InfoHub Logo

ەمتيحان – بارشامىزدىڭ جۇيكە جۇيەمىزگە، دەنساۋلىعىمىزعا اۋىر تيەتىن سوققى ءتارىزدى. ال وقۋداعى ۇلگەرىمى بويىنشا الەمدىك رەيتينگتە ۇدايى ءتىزىمنىڭ الدىڭعى قاتارىنان كورىنەتىن شىعىس ازيا ستۋدەنتتەرى ەمتيحان ۋاقىتىندا ءجيى كۇيزەلىسكە تۇسەدى ەكەن.

شىعىس ازيا ستۋدەنتتەرى ءۇشىن ەمتيحان – ميىنا عانا ەمەس، جۇيكە جۇيەسىنە دە سالماق تۇسىرەتىن اۋىر سىناق. وسى سەبەپتى ەمتيحان ۋاقىتىندا ءتۇرلى جورالعىلار مەن راسىمەدەرگە ورىن بەرىپ، ساتتىلىكتىڭ سەرىك بولارىنان ۇمىتتەنەدى.

دەسە دە ەمتيحاندى ءساتتى تاپسىرۋعا كومەكتەسەتىن جورالعىلار قاي ەلدە بولماسىن كەزدەسەدى. كەي مەملەكەتتەردە ارنايى تاعامدارمەن اۋقاتتانسا، كەي ەل ستۋدەنتتەرى قىزىل ءتۇستى ىشكيىمنىڭ سيقىرى مەن تىلسىم قۋاتىنا سەنەدى ەكەن. ماڭداي تەر، ەتكەن ەڭبەكپەن جيعان ءبىلىمى سىنالار ساتتە ازيالىق ستۋدەنتتەراتقاراتىن راسىمدەر كوپ. بۇل قاتارداعى ەڭ قىزىقتى جورالعىلاردى نازارلارىڭىزعا  ۇسىنامىز.

1. KitKat - جاپوندىق ستۋدەنتتەردىڭ شوكولادتى بويتۇمارى

بارىنشا ادال اتقارىلاتىن ستۋدەنتتىك ءداستۇر بويىنشا، جاپوندىق ستۋدەنتتەر ەمتيحان وتەتىن كۇنى «كاسۋدون» اتالاتىن اسپەن اۋقاتتانادى. ول كۇرىش پەن جۇمىرتقا قوسىلىپ ازىرلەنەتىن جانشىلعان دوڭىز ەتى. «كاسۋ» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى «جەڭىس» ۇعىمىنا سايادى. دەمەك، كاسۋدونمەن تاماقتانعان ادامنىڭ جەڭىسكە جەتەرى انىق.

بۇل رەتتە KitKat شوكولادىن وندىرۋشىلەرى دە ورايىن تاۋىپ، «مىندەتتى تۇردە جەڭەمىن» ماعىناسىن بەرەتىن «kitto katto»  تىركەسىن ۇتىمدى قولدانۋ ارقىلى، ستۋدەنتتەر اراسىندا تانىمالدىق پەن ۇلكەن سۇرانىسقا يەلەندى. وسىلايشا اتاۋى جاپون تىلىمەن ۇيلەسىم تاپقان KitKat شوكولادى ستۋدەنتتەردىڭ بويتۇمارىنا اينالعان.

2. الما - قاۋىپسىزدىك كەپىلى

گونكونگ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەر اسحاناسىندا  ەمتيحان ۋاقىتىندا الما مەن المادان جاسالعان تاعامدار ۇسىنۋ – ادەتكە اينالعان عۇرىپ. جۇڭگو تىلىندە «ping guo» ءسوزى – «الما» جانە «قاۋىپسىزدىك» ماعىناسىن اڭعارتاتىن قوس ماعىناعا يە.

«الما ەمتيحان ۋاقىتىنداعى قاۋىپسىزدىگىڭىزدى قامتاماسىز ەتەدى»، - دەيدى قىتايلىق نانكين قالاشىعىنىڭ تۇرعىنى چونگ ۆونگ.

3. شاش جۋۋدان ساقتانىڭىز!

كۇنى-تۇنى وقۋدان باس الماي، اس پەن ۇيقىعا از-ماز ۋاقىتىمىزدا ارەڭ قيعان شاقتاردا جۋىنۋعا دا مۇرشامىز قالماي جاتادى. ءتىپتى، ۇمىتىپ كەتەمىز دە. الايدا وڭتۇستىك كورەيا جۇرتشىلىعىن مۇنىمەن تاڭداندىرا المايسىز.  مۇندا ەمتيحان ۋاقىتىندا شاش جۋۋعا بولمايدى – بار جيعان ءبىلىمىڭىز سۋمەن شايىلىپ كەتەدى ەكەن-مىس.

«ءبىزدىڭ سىنىپتا ەمتيحان الدىندا شاشىن جۋمايتىن جىگىت وقىعان. باسقا ۋاقىتتاردا ونى تازالىقتىڭ ۇلگىسى دەرسىڭ. ءبىراق ەمتيحان جاقىنداعاندا جانىنا جاقىنداۋ مۇمكىن بولمايتىن»، - دەيدى ىرىمشىل جىگىت تانىستارىنىڭ ءبىرى.

4. كەشيۋ جاڭعاعى مەن دوڭىز ەتى تەكشەلەرى

گونكونگ كلۋبتارى، جاتاقحانا مەن ءتۇرلى ۇيىم ستۋدەنتتەرى ەمتيحاننان ءبىر اي بۇرىن «ءساتتى تاپسىرۋ» (ging guo) ءراسىمىن جاسايدى. ول – قاتىسۋشىلارىنا ەمتيحاندى جاقسى تاپسىرىپ، جوعارى باعا الۋىنا كومەكتەسەتىن راسىمدەر جيىنتىعى.

ستۋدەنتتەر ۇيىمداسىپ، ءبىر داستارحان باسىنا جيىلادى. ادەتتە ول قىتايلىق مەيرامحانالاردا وتەدى. ستۋدەنتتەرگە مىندەتتى تۇردە تەكشەلەپ تۋرالعان دوڭىز ەتى مەن كەشيۋ جاڭعاقتارى بەرىلەدى. بۇلار «ءساتتى تاپسىرۋ» راسىمىندەگى نەگىزگى تاعام ءتۇرى. «كەشيۋ» ءسوزى جۇڭگو تىلىندە «ەمتيحان تاپسىرۋعا دەگەن نيەت» ماعىناسىن اڭعارتسا، «دوڭىز ەتى تەكشەلەرى» تىركەسى «ەرەكشەلەنۋگە نيەتتەنۋ» ماعىناسىنا سايادى.

كوپتەگەن شىعىس ازيا تىلىندە ومومنيمدەر ءتۇرلى ءراسىم-جورالعىلاردا ماڭىزدى ءرول اتقارادى.

5. دوڭىزدى قاق ءبولۋ

مەيرامحاناداعى ءراسىمىن اتقارىپ، جاتاقحاناعا قايتقان ستۋدەنتتەر كەلەسى جورالعىنى ورىنداۋعا كىرىسەدى. ول – دوڭىزدىڭ قاقتالعان تۇتاس ەتىن قاق ءبولۋ جورالعىسى. قۇرباندىقتىڭ مۇنداي ءتۇرى جۇڭگو مەملەكەتىندە ەرەكشە باعالانادى.

راسىمگە قاتىسۋشىلاردىڭ ءارقايسىسىنا دوڭىزدىڭ تۇتاس ەتىن قاق ءبولۋ ءۇشىن ءبىر عانا مۇمكىندىك بەرىلەدى. ستۋدەنتتەردىڭ سەنىمى بويىنشا، بۇل راسىمنەن سۇرىنبەي وتكەن جانداردىڭ ەمتيحاندا باعى جانىپ، ءبىر مۇمكىندىكتەن-اق ءساتتى تاپسىرا الادى.

ال تۇتاس ەتتى قاق بولە الماعاندارى  ەمتيحاننان وتە المايدى نە قايتا تاپسىرادى ەكەن-مىس.

اتالعان ءراسىم مۇنىمەن اياقتالمايدى. ءراسىم سوڭىندا قاتىسۋشىلار كيۆي جەمىسىن جەپ تارقاسادى. ول جەمىس اتاۋىنىڭ «ەمتيحاندى جەڭىل تاپسىرۋ» تىركەسىمەن بىردەي دىبىستالۋىمەن بايلانىستى.

6. دۇعا جاساۋ

شىعىس ازيانىڭ كوپتەگەن ستۋدەنتى اتا-انا تاراپىنان مەيىرىم-ماحاببات پەن قامقورلىققا كوبىرەك بولەنەدى.

«كەي اتا-انالار ەمتيحان ءوتىپ جاتقان عيماراتتا بالالارىن سوڭىنا دەيىن كۇتەدى. جاي عانا كۇتىپ قويمايدى. بالالارىنىڭ جولى بولىپ، ەمتيحاندى جاقسى تاپسىرۋى ءۇشىن دۇعا جاساۋمەن بولادى. كەزىندە مەنىڭ انام دا وسى جورالعىعا ساي دۇعا جاساعان. ءبىراق ەمتيحان ناتيجەسى ءبىز كۇتكەندەي جاقسى بولماي شىقتى»، - دەيدى وڭتۇستىك كورەيالىق وقىتۋشى چي-يون چون.

ەڭ قامقور اتا-انالار مۇنىمەن عانا شەكتەلمەي، ەمتيحاننان 100 كۇن بۇرىن كۇندەلىكتى عيباداتحانادا قۇلشىلىق جاساپ، بالاسى ءۇشىن دۇعادا بولادى.

7. ساتتىلىك سىيلايتىن ساعات پەن «جىلپىلداق» سورپا

وڭتۇستىك كورەيادا تەڭىز قىرىققاباتىنان جاسالعان سورپا كەڭ تانىمالدىققا يە. وزىندىك ەرەكشەلىگىنە سايكەس، بۇل استى «جىلپىلداق» سورپا دەپ اتاۋعا بولادى.

الايدا تۇرعىنداردىڭ سەنىمى بويىنشا، ەمتيحان الدىندا مۇنداي سورپامەن اۋقاتتانساڭىز، وقىپ-توقىعانىڭىزدىڭ ءبارى ساناڭىزدان ءىزىم-عايىپ جوعالىپ كەتەدى ەكەن. جەرگىلىكتى تىلدە «تەڭىز قىرىققاباتىنان جاسالعان سورپامەن تاماقتانۋ» مەن «ەمتيحاننان قۇلاۋ»  تىركەستەرىنىڭ ماعىناسى ءبىر. 

«ەتيحان نەمەسە قىزمەتكە ورنالاسۋ الدىنداعى سۇحبات سىندى ماڭىزدى جايتتار الدىندا بالدىردان جاسالعان سورپادان باس تارتۋعا بارىنشا تىرىسامىن. كەيدە بۇل ىرىم جايلى ۇمىتىپ كەتەتىنىم دە بار. مۇنداي كەزدەردە ول جونىندە ويلاماعاندى قۇپ كورەمىن»، - دەيدى چي-يون.

الايدا حالىق دانالىعى قىتايلىق چونگ ۆونگ ساناسىنانمىزعىماس ورىن العان.

«ءوز باسىم ەمتيحان تاپسىراتىن كۇنى تاڭعى اسقا كەسپە جەيمىن، سەبەبى جۇڭگو تىلىندە «كەسپە» ءسوزى «ءبارى ويداعىداي بولادى» ماعىناسىن بەرەدى. سونداي-اق، مەنىڭ ساتتىلىك اكەلەتىن ساعاتىم دا بار»، - دەيدى ول.

8. تاۋىق – كۇش-قۋات كوزى

ازداعان مولشەردەگى قانت تانىڭىزگە كۇش-قۋات بەرەدى. ءبىراق وڭتۇستىك كورەيا حالقى ءتاتتى تاعامنىڭ ەمتيحاندى جاقسى تاپسىرۋعا كومەكتەسەتىنىنە ءشۇباسىز سەنەدى.

ءوت – بۋعا پىسىرىلگەن كۇرىش، جابىسقاق كۇرىش، جابىسقاق شاي جۇگەرى، جۇگەرى، باتات نەمەسە وسى ءداندى داقىلداردىڭ قوسپاسىنان ازىرلەنەتىن كورەيالىق ءداستۇرلى ءتاتتى تاعام. وزدەرىڭىز اڭداعانداي، ول – وتە سوزىلمالى ءارى جابىسقاق.

ءوت تاعامى ەمتيحان تاپسىرار الدىندا جەلىنەدى. ونىڭ سەبەبى كورەي تىلىندە «جابىسقاق» جانە «ەمتيحان تاپسىرۋ» سوزدەرىنىڭ بىردەي دىبىستالۋىندا جاتىر.

ال تاتتىگە قۇمارلىعىڭىز بولماسا، قويىلتىلعان تاۋىق سورپاسىمەن اۋقاتتانا الاسىز. ول ميىڭىزدىڭ تولىقتاي ءجۇز پايىزعا جۇمىس ىستەۋىنە كومەكتەسەدى دەپ سانالادى.

مالايزيا، گونكونگ، سينگاپۋر جانە جۇڭگو ستۋدەنتتەرى سەسسياعا دايىندالعان ۋاقىتتا، اسىرەسە، تاڭەرتەڭ ەمتيحان الدىندا تاۋىق سورپاسىمەن تاماقتانادى.

«مۇنىڭ ىرىمعا ەش قاتىسى جوق. مەن تاڭەرتەڭ، ەمتيحان الدىندا تاۋىق سورپاسىن ىشەمىن. ونى جىلىتىپ الىپ، بىردەن ءىشىپ قويۋ كەرەك. بۇل سورپا ويىڭدى جيناقتاۋعا كومەكتەسەدى. دەگەنمەن، سينگاپۋر ستۋدەنتتەرى تاۋىق سورپاسىنا باعىتتالعان جارناما ناۋقانىنا قالتقىسىز سەنەدى»، - دەيدى لوندون ۋنيۆەرسيتەتتىك كوللەدجىندە وقيتىن سينگاپۋرلىق ستۋدەنت ديلان لي سۋن يۋنگ.

9. قىزىل ءتۇستى ىشكيىم

جۇڭگو حالقى قىزىل ءتۇستىڭ ساتتىلىك اكەلەتىنىنە سەنەدى. سەنەتىندەرى سونشالىق، ەمتيحان تاپسىراتىن كۇنى قىزىل ىشكيىم كيۋدى ادەتكە اينالدىرعان. سوندىقتان جوعارى باعا الۋدان دامەلى ستۋدەنتتەر ەمتيحانعا قىزىل ىشكيىم كيىپ كەلەدى.

ال ومىردە جولى بولعىش، تابىستى ادامدارعا «بۇگىن قىزىل ىشكيىم كيگەنسىڭ بە؟» دەگەن ساۋال ءجيى قويىلادى ەكەن.

الايدا چونگ ۆونگ ەسىمىزگە سالعانداي، اتالعان سيقىرلى ءتۇس بارلىعىنا دەرلىك كومەكتەسۋگە قاۋقارسىز: ەمتيحان ناتيجەسى كورسەتىلگەن تىزىمدە قاناعاتتاندىرارلىقسىز باعا العاندار ەسىمى قىزىل تۇسپەن جازىلادى.

10. ءبىلىم جولىنداعى باسەكەلەستىك قۇدايى

سينگاپۋر ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جانە نانيانگ تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتى سىندى ازيانىڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ستۋدەنتتەردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن باعالاۋدىڭ وزىندىك جۇيەسى بار. قوڭىراۋ پىشىنىنە ۇقساس بۇل كەستە «قوڭىراۋ ءتارىزدى قيسىق سىزىق قۇدايى» اتاۋىمەن تانىمال.

ونىڭ ەرەكشەلىگى سوندا، ءبىلىم الۋشىلار ەمتيحانداعى ءوز ناتيجەسىن الىپ عانا قويماي، قاتارلاستارىنىڭ باعاسىمەن ارا قاتىناسىن سالىستىرا الادى. كوپتەگەن سالادا جەتىستىككە قول جەتكىزگەن ەلدىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى مۇنداي ءادىس – باسكەلەستىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا وتە ءتيىمدى.

اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتەردە «قوڭىراۋ ءتارىزدى قيسىق سىزىق قۇدايىنا» ارناپ قۇرباندىق شالاتىن ورىن قاراستىرىلعان. ستۋدەنتتەر قۇرباندىق رەتىندە ءتۇرلى تاعامدار اكەلىپ، قۇدايدىڭ قۇرمەتىنە شىراق جاعادى.

سينگاپۋر ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ستۋدەنتتەرگە ۆيرتۋالدى تۇردە قۇلشىلىق جاساۋعا مۇمكىندىك بەرىپ، باسەكەلەستىك قۇدايىنا ۆەبسايت ارناعان. سونىمەن قاتار «تۆيتتەر»، «فەيسبۋك» الەۋمەتتىك جەلىلەرىندە جەكە پاراقشا اشقان.

 

ەمتيحانعا دايىندالۋ. بىرنەشە كەڭەس:

1. ەمتيحانعا دايىندالۋ بارىسىندا شپارگالكا جازۋدىڭ ماڭىزى زور، سەبەبى ادام وقىعاننان گورى، جازعانىن تەز، ءارى ۇزاق ۋاقىتقا ەستە ساقتايدى. تىم بولماسا قولدانباساڭىز دا، جازعاندارىڭىز ءبىر كادەگە جاراپ قالۋى ابدەن مۇمكىن.
2. «مەن تۇك بىلمەيمىن»، «تاپسىرا المايمىن» دەگەن ويدان اۋلىق بولىڭىز. ول ءسىزدىڭ جۇيكە جۇيەڭىزگە كەرى اسەر ەتەدى.
3. ەمتيحانعا ءبىر كۇن قالعاندا دايىندالۋدان اۋلاق بولىڭىز. ميداعى بارلىق اقپاراتتى قورىتۋ ءۇشىن دە 1 كۇن تالاپ ەتىلەدى.
4. ەمتيحان بولار كۇنى ەرتە تۇرىپ، تاڭعى اسىڭىزدى ىشكەنىڭىز ءجون. بۇل مي مەن جۇيكە ورتالىقتارىنىڭ تابىستى جۇمىس ىستەۋىنە كومەكتەسەدى.
5. ەمتيحانعا وزىڭىزگە ۇنايتىن، ىڭعايلى كيىمدى كيىڭىز.
6. ەمتيحان بيلەتىن العان كەزدە «بىلمەي قالام» دەگەن ويدان اۋلاق بولىڭىز. قورىققان نارسە كەز-كەلگەن جەردە الدىنان شىعادى.
7. اۋىزشا جاۋاپ بەرەتىن بولساڭىز، تەزيستەرىڭىزدى انىقتاپ جازىڭىز.
8. قاعازعا قاراپ وقىپ بەرمەڭىز. بۇل تىڭداۋشىعا كەرى اسەرىن تيگىزەدى.
9. جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا سەنىمدى داۋىسپەن، تىڭداۋشىنىڭ كوزىڭە قاراپ جاۋاپ بەرۋگە تىرىسىڭىز.
10. قولىڭىزدى كەۋدەڭىزدىڭ دەڭگەيىڭىزدە ۇستاعان ءجون. بۇل وزىنە سەنىمدىلىكتىڭ بەلگىسى رەتىندە ەسەپتەلەدى.

ەڭ باستىسى ىرىمدارعا بەرىلمەي، ەمتيحانعا دۇرىس دايىندالۋ. ەرتەرەك دايىندالساڭىز ەڭبەگىڭىزدىڭ جەمىسىن مىندەتتى تۇردە كورەتىنىڭىز انىق. ساتتىلىك!

---