InfoHub Logo

قوجاباقى اۋىلى جايلى ەرتەرەكتە شىققان "ساعىندىم سەنى، اراندىم" دەپ اتالاتىن ءان بار. بۇل - اۋىل جايلى ءان.

اراندى - بۇلاردىڭ اۋىلىنىڭ تۇسىنداعى قىردىڭ اتى. اراندى قىرى اۋىلدىڭ ءتولقۇجاتى سەكىلدى. اۋىل سول قىردىڭ ەتەگىندە جاتىر.
ءوزىنىڭ دە ءبىر ولەڭىندە جازعانى بار ەدى:

اراندى قىر - دالانىڭ تاۋى مۇندا-اي،
دارقان مىنەز دالاداي قاۋىمىڭدا-اي.
بيىگىڭنەن كوز سالسام اتىرابىڭا،
قوجاباقى كولبەيدى باۋىرىڭدا-اي.

اراندى جايلى ءاننىڭ سازگەرى دوسەكەڭ مەكتەپتىڭ تاربيە ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەدى. اتالمىش ءاندى شىعارعان اۆتور. ولەڭىن اۋىلدان شىققان اقىن-جۋرناليست ازامات جازعان. كەيىننەن اۋداندىق باسپا ءسوز سالاسىنا اۋىسىپ، قازالى اۋداندىق "قازالى" گازەتىندە جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقارعان بۇل ازامات ول كەزدە اۋىلدا ارناۋلى ورتا ءبىلىمدى دارىگەر بولىپ ىستەگەن.

دوسەكەڭ - بايان اسپابىندا شەبەر وينايتىن ونەرپاز. كەزىندە تالاي كونسەرتتەردىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن. جالپى، ءبىر شاقتا اۋىلدىڭ ءبىرقاتار ونەرپاز انشىلەرى حالىقتىڭ قۇلاق قۇرىشىن قاندىرعانىن ەل كەيىن دە ايتىپ وتىراتىن. ءوزى دە "اۋىلدىڭ التى اۋىزى" دەگەن ولەڭىندە ولار جايلى جازعانى بار. بۇل ولەڭ "كۇمىس قۇمان-اي" انىمەن ايتىلاتىن.

ونەر قۇسى اۋىلدى انىق تاپقانى-اي،
ءان قاناتىن كوگىمدە قالىقتاتقانى-اي.
سارا مەنەن شامشاگۇل، ماراشتارداي-اي،
انشىلەرى اسەم ءان شارىقتاتقانى-اي!

اۋىلداستار-اي،
قاۋىمداستار-اي.
قوجاباقى ەرتەڭى -
اۋىل جاستارى-اي!
كوڭىل كۇيمەن-اي،
ويناپ بيلە-اي.
ءان مەنەن جىر ورناسىن ءاربىر ۇيدە-اي!

بۇلار مەكتەپتە وقۋشى بولىپ جۇرگەنىندە مونتاجعا قاتىساتىن. مونتاج سالتاناتتى جيىنداردا ايتىلادى. ونداي سالتاناتتى جيىندار كوبىنە مادەنيەت ۇيىندە وتەدى. مونتاجدىڭ اراسىنداعى اندەر باياندا سۇيەمەلدەنەدى. سول كەزدەگى مونتاجدىڭ اراسىنداعى ءجيى ايتىلاتىن بەلگىلى اندەردىڭ ءبىرى مىناۋ ەدى:

اق بيداي - ءانىم، اق بيداي - ءدانىم،
اق پەيىل حالقىم، اق پەيىل ءار ءۇي.
ەڭبەگى - شەجىرە، ەرلىگى - داستان،
قازاعىم وسى داۋلەتى تاسقان.

"قازاقتىڭ ناعىز شىرقاعان كەزى" - دەدى عوي لەونيد ءيليچتىڭ ءوزى.
ماقتانسا بۇگىن، ماقتانسىن قازاق،
توبەسى كوككە تيمەي تۇر از-اق.

"ساعىندىم سەنى، اراندىم" ءانى بايان اسپابىندا بۇلاردىڭ وسى مەكتەپتە وقىپ جۇرگەن كەزەڭىندە شىققان ءان ەدى. باياندا شىققان، باياندا ورىندالعان، باياندا سۇيەمەلدەنگەن. دوسەكەڭنىڭ ءوزى دە سول كەزەڭدە مەكتەپتە مۋزىكادان ساباق بەرىپ جۇرگەن كەزدەرى بولعان.

كەيىن بۇلار ەرجەتتى. ءبىرىنشى كۋرسقا ءتۇسىپ، قىسقى كانيكۋلعا كەلگەنىندە، سول مادەنيەت ءۇيىنىڭ الدىندا دوسەكەڭمەن جولىعىسىپ قالدى. دوسەكەڭ بۇعان: "بىتىرگەن سوڭ ءوزىمىزدىڭ مەكتەپكە كەل"، - دەگەن ەدى سوندا. ال وقۋىن ءبىتىرىپ شىعۋىنا ءالى 5 جىلداي ۋاقىت بار ەدى.

كەيىن مەكتەپكە كەلگەنىندە سول دوسەكەڭنىڭ جانىندا تالىم-تاربيەلىك ءىس-شارالارعا كوپ ارالاستى. اعىمداعى جۇمىستاردىڭ باعدارلاماسىن جازدى. دوسەكەڭمەن بىرگە ءىس-شارالارعا قازىلىق جاساستى. بۇل ءىس-شارالار دا مادەنيەت ۇيىندە وتەتىن. وقۋشىلار مونتاج ايتاتىن. باياندى ەندى "Yamaha" اسپابى الماستىرعان ەدى. ونى مادەنيەت ءۇيىنىڭ مەڭگەرۋشىسى وينايدى.

بىردە دوسەكەڭنەن: "دوسەكە، وسى "ساعىندىم سەنى، اراندىم" ءانى قالاي شىقتى؟" - دەپ سۇراعانى بار.

- ول كەزدە كەيبىر نارسەلەردى جەتىسكەنگە جازدىرتىپ الاتىن ەدىم. بىردە سونداي ءبىر جۇمىسىمنىڭ نە بولعانىن سۇراعانىمدا، اۆتوبۋسقا ءمىنىپ، قالاعا كەتىپ بارا جاتقان جەتىسكەن: "قاعازدارىمنىڭ اراسىندا دايىن تۇر. ءوزىڭ ۇيگە بارىپ الا بەر"، - دەدى. سوندا قاعازداردىڭ اراسىنان ءبىر ولەڭ شىقتى.

ساعىندىم سەنى، ساعىندىم سەنى، اراندىم،
توسىڭدە ءجۇرىپ بىلمەۋشى ەكەم باعاڭدى.
جولدارىڭ سەنىڭ قول بۇلعاپ ءار كەز تۇرادى،
ارمانداي بولىپ بيلەپ اپ مەنىڭ سانامدى.

ولەڭ وزىمە ۇناپ كەتتى. وسى پاراقتى دا وزىممەن بىرگە الا كەتتىم. ءان وسىدان شىققان ەدى.

بۇل ءاندى اۋىلدا كوپ ءانشى ايتتى. سونىڭ ىشىندە وزىمە رايسانىڭ ايتقانى كوبىرەك ۇنادى.

رايسا تەمىربايەۆا - مەكتەپتە مۋزىكادان ساباق بەرىپ، كەيىننەن زەينەت دەمالىسىنا شىققان ۇستاز.

"ودان كەيىن ءان شىعارعان جوقسىز با؟" - دەگەن سۇراعىنا دوسەكەڭ: "جوق، ودان كەيىن ءان شىعارعان جوقپىن"، - دەدى.

وسى دوسەكەڭنىڭ اڭگىمەسىنىڭ نەگىزىندە بۇل كەيىنىرەك ولەڭ جازدى. "تۋعان جەردەن سىر ۇققان" دەيتىن بۇل ولەڭى قازالى اۋداندىق "تاۋەكەل تۋى" گازەتىندە جارىق كورگەن ەدى.

...اۋەن تىلەپ تۇرعانداي جىر بولىپتى،
سازگەردىڭ دە بولمىسى انىق سونى ۇقتى.
"اراندىم" دەپ انشىلەرى شىرقايتىن
ومىرگە اۋەن وسىلايشا كەلىپتى.

دەدى مە وندا انگە اينالىپ كەتەر-اۋ،
تۋعان جەردى جىرلاماساڭ بەكەر-اۋ.
توسكەيىندە ءجۇرىپ تە ادام ءوز ەلىن
وسىلاي دا ساعىنا الادى ەكەن-اۋ!

كەمەڭگەر وتەپ - دوسەكەڭنىڭ ۇلى. ءان شىعارادى. كەمەڭگەردىڭ دە تۋعان جەر تاقىرىبىنا بايلانىستى مۇنىڭ ولەڭىنە "قوجاباقى مەكتەبىنىڭ ءۆالسى" جانە "قوجاباقى بوزداقتارى" ءانى جازىلعان.

كەمەڭگەردىڭ "گۇل سىيلايىق ايەلگە" ءانى كەڭىنەن تارالدى. ونى بەلگىلى ەسترادا ءانشىسى ەسەت ءسادۋاقاسوۆ ورىندايدى. ال "ساعىندىرعان سىر قىزى" ءانىن ءداستۇردى ەستراداعا ۇشتاستىرعان بەلگىلى ءانشى ءومىرقۇل اينيازوۆ ورىنداسا، "ساعىنىشىم قۇمارىم-اي" ءانىن استانالىق "تەنور" توبى ورىنداپ ءجۇر.

قوجاباقىدا قازىردە ونەر، ءبىلىم سالاسىندا شىڭعا تالپىنىپ جۇرگەن مەكتەپ شاكىرتتەرى از ەمەس. جەتىسكەن اعالارىنىڭ ولەڭ جولدارىنا جازىلعان "ساعىندىم سەنى، اراندىم" ءانىنىڭ مىنا ءبىر جولدارى سول مەكتەپ شاكىرتتەرىن دە بيىككە جەتەلەي بەرەتىن سەكىلدى.

ساعىندىم سەنى، ساعىندىم سەنى، اراندىم،
وزىڭە ارناپ جازامىن جىردى، بار ءاندى.
ارمانىم بولىپ جەتەلەي بەرشى ءارقاشان،
تالپىنىپ شىڭعا ورمەلەپ جۇرگەن بالاڭدى.

---