
1. رەسپۋبليكانىڭ حالىقارالىق شارتتارىندا وزگەشە بەلگىلەنبەسە، ق. ر.
ازاماتىن شەت مەملەكەتكە بەرۋگە بولمايدى.
2. رەسپۋبليكا ءوزىنىڭ ودان تىس جەرلەردە جۇرگەن ازاماتتارىن قورعاۋعا جانە ولارعا قامقورلىق جاساۋعا كەپىلدىك بەرەدى.
ازاماتتىق تۋرالى زاڭىنىڭ 12 - بابىندا
1. ق. ر. كونستيتۋسياعا سايكەس ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى تانىلادى جانە ولارعا كەپىلدىك بەرەدى.
2. ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى اركىمگە تۋماسىمەن جازىلعان، ولار ءابسوليۋتتى دەپ تانىلادى، ولاردان ەشكىم ايىرا المايدى.
19 - بابى.
ازاماتتىقتى توقتاتۋ نەگىزدەرى.
1. ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋ؛
2. ق. ر. ازاماتتىعىنان ايىرىلۋ سالدارىنان توقتاتىلادى.
20 - بابى. ازاماتتىقتان شىعۋ
ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋعا وسى زاڭدا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن جاساعان ءوتىنىشى بويىنشا نەگىزىندە رۇقسات ەتىلەدى.
ەگەر شىعۋ تۋرالى ءوتىنىش جاساۋشى ادامنىڭ ق. ر. الدىندا مۇلىكتىك مىندەتتەمەلەرىن ورىنداماعان بولىپ، كاسىپورىندار، مەكەمەلەر، ۇيىمدار مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ ەلەۋلى مۇددەلەرى بايلانىستى بولسا، ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعارۋدان باس تارتادى.
ەگەر ءوتىنىش جاساۋشى ادام ايىپكەر رەتىندە قىلمىستى جاۋاپقا تارتىلسا، سوت ۇكىمى بويىنشا جازاسىن وتەپ جۇرسە، مەملەكەت قاۋىپسىزدىگى مۇددەلەرىنە قايشى كەلسە، ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋعا جول بەرىلمەيدى.
21 - بابى
1. ەگەر ادام باسقا مەملەكەتتە اسكەري قىزمەتكە قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنە، پوليسياعا، يۋستيسيا ورگاندارىنا نەمەسە جانە باسقارۋ ورگاندارىنا ورنالاسۋى سالدارىنان؛
2. ەگەر ق. ر. ازاماتتىعى كورىنەۋ جالعان مالىمەتتەر نەمەسە جالعان قۇجاتتار تابىس ەتۋ ناتيجەسىندە الىنسا؛
3. ەگەر ق. ر. تىس جەرلەردە تۇراقتى تۇراتىن ادام دالەلسىز سەبەپتەرمەن 3 جىل بويى كونسۋلدىق ەسەپتە تىركەلمەسە؛
22 - بابى
اتا - اناسىنىڭ ازاماتتىعى وزگەرىپ، سونىڭ سالدارىنان ەكەۋى دە ق. ر. ازاماتتىعىنان
شىققان جاعدايدا، تيىسىنشە ولاردىڭ 14 جاسقا تولماعان بالاسىنىڭ ازاماتتىعى دا وزگەرەدى.
23 - بابى
اتا - اناسىنىڭ بىرەۋى ق. ر. ازاماتتىعىن الىپ، ال ەكىنشىسى باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتى نەمەسە ازاماتتىعى جوق ادام بولىپ قالا بەرسە، ق. ر. تەرريتورياسىندا تۇراتىن 14 جاسقا دەيىنگى بالا اتا - اناسىنىڭ جازباشا ءوتىنىشى بويىنشا ق. ر. ازاماتتىعىن الۋى مۇمكىن.
24 - بابى
ەگەر اتا - اناسىنىڭ بىرەۋى ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعىپ، ال ەكىنشىسى ق. ر. ازاماتى بولىپ قالا بەرسە، 14 جاسقا تولماعان بالانىڭ ازاماتتىعى ساقتالىپ قالادى
25 - بابى
ق. ر. ازاماتى اسىراپ العان، باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتى نەمەسە ازاماتتىعى جوق ادام بولىپ تابىلاتىن 14 جاسقا دەيىنگى بالا اسىراپ الۋشىلاردىڭ جازباشا تۇردە بىلدىرىلگەن كەلىسىمىمەن ق. ر. ازاماتى بولادى.
26 - بابى
ەگەر ق. ر. تەرريتورياسىندا تۇراتىن14 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسىنىڭ
ەكەۋى دە نەمەسە جالعىز اتا - اناسى ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعىپ، بۇل ورايدا اتا - انا
بولۋ قۇقىعىنان ايىرىلسا، بالا قامقورشىسىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا ق. ر. ازاماتتىعىن ساقتاپ قالادى
27 - بابى
شەتەلدىكتەر اسىراپ العان، ق. ر. ازاماتى بولىپ تابىلاتىن بالا ق. ر. ازاماتتىعىن ءوزى كامەلەتكە تولعانعا دەيىن ساقتايدى
28 - بابى
14 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىن وزگەرتكەن رەتتە، سونداي - اق اسىراپ العان رەتتە ونىڭ ازاماتتىعىن وسى زاڭنىڭ 33 - بابىندا كوزدەلگەن ءتارتىپ بويىنشا بالانىڭ كەلىسۋىمەن عانا وزگەرتۋگە بولادى.
30 - باپ ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگى
ق. ر. تۇراقتى تۇراتىن ادامداردان ق. ر. ازاماتتىعى ماسەلەلەرى جونىندە ارىزدار قابىلدايدى جانە ولاردى قاجەتتى قۇجاتتارمەن بىرگە ق. ر. پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرەدى.
ق. ر. مەملەكەتارالىق شارتتارىندا كوزدەلگەندەي ق. ر. ازاماتتىعىن العاندار،
شىققانداردى تىركەيدى جانە ق. ر. اۋماعىندا تۇراقتى تۇراتىن ادامداردىڭ
ق. ر. ازاماتتىعىن ايىرىلۋىن تىركەيدى
سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ق. ر. شەتەلدەگى مەكەمەلەرىنىڭ وكىلەتتىگى
ق. ر. تىس جەرلەردە تۇراقتى تۇراتىن ادامداردان ق. ر. ازاماتتىعى جونىندە ارىزدار قابىلدايدى جانە ولاردى قاجەتتى قۇجاتتارمەن ق. ر. پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرەدى؛
- ق. ر. ازاماتتىعىن ايىرىلۋىن تىركەيدى.
- ق. ر. تىس جەرلەردەگى ق. ر. ازاماتتارىن تىركەيدى.
ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ.
1. ازاماتتىق الۋ ۇردىسىندەگى "قان قۇقىعى" جانە "توپىراق
قۇقىعى" ۇستانىمدارىنىڭ قايسىسى ءجون دەپ ەسەپتەيسىزدەر؟
2. قوس ازاماتتىق تۋرالى پىكىر الماسىڭىزدار.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋ ءۇشىن ءوتىنىش قانداي جاعدايلاردا قابىلدانبايدى؟
4. ازاماتتىق قاي ۋاقىتتا توقتاتىلادى؟
5. ازاماتتىقتان قاي ۋاقىتتا شىعارىلادى؟
6. 14 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىن وزگەرتكەن رەتتە بالانىڭ ازاماتتىعى قالاي بولادى؟
7. 14 ج بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىنان ايرىلىپ قالعان جاعدايدا بالانىڭ ازاماتتىعى قالاي بولادى؟
8. ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگى
9. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ق. ر. شەتەلدەگى مەكەمەلەرىنىڭ وكىلەتتىگى
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما. § 32
وقۋشىلار «ازاماتتىق تۋرالى» زاڭىمەن تانىسىڭىزدار.
وسى تاقىرىپقا بايلانىستى 5 ءتۇرلى مىسالدار جازىپ كەلىڭىزدەر
ۋ. وقۋشىلاردى باعالاۋ
سىنىبى 9
تاقىرىبى: ازاماتتىق تۋرالى
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ازاماتتىق تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىك: پاتريوتيزمگە، ءوز ەلىن قۇرمەتتەۋگە جانە قورعاۋعا شاقىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ شەبەرلىگىن دامىتۋ، تانىم قابىلەتىن دامىتۋ
ءتۇرى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ارالاس(ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەستتەر)
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭ
ا) سالەمدەسۋ
ب) ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ
ۆ) وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي جۇمىسىن قاراستىرۋ:
1. قانداي حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىن بىلەسىڭ؟
2. قازاقستاندا ادام قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ورگانداردى اتاڭدار؟
ءىىى. جاڭا تاقىرىپتى قاراستىرۋ. ازاماتتىق دەپ بەلگىلى ءبىر مەملەكەتتىڭ زاڭدىلىقتارىمەن ورنىقتىرىلعان قۇقىقتاردى پايدالانىپ، مىندەتتەردى اتقاراتىن، سوندىقتان دا قۇقىقتارى مەملەكەت تاراپىنان قورعالاتىن ادامنىڭ سول مەملەكەتكە تاندىلىگىن ايتامىز.
ازاماتتىق الۋ جانە ودان ايىرۋ ءتارتىبى مەملەكەتتىڭ زاڭدارىمەن رەتتەلەدى. ءتۇرلى مەملەكەتتە ادامنىڭ دۇنيەگە كەلە سالا ازاماتتىق الۋى تابيعيلاۋ نەمەسە تامىرلاندىرۋ قاعيدالارىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. ادەتتە، تۋمىسىنان ازاماتتىق الۋ ماسەلەسى ەكى قاعيداعا سۇيەنىپ شەشىلۋى مۇمكىن. ءى - ۇلتتىق نەمەسە قان قۇقىعى دەپ اتالىناتىن قاعيدامەن ازاماتتىق الۋ. مۇندايدا بالانىڭ ازاماتتىعى، وزگە ەلدە تۋىلعانىمەن، ونىڭ اتا - اناسىنىڭ ازاماتتىعىن تاعايىندايدى.
ءىى ءتۇرى - اۋماقتىق نەمەسە توپىراق قۇقىعى دەلىنەتىن ۇستانىم بويىنشا. مۇنداي جاعدايدا بالانىڭ ازاماتتىعى اتا - انانىڭ ازاماتتىعى ەمەس، تۋعان جەرىنە، ەلىنە بايلانىستى بولادى.
قوسارلى ازاماتتىق. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسيانى ءوز ازاماتىنىڭ باسقا مەملەكەتتە ازامات بولعانىن قالامايدى. سوعان قاراماستان، ازاماتتىقتىڭ پايدا بولۋى جونىندەگى وزگە مەملەكەتتىڭ زاڭدارىنان تۋىنداپ جاتاتىن جاعدايلارعا بايلانىستى قازاقستان ازاماتى باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتتىعىن قاتار الۋى مۇمكىن. ادامنىڭ مۇنداي جاعدايى قوسارلى ازاماتتىق دەپ اتالادى. ەكىنشى ازاماتتىق جۇرتتىڭ بارىنە بەرىلە بەرمەيدى.، ونى الۋ ءۇشىن ەلەۋلى سەبەپتەر بولۋى كەرەك. ەگەر مەملەكەتتە مەملەكەتتە قوسارلى ازاماتتىعى بار ادامدار كوپ بولسا، وندا ول باسقا مەملەكەتتى وتانىم دەپ ەسەپتەيتىن ادامداردىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاعان بولار ەدى. مۇنداي ازاماتتىعى بار ادامدار پارلامەنت نەمەسە جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ دەپۋتاتتارىن سايلاۋعا نەمەسە وزدەرى سايلانۋعا قاتىسقان جاعدايدا ەكىۇشتى احۋال تۋعىزار ەدى. ويتكەنى ولاردىڭ ءارقايسىسى - دەربەس ساياسات جۇرگىزەتىن ەكى مەملەكتتىڭ ازاماتى.
ق. ر كونستيتۋسياسىنىڭ 10 بابىندا
1. ق. ر. ازاماتتىعى زاڭعا سايكەس الىنادى جانە توقتاتىلادى، ول قانداي نەگىزدە الىنعانىنا قاراماستان، ءبىرىڭعاي جانە تەڭ بولادى.
2. رەسپۋبليكانىڭ ازاماتىن ەشقانداي جاعدايدا ازاماتتىعىنان، ءوزىنىڭ ازاماتتىعىن وزگەرتۋ قۇقىعىنان ايىرۋعا، سونداي - اق ونى قازاقستاننان تىس جەرلەرگە الاستاۋعا بولمايدى.
3. رەسپۋبليكا ازاماتىنىڭ باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتتىعىندا بولۋى تانىلمايدى.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق تۋرالى» زاڭى1992 ج 1 ناۋرىزىنان باستاپ
كۇشىنە ەنگەن.
«رەسپۋبليكا اۋماعىندا تۇراتىن ادام قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولىپ تانىلادى.»قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان تىس جەردە تۇراتىن، ازاماتتىعى جوق ادامدار ءوزىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن قابىلداي الادى. ازاماتتىق الۋ ءۇشىن قازاقستاندا كەمىندە بەس جىل تۇراقتى تۇرۋى ءتيىستى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىنا قابىلداۋ تۋرالى ءوتىنىشتى پرەزيدەنت قابىلدايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋ ءۇشىن ءوتىنىش مىناداي جاعدايلاردا قابىلدانبايدى:
- حالىقارالىق قۇقىقتا قارالعان، ادامزاتقا قارسى قىلمىس جاساعاندار:
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە سانالى تۇردە قارسى شىققاندار
-- قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋماعىنىڭ ءبىرتۇتاستىعىن بۇزۋعا شاقىرعاندار:
- حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا، مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى زاڭدى بۇزعاندار.- مەملەكەتارالىق، ۇلتارالىق جانە ءدىني وشپەندىلىك وتىن تۇتاتقاندار:
- تەررورلىق ارەكەتى ءۇشىن سوتتالعاندار:
- سوت ەرەكشە ءقاۋىپتى دەر تانىعان اۋىر قىلمىستار
- باسقا مەملەكەتتە ازاماتتىعى بارلار.
ازاماتتىقتى كۋالاندىراتىن قۇجات - كۋالىك پەن ءتولقۇجات. ادام 16 جاسقا تولعانعا دەيىن ونىڭ ازاماتتىعى اكەسى مەن شەشەسىنىڭ بىرەۋىنىڭ تولقۇجاتىمەن راستالادى جانە ءوزىنىڭ تۋۋ تۋرالى كۋالىگىمەن راستالادى.
ازاماتتىق تۋرالى زاڭىنىڭ 11 - بابىندا
1. رەسپۋبليكانىڭ حالىقارالىق شارتتارىندا وزگەشە بەلگىلەنبەسە، ق. ر.
ازاماتىن شەت مەملەكەتكە بەرۋگە بولمايدى.
2. رەسپۋبليكا ءوزىنىڭ ودان تىس جەرلەردە جۇرگەن ازاماتتارىن قورعاۋعا جانە ولارعا قامقورلىق جاساۋعا كەپىلدىك بەرەدى.
ازاماتتىق تۋرالى زاڭىنىڭ 12 - بابىندا
1. ق. ر. كونستيتۋسياعا سايكەس ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى تانىلادى جانە ولارعا كەپىلدىك بەرەدى.
2. ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى اركىمگە تۋماسىمەن جازىلعان، ولار ءابسوليۋتتى دەپ تانىلادى، ولاردان ەشكىم ايىرا المايدى.
19 - بابى.
ازاماتتىقتى توقتاتۋ نەگىزدەرى.
1. ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋ؛
2. ق. ر. ازاماتتىعىنان ايىرىلۋ سالدارىنان توقتاتىلادى.
20 - بابى. ازاماتتىقتان شىعۋ
ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋعا وسى زاڭدا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن جاساعان ءوتىنىشى بويىنشا نەگىزىندە رۇقسات ەتىلەدى.
ەگەر شىعۋ تۋرالى ءوتىنىش جاساۋشى ادامنىڭ ق. ر. الدىندا مۇلىكتىك مىندەتتەمەلەرىن ورىنداماعان بولىپ، كاسىپورىندار، مەكەمەلەر، ۇيىمدار مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ ەلەۋلى مۇددەلەرى بايلانىستى بولسا، ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعارۋدان باس تارتادى.
ەگەر ءوتىنىش جاساۋشى ادام ايىپكەر رەتىندە قىلمىستى جاۋاپقا تارتىلسا، سوت ۇكىمى بويىنشا جازاسىن وتەپ جۇرسە، مەملەكەت قاۋىپسىزدىگى مۇددەلەرىنە قايشى كەلسە، ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعۋعا جول بەرىلمەيدى.
21 - بابى
1. ەگەر ادام باسقا مەملەكەتتە اسكەري قىزمەتكە قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنە، پوليسياعا، يۋستيسيا ورگاندارىنا نەمەسە جانە باسقارۋ ورگاندارىنا ورنالاسۋى سالدارىنان؛
2. ەگەر ق. ر. ازاماتتىعى كورىنەۋ جالعان مالىمەتتەر نەمەسە جالعان قۇجاتتار تابىس ەتۋ ناتيجەسىندە الىنسا؛
3. ەگەر ق. ر. تىس جەرلەردە تۇراقتى تۇراتىن ادام دالەلسىز سەبەپتەرمەن 3 جىل بويى كونسۋلدىق ەسەپتە تىركەلمەسە؛
22 - بابى
اتا - اناسىنىڭ ازاماتتىعى وزگەرىپ، سونىڭ سالدارىنان ەكەۋى دە ق. ر. ازاماتتىعىنان
شىققان جاعدايدا، تيىسىنشە ولاردىڭ 14 جاسقا تولماعان بالاسىنىڭ ازاماتتىعى دا وزگەرەدى.
23 - بابى
اتا - اناسىنىڭ بىرەۋى ق. ر. ازاماتتىعىن الىپ، ال ەكىنشىسى باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتى نەمەسە ازاماتتىعى جوق ادام بولىپ قالا بەرسە، ق. ر. تەرريتورياسىندا تۇراتىن 14 جاسقا دەيىنگى بالا اتا - اناسىنىڭ جازباشا ءوتىنىشى بويىنشا ق. ر. ازاماتتىعىن الۋى مۇمكىن.
24 - بابى
ەگەر اتا - اناسىنىڭ بىرەۋى ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعىپ، ال ەكىنشىسى ق. ر. ازاماتى بولىپ قالا بەرسە، 14 جاسقا تولماعان بالانىڭ ازاماتتىعى ساقتالىپ قالادى
25 - بابى
ق. ر. ازاماتى اسىراپ العان، باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتى نەمەسە ازاماتتىعى جوق ادام بولىپ تابىلاتىن 14 جاسقا دەيىنگى بالا اسىراپ الۋشىلاردىڭ جازباشا تۇردە بىلدىرىلگەن كەلىسىمىمەن ق. ر. ازاماتى بولادى.
26 - بابى
ەگەر ق. ر. تەرريتورياسىندا تۇراتىن14 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسىنىڭ
ەكەۋى دە نەمەسە جالعىز اتا - اناسى ق. ر. ازاماتتىعىنان شىعىپ، بۇل ورايدا اتا - انا
بولۋ قۇقىعىنان ايىرىلسا، بالا قامقورشىسىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا ق. ر. ازاماتتىعىن ساقتاپ قالادى
27 - بابى
شەتەلدىكتەر اسىراپ العان، ق. ر. ازاماتى بولىپ تابىلاتىن بالا ق. ر. ازاماتتىعىن ءوزى كامەلەتكە تولعانعا دەيىن ساقتايدى
28 - بابى
14 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىن وزگەرتكەن رەتتە، سونداي - اق اسىراپ العان رەتتە ونىڭ ازاماتتىعىن وسى زاڭنىڭ 33 - بابىندا كوزدەلگەن ءتارتىپ بويىنشا بالانىڭ كەلىسۋىمەن عانا وزگەرتۋگە بولادى.
30 - باپ ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگى
ق. ر. تۇراقتى تۇراتىن ادامداردان ق. ر. ازاماتتىعى ماسەلەلەرى جونىندە ارىزدار قابىلدايدى جانە ولاردى قاجەتتى قۇجاتتارمەن بىرگە ق. ر. پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرەدى.
ق. ر. مەملەكەتارالىق شارتتارىندا كوزدەلگەندەي ق. ر. ازاماتتىعىن العاندار،
شىققانداردى تىركەيدى جانە ق. ر. اۋماعىندا تۇراقتى تۇراتىن ادامداردىڭ
ق. ر. ازاماتتىعىن ايىرىلۋىن تىركەيدى
سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ق. ر. شەتەلدەگى مەكەمەلەرىنىڭ وكىلەتتىگى
ق. ر. تىس جەرلەردە تۇراقتى تۇراتىن ادامداردان ق. ر. ازاماتتىعى جونىندە ارىزدار قابىلدايدى جانە ولاردى قاجەتتى قۇجاتتارمەن ق. ر. پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرەدى؛
- ق. ر. ازاماتتىعىن ايىرىلۋىن تىركەيدى.
- ق. ر. تىس جەرلەردەگى ق. ر. ازاماتتارىن تىركەيدى.
ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ.
1. ازاماتتىق الۋ ۇردىسىندەگى "قان قۇقىعى" جانە "توپىراق
قۇقىعى" ۇستانىمدارىنىڭ قايسىسى ءجون دەپ ەسەپتەيسىزدەر؟
2. قوس ازاماتتىق تۋرالى پىكىر الماسىڭىزدار.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋ ءۇشىن ءوتىنىش قانداي جاعدايلاردا قابىلدانبايدى؟
4. ازاماتتىق قاي ۋاقىتتا توقتاتىلادى؟
5. ازاماتتىقتان قاي ۋاقىتتا شىعارىلادى؟
6. 14 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىن وزگەرتكەن رەتتە بالانىڭ ازاماتتىعى قالاي بولادى؟
7. 14 ج بالانىڭ اتا - اناسى ازاماتتىعىنان ايرىلىپ قالعان جاعدايدا بالانىڭ ازاماتتىعى قالاي بولادى؟
8. ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگى
9. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ق. ر. شەتەلدەگى مەكەمەلەرىنىڭ وكىلەتتىگى
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما. § 32
وقۋشىلار «ازاماتتىق تۋرالى» زاڭىمەن تانىسىڭىزدار.
وسى تاقىرىپقا بايلانىستى 5 ءتۇرلى مىسالدار جازىپ كەلىڭىزدەر
ۋ. وقۋشىلاردى باعالاۋ
You Might Also Like
