بالاباقشادا وينالاتىن بالالارعا ارنالعان قيمىلدى ويىندار توپتاماسى
بالاباقشادا وينالاتىن بالالارعا ارنالعان قيمىلدى ويىندار توپتاماسى
ءوز ءۇيىڭدى تاپ
ويىنشىلار 3 - 4 كىشكەنتاي الاسا ۇزىنشا ورىندىقتاردا وتىرادى. بارلىق بالالاردا ادەمى ۇلكەن ويىنشىقتار: ءبىرىنشى تۇرعان ۇزىنشا ورىندىقتا قۋىرشاق، ەكىنشىسىندە - يت، ۇشىنشىسىندە - مىسىق، تورتىنشىسىندە - ايۋ، قويان. تاربيەشىنىڭ «سەرۋەنگە شىعامىز» دەگەن نۇسقاۋىمەن بارلىق بالالار ورىندارىنان تۇرىپ تاربيەشىنىڭ سوڭىنان جۇرەدى.
سەرۋەن بارىسىندا بالالار ءتۇرلى قوزعالىس قيمىلىن ورىندايدى (سەكىرەدى، جۇگىرەدى، جۇرەدى). تاربيەشىنىڭ «جاڭبىر جاۋا باستادى» دەگەن نۇسقاۋىمەن بالالار ءوز ۇيلەرىنە قاراي جۇگىرەدى. ويىندى قايتالاۋ بارىسىندا، تاربيەشى بالالارعا بىلدىرمەي ويىنشىقتاردىڭ ورىنىن اۋىستىرىپ قويادى. بالالار ءوز ۇيلەرىن تەز، اداسپاي تابۋى كەرەك.
جۇگىرىپ قاعىپ ال.
بالالار ويىن الاڭىندا ەركىن تۇرادى. تاربيەشى ۇلكەن ادەمى دوپپەن بالالارعا قاراما - قارسى تۇرادى.(قاشىقتىعى1، 5 - 2م) تاربيەشى « ءبىر لاقتىرامىن، ەكى لاقتىرامىن، ءۇش لاقتىرامىن، كىم جۇيرىك قاعىپ السىن!» - دەپ دوپتى لاقتىرادى دا ءوزى قاعىپ الىپ: «قاعا المادىڭدار قايتا جۇگىرىڭدەر» دەيدى. بالالار ءوز ورىندارىنا قايتا بارىپ تۇرادى. ويىن جالعاسادى. ويىن كەزىندە بالالاردىڭ قاعىپ الۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، قويىپ جۇرەدى. قالعان بالالار سوڭىنا ەرىپ جۇرەدى.
كۇستىڭ قاۋىرسىنى كىمگە بارادى.
بالالار ويىن الاڭىندا ەركىن تۇرادى. تاربيەشى قۇستىڭ قاۋىرسىنىن الىپ، ۇرلەيدى. بارلىق بالا جان — جاققا قاشا جۇگىرەدى، ويىن جالعاسادى.
جالاۋعا قاراي جۇگىر
بالالار تاربيەشىگە قاراما - كارسى تۇرادى. تاربيەشى قولىنداعى جالاۋدى جوعارى كوتەرەدى. بالالار تاربيەشىنىڭ قاسىنا جينالادى. جالاۋدى قايتا تۇسىرگەندە بالالار جان - جاققا تاراپ كەتەدى. ويىن بىرنەشە رەت قايتالانعان سوڭ، ءبىر بالا جالاۋىن كوتەرىپ جۇرەدى، باسقا بالالار سوڭىنان ەرىپ جۇرەدى. ويىن باسىنان قايتالانا بەرەدى.
شاردى ۇستا
تاربيەشى ورتاعا كوپ ۇرلەنگەن شارلاردى جايىپ تاستايدى. ويىن باستالدى دەگەن كەزدە (تاربيەشىنىڭ كومەگىمەن) بالالار شاردى ۇستاپ تاربيەشىگە بەرەدى. كىم كوپ شار جيناسا سول بالا جەڭىمپاز اتانادى، 10 - 15 سەك. ويىن جالعاسادى.
كۇن مەن جاڭبىر
بالالار اشىق الاڭدا ەركىن ويناپ جۇرەدى، گۇل تەرەدى، كوبەلەك قۋادى، سەكىرەدى، جۇگىرەدى. ت. ب. تاربيەشى «جاڭبىر جاۋدى!» دەگەندە بالالار پانا ىزدەپ، ۇيشىكتەرگە تىعىلادى. تاربيەشى «كۇن شىقتى!» دەگەندە بالالار قايتا الاڭعا شىعىپ ويىندارىن جالعاستىرا بەرەدى.
ۇشاقتار
بالالاردى ويىن الاڭىنا ەركىن تۇرعىزىپ، تاربيەشى ءوزى ۇشاق بولىپ كورسەتەدى. تاربيەشى «ۇشاقتار ۇشادى!» دەگەن كەزدە بارلىق بالا ۇشاق بولىپ ۇشادى. «ۇشاقتار قونا باستادى!» دەگەندە بارلىق بالا ءوز ورىندارىنا كەلىپ قونا باستايدى. تاربيەشىنىڭ باستاۋىمەن ويىن جالعاسادى.
اۆتوبۋس
بالالار قاتارعا ءبىر - بىردەن تۇرادى. تاربيەشى اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى. قالعاندارى جولاۋشىلار. تاربيەشى دىبىس بەرگەن كەزدە اۆتوبۋس جىلجي باستايدى. ەڭ اۋەلى باياۋ كەيىن جىلدام، جىلدامىراق جۇرەدى. بالالار ءجۇرىستى باياۋلاتادى. جۇرگىزۋشى اۆتوبۋستى توقتاتادى. ويىن تاعى جالعاسادى.
باقىلاۋ مىسىقتى باقىلاۋ
ماقساتى: بالالاردى ءتىرى تابيعات يەسىمەن تانىستىرۋ، مىسىقتىڭ تۇسىمەن، ونىڭ ەرەكشەلىكتەرىن تانىستىرۋ؛ باقىلاۋ بارىسى: جۇمباق:
پەش ۇستىندە بىرەۋ وتىر،
جايمەن كوزىن قىسىپ وتىر
تىشقان ەتىن جەگىسى كەپ،
ءتىسى ونىڭ قىشىپ وتىر؟
بالالار بۇل جۇمباقتىڭ شەشەۋى قانداي؟ بۇندا كىم تۋرالى ايتىلعان؟
مىسىق
دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، مىنە بالاباقشا اۋلاسىندا مىسىق ءجۇر ەكەن، ءبىز ءقازىر وسى مىسىقتى باقىلايمىز. بۇل مىسىق نەستەپ ءجۇر ەكەن؟
— قىدىرىپ ءجۇر.
— ءيا، ال بالالار، مىسىقتىڭ ءتۇسى قانداي ەكەن؟
— سارى
— ءيا، بالالار بۇل ۇلكەن مىسىقپا، كىشى مىسىقپا؟
— ۇلكەن مىسىق.
— بالالار سەندەردىڭ ۇيلەرىندە مىسىق بارما؟
— ءيا
— مىسىقتى قالاي تاماقتاندىراسىڭدار؟
— ءسۇت بەرەمىز.
— دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
قيمىل – قوزعالىس ويىنى
«مىسىق پەن تىشقان» ماقساتى: بالالاردى ەپتىلىككە، شاپشاڭدىققا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: مىسىق پەن تىشقاننىڭ ماسكاسى؛
ەرەجەسى: بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزىپ، ارالارىنان مىسىق پەن تىشقاندى بەلگىلەپ، مىسىق تىشقاندى قۋادى، ال تىشقان مىسىقتان قاشادى، ەگەر تىشقان ۇستالىپ قالسا، بالالار اۋىسىپ، ويىن باسىنان باستاپ جالعاسادى.
ديداكتيكالىق ويىن
«داۋسىڭا قاراي اجىرات» ماقساتى: بالالاردىڭ ءۇي جانۋارلارىنىڭ داۋىستارى جونىندە بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە جەتىلدىرۋ؛- بالالار، مەن سەندەرگە ءار ءتۇرلى داۋىستاردى سالامىن، ال سەندەر سول داۋىس قاي جانۋاردىڭ داۋسى ەكەنىن تاباسىڭدار.
— مياۋ – مياۋ؟
— مىسىق.
— اف – اف – اف؟
كۇشىك.
— كۋ – كا – رە – كۋ؟
— تاۋىق.
— ءماق – ءماق؟
— قوي.
— ءمو - ءو – ءو – ءو؟
— سيىر.
ەڭبەك: ويىن الاڭىن تازالاۋ
ماقساتى: بالالاردى بىلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە، تازالىققا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: سىپىرتقى، كۇرەك، قاپ؛
ەرەجەسى: قىزدار ويىن الاڭىن سىپىرادى، ال ءۇلدار قوقىستى كۇرەكپەن قاپقا سالادى. تاربيەشىنىڭ باسشىلىعىمەن قاپتى قوقىسقا توگەدى.
جەكە جۇمىس كاميللاعا قازاقشا قىس تۋرالى تاقپاقتى جاتتاتۋ: قانداي قىزىق قىس دەگەن،
ءبارىن شەبەر ىستەگەن.
باقشا، باۋدى، تاۋدى دا
بوياعان اپپاق تۇسپەنەن.
ەركىن ويىن
ماقساتى: بالالاردى بىرلەسىپ، ۇقىپتى ويناۋعا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: قۋىرشاق، ىدىس – اياقتار، دوپ، ماشينالار.
كارتوتەكا №1 «كيىم دۇكەنى»
ماقساتى: ويىن بارىسىندا رولدەردى ويناي بىلۋگە ۇيرەتۋ. ساتۋشى ءارتۇرلى كيىمدەر تۇرلەرى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
كارتوتەكا №2 «بالاباقشا»
ماقساتى: تاربيەشى بالالاردى قابىل داپ، تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋدى وتكىزەدى، ويناتادى.
بالاباقشادا وينالاتىن بالالارعا ارنالعان قيمىلدى ويىندار توپتاماسى. جۇكتەۋ
ءوز ءۇيىڭدى تاپ
ويىنشىلار 3 - 4 كىشكەنتاي الاسا ۇزىنشا ورىندىقتاردا وتىرادى. بارلىق بالالاردا ادەمى ۇلكەن ويىنشىقتار: ءبىرىنشى تۇرعان ۇزىنشا ورىندىقتا قۋىرشاق، ەكىنشىسىندە - يت، ۇشىنشىسىندە - مىسىق، تورتىنشىسىندە - ايۋ، قويان. تاربيەشىنىڭ «سەرۋەنگە شىعامىز» دەگەن نۇسقاۋىمەن بارلىق بالالار ورىندارىنان تۇرىپ تاربيەشىنىڭ سوڭىنان جۇرەدى.
سەرۋەن بارىسىندا بالالار ءتۇرلى قوزعالىس قيمىلىن ورىندايدى (سەكىرەدى، جۇگىرەدى، جۇرەدى). تاربيەشىنىڭ «جاڭبىر جاۋا باستادى» دەگەن نۇسقاۋىمەن بالالار ءوز ۇيلەرىنە قاراي جۇگىرەدى. ويىندى قايتالاۋ بارىسىندا، تاربيەشى بالالارعا بىلدىرمەي ويىنشىقتاردىڭ ورىنىن اۋىستىرىپ قويادى. بالالار ءوز ۇيلەرىن تەز، اداسپاي تابۋى كەرەك.
جۇگىرىپ قاعىپ ال.
بالالار ويىن الاڭىندا ەركىن تۇرادى. تاربيەشى ۇلكەن ادەمى دوپپەن بالالارعا قاراما - قارسى تۇرادى.(قاشىقتىعى1، 5 - 2م) تاربيەشى « ءبىر لاقتىرامىن، ەكى لاقتىرامىن، ءۇش لاقتىرامىن، كىم جۇيرىك قاعىپ السىن!» - دەپ دوپتى لاقتىرادى دا ءوزى قاعىپ الىپ: «قاعا المادىڭدار قايتا جۇگىرىڭدەر» دەيدى. بالالار ءوز ورىندارىنا قايتا بارىپ تۇرادى. ويىن جالعاسادى. ويىن كەزىندە بالالاردىڭ قاعىپ الۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، قويىپ جۇرەدى. قالعان بالالار سوڭىنا ەرىپ جۇرەدى.
كۇستىڭ قاۋىرسىنى كىمگە بارادى.
بالالار ويىن الاڭىندا ەركىن تۇرادى. تاربيەشى قۇستىڭ قاۋىرسىنىن الىپ، ۇرلەيدى. بارلىق بالا جان — جاققا قاشا جۇگىرەدى، ويىن جالعاسادى.
جالاۋعا قاراي جۇگىر
بالالار تاربيەشىگە قاراما - كارسى تۇرادى. تاربيەشى قولىنداعى جالاۋدى جوعارى كوتەرەدى. بالالار تاربيەشىنىڭ قاسىنا جينالادى. جالاۋدى قايتا تۇسىرگەندە بالالار جان - جاققا تاراپ كەتەدى. ويىن بىرنەشە رەت قايتالانعان سوڭ، ءبىر بالا جالاۋىن كوتەرىپ جۇرەدى، باسقا بالالار سوڭىنان ەرىپ جۇرەدى. ويىن باسىنان قايتالانا بەرەدى.
شاردى ۇستا
تاربيەشى ورتاعا كوپ ۇرلەنگەن شارلاردى جايىپ تاستايدى. ويىن باستالدى دەگەن كەزدە (تاربيەشىنىڭ كومەگىمەن) بالالار شاردى ۇستاپ تاربيەشىگە بەرەدى. كىم كوپ شار جيناسا سول بالا جەڭىمپاز اتانادى، 10 - 15 سەك. ويىن جالعاسادى.
كۇن مەن جاڭبىر
بالالار اشىق الاڭدا ەركىن ويناپ جۇرەدى، گۇل تەرەدى، كوبەلەك قۋادى، سەكىرەدى، جۇگىرەدى. ت. ب. تاربيەشى «جاڭبىر جاۋدى!» دەگەندە بالالار پانا ىزدەپ، ۇيشىكتەرگە تىعىلادى. تاربيەشى «كۇن شىقتى!» دەگەندە بالالار قايتا الاڭعا شىعىپ ويىندارىن جالعاستىرا بەرەدى.
ۇشاقتار
بالالاردى ويىن الاڭىنا ەركىن تۇرعىزىپ، تاربيەشى ءوزى ۇشاق بولىپ كورسەتەدى. تاربيەشى «ۇشاقتار ۇشادى!» دەگەن كەزدە بارلىق بالا ۇشاق بولىپ ۇشادى. «ۇشاقتار قونا باستادى!» دەگەندە بارلىق بالا ءوز ورىندارىنا كەلىپ قونا باستايدى. تاربيەشىنىڭ باستاۋىمەن ويىن جالعاسادى.
اۆتوبۋس
بالالار قاتارعا ءبىر - بىردەن تۇرادى. تاربيەشى اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى. قالعاندارى جولاۋشىلار. تاربيەشى دىبىس بەرگەن كەزدە اۆتوبۋس جىلجي باستايدى. ەڭ اۋەلى باياۋ كەيىن جىلدام، جىلدامىراق جۇرەدى. بالالار ءجۇرىستى باياۋلاتادى. جۇرگىزۋشى اۆتوبۋستى توقتاتادى. ويىن تاعى جالعاسادى.
باقىلاۋ مىسىقتى باقىلاۋ
ماقساتى: بالالاردى ءتىرى تابيعات يەسىمەن تانىستىرۋ، مىسىقتىڭ تۇسىمەن، ونىڭ ەرەكشەلىكتەرىن تانىستىرۋ؛ باقىلاۋ بارىسى: جۇمباق:
پەش ۇستىندە بىرەۋ وتىر،
جايمەن كوزىن قىسىپ وتىر
تىشقان ەتىن جەگىسى كەپ،
ءتىسى ونىڭ قىشىپ وتىر؟
بالالار بۇل جۇمباقتىڭ شەشەۋى قانداي؟ بۇندا كىم تۋرالى ايتىلعان؟
مىسىق
دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، مىنە بالاباقشا اۋلاسىندا مىسىق ءجۇر ەكەن، ءبىز ءقازىر وسى مىسىقتى باقىلايمىز. بۇل مىسىق نەستەپ ءجۇر ەكەن؟
— قىدىرىپ ءجۇر.
— ءيا، ال بالالار، مىسىقتىڭ ءتۇسى قانداي ەكەن؟
— سارى
— ءيا، بالالار بۇل ۇلكەن مىسىقپا، كىشى مىسىقپا؟
— ۇلكەن مىسىق.
— بالالار سەندەردىڭ ۇيلەرىندە مىسىق بارما؟
— ءيا
— مىسىقتى قالاي تاماقتاندىراسىڭدار؟
— ءسۇت بەرەمىز.
— دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
قيمىل – قوزعالىس ويىنى
«مىسىق پەن تىشقان» ماقساتى: بالالاردى ەپتىلىككە، شاپشاڭدىققا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: مىسىق پەن تىشقاننىڭ ماسكاسى؛
ەرەجەسى: بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزىپ، ارالارىنان مىسىق پەن تىشقاندى بەلگىلەپ، مىسىق تىشقاندى قۋادى، ال تىشقان مىسىقتان قاشادى، ەگەر تىشقان ۇستالىپ قالسا، بالالار اۋىسىپ، ويىن باسىنان باستاپ جالعاسادى.
ديداكتيكالىق ويىن
«داۋسىڭا قاراي اجىرات» ماقساتى: بالالاردىڭ ءۇي جانۋارلارىنىڭ داۋىستارى جونىندە بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە جەتىلدىرۋ؛- بالالار، مەن سەندەرگە ءار ءتۇرلى داۋىستاردى سالامىن، ال سەندەر سول داۋىس قاي جانۋاردىڭ داۋسى ەكەنىن تاباسىڭدار.
— مياۋ – مياۋ؟
— مىسىق.
— اف – اف – اف؟
كۇشىك.
— كۋ – كا – رە – كۋ؟
— تاۋىق.
— ءماق – ءماق؟
— قوي.
— ءمو - ءو – ءو – ءو؟
— سيىر.
ەڭبەك: ويىن الاڭىن تازالاۋ
ماقساتى: بالالاردى بىلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە، تازالىققا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: سىپىرتقى، كۇرەك، قاپ؛
ەرەجەسى: قىزدار ويىن الاڭىن سىپىرادى، ال ءۇلدار قوقىستى كۇرەكپەن قاپقا سالادى. تاربيەشىنىڭ باسشىلىعىمەن قاپتى قوقىسقا توگەدى.
جەكە جۇمىس كاميللاعا قازاقشا قىس تۋرالى تاقپاقتى جاتتاتۋ: قانداي قىزىق قىس دەگەن،
ءبارىن شەبەر ىستەگەن.
باقشا، باۋدى، تاۋدى دا
بوياعان اپپاق تۇسپەنەن.
ەركىن ويىن
ماقساتى: بالالاردى بىرلەسىپ، ۇقىپتى ويناۋعا ۇيرەتۋ؛ قۇرالدار: قۋىرشاق، ىدىس – اياقتار، دوپ، ماشينالار.
كارتوتەكا №1 «كيىم دۇكەنى»
ماقساتى: ويىن بارىسىندا رولدەردى ويناي بىلۋگە ۇيرەتۋ. ساتۋشى ءارتۇرلى كيىمدەر تۇرلەرى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
كارتوتەكا №2 «بالاباقشا»
ماقساتى: تاربيەشى بالالاردى قابىل داپ، تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋدى وتكىزەدى، ويناتادى.
بالاباقشادا وينالاتىن بالالارعا ارنالعان قيمىلدى ويىندار توپتاماسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ماقساتى: بىلىمدىلىك: ۇلتىمىزدىڭ نەگىزسىز ۇمىتىلىپ بارا جاتقان ويىنىن جاڭعىرتۋ، بابالارىمىزدىڭ ويىنى تۋرالى تۇسىنىك بەرىپ، قىزىعۋشىلىق وياتۋ.
