- 05 ناۋ. 2024 04:08
- 289
باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىك. قامبار باتىر جىرى
قازاق ادەبيەتى 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىك
قامبار باتىر جىرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، قامبار باتىر جىرىنىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ، وقۋشىلارعا ويلاندىراتىن ساۋال بەرە وتىرىپ، پىكىرىن تىڭداۋ؛
ءا) بىلىمدىك تانىمىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن، تىلدىك قورىن، ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋ؛
ب) ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، توپپەن جۇمىس، تالداۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: «باتىرلار جىرى» كىتابى، اكت قۇرالدارى (ينتەراكتيۆتى تاقتا) ماركەر، پلاكات، سلايدتار ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما: اڭىز اڭگىمەلەردىڭ نەگىزگى تۇرلەرى قانداي؟ اڭىز كەيىپكەرلەرى جايلى قانداي مالىمەت بەرە الاسىڭ؟
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
باتىرلار جىرى تۋرالى نە ايتار ەدىڭ؟
باتىرلار جىرى -- اۋىز ادەبيەتىنىڭ قوماقتى دا اسىل مۇراسى. ولاردا ەلىن سىرتقى جاۋلاردان قورعاۋ، ەلىنىڭ، حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ مۇراتى باسىم. قازاقتىڭ باتىرلار جىرلارىندا تاريحي وقيعالاردىڭ ءىزى جاتىر. باتىرلار ەلىن سۇيگەن، اتا مەكەنىن، نامىسىن قورعاۋ، ەلدىگىن ساقتاۋ ءۇشىن اتا جاۋىنا قارسى جان قيار ەرلىككە بارعان، كوزسىز باتىرلىق، ەرلىك كورسەتكەن.
ەڭ الدىمەن ونىڭ باستى قاھارمانى – باتىر. باتىرلار جىرىنىڭ بارلىعىندا ول ادەتتەن تىس جاعدايدا دۇنيەگە كەلەدى. ءبىر بالاعا زار بولعان اتا - اناسى ونى تاڭىرىدەن تىلەپ الادى. عايىپتان تۋعان ول جاستايىنان الىپ كۇشتىڭ يەسى جانە تەز ەر جەتەدى. العاشقى ەرلىگىن وزىنە جار تاڭداۋ ساپارىندا كورسەتەدى.
باتىرلىق داستاندارداعى قوبىلاندى، تارعىن، الپامىس سياقتى ەرەن ەرلەر بويىنان وسى قاسيەتتەردى ايقىن تانيمىز.
قازاقتىڭ باتىرلار جىرىنىڭ كوبى شوقاننىڭ ايتۋىنشا، "التىنوردا داۋىرلەرىندە بولعان تاريحي ادامدار تۋرالى. سوعان قاراعاندا XIV، XV — XVI عاسىرلاردا جاسالعان سياقتى".
باتىرلىق داستانداردا باتىرلار تەك ەرەن ەرلىگىمەن عانا ەمەس، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىمەن دە، جان ىزگىلىگىمەن دە كورىنگەن. ولاردىڭ اتا - اناسىنا، باۋىرلارىنا دەگەن مەيىرىمىنەن، جارىنا دەگەن ادالدىعىنان مۇنى ايقىن اڭعارامىز.
تاپسىرما № 1
قاراعاندى وبلىسى،
قارقارالى قالاسى اكادەميك و. ا. جاۋتىكوۆ اتىنداعى
جالپى ءبىلىم بەرەتىن №1 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى اسانوۆا ينديرا مۋكايەۆنا
باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىك. قامبار باتىر جىرى جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىك
قامبار باتىر جىرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، قامبار باتىر جىرىنىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ، وقۋشىلارعا ويلاندىراتىن ساۋال بەرە وتىرىپ، پىكىرىن تىڭداۋ؛
ءا) بىلىمدىك تانىمىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن، تىلدىك قورىن، ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋ؛
ب) ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، توپپەن جۇمىس، تالداۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: «باتىرلار جىرى» كىتابى، اكت قۇرالدارى (ينتەراكتيۆتى تاقتا) ماركەر، پلاكات، سلايدتار ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما: اڭىز اڭگىمەلەردىڭ نەگىزگى تۇرلەرى قانداي؟ اڭىز كەيىپكەرلەرى جايلى قانداي مالىمەت بەرە الاسىڭ؟
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
باتىرلار جىرى تۋرالى نە ايتار ەدىڭ؟
باتىرلار جىرى -- اۋىز ادەبيەتىنىڭ قوماقتى دا اسىل مۇراسى. ولاردا ەلىن سىرتقى جاۋلاردان قورعاۋ، ەلىنىڭ، حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ مۇراتى باسىم. قازاقتىڭ باتىرلار جىرلارىندا تاريحي وقيعالاردىڭ ءىزى جاتىر. باتىرلار ەلىن سۇيگەن، اتا مەكەنىن، نامىسىن قورعاۋ، ەلدىگىن ساقتاۋ ءۇشىن اتا جاۋىنا قارسى جان قيار ەرلىككە بارعان، كوزسىز باتىرلىق، ەرلىك كورسەتكەن.
ەڭ الدىمەن ونىڭ باستى قاھارمانى – باتىر. باتىرلار جىرىنىڭ بارلىعىندا ول ادەتتەن تىس جاعدايدا دۇنيەگە كەلەدى. ءبىر بالاعا زار بولعان اتا - اناسى ونى تاڭىرىدەن تىلەپ الادى. عايىپتان تۋعان ول جاستايىنان الىپ كۇشتىڭ يەسى جانە تەز ەر جەتەدى. العاشقى ەرلىگىن وزىنە جار تاڭداۋ ساپارىندا كورسەتەدى.
باتىرلىق داستاندارداعى قوبىلاندى، تارعىن، الپامىس سياقتى ەرەن ەرلەر بويىنان وسى قاسيەتتەردى ايقىن تانيمىز.
قازاقتىڭ باتىرلار جىرىنىڭ كوبى شوقاننىڭ ايتۋىنشا، "التىنوردا داۋىرلەرىندە بولعان تاريحي ادامدار تۋرالى. سوعان قاراعاندا XIV، XV — XVI عاسىرلاردا جاسالعان سياقتى".
باتىرلىق داستانداردا باتىرلار تەك ەرەن ەرلىگىمەن عانا ەمەس، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىمەن دە، جان ىزگىلىگىمەن دە كورىنگەن. ولاردىڭ اتا - اناسىنا، باۋىرلارىنا دەگەن مەيىرىمىنەن، جارىنا دەگەن ادالدىعىنان مۇنى ايقىن اڭعارامىز.
تاپسىرما № 1
قاراعاندى وبلىسى،
قارقارالى قالاسى اكادەميك و. ا. جاۋتىكوۆ اتىنداعى
جالپى ءبىلىم بەرەتىن №1 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى اسانوۆا ينديرا مۋكايەۆنا
باتىرلار جىرى تۋرالى تۇسىنىك. قامبار باتىر جىرى جۇكتەۋ