ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى
دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا باقتا وسەتىن وسىمدىكتەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ولاردىڭ ادامعا قاجەتتىلىگىن، پايدالىلىعىن انىقتاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا ب ا ق جانە ءجۇزىم شارۋاشىلىق زيانكەستەر تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
2. ءوز ويلارىن تياناقتاپ ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا، ىزدەنۋگە ۇيرەتۋ.
3. وسىمدىكتەردى سۇيۋگە، ولارعا قامقور بولۋعا تاربيەلەۋ.
ءتيپى: ارالاس
ءتۇرى: ءداستۇرلى
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ءتۇرتىپ الۋ، ۆەنن دياگرامماسى
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، بۋكلەت دارۋمەندەر تۋرالى
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى كىم ايتادى؟
- «اق التىندى ايماقتا».
- بالالار، ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا تاقىرىپتىڭ سوزدىك قور جاسايمىز. ياعني، 5 مينۋت ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا سوزدەر جازۋ.
(كورشىلەرىڭمەن ءبىر – ءبىرىڭدى تەكسەرىڭدەر.)
3. ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ (ماتريسا بويىنشا + قويۋ)
1. باۋ – باقشالى، ماقتالى ءوڭىر قاي جەر؟
- وڭتۇستىك قازاقستان
2. كۇزدە ءپىسىپ، قاۋاشاعى جارىلعان ماقتا قاندا بولادى؟
- اپپاق قارداي ۇلپىلدەپ تۇرادى.
3. ماقتانى قالاي جينايدى؟
- ماقتا تەرەتىن ارناۋلى ماشينالارمەن.
4. ماقتا وسىرۋدە جۇرگىزىلەتىن ەڭبەك تۇرلەرى؟
- تۇپتەۋ، سۋارۋ، ءارامشوبىن وتاۋ، پىسكەندە جيناۋ.
5. جاڭا جينالعان ماقتا ىشىندە نە بولادى؟
- تۇقىم
6. ماقتا تۇقىمىن نە دەپ اتايدى؟
- ماقتا تۇقىمىن «شيت» دەپ اتايدى.
7. تۇقىمنان تازارتىلماعان ماقتانى قالاي اتايدى؟
- ءشيتتى ماقتا
8. تازا ماقتا الۋ ءۇشىن نە ىستەيمىز؟
- تۇقىمنان ايىرامىز. ماقتانىڭ تۇقىمى دا پايدالى. ودان ماقتا مايى جانە شارۋاشىلىققا كەرەكتى كوپتەگەن زاتتار وندىرىلەدى.
9. ماقتادان نە الامىز؟
10. ماقتانى نەگە «اق التىنعا» تەڭەيدى؟
اۋىلشارۋاشىلىعى
↓
بالىق، ارا، وسىمدىك، قۇس، مال
وسىمدىك
↓
ەگىن، ب ا ق، ماقتا، ءجۇزىم، باقشا
3. جاڭا ساباق
«ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى»
داپتەرىمىزدى اشىپ، كۇننىڭ جادىن جانە بۇگىنگى تاقىرىپتى جازىپ قويامىز.
1. ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى، ياعني ب ا ق، باقشا وسىمدىكتەرى جانە جىلىجاي كەشەنى تۋرالى.
- ەندى، ءبارىمىز وقۋلىعىمىزدىڭ 131 - بەتىن اشامىز.
1. ءۇش وقۋشىعا وقىتامىن.
2. ماتىننەن تۇسىنبەگەن سوزدەرىن جازۋ.
القاپ –
تىڭايتقىش –
3. ماتىننەن نەگىزگى 7 تىرەك ءسوزدى تاڭداپ الايىق.
1. ب ا ق 2. باعبان 3. زيانكەستەر 4. بۇتا 5. دارۋمەن 6. باقشا 7. جىلىجاي
- بالالار، وقىپ ەسكە ساقتايمىز، رەتىنەن شاتاسپايىق.
- العاش باعان 5 بالانى باعالايمىز (1 مينۋت بەرىلەدى)
1. بالالار، ماتىندە ب ا ق تۋرالى نە ايتىلعان؟
2. باعبان دەگەنىمىز نە؟
3. زيانكەستەر تۋرالى نە بىلدىك؟ ولاردان قالاي قورعايمىز؟
4. بۇتا جايىندا نە ايتاسىڭ؟
5. دارۋمەن
6. باقشا وسىمدىكتەرى تۋرالى ايت.
7. جىلىجاي تۋرالى نە بىلدىك؟
ءبىر – بىرىنە سۇراقتار قويۋ. 1-قاتار 2 - قاتارعا، 2 – قاتار 3 - قاتارعا، 3 - قاتار 1 - قاتارعا.
4. جاقسى، بالالار. ەندى كەزەكتە «بۇلت، كۇن» اتتى قيسىن سۇراقتار بەرىلگەن. ياعني بۇل سۇراقتارعا تەك «ءيا»، «جوق» دەپ جاۋاپ بەرەمىز. دۇرىس بولسا كۇن، بۇرىس بولسا بۇلت شىعادى.
ۆەنن دياگرامماسى ب ا ق جانە باقشانى سالىستىرۋ.
5. كۋبيزم «ب ا ق»
1. سۋرەتتە: ب ا ق پەن ءجۇزىم سولتۇستىك قازاقستاندا كەڭىنەن تارالعان. باقتا الما، المۇرت، الحورى، شيە ت. ب. جەمىس اعاشتارى وسەدى. ءجۇزىم ارنايى القاپتاردا وسىرىلەدى: باققا كۇتىم جاسايتىن ادامدى باعبان دەيمىز.
2. سالىستىر: جەمىستەر وسەتىن اعاش دىڭدەرى مىقتى بولادى. ال جيدەك بۇتادا وسەدى. بۇتا اعاشقا قاراعاندا يىلگىش كەلەدى.
كەيبىر جەمىستەر قىشقىل نەمەسە اششى بولادى. مىسالى: ليمون. ال، بىرەۋلەرى ءتاتتى، شىرىندى بولادى.
3. قولدانىلۋى: جەمىس – جيدەكتەردى، كوكونىستەردى ءپىسىرىپ تە، كەپتىرىپ تە نەمەسە شىرىن تۇرىندە دە قولدانۋعا بولادى.
4. ويىڭمەن بايلانىستىر: ب ا ق تۋرالى ءسوز بولعاندا كوز الدىما جاپ – جاسىل ب ا ق، كوكتەم ەزگىلىندە گۇلدەن تۇرعانى ەلەستەيدى.
ال، ماعان ءجۇزىم القاپتارى ەلەستەيدى، ولاردىڭ ءتۇپ – ءتۇزۋ بولىپ ءوسىپ، جەمىستەرى توگىلىپ تۇرعاندىعى.
ال، وسىمدىك تۋرالى ايتقاندا ولاردىڭ اينالاعا تازا اۋا بەرەتىندىكتەرى، اۋانى وتتەگىمەن بايىتادى.
5. زەرتتە: جەمىستىڭ ىشىندە تۇقىم بولادى. تۇقىم ەكىگە بولىنەدى، قۇرعاق جانە شىرىندى. قۇرعاق تۇقىمعا ءداندى داقىلدار، ال شىرىندىعى جەمىستەر مەن كوكونىستەر جاتادى.
قارسى شىعۋ نەمەسە قولدانۋ: مەن جەمىستەرگە ەشقاشان قارسى شىقپايمىن. ويتكەنى، ولار ادامدارعا قاجەت، ولار دارۋمەنگە باي.
- ولاي بولسا، «دارۋمەندەر ايتىسى» كورىنىسىن قارايىق.
8. قورىتىندى ءبولىم.
- مىنەكي، بالالار، وزدەرىڭ كورىپ وتىرعانداي «ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى» ادامعا قاجەت ەكەن جانە ولاردى تۇتىنۋىمىز قاجەت. ويتكەنى، ولار دارۋمەنگە باي.
ولاردى ءاردايىم قورعاپ، كوبەيتۋگە ءوز ۇلەسىمىزدى قوسايىق.
9. ۇيگە تاپسىرما: «ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى»
وقۋ، مازمۇنىن ايتۋ.
10. باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا باقتا وسەتىن وسىمدىكتەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ولاردىڭ ادامعا قاجەتتىلىگىن، پايدالىلىعىن انىقتاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا ب ا ق جانە ءجۇزىم شارۋاشىلىق زيانكەستەر تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
2. ءوز ويلارىن تياناقتاپ ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا، ىزدەنۋگە ۇيرەتۋ.
3. وسىمدىكتەردى سۇيۋگە، ولارعا قامقور بولۋعا تاربيەلەۋ.
ءتيپى: ارالاس
ءتۇرى: ءداستۇرلى
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ءتۇرتىپ الۋ، ۆەنن دياگرامماسى
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، بۋكلەت دارۋمەندەر تۋرالى
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى كىم ايتادى؟
- «اق التىندى ايماقتا».
- بالالار، ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا تاقىرىپتىڭ سوزدىك قور جاسايمىز. ياعني، 5 مينۋت ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا سوزدەر جازۋ.
(كورشىلەرىڭمەن ءبىر – ءبىرىڭدى تەكسەرىڭدەر.)
3. ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ (ماتريسا بويىنشا + قويۋ)
1. باۋ – باقشالى، ماقتالى ءوڭىر قاي جەر؟
- وڭتۇستىك قازاقستان
2. كۇزدە ءپىسىپ، قاۋاشاعى جارىلعان ماقتا قاندا بولادى؟
- اپپاق قارداي ۇلپىلدەپ تۇرادى.
3. ماقتانى قالاي جينايدى؟
- ماقتا تەرەتىن ارناۋلى ماشينالارمەن.
4. ماقتا وسىرۋدە جۇرگىزىلەتىن ەڭبەك تۇرلەرى؟
- تۇپتەۋ، سۋارۋ، ءارامشوبىن وتاۋ، پىسكەندە جيناۋ.
5. جاڭا جينالعان ماقتا ىشىندە نە بولادى؟
- تۇقىم
6. ماقتا تۇقىمىن نە دەپ اتايدى؟
- ماقتا تۇقىمىن «شيت» دەپ اتايدى.
7. تۇقىمنان تازارتىلماعان ماقتانى قالاي اتايدى؟
- ءشيتتى ماقتا
8. تازا ماقتا الۋ ءۇشىن نە ىستەيمىز؟
- تۇقىمنان ايىرامىز. ماقتانىڭ تۇقىمى دا پايدالى. ودان ماقتا مايى جانە شارۋاشىلىققا كەرەكتى كوپتەگەن زاتتار وندىرىلەدى.
9. ماقتادان نە الامىز؟
10. ماقتانى نەگە «اق التىنعا» تەڭەيدى؟
اۋىلشارۋاشىلىعى
↓
بالىق، ارا، وسىمدىك، قۇس، مال
وسىمدىك
↓
ەگىن، ب ا ق، ماقتا، ءجۇزىم، باقشا
3. جاڭا ساباق
«ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى»
داپتەرىمىزدى اشىپ، كۇننىڭ جادىن جانە بۇگىنگى تاقىرىپتى جازىپ قويامىز.
1. ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى، ياعني ب ا ق، باقشا وسىمدىكتەرى جانە جىلىجاي كەشەنى تۋرالى.
- ەندى، ءبارىمىز وقۋلىعىمىزدىڭ 131 - بەتىن اشامىز.
1. ءۇش وقۋشىعا وقىتامىن.
2. ماتىننەن تۇسىنبەگەن سوزدەرىن جازۋ.
القاپ –
تىڭايتقىش –
3. ماتىننەن نەگىزگى 7 تىرەك ءسوزدى تاڭداپ الايىق.
1. ب ا ق 2. باعبان 3. زيانكەستەر 4. بۇتا 5. دارۋمەن 6. باقشا 7. جىلىجاي
- بالالار، وقىپ ەسكە ساقتايمىز، رەتىنەن شاتاسپايىق.
- العاش باعان 5 بالانى باعالايمىز (1 مينۋت بەرىلەدى)
1. بالالار، ماتىندە ب ا ق تۋرالى نە ايتىلعان؟
2. باعبان دەگەنىمىز نە؟
3. زيانكەستەر تۋرالى نە بىلدىك؟ ولاردان قالاي قورعايمىز؟
4. بۇتا جايىندا نە ايتاسىڭ؟
5. دارۋمەن
6. باقشا وسىمدىكتەرى تۋرالى ايت.
7. جىلىجاي تۋرالى نە بىلدىك؟
ءبىر – بىرىنە سۇراقتار قويۋ. 1-قاتار 2 - قاتارعا، 2 – قاتار 3 - قاتارعا، 3 - قاتار 1 - قاتارعا.
4. جاقسى، بالالار. ەندى كەزەكتە «بۇلت، كۇن» اتتى قيسىن سۇراقتار بەرىلگەن. ياعني بۇل سۇراقتارعا تەك «ءيا»، «جوق» دەپ جاۋاپ بەرەمىز. دۇرىس بولسا كۇن، بۇرىس بولسا بۇلت شىعادى.
ۆەنن دياگرامماسى ب ا ق جانە باقشانى سالىستىرۋ.
5. كۋبيزم «ب ا ق»
1. سۋرەتتە: ب ا ق پەن ءجۇزىم سولتۇستىك قازاقستاندا كەڭىنەن تارالعان. باقتا الما، المۇرت، الحورى، شيە ت. ب. جەمىس اعاشتارى وسەدى. ءجۇزىم ارنايى القاپتاردا وسىرىلەدى: باققا كۇتىم جاسايتىن ادامدى باعبان دەيمىز.
2. سالىستىر: جەمىستەر وسەتىن اعاش دىڭدەرى مىقتى بولادى. ال جيدەك بۇتادا وسەدى. بۇتا اعاشقا قاراعاندا يىلگىش كەلەدى.
كەيبىر جەمىستەر قىشقىل نەمەسە اششى بولادى. مىسالى: ليمون. ال، بىرەۋلەرى ءتاتتى، شىرىندى بولادى.
3. قولدانىلۋى: جەمىس – جيدەكتەردى، كوكونىستەردى ءپىسىرىپ تە، كەپتىرىپ تە نەمەسە شىرىن تۇرىندە دە قولدانۋعا بولادى.
4. ويىڭمەن بايلانىستىر: ب ا ق تۋرالى ءسوز بولعاندا كوز الدىما جاپ – جاسىل ب ا ق، كوكتەم ەزگىلىندە گۇلدەن تۇرعانى ەلەستەيدى.
ال، ماعان ءجۇزىم القاپتارى ەلەستەيدى، ولاردىڭ ءتۇپ – ءتۇزۋ بولىپ ءوسىپ، جەمىستەرى توگىلىپ تۇرعاندىعى.
ال، وسىمدىك تۋرالى ايتقاندا ولاردىڭ اينالاعا تازا اۋا بەرەتىندىكتەرى، اۋانى وتتەگىمەن بايىتادى.
5. زەرتتە: جەمىستىڭ ىشىندە تۇقىم بولادى. تۇقىم ەكىگە بولىنەدى، قۇرعاق جانە شىرىندى. قۇرعاق تۇقىمعا ءداندى داقىلدار، ال شىرىندىعى جەمىستەر مەن كوكونىستەر جاتادى.
قارسى شىعۋ نەمەسە قولدانۋ: مەن جەمىستەرگە ەشقاشان قارسى شىقپايمىن. ويتكەنى، ولار ادامدارعا قاجەت، ولار دارۋمەنگە باي.
- ولاي بولسا، «دارۋمەندەر ايتىسى» كورىنىسىن قارايىق.
8. قورىتىندى ءبولىم.
- مىنەكي، بالالار، وزدەرىڭ كورىپ وتىرعانداي «ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى» ادامعا قاجەت ەكەن جانە ولاردى تۇتىنۋىمىز قاجەت. ويتكەنى، ولار دارۋمەنگە باي.
ولاردى ءاردايىم قورعاپ، كوبەيتۋگە ءوز ۇلەسىمىزدى قوسايىق.
9. ۇيگە تاپسىرما: «ب ا ق پەن ءجۇزىم شارۋاشىلىعى»
وقۋ، مازمۇنىن ايتۋ.
10. باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
