قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرى
اشىق ساباق 9 كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى
ماقساتى: سالت - داستۇرلەر تۋرالى بىلەتىن ماعلۇماتتارىن تولىقتىرۋ.
بىلىمدىلىك – سالت داستۇرلەر تۋرالى بۇرىن العان بىلىمدەرىن پىسىقتاپ، وتباسى داستۇرلەرىن تالداۋ ارقىلى كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىكتى قالىپتاستىرۋ. مۇلىك، الاستاۋ، قۇندىلىق، مۇرا سوزدەرىن مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق – وقىپ ءتۇسىنۋ، تىڭداپ ءتۇسىنۋ ارقىلى ءماتىن مازمۇنى بويىنشا سۇراق قويۋ، ءار ءتۇرلى جاعداياتتا سۇحباتقا ءتۇسۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. سالالاس قۇرمالاس سويلەمگە سينتاكسيستىك تالداۋ جاساۋ ماشىقتارىن دامىتۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلاردىڭ جالپى دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، قازاق حالقىنىڭ تاريحىن، مادەنيەتىن، سالت داستۇرلەرىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، قازاقي بولمىسقا باۋلۋ.
قۇزىرەتتىلىكتەر: ساباق مازمۇنى ارقىلى – پاندىك؛ ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى – اقپاراتتىق؛ سالت داستۇرلەر تۋرالى مالىمەتتى تالداۋ ارقىلى – كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك قالىپتاستىرۋ.
ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ. ءتۇرى: ارالاس، دامىتا وقىتۋ. ءادىس تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى ءادىس، پروبلەمالىق سۇراقتار، جاعدايات(سيتۋاسيالىق ديالوگ)، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، لەكسيكالىق ويىن، اڭگىمەلەۋ.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سالەمدەسۋ. وقۋشىلاردى ساباققا ىنتالاندىرۋ، ساتتىلىك تىلەۋ.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ كەزەڭى: جاڭا تاقىرىپقا شىعۋ ءۇشىن ءان تىڭدالادى. بالالار بۇل اندە نە تۋرالى ايتىلاتىنىنا توقتالادى.
- دۇرىس ەندەشە ءبىزدىڭ تاقىرىبىمىز –«قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى». ساباعىمىزدىڭ ماقساتى قانداي دەپ ويلايسىڭدار؟
وي قوزعاۋ: سالت داستۇرلەر تۋرالى وزدەرىڭ نە بىلەسىڭدەر؟(وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ).
شىلدەحانا
تۇساۋ كەسەر
سۇندەت توي
بەتاشار
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:– ءيا، بالالار، سالت داستۇرلەر وتە كوپ. ولار: تاربيە داستۇرلەرى، وتباسى داستۇرلەرى، ءدىني داستۇرلەر، ناۋرىز داستۇرلەرى، ەڭبەك داستۇرلەرى بولىپ بولىنەدى. ءاربىر حالىقتىڭ سالت - ءداستۇرى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىعى بولىپ سانالادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ بارلىق داستۇرلەرىن زەرتتەپ، زەردەلەپ، كىتاپ ەتىپ شىعارعان – اۋىز ادەبيەتىنىڭ جيناقتاۋشىسى، بەلگىلى شەجىرەشى، ەتنوگراف سەيىت كەنجەاحمەتوۆ.
سلايد - شوۋ «قازاقتىڭ سالت – داستۇرلەرى»
جاڭا سوزدەر:
شىلدەحانا – ۆەچەرينكا پو پوۆودۋ روجدەنيا رەبەنكا
نارەستە – نوۆوروجدەننىي، ملادەنەس
قىرقىنان شىعارۋ – وتمەچات 40 دنەي سو دنيا روجدەنيا
الاستاۋ – يزگونيات
ءداستۇر – تراديسيا
كادە – پوداروك
قۇندىلىق – سەننوست
مۇرا – ناسلەديا
ەندى وسى جاڭا سوزدەرمەن سويلەم قۇراڭىز (اۋىزشا)
ءماتىن بويىنشا جۇمىس.
1. ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقىپ، ءماتىن بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر (جەكە جۇمىس).
2 - تاپسىرما. 1. ءار قاتار ءبىر ماتىننەن الادى. ەتىستىكتەردى تەرىپ جاز( جەكە جۇمىس)
1-قاتار - شىلدەحانا.
2 قاتار - قىرقىنان شىعارۋ.
3 قاتار - بەسىككە سالۋ.
جاۋابى:
(1. جاسالاتىن، جايىلىپ، تارتىپ، سالىپ، وينالادى، بولسا، ءومىر سۇرەدى، )
(2. تولعان، قۇيىپ، شومىلدىرادى، الادى، شەشىپ الىپ، ساقتاپ قويادى، جايىلادى)
(3. بولىپ ەسەپتەلەدى، جۇكتەلەدى، جايىلىپ، بەرىلەدى)
تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس.
ا) سالت - داستۇرلەر بويىنشا جاعدايات (سيتۋاسيا) قۇراستىرىپ، ەكەۋارا سويلەس (جۇپتىق جۇمىس). (2 - 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى)
ءا) بەرىلگەن سويلەمنەن قۇرمالاس سويلەمدى تاۋىپ، سينتاكسيستىك تالداۋ جاسا (جەكە جۇمىس) سويلەمدەر
شىلدەحانا دۋماندى، قىزىقتى وتەدى جانە دە ۇلتتىق ويىندار وينالادى. ءسابيدىڭ قارىن شاشىن، تىرناعىن الادى. مەرەكەلىك داستارقان جايىلادى جانە بەسىككە سالعان ادامعا كادە بەرىلەدى. ءاربىر حالىقتىڭ سالت - ءداستۇرى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىعى بولىپ سانالادى.
ب). ءماتىندى ءوز سوزدەرىڭمەن مازمۇنداۋ (جەكە جۇمىس)
رەفلەكسيا. پروبلەمالىق سۇراق:
1. بالالار، سەندەردىڭ ويلارىڭشا، سالت – داستۇرلەر بۇگىنگى قوعامعا كەرەك پە؟ نەگە؟
وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ.
بەكىتۋ. «سالت – ءداستۇر» سوزىمەن سەنكۆەين قۇرۋ.
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. «ماعان ۇنايتىن قازاقتىڭ سالت – ءداستۇرى» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى
ماقساتى: سالت - داستۇرلەر تۋرالى بىلەتىن ماعلۇماتتارىن تولىقتىرۋ.
بىلىمدىلىك – سالت داستۇرلەر تۋرالى بۇرىن العان بىلىمدەرىن پىسىقتاپ، وتباسى داستۇرلەرىن تالداۋ ارقىلى كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىكتى قالىپتاستىرۋ. مۇلىك، الاستاۋ، قۇندىلىق، مۇرا سوزدەرىن مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق – وقىپ ءتۇسىنۋ، تىڭداپ ءتۇسىنۋ ارقىلى ءماتىن مازمۇنى بويىنشا سۇراق قويۋ، ءار ءتۇرلى جاعداياتتا سۇحباتقا ءتۇسۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. سالالاس قۇرمالاس سويلەمگە سينتاكسيستىك تالداۋ جاساۋ ماشىقتارىن دامىتۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلاردىڭ جالپى دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، قازاق حالقىنىڭ تاريحىن، مادەنيەتىن، سالت داستۇرلەرىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، قازاقي بولمىسقا باۋلۋ.
قۇزىرەتتىلىكتەر: ساباق مازمۇنى ارقىلى – پاندىك؛ ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى – اقپاراتتىق؛ سالت داستۇرلەر تۋرالى مالىمەتتى تالداۋ ارقىلى – كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك قالىپتاستىرۋ.
ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ. ءتۇرى: ارالاس، دامىتا وقىتۋ. ءادىس تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى ءادىس، پروبلەمالىق سۇراقتار، جاعدايات(سيتۋاسيالىق ديالوگ)، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، لەكسيكالىق ويىن، اڭگىمەلەۋ.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سالەمدەسۋ. وقۋشىلاردى ساباققا ىنتالاندىرۋ، ساتتىلىك تىلەۋ.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ كەزەڭى: جاڭا تاقىرىپقا شىعۋ ءۇشىن ءان تىڭدالادى. بالالار بۇل اندە نە تۋرالى ايتىلاتىنىنا توقتالادى.
- دۇرىس ەندەشە ءبىزدىڭ تاقىرىبىمىز –«قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى». ساباعىمىزدىڭ ماقساتى قانداي دەپ ويلايسىڭدار؟
وي قوزعاۋ: سالت داستۇرلەر تۋرالى وزدەرىڭ نە بىلەسىڭدەر؟(وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ).
شىلدەحانا
تۇساۋ كەسەر
سۇندەت توي
بەتاشار
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:– ءيا، بالالار، سالت داستۇرلەر وتە كوپ. ولار: تاربيە داستۇرلەرى، وتباسى داستۇرلەرى، ءدىني داستۇرلەر، ناۋرىز داستۇرلەرى، ەڭبەك داستۇرلەرى بولىپ بولىنەدى. ءاربىر حالىقتىڭ سالت - ءداستۇرى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىعى بولىپ سانالادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ بارلىق داستۇرلەرىن زەرتتەپ، زەردەلەپ، كىتاپ ەتىپ شىعارعان – اۋىز ادەبيەتىنىڭ جيناقتاۋشىسى، بەلگىلى شەجىرەشى، ەتنوگراف سەيىت كەنجەاحمەتوۆ.
سلايد - شوۋ «قازاقتىڭ سالت – داستۇرلەرى»
جاڭا سوزدەر:
شىلدەحانا – ۆەچەرينكا پو پوۆودۋ روجدەنيا رەبەنكا
نارەستە – نوۆوروجدەننىي، ملادەنەس
قىرقىنان شىعارۋ – وتمەچات 40 دنەي سو دنيا روجدەنيا
الاستاۋ – يزگونيات
ءداستۇر – تراديسيا
كادە – پوداروك
قۇندىلىق – سەننوست
مۇرا – ناسلەديا
ەندى وسى جاڭا سوزدەرمەن سويلەم قۇراڭىز (اۋىزشا)
ءماتىن بويىنشا جۇمىس.
1. ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقىپ، ءماتىن بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر (جەكە جۇمىس).
2 - تاپسىرما. 1. ءار قاتار ءبىر ماتىننەن الادى. ەتىستىكتەردى تەرىپ جاز( جەكە جۇمىس)
1-قاتار - شىلدەحانا.
2 قاتار - قىرقىنان شىعارۋ.
3 قاتار - بەسىككە سالۋ.
جاۋابى:
(1. جاسالاتىن، جايىلىپ، تارتىپ، سالىپ، وينالادى، بولسا، ءومىر سۇرەدى، )
(2. تولعان، قۇيىپ، شومىلدىرادى، الادى، شەشىپ الىپ، ساقتاپ قويادى، جايىلادى)
(3. بولىپ ەسەپتەلەدى، جۇكتەلەدى، جايىلىپ، بەرىلەدى)
تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس.
ا) سالت - داستۇرلەر بويىنشا جاعدايات (سيتۋاسيا) قۇراستىرىپ، ەكەۋارا سويلەس (جۇپتىق جۇمىس). (2 - 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى)
ءا) بەرىلگەن سويلەمنەن قۇرمالاس سويلەمدى تاۋىپ، سينتاكسيستىك تالداۋ جاسا (جەكە جۇمىس) سويلەمدەر
شىلدەحانا دۋماندى، قىزىقتى وتەدى جانە دە ۇلتتىق ويىندار وينالادى. ءسابيدىڭ قارىن شاشىن، تىرناعىن الادى. مەرەكەلىك داستارقان جايىلادى جانە بەسىككە سالعان ادامعا كادە بەرىلەدى. ءاربىر حالىقتىڭ سالت - ءداستۇرى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىعى بولىپ سانالادى.
ب). ءماتىندى ءوز سوزدەرىڭمەن مازمۇنداۋ (جەكە جۇمىس)
رەفلەكسيا. پروبلەمالىق سۇراق:
1. بالالار، سەندەردىڭ ويلارىڭشا، سالت – داستۇرلەر بۇگىنگى قوعامعا كەرەك پە؟ نەگە؟
وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ.
بەكىتۋ. «سالت – ءداستۇر» سوزىمەن سەنكۆەين قۇرۋ.
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. «ماعان ۇنايتىن قازاقتىڭ سالت – ءداستۇرى» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: وندىق بولشەكتەرگە امالدار قولدانۋ تاقىرىبىنا ەسەپتەشىعارۋ. (پرەزەنتاسياسىمەن)
