InfoHub Logo

تاقىرىبى: «باۋىرساق» ەرتەگىسى قۋىرشاق تەاترى.
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن جەتىلدىرۋ نەگىزىندە تىلدىك قۇزىرەتتىلىگىن قالىپتاستىرۋ. ءتۇرلى رولدەردى قابىلداي بىلۋگە جانە سوزدەردى تۇسىنۋگە جاتتىقتىرۋ. ەرتەگىنىڭ قويىلىمىنا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. ءبىر – بىرىنە دەگەن سىيلاستىققا تاربيەلەۋ.
شانامەن زىرعىپ جەلەتىن،
كونكي، شاڭعى تەبەتىن،
اققالا جاساپ وينايتىن،
قاي مەزگىل دەپ ويلايسىڭدار بالالار؟
 بالالار: قىس مەزگىلى
جارايسىڭدار بالالار، قىس مەزگىلىنىڭ بەلگىلەرىن بىلەمىز بە؟
 بالالار: قار جاۋادى، اياز بولىپ، بوران سوعادى.
(قىس ايلارىن اتاۋ)
جەلتوقسان، قاڭتار، اقپان.
ويىن «اققالا قۇراستىرۋ»
سونىمەن بالالار، مىنا سۋرەتكە نازار اۋدارىڭدار.
- بۇل سۋرەتتە قانداي ەرتەگى بەينەلەندى؟
- شالقان
- دۇرىس ايتاسىڭدار. شالقاندى ورىسشا قالاي دەيدى؟
- رەپكا
- جارايسىڭدار بالالار، ال شالقاندى كىم ەكتى؟
- اتا
- شالقان قانداي بولىپ ءوستى؟
- ۇلكەن
- ال مىنا سۋرەتتە قانداي ەرتەگى بەينەلەنگەن؟
- باۋىرساق ورىسشا قالاي دەيدى؟
- كولوبوك
- ولاي بولسا، بالالار، بۇگىن قانداي ەرتەگىنى تاماشالايتىڭدارىڭدى ءبىلۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابۋعا تىرىسىڭدار.
1. دالادا ءجۇر شاپقىلاپ، كەرەمەت تىم ساققۇلاق
تەك ەسىكتەن باسقا دا، وعان ۇقسار جوق قۇلاق.
بالالار: - قويان
ءمۇعالىم: - وتە تاماشا!
2. ءوزى قۋ، جۇرگەن جەرى ايقاي شۋ
بالالار: - تۇلكى
3. يت سياقتى ءپىشىنى، ۇناتپايدى ول كىسىنى
بالالار: - قاسقىر
4. قىس بويىنا جاتادى، ءتاتتى ۇيقىعا باتادى.
بالالار: - ايۋ
ءمۇعالىم: - جارايسىڭدار، بالالار!
5. ءوزى قىپ - قىزىل بولىپ پىسەدى
كۇنگە ۇقساس كەلەدى
بالالار: - باۋىرساق
ءمۇعالىم: - وتە، كەرەمەت!
بالالار، باۋىرساق نەدەن جاسالادى؟ (ۇننان)
 – ۇن نەدەن الىنادى؟ (بيدايدان)
 ءمۇعالىم: باۋىرساقتىڭ ءتۇسى قانداي؟
  باۋىرساق: سارى.
ءمۇعالىم: باۋىرساقتىڭ ءپىشىنى قانداي؟
باۋىرساق: دومالاق، شەڭبەر.
  ۇننان جاسالاتىن تاعامدار: باۋىرساق. نان. تورت. پەچەنە. ءبالىش. ءتۇرلى ماكارون ونىمدەرى.
ال ەندەشە ءبىز بۇگىن باۋىرساق ەرتەگىسىن قۋىرشاق تەاترى ارقىلى تاماشالايمىز.
اۆتور ءسوزى: ەرتە زاماندا ءبىر اتا مەن اجە ءومىر ءسۇرىپتى. ءبىر كۇنى اتا اجەگە:
مۇحامبەت: ماعان باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى،- دەيدى.
ادام: نەدەن پىسىرەمىن؟ كوپ بولدى ۇيدە ۇن جوق.
مۇحامبەت: ءاي اجە – اي! سەن قامبانى سىپىرىپ، قۋىس – ءمۇيىسىن قىرنا وسىلايشا قالعان – قۇتقان ۇندى جينا.
اۆتور ءسوزى: باۋىرساق تەگىس، دومالاق، سىرتى قىزارىڭقىراپ ادەمى بولىپ پىسەدى. اجە باۋىرساقتى سۋىتۋعا تەرەزە الدىن قويادى. ءبىر ءوزى جاتىپ - جاتىپ جالىققان باۋىرساق جەرگە ءتۇسىپ ءارى قاراي دومالاي جونەلەدى. وسىلاي دومالاعان كۇيى قالىڭ قاراڭعى ورمانعا كەلىپ وعان قويان كەزدەسەدى. قويان ايتادى:
ءابىلمانسۇر: باۋىرساق، باۋىرساق! مەن سەنى جەيمىن!
اۆتور ءسوزى: باۋىرساق وعان بىلاي دەپ جاۋاپ بەرەدى:
سابيرا:
مەن ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەمىن:
اجەي قويما قىرناعان، ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بالقايماققا شىلاعان، ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
سۋىتىپ تا سىناعان، باۋىرساقپىن زۋلاعان!
  اتايدان دا قۇتىلدىم، اجەيدەن دە قۇتىلدىم.
اۆتور ءسوزى: وسىلايشا باۋىرساق ءارى قاراي دومالاپ جونەلەدى. قويان ونى دۇرىس قاراپ تا ۇلگەرمەي قالادى.
اۆتور ءسوزى: باۋىرساق جالعىز اياق جولمەن دومالاپ كەلە جاتسا، ونىڭ الدىنان قاسقىر شىعا كەلەدى.
باعلان: باۋىرساق، باۋىرساق، مەن سەنى جەيمىن.
سابيرا: قاسقىر، سەن مەنى جەمە. وداندا مەنى تىڭدا. مەنى اتام مەن اجەم قايماققا بىلعاعان، مايعا پىسىرگەن باۋىرساقپىن. مەن اتادان قاشتىم، مەن اجەدەن قاشتىم، مەن قوياننان كەتكەن باۋىرساقپىن، مەن، قاسقىر، سەنەن دە كەتەمىن.
اۆتور ءسوزى: وسىلاي باۋىرساق ءارى قاراي دومالاپ جونەلەدى. باۋىرساق ورمان ىشىمەن دومالاپ كەلە جاتسا وعان ايۋ قارسى شىعادى.
اليحان: باۋىرساق، باۋىرساق مەن سەنى جەيمىن!
سابيرا: جوق، ايۋ، سەن مەنى جەمە
وداندا، مەنى تىڭدا
مەن اتامنان، اجەمنەن
قويانان، قاسقىردان
كەتكەن باۋىرساقپىن،
ايۋ سەنەن دە كەتەمىن.
اۆتور ءسوزى: وسىلاي باۋىرساق ءارى قاراي دومالاپ جونەلەدى. باۋىرساق دومالاپ كەلە جاتسا، الدىنان تۇلكى شىعىپ:
شاميل: باۋىرساق، باۋىرساق، مەن سەنى جەيمىن.
سابيرا: جوق، تۇلكى، سەن مەنى جەمە
وداندا مەنى تىڭدا
مەن اتامنان، اجەمنەن
قويانان، قاسقىردان، ايۋدان،
كەتكەن باۋىرساقپىن،
تۇلكى، سەنەن دە كەتەمىن.
اۆتور ءسوزى: وعان قۋ تۇلكى بىلاي دەيدى:
شاميل: مەن سەنىڭ ايتقانىڭدى تىڭدار ەدىم، ءبىراق ءقازىر قارتايىپ قۇلاعىمنىڭ ەستۋى ناشارلاپ ءجۇر، تۇمسىعىما وتىر دا، ايتا عوي!
سابيرا: تۇلكى، سەن مەنى جەپ قايتەسىڭ! اتام مەن اجەمە بارايىق. ولار سەنى تويعىزادى.
تۇلكى كەلىسەدى.
جولشىباي وزدەرىمەن بىرگە قويان، قاسقىر مەن ايۋدى ەرتىپ الادى. ولار كەلسە اجەسى
 قويانعا ءسابىز، قاسقىر مەن تۇلكىگە ەت، ايۋعا بال بەرەدى. ال باۋىرساق تەرەزەنىڭ الدىندا
  ءوزىنىڭ ءانىن ايتىپ وتىرادى.
بالالار ەرتەگى سەندەرگە ۇنادى ما؟ نەلىكتەن بۇل جەردە ايۋ، قاسقىر، جاعىمدى كەيىپكەرلەرگە جاتادى؟ (ويتكەنى ولار باۋىرساقتى جەگەن جوق.) - وتە جاقسى! - ال، تۇلكى شە؟ - تۇلكى قۋ، ايلاكەر. ءبىراق، باۋىرساق ءوزىنىڭ اقىلىنىڭ ارقاسىندا قۋ تۇلكىدەن امان - ەسەن قالىپ، اڭدارمەن دوس بولىپ قالادى.
وسىمەن ەرتەگى اياقتالادى دا، رولدەردە ويناعان بالالار ورتاعا شىعىپ باستارىن يزەيدى.