باۋىرساق ەرتەگىسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
بولىمدەر: ەسەپ، كوركەم ادەبيەت، اينالامەن تانىستىرۋ.
تاقىرىبى: «باۋىرساق ەرتەگىسى»
ماقساتى، مىندەتتەرى: بالالارعا 3-كە دەيىنگى ساناۋدى جاتتىقتىرۋدى جالعاستىر. زاتتاردى ۇزىندىعى بويىنشا تەڭەستىرۋدى قالىپتاستىرۋ. پىشىندەردى انىقتاۋ. بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
سوزدىك جۇمىس: باۋىرساق
بيلينگۆالدى سىڭارى: باۋىرساق - كولوبوك
زاتتىڭ دامۋ ورتاسى: باۋىرساق ەرتەگىسىن فلانەرگرافتا كورسەتۋ، ويىنشىقتار، پىشىندەر، الجاپقىشتى قۇراستىرۋ قيىندىلارى.
شاتتىق شەڭبەرى:
دوس بولايىق ءبارىمىز
جاراسىپ تۇر ءانىمىز
تىنىشتىقتى ساقتايمىز
اتسىن كۇلىپ تاڭىمىز.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. جىل مەزگىلدەرى، اي اتتارى، اپتا كۇندەرىن اتاۋ.
ءىى. بالالار بۇگىن مەن سەندەرگە باۋىرساق تۋرالى ەرتەگى ايتىپ بەرەمىن. بۇل سەندەر جاقسى بىلەتىن ەرتەگى ەمەس، ەرتەگى جاڭاشا. سەندەر ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟ وندا ءبارىڭ ىڭعايلانىپ وتىرىپ مۇقيات تىڭداڭدار.
ەرتەدە شال مەن كەمپىر ءومىر ءسۇرىپتى شال كەمپىرىنە ماعان باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى دەپ ايتادى. كەمپىرى قامىردى يلەنىپ ويلانادى قانداي پىشىندە ادەمىلەپ باۋىرساقتى پىسىرسەم ەكەن دەپ، قامىردى بىرنەشە بولىككە بولەدى. بالالار، كەمپىر قامىردى قانشاعا بولەدى؟ (3 - بولىككە)
سەندەر قالاي بىلدىڭدەر 3 - بولىككە بولگەنىن؟ (قانە سانايىق). ءبىر بولىگىنەن مىناداي باۋىرساق جاسادى (ءۇش بۇرىش). كەمپىردىڭ باۋىرساعى قانداي پىشىننەن بولدى.(ب. ج.)
شال باۋىرساقتى كورىپ، سەن نە ىستەدىڭ باۋىرساق مۇنداي بولمايدى عوي دەيدى.
شال قايتادان قامىردى يلەپ مىنانداي باۋىرساق جاسادى.(شارشى). شالدىڭ باۋىرساعى قانداي پىشىندە بولدى؟(ب. ج)
كەمپىرى شالىنا رەنجىپ قالدى، مەن مۇنداي باۋىرساقتى ءومىرى كورگەن ەمەسپىن دەپ، ەكەۋى تالاسىپ قالادى.
بالالار شال مەن كەمپىر ۇرىسىپ قالماۋ ءۇشىن ءبىز ولارعا كومەكتەسەيىك.
سەندەر قالاي ويلايسىڭدار؟ «باۋىرساق»قانداي پىشىندە بولۋى كەرەك؟(دوڭگەلەك)
سەندەر ويلانىڭدار الاقاندارىڭىزدا قامىردىڭ ءبىر بولىگى دەپ. وزدەرىڭ باۋىرساقتى يلەپ كورىڭدەرشى (يلەۋ ءادىسى)
مىنە، ءبىزدىڭ باۋىرساعىمىز مىنانداي ادەمى بولىپ شىقتى.
سەرگىتۋ ءساتى: مىناۋ - مەنىڭ جۇرەگىم
ءبارى وسىدان باستالعان
مىناۋ – باسىم اقىلدى
ءبارى وسى اتقارعان
مىناۋ – مەنىڭ وڭ قولىم
مىناۋ - مەنىڭ سول قولىم
بارلىق ءىستى اتقارعان
شال مەن كەمپىر ەكەۋى تاتۋلاستى. پىسىرگەن باۋىرساقتى سۋىسىن دەپ تەرەزەنىڭ الدىنا قويىپ، وزدەرى شاي دايىنداۋعا كەتتى.
باۋىرساق تەرەزەنىڭ الدىندا جاتقاننان جالىعىپ ءشوپتىڭ اراسىمەن دومالاپ ورمانعا كەتتى.
كەلە جاتقان قويان باۋىرساقتى كورىپ قۋانىپ كەتەدى
«باۋىرساق، باۋىرساق مەن سەنى جەيمىن!- دەيدى»
باۋىرساق ايتادى، مەنىڭ ءبىر تاپسىرمامدى ورىندا دا مەنى جەي بەر دەيدى ال، ەندى بالالار ءبارىمىز بىرىگىپ باۋىرساقتىڭ تاپسىرماسىن ورىندايىق.
1. ويىن: الجاپقىشتى قۇراستىر
بالالار ءبىر - بىردەن گەومەتريالىق ءپىشىندى الىپ ورنىن تابادى. (ءتۇسىن، ءپىشىنىن انىقتاۋ). ءوزىنىڭ تۇسىنە بايلانىستى تاۋىپ قۇراستىرۋ اڭگىمەلەپ ايتۋ.
2. «دۇكەن» ويىنى (قاسقىرمەن كەزدەسۋى)
تەكشەدە ويىنشىقتاردى ورنالاستىرۋ.
بالالار ويىنشىقتاردى قاراپ كورەدى، قالاي ورنالاسقانىن ەستەرىنە ساقتاۋ.
بالالار تەرىس قارايدى، ورىندارىن اۋىستىرىپ، بىرەۋىن الىپ قويۋ
بالالار نە وزگەردى، نە... جوق ەكەنىن انىقتايدى
3. ايۋمەن كەزدەسۋى.
ويىن: «ۇيلەر مەن جولدار».
بالالاردىڭ كوڭىلىن سىزباعا اۋدارۋ.
ءتۇرلى ءتۇستى جولدار مەن جانۋارلاردىڭ ءۇيىن ارا قاشىقتىقتارىن انىقتاۋ (ۇزىن، قىسقا) جولاقشالار ارقىلى (الىس - جاقىن) ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ
4. تۇلكىمەن كەزدەسۋى
ويىن: «ەكى وبرۋچپەن» ءار بالادا 2 - دەن گەومەتريالىق ءپىشىن. كىلەمنىڭ ۇستىندە ەكى وبرۋچ جاتىر قىزىل جانە جاسىل.
بالالار وزدەرىنىڭ پىشىندەردىڭ ورىندارىن تابۋ.
5. باۋىرساق ءوزىنىڭ اتاسى مەن اپاسىنا قايتا ورالادى، بالالارمەن بىرگە. كەمپىر بالالارعا ءتاتتى توقاش سىيلايدى. بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىنە باعا بەرەدى.
بولىمدەر: ەسەپ، كوركەم ادەبيەت، اينالامەن تانىستىرۋ.
تاقىرىبى: «باۋىرساق ەرتەگىسى»
ماقساتى، مىندەتتەرى: بالالارعا 3-كە دەيىنگى ساناۋدى جاتتىقتىرۋدى جالعاستىر. زاتتاردى ۇزىندىعى بويىنشا تەڭەستىرۋدى قالىپتاستىرۋ. پىشىندەردى انىقتاۋ. بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
سوزدىك جۇمىس: باۋىرساق
بيلينگۆالدى سىڭارى: باۋىرساق - كولوبوك
زاتتىڭ دامۋ ورتاسى: باۋىرساق ەرتەگىسىن فلانەرگرافتا كورسەتۋ، ويىنشىقتار، پىشىندەر، الجاپقىشتى قۇراستىرۋ قيىندىلارى.
شاتتىق شەڭبەرى:
دوس بولايىق ءبارىمىز
جاراسىپ تۇر ءانىمىز
تىنىشتىقتى ساقتايمىز
اتسىن كۇلىپ تاڭىمىز.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. جىل مەزگىلدەرى، اي اتتارى، اپتا كۇندەرىن اتاۋ.
ءىى. بالالار بۇگىن مەن سەندەرگە باۋىرساق تۋرالى ەرتەگى ايتىپ بەرەمىن. بۇل سەندەر جاقسى بىلەتىن ەرتەگى ەمەس، ەرتەگى جاڭاشا. سەندەر ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟ وندا ءبارىڭ ىڭعايلانىپ وتىرىپ مۇقيات تىڭداڭدار.
ەرتەدە شال مەن كەمپىر ءومىر ءسۇرىپتى شال كەمپىرىنە ماعان باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى دەپ ايتادى. كەمپىرى قامىردى يلەنىپ ويلانادى قانداي پىشىندە ادەمىلەپ باۋىرساقتى پىسىرسەم ەكەن دەپ، قامىردى بىرنەشە بولىككە بولەدى. بالالار، كەمپىر قامىردى قانشاعا بولەدى؟ (3 - بولىككە)
سەندەر قالاي بىلدىڭدەر 3 - بولىككە بولگەنىن؟ (قانە سانايىق). ءبىر بولىگىنەن مىناداي باۋىرساق جاسادى (ءۇش بۇرىش). كەمپىردىڭ باۋىرساعى قانداي پىشىننەن بولدى.(ب. ج.)
شال باۋىرساقتى كورىپ، سەن نە ىستەدىڭ باۋىرساق مۇنداي بولمايدى عوي دەيدى.
شال قايتادان قامىردى يلەپ مىنانداي باۋىرساق جاسادى.(شارشى). شالدىڭ باۋىرساعى قانداي پىشىندە بولدى؟(ب. ج)
كەمپىرى شالىنا رەنجىپ قالدى، مەن مۇنداي باۋىرساقتى ءومىرى كورگەن ەمەسپىن دەپ، ەكەۋى تالاسىپ قالادى.
بالالار شال مەن كەمپىر ۇرىسىپ قالماۋ ءۇشىن ءبىز ولارعا كومەكتەسەيىك.
سەندەر قالاي ويلايسىڭدار؟ «باۋىرساق»قانداي پىشىندە بولۋى كەرەك؟(دوڭگەلەك)
سەندەر ويلانىڭدار الاقاندارىڭىزدا قامىردىڭ ءبىر بولىگى دەپ. وزدەرىڭ باۋىرساقتى يلەپ كورىڭدەرشى (يلەۋ ءادىسى)
مىنە، ءبىزدىڭ باۋىرساعىمىز مىنانداي ادەمى بولىپ شىقتى.
سەرگىتۋ ءساتى: مىناۋ - مەنىڭ جۇرەگىم
ءبارى وسىدان باستالعان
مىناۋ – باسىم اقىلدى
ءبارى وسى اتقارعان
مىناۋ – مەنىڭ وڭ قولىم
مىناۋ - مەنىڭ سول قولىم
بارلىق ءىستى اتقارعان
شال مەن كەمپىر ەكەۋى تاتۋلاستى. پىسىرگەن باۋىرساقتى سۋىسىن دەپ تەرەزەنىڭ الدىنا قويىپ، وزدەرى شاي دايىنداۋعا كەتتى.
باۋىرساق تەرەزەنىڭ الدىندا جاتقاننان جالىعىپ ءشوپتىڭ اراسىمەن دومالاپ ورمانعا كەتتى.
كەلە جاتقان قويان باۋىرساقتى كورىپ قۋانىپ كەتەدى
«باۋىرساق، باۋىرساق مەن سەنى جەيمىن!- دەيدى»
باۋىرساق ايتادى، مەنىڭ ءبىر تاپسىرمامدى ورىندا دا مەنى جەي بەر دەيدى ال، ەندى بالالار ءبارىمىز بىرىگىپ باۋىرساقتىڭ تاپسىرماسىن ورىندايىق.
1. ويىن: الجاپقىشتى قۇراستىر
بالالار ءبىر - بىردەن گەومەتريالىق ءپىشىندى الىپ ورنىن تابادى. (ءتۇسىن، ءپىشىنىن انىقتاۋ). ءوزىنىڭ تۇسىنە بايلانىستى تاۋىپ قۇراستىرۋ اڭگىمەلەپ ايتۋ.
2. «دۇكەن» ويىنى (قاسقىرمەن كەزدەسۋى)
تەكشەدە ويىنشىقتاردى ورنالاستىرۋ.
بالالار ويىنشىقتاردى قاراپ كورەدى، قالاي ورنالاسقانىن ەستەرىنە ساقتاۋ.
بالالار تەرىس قارايدى، ورىندارىن اۋىستىرىپ، بىرەۋىن الىپ قويۋ
بالالار نە وزگەردى، نە... جوق ەكەنىن انىقتايدى
3. ايۋمەن كەزدەسۋى.
ويىن: «ۇيلەر مەن جولدار».
بالالاردىڭ كوڭىلىن سىزباعا اۋدارۋ.
ءتۇرلى ءتۇستى جولدار مەن جانۋارلاردىڭ ءۇيىن ارا قاشىقتىقتارىن انىقتاۋ (ۇزىن، قىسقا) جولاقشالار ارقىلى (الىس - جاقىن) ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ
4. تۇلكىمەن كەزدەسۋى
ويىن: «ەكى وبرۋچپەن» ءار بالادا 2 - دەن گەومەتريالىق ءپىشىن. كىلەمنىڭ ۇستىندە ەكى وبرۋچ جاتىر قىزىل جانە جاسىل.
بالالار وزدەرىنىڭ پىشىندەردىڭ ورىندارىن تابۋ.
5. باۋىرساق ءوزىنىڭ اتاسى مەن اپاسىنا قايتا ورالادى، بالالارمەن بىرگە. كەمپىر بالالارعا ءتاتتى توقاش سىيلايدى. بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىنە باعا بەرەدى.
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: ساۋاتتىلىققا بىلىمدىلىككە ۇيرەتۋ، العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ.
