بالالار تاربيەسىندە اتا – انا ءرولى (اتا - انا جينالىسى)
اتا - انالار جينالىسى:
«بالالار تاربيەسىندە اتا – انا ءرولى»
ماقساتى: ءار وتباسىنىڭ بالا تاربيەسىنە بەلسەنە قاتىسۋىنىڭ ماڭىزىن ارتتىرۋ. بالانىڭ مەيىرىمدى سىپايى ادەتتەردى بويىنا ءسىڭىرىپ ءوسۋ جولدارىن اتا - انالارمەن بىرلەسە قاراستىرۋ اتا - انالارمەن بىرلەسىپ وتباسىلىق تاربيەنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن تالقىلاۋ، بالا تاربيەسىندە اتا - انالاردىڭ ءرولىن كورسەتۋ بالالارمەن ورتاق ءتىل تابىسۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىك: «مەنىڭ وتباسىم»(بۋكلەت)، بايتەرەك سۋرەتى، ناقىل سوزدەر، سلايد، كارتوچكالار.
جينالىس جوسپارى.
1. ۇيىمداستىرۋ
2. كىرىسپە ءسوز.
3. اتا - انالارعا تەست «ءسىز قانداي اتا - اناسىز؟» (ءار جاۋاپ ءۇشىن 1 بالل)
4. اڭگىمەلەسۋ - ميعا شابۋىل.
5. سلايد: «تاڭعاجايىپ ەرتەگى»
6. بالالىق شاعىمىزعا ورالامىز.
7. جاعداياتتار
8. باقىتتى وتباسىنىڭ بايتەرەگى.
9. قورىتىندى: اتا - انالارعا كەڭەستەر وقىلادى (تاپسىرىلادى)
جينالىس بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
دوڭگەلەنىپ تۇرايىق
كەرەگەنى قۇرايىق.
ۋىقتار بوپ ءيىلىپ،
شاڭىراققا كيىلىپ
كيىز ءۇيدى قۇرايىق.
اتا – انالار شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ ءبىر بىرىنە تىلەك ايتادى
2) كىرىسپە ءسوز.
تاربيەشى: قۇرمەتتى اتا - انالار مەن سىزدەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن! ۇلى اباي: «ءبىر عانا قۋانىشىم بار ول - مەنىڭ بالالارىم»- دەگەن ەكەن. ءاربىر اتا - انا بالاسىنىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، ەڭ جاقسى بولۋىن، تالاپتى بولىپ ءوسۋىن ارمان ەتەدى. مەنىڭ ويىمشا، قۇرمەتتى اتا - انالار، سونىمەن قاتار ونىڭ جاقسى ادام بولىپ ءوسۋىن ارمان ەتۋ كەرەك، ول ادامدارعا جانە قوعامعا پايدا كەلتىرىپ، «ادام» دەگەن جوعارى اتاققا يە بولىپ، بارلىق ءومىر تىرشىلىگىنىڭ سىناقتارىنان سۇرىنبەي ءوتىپ، جەتىستىكتەرگە جەتەدى. «ءبىز بالالارعا ۇقسامايمىز، بالالار بىزگە ۇقسايدى» دەيتىن بەلگىلى ءتاسىل بار. ال بالانىڭ سىزگە ۇقساۋى ءۇشىن، ءسىزدىڭ قاسيەتتەرىڭىزدى الۋ ءۇشىن ءوزىڭىز نە ىستەدىڭىز؟ قانە، وسى ورايدا تاجىريبە الماسايىق. ءوز وتباستارىڭىزدا قالىپتاسقان، بالانىڭ وڭدى قاسيەتتەرىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان قانداي داستۇرلەر بار؟ سول تۋرالى اڭگىمەلەسەيىك.
3) نەگىزگى ءبولىم
اتا - انالارعا «ءسىز قانداي اتا - اناسىز؟» تەست.
ولار بالالارمەن قارىم - قاتىناس بارىسىندا نەعۇرلىم ءجيى سوزدەردى بەلگىلەۋ قاجەت.
- مەن ساعان قانشا رەت ايتامىن؟
- ماعان كەڭەس بەرە قويشى، اينالايىن!
- مەن سەنسىز نە ىستەر ەدىم؟!
- بۇل نە تاعى؟
- ءبىز ءبارىن بىرگە ويلاساتىن دوستارمىز عوي؟
- كىمگە تارتقان بالەسىڭ ءوزىڭ؟
- مەن سەندەي كەزىمدە...
- سەن مەنىڭ تىرەگىمسىڭ، قولقاناتىمسىڭ!
- سەنىڭ جانىڭداعى قانداي دوستار وسى؟
- سەن نە ويلاپ وتىرسىڭ؟
- ۇلىم (قىزىم)، سەن قالاي ويلايسىڭ، جۇرتتىڭ بالاسى بالا سياقتى، ال سەن بولساڭ…
- اقىلدىمسىڭ عوي سەن مەنىڭ!
جاۋاپتارى:
7 - 8 بالل
- ءسىز ءوز بالاڭىزبەن جۇيەلى تۇردە قارىم - قاتىناس جاساپ وتىرماساڭىز دا، ول ءسىزدى قۇرمەتتەيدى. ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز ونىڭ تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا كومەكتەسەدى.
9 - 10 بالل
- بالاڭىز ءسىزدى قۇرمەت ەتكەنىمەن ءارقاشان اشىق سويلەسە بەرمەيدى. ونىڭ تۇلعالىق دامۋى كەزدەيسوق جاعداياتتار ىقپالىنان بولماق.
11 - 12 بالل
– ءسىزدىڭ بالا تاربيەسىنە مۇقياتتىلاۋ بولعانىڭىز ءجون. بالاڭىز ءسىزدى قۇرمەتتەيدى، ءبىراق ول، اتا - انانىڭ ايالى الاقانىنا، جىلى سوزدەرىنە ءزارۋ.
13 – 14 بالل
- ءسىزدىڭ بالا تاربيەسىنە بايلانىستى ۇستانعان جولىڭىز دۇرىس ەمەس ەكەنىن ءوزىڭىز دە بىلەسىز. بالاڭىز بەن ءسىزدىڭ اراڭىزدا سەنىمسىزدىك بار – وعان كوبىرەك كوڭىل بولۋگە تىرىسىڭىز، ونىڭ سوزدەرىنە قۇلاق اسىڭىز.
ءمۇعالىم: ءبىزدىڭ تەستىمىز ءىستىڭ شىن جاعدايىنا قاتىستى ەمەۋرىن عانا، ءسىزدىڭ قانداي اتا - انا ەكەنىڭىزدى وزىڭىزدەن باسقا ەشكىم جاقسى بىلمەيدى.
4) اڭگىمە: مي شابۋىلىنىڭ ءتاسىلى (اتا - اناعا سۇراق)
ءمۇعالىم: — قۇدايدان ادامدار بالا بەر دەپ جالبارىنىپا سۇرايدى. ادامعا نەگە بالا كەرەك؟ (اتا - انالار ءوز پىكىرلەرىن ايتادى)
ءمۇعالىم: ارينە، باقىتى وتباسى بۇل ءاربىر ادام ومىرىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى. بۇل تۋىس جانە تۋعان ادامدار، ولاردى ءبىز قۇرمەتتەيمىز، ولارعا سەنەمىز، قۋانىش پەن باقىت تىلەيمىز. ءاربىر بالا دۇنيەگە ءوز ميسسياسىمەن كەلەدى. ال ءبىز نە ىستەيمىز؟ ءبىز بالالارعا نۇسقاۋلار بەرە باستايمىز، ال كەيبىرەۋى ءومىر جولىمەن جەتەلەيدى.
5) ءقازىر «تاڭعاجايىپ ەرتەگى» سلايدىن ىقىلاسپەن كورىڭىزدەر.
وسى اڭىزدىڭ ءمانى نەدە؟ ول ءبىزدى نە نارسەگە ۇيرەتەدى؟ سلايد:
تاربيەشى: ءبىر بالا، جارىق دۇنيەگە كەلەر الدىندا قۇدايدان سۇرايدى سلايد كورۋ. تاربيەشى: سونىمەن قۇرمەتتى اتا - انالار، جارىق دۇنيەگە كەلگەن مىنا بالا سىزدەردىڭ ىقپالدارىڭىزدا جانە قامقورلىقتارىڭىزدا بولادى. سىزدەر ونىڭ ءبىرىنشى تاربيەشىسى بولاسىزدار.
ءاربىر اتا – انا ءوز بالاسىنان باقىت كورەدى. وكىنىشكە وراي كەيبىر اتا - انا «باقىت» دەگەن ۇلى ءسوزدىڭ ولارعا كەلگەنىن بايقامايدى. قانداي بولماسىن، بار بولمىسىڭىزبەن ءوز بالاڭىزدى سۇيىڭىزدەر، ويتكەنى ولار ءسىزدى سۇيەدى، ويتكەنى سىزدەر ولاردىڭ اكەسى جانە اناسى بولاسىز. بىرەۋلەر بايلىقتى - باقىت دەپ سانايدى، باسقاسى قۇرمەت پەن داڭق، ۇشىنشىلەرى – لاۋازىم مەن مانساپتى باقىت دەيدى. ناعىز باقىتتى ادامعا تەك جاقسى، تاربيەلى بالالار عانا سىيلاي الادى.
6) «بالالىق شاعىمىزعا ورالامىز»
تاربيەشى:
ا)«مەنىڭ بالالىق شاعىمنىڭ ەڭ باقىتتى كۇندەرى» (اتا - انالار ەستەلىكتەر ايتادى)
ءا) ءوز بالامىزدى تاربيەلەۋدە اتا - انامىزدىڭ تاربيەسىن قالاي قولدانامىز؟
7) جاعداياتتار شەشۋ.
1) مارات جازالاندى. ول 2 بىردەي «2» العان بولاتىن. اكەسى ۇلىمەن قاتاڭ سويلەسىپ، ۇيدەن شىعۋعا رۇقسات ەتپەي قويدى. ءبىراق دوستارى كەلىپ ماراتتى كينوعا شاقىردى. اناسى بالاسىن اياپ اكەسىنە ونى دوستارىمەن بىرگە جىبەرۋدى سۇراي باستادى. اتا - انا اراسىندا كونفليكت تۋىندادى. (اتا - انانىڭ بالاعا قوياتىن تالاپتارى ءبىرىڭعاي بولۋى ءتيىس)
2) اينۋر اناسىنا توسىن سىي جاساعىسى كەلدى. ءسويتىپ ول مەكتەپتەن كەلە سالىپ ىدىس - اياقتاردى جۋىپ، اس دايارلادى. اناسى كەلگەندە ونىڭ الدىنا كوڭىلدەنىپ شىعىپ، قولىنداعىلارىن الدى، شەشىنۋىنە كومەكتەستى. ءبىراق اناسى وعان ەشقانداي ءمان بەرگەن جوق، ءبىرتۇرلى كوڭىلسىز ەدى. سونان سوڭ قىزى اناسىن داستارحانعا شاقىردى. تاماقتانىپ بولعان سوڭ «راحمەت» دەدى دە ءوز بولمەسىنە كەتىپ قالدى. (بالا ەركەلەتكەندى، ماقتاعاندى ۇناتادى. ونى ءجيى ماقتاپ، ايالاپ، ەركەلەتىپ تۇرۋ كەرەك).
3) اتا - انا اۋىلعا اجەمىزگە بارىپ، ساياجايدا جۇمىس ىستەۋدى ۇيعاردى. وندا رۋسلاننان باسقالاردىڭ ءبارى وزدەرىنە جۇمىس تاپتى. وعان جۇيەكتەردى ارام شوپتەن تازارتۋ، بۇلاقتان سۋ اكەلۋ ۇسىنىلدى. ءبىراق ول مۇنىڭ بارىنەن باس تارتتى. باقشادا كوبەلەك قۋىپ ءجۇردى. ايقايلاپ، جۇرتتىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىردى. (بالا ءوز وتباسىنداعى بارلىق جۇمىستارعا قاتىسۋعا ءتيىس)
8) باقىتتى وتباسىنىڭ بايتەرەگى. اتا - انالار ءوز وتباسىلارىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىن جازىپ، اعاشقا بەكىتەدى.
9) قورىتىندى: اتا - انالارعا كەڭەستەر (وقىلادى) تاراتىلادى. تاربيەشىسى: ارينە، ءومىردىڭ بارلىق جاعداياتتارىن قامتي الاتىن، جۇرتتىڭ بارىنە ورتاق، ءبىرىڭعاي ەرەجە جوق. ءاربىر بالا ءارتۇرلى. ءارقايسىسى وزىنشە ەرەكشە. سول سياقتى بىزبەن ءسىزدىڭ قارىم - قاتىناسىمىز دا وزىندىك سيپاتتا. بىزدەر: پەداگوگتار مەن اتا - انالار - بالالاردىڭ بويىنداعى بىلۋگە قۇمارلىق، ەڭبەك ەتۋگە، ادەمىلىككە، ءوز قابىلەت - قارىمى مەن مۇمكىندىكتەرىن جۇزەگە اسىرۋعا تىرىسۋشىلىق ارەكەتتەرىن جەتىلدىرۋ، دامىتۋ، قالىپتاستىرۋ باعىتىندا بىرلەسىپ جۇمىس جۇرگىزۋىمىز قاجەت. مەن بۇل باعىتتاعى ءىس - ارەكەتتەرىمىزدىڭ ناتيجەلى بولارىنا سەنەمىن. جينالىستىڭ سوڭىندا سىزدەرگە العىس ايتا وتىرىپ، جاۋاپ بايلانىس پاراعىن تولتىرۋدى سۇرايمىن.
جاۋاپ بايلانىس پاراعى:
1. اتا - انالار جينالىسىنىڭ مۇنداي فورماسى بىزگە قاجەت پە؟
2. ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزشە نە نارسە ارتىق بولدى، نەنى قوسۋ كەرەك ەدى؟
3. كەلەسىدە قانداي تاقىرىپتا اڭگىمەلەسۋدى ۇسىنار ەدىڭىز؟
جۇرەكتەن جۇرەككە: قۇرمەتتى اتا - انالار! ەندى وسى بالاپاندارىمىزعا جۇرەگىمىزدەن شىققان جىلى سوزدەرىڭىزبەن، تىلەكتەرىڭىزدى قاعازعا (جاپىراق) جازىپ اعاشتى كوركەيتەيىك.
جۇرەكتەن شىققان تىلەكتەرىڭىز ءاردايىم جەر بەتىندەگى بالالاردى قولداپ جەلەپ - جەبەپ ءجۇرسىن دەگىم كەلەدى.
«ريزامىن» ءانى.
«بالالار تاربيەسىندە اتا – انا ءرولى»
ماقساتى: ءار وتباسىنىڭ بالا تاربيەسىنە بەلسەنە قاتىسۋىنىڭ ماڭىزىن ارتتىرۋ. بالانىڭ مەيىرىمدى سىپايى ادەتتەردى بويىنا ءسىڭىرىپ ءوسۋ جولدارىن اتا - انالارمەن بىرلەسە قاراستىرۋ اتا - انالارمەن بىرلەسىپ وتباسىلىق تاربيەنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن تالقىلاۋ، بالا تاربيەسىندە اتا - انالاردىڭ ءرولىن كورسەتۋ بالالارمەن ورتاق ءتىل تابىسۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىك: «مەنىڭ وتباسىم»(بۋكلەت)، بايتەرەك سۋرەتى، ناقىل سوزدەر، سلايد، كارتوچكالار.
جينالىس جوسپارى.
1. ۇيىمداستىرۋ
2. كىرىسپە ءسوز.
3. اتا - انالارعا تەست «ءسىز قانداي اتا - اناسىز؟» (ءار جاۋاپ ءۇشىن 1 بالل)
4. اڭگىمەلەسۋ - ميعا شابۋىل.
5. سلايد: «تاڭعاجايىپ ەرتەگى»
6. بالالىق شاعىمىزعا ورالامىز.
7. جاعداياتتار
8. باقىتتى وتباسىنىڭ بايتەرەگى.
9. قورىتىندى: اتا - انالارعا كەڭەستەر وقىلادى (تاپسىرىلادى)
جينالىس بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
دوڭگەلەنىپ تۇرايىق
كەرەگەنى قۇرايىق.
ۋىقتار بوپ ءيىلىپ،
شاڭىراققا كيىلىپ
كيىز ءۇيدى قۇرايىق.
اتا – انالار شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ ءبىر بىرىنە تىلەك ايتادى
2) كىرىسپە ءسوز.
تاربيەشى: قۇرمەتتى اتا - انالار مەن سىزدەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن! ۇلى اباي: «ءبىر عانا قۋانىشىم بار ول - مەنىڭ بالالارىم»- دەگەن ەكەن. ءاربىر اتا - انا بالاسىنىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، ەڭ جاقسى بولۋىن، تالاپتى بولىپ ءوسۋىن ارمان ەتەدى. مەنىڭ ويىمشا، قۇرمەتتى اتا - انالار، سونىمەن قاتار ونىڭ جاقسى ادام بولىپ ءوسۋىن ارمان ەتۋ كەرەك، ول ادامدارعا جانە قوعامعا پايدا كەلتىرىپ، «ادام» دەگەن جوعارى اتاققا يە بولىپ، بارلىق ءومىر تىرشىلىگىنىڭ سىناقتارىنان سۇرىنبەي ءوتىپ، جەتىستىكتەرگە جەتەدى. «ءبىز بالالارعا ۇقسامايمىز، بالالار بىزگە ۇقسايدى» دەيتىن بەلگىلى ءتاسىل بار. ال بالانىڭ سىزگە ۇقساۋى ءۇشىن، ءسىزدىڭ قاسيەتتەرىڭىزدى الۋ ءۇشىن ءوزىڭىز نە ىستەدىڭىز؟ قانە، وسى ورايدا تاجىريبە الماسايىق. ءوز وتباستارىڭىزدا قالىپتاسقان، بالانىڭ وڭدى قاسيەتتەرىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان قانداي داستۇرلەر بار؟ سول تۋرالى اڭگىمەلەسەيىك.
3) نەگىزگى ءبولىم
اتا - انالارعا «ءسىز قانداي اتا - اناسىز؟» تەست.
ولار بالالارمەن قارىم - قاتىناس بارىسىندا نەعۇرلىم ءجيى سوزدەردى بەلگىلەۋ قاجەت.
- مەن ساعان قانشا رەت ايتامىن؟
- ماعان كەڭەس بەرە قويشى، اينالايىن!
- مەن سەنسىز نە ىستەر ەدىم؟!
- بۇل نە تاعى؟
- ءبىز ءبارىن بىرگە ويلاساتىن دوستارمىز عوي؟
- كىمگە تارتقان بالەسىڭ ءوزىڭ؟
- مەن سەندەي كەزىمدە...
- سەن مەنىڭ تىرەگىمسىڭ، قولقاناتىمسىڭ!
- سەنىڭ جانىڭداعى قانداي دوستار وسى؟
- سەن نە ويلاپ وتىرسىڭ؟
- ۇلىم (قىزىم)، سەن قالاي ويلايسىڭ، جۇرتتىڭ بالاسى بالا سياقتى، ال سەن بولساڭ…
- اقىلدىمسىڭ عوي سەن مەنىڭ!
جاۋاپتارى:
7 - 8 بالل
- ءسىز ءوز بالاڭىزبەن جۇيەلى تۇردە قارىم - قاتىناس جاساپ وتىرماساڭىز دا، ول ءسىزدى قۇرمەتتەيدى. ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز ونىڭ تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا كومەكتەسەدى.
9 - 10 بالل
- بالاڭىز ءسىزدى قۇرمەت ەتكەنىمەن ءارقاشان اشىق سويلەسە بەرمەيدى. ونىڭ تۇلعالىق دامۋى كەزدەيسوق جاعداياتتار ىقپالىنان بولماق.
11 - 12 بالل
– ءسىزدىڭ بالا تاربيەسىنە مۇقياتتىلاۋ بولعانىڭىز ءجون. بالاڭىز ءسىزدى قۇرمەتتەيدى، ءبىراق ول، اتا - انانىڭ ايالى الاقانىنا، جىلى سوزدەرىنە ءزارۋ.
13 – 14 بالل
- ءسىزدىڭ بالا تاربيەسىنە بايلانىستى ۇستانعان جولىڭىز دۇرىس ەمەس ەكەنىن ءوزىڭىز دە بىلەسىز. بالاڭىز بەن ءسىزدىڭ اراڭىزدا سەنىمسىزدىك بار – وعان كوبىرەك كوڭىل بولۋگە تىرىسىڭىز، ونىڭ سوزدەرىنە قۇلاق اسىڭىز.
ءمۇعالىم: ءبىزدىڭ تەستىمىز ءىستىڭ شىن جاعدايىنا قاتىستى ەمەۋرىن عانا، ءسىزدىڭ قانداي اتا - انا ەكەنىڭىزدى وزىڭىزدەن باسقا ەشكىم جاقسى بىلمەيدى.
4) اڭگىمە: مي شابۋىلىنىڭ ءتاسىلى (اتا - اناعا سۇراق)
ءمۇعالىم: — قۇدايدان ادامدار بالا بەر دەپ جالبارىنىپا سۇرايدى. ادامعا نەگە بالا كەرەك؟ (اتا - انالار ءوز پىكىرلەرىن ايتادى)
ءمۇعالىم: ارينە، باقىتى وتباسى بۇل ءاربىر ادام ومىرىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى. بۇل تۋىس جانە تۋعان ادامدار، ولاردى ءبىز قۇرمەتتەيمىز، ولارعا سەنەمىز، قۋانىش پەن باقىت تىلەيمىز. ءاربىر بالا دۇنيەگە ءوز ميسسياسىمەن كەلەدى. ال ءبىز نە ىستەيمىز؟ ءبىز بالالارعا نۇسقاۋلار بەرە باستايمىز، ال كەيبىرەۋى ءومىر جولىمەن جەتەلەيدى.
5) ءقازىر «تاڭعاجايىپ ەرتەگى» سلايدىن ىقىلاسپەن كورىڭىزدەر.
وسى اڭىزدىڭ ءمانى نەدە؟ ول ءبىزدى نە نارسەگە ۇيرەتەدى؟ سلايد:
تاربيەشى: ءبىر بالا، جارىق دۇنيەگە كەلەر الدىندا قۇدايدان سۇرايدى سلايد كورۋ. تاربيەشى: سونىمەن قۇرمەتتى اتا - انالار، جارىق دۇنيەگە كەلگەن مىنا بالا سىزدەردىڭ ىقپالدارىڭىزدا جانە قامقورلىقتارىڭىزدا بولادى. سىزدەر ونىڭ ءبىرىنشى تاربيەشىسى بولاسىزدار.
ءاربىر اتا – انا ءوز بالاسىنان باقىت كورەدى. وكىنىشكە وراي كەيبىر اتا - انا «باقىت» دەگەن ۇلى ءسوزدىڭ ولارعا كەلگەنىن بايقامايدى. قانداي بولماسىن، بار بولمىسىڭىزبەن ءوز بالاڭىزدى سۇيىڭىزدەر، ويتكەنى ولار ءسىزدى سۇيەدى، ويتكەنى سىزدەر ولاردىڭ اكەسى جانە اناسى بولاسىز. بىرەۋلەر بايلىقتى - باقىت دەپ سانايدى، باسقاسى قۇرمەت پەن داڭق، ۇشىنشىلەرى – لاۋازىم مەن مانساپتى باقىت دەيدى. ناعىز باقىتتى ادامعا تەك جاقسى، تاربيەلى بالالار عانا سىيلاي الادى.
6) «بالالىق شاعىمىزعا ورالامىز»
تاربيەشى:
ا)«مەنىڭ بالالىق شاعىمنىڭ ەڭ باقىتتى كۇندەرى» (اتا - انالار ەستەلىكتەر ايتادى)
ءا) ءوز بالامىزدى تاربيەلەۋدە اتا - انامىزدىڭ تاربيەسىن قالاي قولدانامىز؟
7) جاعداياتتار شەشۋ.
1) مارات جازالاندى. ول 2 بىردەي «2» العان بولاتىن. اكەسى ۇلىمەن قاتاڭ سويلەسىپ، ۇيدەن شىعۋعا رۇقسات ەتپەي قويدى. ءبىراق دوستارى كەلىپ ماراتتى كينوعا شاقىردى. اناسى بالاسىن اياپ اكەسىنە ونى دوستارىمەن بىرگە جىبەرۋدى سۇراي باستادى. اتا - انا اراسىندا كونفليكت تۋىندادى. (اتا - انانىڭ بالاعا قوياتىن تالاپتارى ءبىرىڭعاي بولۋى ءتيىس)
2) اينۋر اناسىنا توسىن سىي جاساعىسى كەلدى. ءسويتىپ ول مەكتەپتەن كەلە سالىپ ىدىس - اياقتاردى جۋىپ، اس دايارلادى. اناسى كەلگەندە ونىڭ الدىنا كوڭىلدەنىپ شىعىپ، قولىنداعىلارىن الدى، شەشىنۋىنە كومەكتەستى. ءبىراق اناسى وعان ەشقانداي ءمان بەرگەن جوق، ءبىرتۇرلى كوڭىلسىز ەدى. سونان سوڭ قىزى اناسىن داستارحانعا شاقىردى. تاماقتانىپ بولعان سوڭ «راحمەت» دەدى دە ءوز بولمەسىنە كەتىپ قالدى. (بالا ەركەلەتكەندى، ماقتاعاندى ۇناتادى. ونى ءجيى ماقتاپ، ايالاپ، ەركەلەتىپ تۇرۋ كەرەك).
3) اتا - انا اۋىلعا اجەمىزگە بارىپ، ساياجايدا جۇمىس ىستەۋدى ۇيعاردى. وندا رۋسلاننان باسقالاردىڭ ءبارى وزدەرىنە جۇمىس تاپتى. وعان جۇيەكتەردى ارام شوپتەن تازارتۋ، بۇلاقتان سۋ اكەلۋ ۇسىنىلدى. ءبىراق ول مۇنىڭ بارىنەن باس تارتتى. باقشادا كوبەلەك قۋىپ ءجۇردى. ايقايلاپ، جۇرتتىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىردى. (بالا ءوز وتباسىنداعى بارلىق جۇمىستارعا قاتىسۋعا ءتيىس)
8) باقىتتى وتباسىنىڭ بايتەرەگى. اتا - انالار ءوز وتباسىلارىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىن جازىپ، اعاشقا بەكىتەدى.
9) قورىتىندى: اتا - انالارعا كەڭەستەر (وقىلادى) تاراتىلادى. تاربيەشىسى: ارينە، ءومىردىڭ بارلىق جاعداياتتارىن قامتي الاتىن، جۇرتتىڭ بارىنە ورتاق، ءبىرىڭعاي ەرەجە جوق. ءاربىر بالا ءارتۇرلى. ءارقايسىسى وزىنشە ەرەكشە. سول سياقتى بىزبەن ءسىزدىڭ قارىم - قاتىناسىمىز دا وزىندىك سيپاتتا. بىزدەر: پەداگوگتار مەن اتا - انالار - بالالاردىڭ بويىنداعى بىلۋگە قۇمارلىق، ەڭبەك ەتۋگە، ادەمىلىككە، ءوز قابىلەت - قارىمى مەن مۇمكىندىكتەرىن جۇزەگە اسىرۋعا تىرىسۋشىلىق ارەكەتتەرىن جەتىلدىرۋ، دامىتۋ، قالىپتاستىرۋ باعىتىندا بىرلەسىپ جۇمىس جۇرگىزۋىمىز قاجەت. مەن بۇل باعىتتاعى ءىس - ارەكەتتەرىمىزدىڭ ناتيجەلى بولارىنا سەنەمىن. جينالىستىڭ سوڭىندا سىزدەرگە العىس ايتا وتىرىپ، جاۋاپ بايلانىس پاراعىن تولتىرۋدى سۇرايمىن.
جاۋاپ بايلانىس پاراعى:
1. اتا - انالار جينالىسىنىڭ مۇنداي فورماسى بىزگە قاجەت پە؟
2. ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزشە نە نارسە ارتىق بولدى، نەنى قوسۋ كەرەك ەدى؟
3. كەلەسىدە قانداي تاقىرىپتا اڭگىمەلەسۋدى ۇسىنار ەدىڭىز؟
جۇرەكتەن جۇرەككە: قۇرمەتتى اتا - انالار! ەندى وسى بالاپاندارىمىزعا جۇرەگىمىزدەن شىققان جىلى سوزدەرىڭىزبەن، تىلەكتەرىڭىزدى قاعازعا (جاپىراق) جازىپ اعاشتى كوركەيتەيىك.
جۇرەكتەن شىققان تىلەكتەرىڭىز ءاردايىم جەر بەتىندەگى بالالاردى قولداپ جەلەپ - جەبەپ ءجۇرسىن دەگىم كەلەدى.
«ريزامىن» ءانى.
You Might Also Like
-
جاڭاقورعان اۋدانى، № 161 ىنتىماق ورتا مەكتەبى
