- 28 مام. 2021 00:00
- 244
باقىت ىزدەپ جۇرگەن جاس جىگىت
جۇڭگو اڭىزى
بۇرىنعى زاماندا قارت كىسى ولۋگە تاياپ قالعان شاعىندا ءوزىنىڭ ۇلىن جانىنا شاقىرىپ الىپ:
— بالام، مەن سەنىڭ كەيىن باقىتتى ءومىر ءسۇرۋىڭدى قالايمىن،— دەپتى.
سول كەزدە ۇلى: — اكە، مەن باقىتتى قالاي تابا الامىن؟ — دەپ سۇرايدى.
كارى كىسى: — سەن حالىقتان بارىپ سۇراپ كور، حالىق ساعان باقىتتى قالاي تابۋ كەرەك امالىن ايتىپ بەرەدى،— دەيدى دە ومىردەن وزادى.
اكەسىن جەرلەپ بولعان سوڭ ۇلى جولعا شىعادى. ءبىر كۇنى ول وزەن جاعاسىنا كەلىپ، ءبىر اتتىڭ اقىرىن ءجۇرىپ بارا جاتقانىن كورەدى. بۇل ات ءارى كارى، ءارى ارىق ەكەن. قاتتى شارشاعان ات الگى جىگىتتەن:
— ءاي، جاس جىگىت، قايدا اتتانىپ باراسىڭ؟— دەپ سۇرايدى.
سوندا جىگىت:
— مەن باقىت ىزدەۋگە اتتانىپ بارا جاتىرمىن،— دەپ جاۋاپ بەرەدى.
— مەنى تىڭدا، جىگىت، مەن جاس كەزدە تەك ءشوپ جەۋدى، سۋ ءىشۋدى عانا بىلەتىنمىن، ەش نارسەنى دە ۋايىمدامايتىنمىن، ادامدار مەنىڭ جەم دورباما جەم سالاتىن، سونى جەۋدەن باسقا ەشتەڭەنى دە بىلمەيتىنمىن. ول كەزدە مەن ءوزىمدى دۇنيەدەگى ەڭ باقىتتى جان دەپ سەزىنەتىنمىن. ءبىراق مەن ءقازىر قارتايدىم، ەشكىم مەنى كەرەك ەتپەيدى. سوندىقتان ساعان ايتارىم، جاس كەزىڭدە جاستىق شاعىندى قادىرلەي ءبىل، مەن سياقتى بولما. دايىن زاتقا عانا قۇمار بولماي، بارىنشا ەڭبەك قىل، ەلدى ايالاي ءبىلىپ، ەل قۋانىشىمەن بىرگە قۋانا ءبىل. وسىلاي بولسا، سەن باقىتتى بولاسىڭ، —دەيدى الگى ات.
جىگىت باسىن يزەپ، ءوز جولىمەن كەتە بەردى. كەلە جاتىپ، جولدا ءبىر جىلانعا كەزىكتى. جىلان ودان: — جاس جىگىت، قايدا كەتىپ باراسىڭ؟ — دەپ سۇرايدى.
جىگىت: — مەن باقىت ىزدەۋگە كەتىپ بارامىن، — دەپ جاۋاپ بەردى.
جىلان: — مەن ساعان ايتايىن، بۇرىن مەندە ۋ بولعان كەزدە مەنەن ءبارى قورقادى دەپ ءوزىمدى وركوكىرەكسىندىم. ءقازىر ەلدىڭ ءبارى مەنى جەك كورىپ، ولتىرگىسى كەلەتىنىن ءتۇسىندىم. سوندىقتان مەن ءاردايىم ەلدەن تىعىلىپ جۇرەمىن. سەن دە مەن سياقتىسىڭ، سەنىڭ اۋزىڭدا دا ۋ بار، تىلىڭمەن ەلدى جاراقاتتاما، ەگەر تىنىش جۇرسەڭ، وسى ومىردە ەشكىمنەن دە قورىقپاي، ءارقاشان دا ەركىندىكپەن عۇمىر كەشەسىڭ.
— مەن سەنىڭ سوزدەرىڭدى ەسىمدە ساقتايمىن،— دەيدى جاس جىگىت.
جۇرە كەلە جاس جىگىت ءبىر اعاشتى كورەدى. اعاشتىڭ ۇستىندە كوگىلدىر ءتۇستى ءبىر تورعاي وتىر ەكەن. تورعاي: «قايدا بارا جاتسىڭ، جىگىت؟»— دەپ سۇرايدى.
— مەن وسى الەمدەگى باقىتتى ىزدەپ بارا جاتىرمىن، قايدان تاپسام بولادى ەكەن، بىلەسىڭ بە؟— دەيدى.
— ءۇستى-باسىڭ توپىراق-توپىراق، كيىمىڭ جىرتىق، كوپ جىلدار بويى ءجۇرىپ كەلە جاتقان سياقتىسىڭ. سەنىڭ ءتۇرىڭ وزگەرىپ كەتىپتى، ەندى ادامدار سەنەن قاشاتىن دا بولدى. مەنىڭشە، سەن باقىتتى تابا المايتىن سياقتىسىڭ. مەن ساعان ايتايىن، ەگەر دەنەڭدەگى زاتتار ءاردايىم كورىكتى بولسا، اينالاڭدا اسەم بولادى. سول كەزدە-اق باقىت كەلىپ سەنى ىزدەيدى، — دەپ ءسوز قاتادى.
كىشكەنتاي تورعايدىڭ ءسوزىن ەستىگەن سوڭ، جىگىت ۇيىنە كەرى قايتىپتى. ول تەك ەڭبەكقور، مەيىرىمدى جانە ومىرگە كەلگەنىنە قۋانعان ادامنىڭ جانىندا باقىت ماڭگى ونىمەن بولاتىنىن ءتۇسىنىپتى.