- 05 ناۋ. 2024 00:20
- 231
بىرىككەن سوزدەر
باستاۋىشتا قازاق ءتىلى پانىنەن بەرىلەتىن ءبىلىم گرامماتيكالىق ساۋاتتىلىقتىڭ نەگىزىن قالايدى. سوندىقتان دا ءار ساباقتىڭ مازمۇندى، تەوريالىق جاعىنان ۇستامدى، ادىستەمەلىك جاعىنان تۇرلەندىرىپ جۇرگىزىلگەنى دۇرىس. سونىمەن قاتار وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتى جازۋى، ورفوگرافيالىق قاعيدالاردى مەڭگەرۋى ۇنەمى نازاردا بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. سول ماقساتپەن جۇرگىزىلگەن ساباعىمنىڭ جوسپارى.
قازاق ءتىلىم – ءوز ءتىلىم، انا ءتىلىم،
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى
بولاشاعىم، باقىتىم، دارا ءتىلىم.
(ج. مولداعالييەۆ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بىرىككەن سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
ب) كەيبىر سوزدەر بىرنەشە تۇبىرلەردەن قۇرالىپ، بىرىگىپ جازىلاتىنىن مىسالدار ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. جەر - سۋ اتتارىن بىلدىرەتىنىن بىرىككەن سوزدەردەگى قاتار كەلگەن ەكى داۋىستى دىبىس ساقتالىپ جازىلاتىنىن ايتۋ. ەكى سوزدەن تۇراتىن كىسى اتتارىنداعى قاتار كەلگەن ەكى داۋىستى دىبىستىڭ ءبىرى ءتۇسىرىلىپ جازىلاتىنىن ايتۋ.
د) اۋىزشا جانە جازباشا تىلدەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ. توپپەن شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
ت) وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا، جيناقىلىققا، ساۋاتتىلىققا ءارى كوركەم جازۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ءسوزستان دەگەن ەلدە ءبىر اقساقال ءومىر ءسۇرىپتى. ول اقساقالدىڭ اتى – كۇردەلى سوزدەر ەكەن. ونىڭ ءۇش ۇلى بولىپتى. بىرىككەن ءسوز، قوس ءسوز، قىسقارعان ءسوز. بىرىككەن ءسوز ىنتىماقتا، بىرلىكتە باقىتتى ءومىر كەشىپتى. بالالارى دا تاتۋ بولىپ، ءبىر - بىرىنەن اجىراماي، ۇيىمشىل بولعان ەكەن.
كۇردەلى سوزدەر
↓
بىرىككەن سوزدەر
قوس سوزدەر
قىسقارعان سوزدەر
بىرىككەن سوزدەر
↓
ادام اتتارى
جەر - سۋ اتتارى
اڭ - قۇس اتتارى
وسىمدىك اتتارى
ويىن اتتارى
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس
ءار ءسوز نەشە تۇبىردەن قۇرالعان
اينابۇلاق، قوساياق، تەسكەنسۋ، يتمۇرىن، الاكول، بوتاگوز، تالدىقورعان، ەسداۋلەت، اققۋ، اقبوكەن، شاڭسورعىش، بالمۇزداق.
V. بىلگەنگە مارجان
بىرىككەن سوزدەردىڭ اراسىنا قوسۋ بەلگىسىن قويىپ جازۋ.
1. قوسقۇدىق
2. قارجال
3. اقتەڭىز
4. ءاقتوس
Vءى. سەرگىتۋ ءساتى.
بۇگىن تەلەديداردان قانداي باعدارلاما بولاتىنىن ەستەرىڭىزگە سالامىز
8. 00 – جاڭالىقتار
8. 20 – ءتىلاشار
9. 15 – اڭسار
10. 10 – كوزايىم
11. 20 - باعدارشام
15. 10 – جەتىساز
15. 45 – جانسۋسار
18. 40 باسپا ءسوز - 2005
19. 40 – قالايماقان
20. 20 – ءاقجۇنىس
21. 05 – كوركەم فيلم بوتاگوز
تىڭداعاندارىڭىزعا كوپ - كوپ راحمەت، وقۋشىلار بىرىككەن سوزدەردى تاۋىپ قول سوعۋ ارقىلى بىلدىرەدى.
Vءىى. داپتەرمەن جۇمىس
اق ماڭداي الاتاۋدىڭ اسقارىنان
تۇرلەنگەن تارباعاتاي تاستارىنان.
ءدارى ءۇشىن دايارلايدى شيپا ءشوپتى،
بۋراباي، باياناۋىل باستارىنان.
Vءىىى. ماقال – ماتەل
ءدارى شوپتەن شىعادى
دانا كوپتەن شىعادى.
قانداي شوپتەر اتىن بىلەمىز؟ /يتمۇرىن، شايقۇراي/
ءىح. شىعارماشىلىق جۇمىس
1 توپ. اڭداردىڭ اتى
2 توپ قۇستاردىڭ اتى
3 توپ جاندىكتەردىڭ اتى
4 توپ بالىقتاردىڭ اتى
ح. دامىتۋشىلىق تاپسىرما
1 - تاپسىرما:
1. تاۋدىڭ سۋرەتىن سال، سالعان سۋرەتكە اتىن جاز.
2. اعىپ جاتقان بۇلاقتى سال.
3. ءشوپتىڭ سۋرەتىن سال
4. بالىقتىڭ سۋرەتىن سال.
2 - تاپسىرما:
اينابۇلاق
الابوتا
الابۇعا
2 - توپ سويلەم قۇراۋ /اققۋ، ەسداۋلەت/
ءحى. قورىتىندىلاۋ
- سونىمەن، ءبىز بۇگىن ساباقتا قانداي تاقىرىپ وتتىك. نە ۇيرەندىك؟
بىرىككەن ءسوز
↓
اققۇيرىق
مارقاكول
قاراتورعاي
يتمۇرىن
جولجەلكەن
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما 230 - جاتتىعۋ
ءحىىى. ساباققا تياناقتى قاتىسقان بارلىق وقۋشىلاردى باعالاۋ
قازاق ءتىلىم – ءوز ءتىلىم، انا ءتىلىم،
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى
بولاشاعىم، باقىتىم، دارا ءتىلىم.
(ج. مولداعالييەۆ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بىرىككەن سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
ب) كەيبىر سوزدەر بىرنەشە تۇبىرلەردەن قۇرالىپ، بىرىگىپ جازىلاتىنىن مىسالدار ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. جەر - سۋ اتتارىن بىلدىرەتىنىن بىرىككەن سوزدەردەگى قاتار كەلگەن ەكى داۋىستى دىبىس ساقتالىپ جازىلاتىنىن ايتۋ. ەكى سوزدەن تۇراتىن كىسى اتتارىنداعى قاتار كەلگەن ەكى داۋىستى دىبىستىڭ ءبىرى ءتۇسىرىلىپ جازىلاتىنىن ايتۋ.
د) اۋىزشا جانە جازباشا تىلدەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ. توپپەن شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
ت) وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا، جيناقىلىققا، ساۋاتتىلىققا ءارى كوركەم جازۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ءسوزستان دەگەن ەلدە ءبىر اقساقال ءومىر ءسۇرىپتى. ول اقساقالدىڭ اتى – كۇردەلى سوزدەر ەكەن. ونىڭ ءۇش ۇلى بولىپتى. بىرىككەن ءسوز، قوس ءسوز، قىسقارعان ءسوز. بىرىككەن ءسوز ىنتىماقتا، بىرلىكتە باقىتتى ءومىر كەشىپتى. بالالارى دا تاتۋ بولىپ، ءبىر - بىرىنەن اجىراماي، ۇيىمشىل بولعان ەكەن.
كۇردەلى سوزدەر
↓
بىرىككەن سوزدەر
قوس سوزدەر
قىسقارعان سوزدەر
بىرىككەن سوزدەر
↓
ادام اتتارى
جەر - سۋ اتتارى
اڭ - قۇس اتتارى
وسىمدىك اتتارى
ويىن اتتارى
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس
ءار ءسوز نەشە تۇبىردەن قۇرالعان
اينابۇلاق، قوساياق، تەسكەنسۋ، يتمۇرىن، الاكول، بوتاگوز، تالدىقورعان، ەسداۋلەت، اققۋ، اقبوكەن، شاڭسورعىش، بالمۇزداق.
V. بىلگەنگە مارجان
بىرىككەن سوزدەردىڭ اراسىنا قوسۋ بەلگىسىن قويىپ جازۋ.
1. قوسقۇدىق
2. قارجال
3. اقتەڭىز
4. ءاقتوس
Vءى. سەرگىتۋ ءساتى.
بۇگىن تەلەديداردان قانداي باعدارلاما بولاتىنىن ەستەرىڭىزگە سالامىز
8. 00 – جاڭالىقتار
8. 20 – ءتىلاشار
9. 15 – اڭسار
10. 10 – كوزايىم
11. 20 - باعدارشام
15. 10 – جەتىساز
15. 45 – جانسۋسار
18. 40 باسپا ءسوز - 2005
19. 40 – قالايماقان
20. 20 – ءاقجۇنىس
21. 05 – كوركەم فيلم بوتاگوز
تىڭداعاندارىڭىزعا كوپ - كوپ راحمەت، وقۋشىلار بىرىككەن سوزدەردى تاۋىپ قول سوعۋ ارقىلى بىلدىرەدى.
Vءىى. داپتەرمەن جۇمىس
اق ماڭداي الاتاۋدىڭ اسقارىنان
تۇرلەنگەن تارباعاتاي تاستارىنان.
ءدارى ءۇشىن دايارلايدى شيپا ءشوپتى،
بۋراباي، باياناۋىل باستارىنان.
Vءىىى. ماقال – ماتەل
ءدارى شوپتەن شىعادى
دانا كوپتەن شىعادى.
قانداي شوپتەر اتىن بىلەمىز؟ /يتمۇرىن، شايقۇراي/
ءىح. شىعارماشىلىق جۇمىس
1 توپ. اڭداردىڭ اتى
2 توپ قۇستاردىڭ اتى
3 توپ جاندىكتەردىڭ اتى
4 توپ بالىقتاردىڭ اتى
ح. دامىتۋشىلىق تاپسىرما
1 - تاپسىرما:
1. تاۋدىڭ سۋرەتىن سال، سالعان سۋرەتكە اتىن جاز.
2. اعىپ جاتقان بۇلاقتى سال.
3. ءشوپتىڭ سۋرەتىن سال
4. بالىقتىڭ سۋرەتىن سال.
2 - تاپسىرما:
اينابۇلاق
الابوتا
الابۇعا
2 - توپ سويلەم قۇراۋ /اققۋ، ەسداۋلەت/
ءحى. قورىتىندىلاۋ
- سونىمەن، ءبىز بۇگىن ساباقتا قانداي تاقىرىپ وتتىك. نە ۇيرەندىك؟
بىرىككەن ءسوز
↓
اققۇيرىق
مارقاكول
قاراتورعاي
يتمۇرىن
جولجەلكەن
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما 230 - جاتتىعۋ
ءحىىى. ساباققا تياناقتى قاتىسقان بارلىق وقۋشىلاردى باعالاۋ