ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز
تاقىرىبى: « ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز!»
ماقساتى: «دوستىق»، «ءوزارا سىيلاستىق» ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى رەتىندەگى ءمانىن اشۋ. تاۋەلسىزدىك جايىندا تۇسىنىك بەرۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشى، ءمۇعالىم جانە اتا – انا اراسىندا جاعىمدى قارىم – قاتىناس جاساۋعا، اتا – انالاردىڭ مەكتەپ ومىرىنە ارالاسۋىنا، وزدەرىنىڭ بالا الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىن، ولارعا قاجەت ەكەندىگىن سەزىنۋگە باعدارلاۋ.
- ءوزارا سىيلاستىق، ءوزارا تۇسىنىستىك، ءوزارا كومەك قارىم – قاتىناستارىن دامىتۋ، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
- وتباسى – وتاننىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وقۋشىلاردى ىنتىماق پەن بىرلىككە، تاتۋلىق پەن ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار. سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ءۇنتاسپا، ۇلەستىرمە قاعازدار، گۇلدەر، جۇرەكشەلەر.
ءادىسى: اتا – انالار مەن بالالاردان قۇرالعان كوماندالار اراسىنداعى سايىس تۇرىندە وتەدى.
كىرىسپە ءسوز:
بۇگىنگى ءبىزدىڭ اتا – انالارمەن بىرلەسىپ وتكىزگەلى وتىرعان ساباعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالىپ وتكىزىلمەك. 20 جىلدىققا - 20 ءىس – شارا دەمەكشى، ءبىز دە ءوز ۇلەسىمىزدى وسى ءىس – شارا ارقىلى قوسپاقشىمىز. ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» دەپ اتالادى.سەبەبى، دوستىق بار جەردە بىرلىك، تاتۋلىق بولادى. سول دوستىقتىڭ ارقاسىندا وسىنداي بەيبىت جەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز.
ساباق ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ تاسىلدەرىن قولدانۋ ارقىلى ءوتىپ قانا قويماي، جارىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ وقۋشىلارى مەن اتا – انالاردان ءۇش توپ قۇرالىپ، توپتارعا ات قويىلادى. 1 – توپ – جىگەر توبى. 2 – توپ – بىرلىك توبى. 3 – توپ – پاراسات توبى.
تاپسىرمالاردىڭ بارلىعى دا تاقىرىپقا قاتىستى بەرىلەدى. دۇرىس ورىندالعان تاپسىرمالارعا جۇرەكشەلەر بەرىلەدى. ءار تاپسىرمامەن سايىس كەزىندە تانىسىپ وتىراسىزدار. سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق.
1. شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلار ۇلكەن شەڭبەر قۇرادى، اتا – انالارى ىشكى شەڭبەردە تۇرادى. وقۋشىلار:
ءارقاشان دوس، بىرگەمىز،
اجىراماس ىرگەمىز.
تۋ عىپ ۇستاپ بىرلىكتى،
تاتۋ – ءتاتتى جۇرەمىز.
اتا – انالار.
دوستىق - ءومىر تىرەگى،
دوستىق - ءار ادامنىڭ تىلەگى.
تاتۋلىق ءدايىم ساقتالسا،
قۋانىشپەن سوعادى ءار ادامنىڭ جۇرەگى.
2. اڭگىمەلەسۋ. «دوستىق.» تاقىرىبى بويىنشا اڭگىمەلەۋ. بۇل تاقىرىپتى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن بايلانىستىرىپ ايتۋعا بولادى.
3. دايەك ءسوز. ءار توپ بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا قاتىستى قانداي دايەك سوزدەر ايتۋعا بولاتىنىن ايتادى، ىشىنەن بىرەۋى تاڭدالىپ الىنادى. ول دايەك سوزدەردىڭ ماعىناسى تۇسىندىرىلەدى.
مىسالى: «دوستىق قىمبات ومىردە»
4. شىعارماشىلىق جۇمىس. «بالعىن بوياۋ» ايدارى. ءار توپ «دوستىق قىمبات ومىردە» تاقىرىبىنا قاتىستى سۋرەت سالادى. سالعان سۋرەتتەرىن قورعايدى.
5. وزىممەن ءوزىم. ءۇنتاسپادا باياۋ مۋزىكا قويىلادى. ءمۇعالىمنىڭ ايتقان سوزدەرىن كوز الدىنا ەلەستەتىپ جانە اڭگىمە بارىسىن سەزىنۋگە تىرىسادى.
- ءبىز بارلىعىمىز ىڭعايلانىپ وتىرايىق. كوزىمىزدى جۇمساق تا بولادى. ءوزىمىزدى «دوستىق پەن بىرلىكتىڭ» ەلىندە ءجۇرمىز دەپ ەلەستەتەيىك. بۇل ەلدە ۇلكەندەردى قۇرمەتتەپ، كىشىلەرگە قامقورلىق جاسايتىن، وتانىن سۇيەتىن، جۇرەكتەرى مەيىرىم مەن سۇيىسپەنشىلىككە تولى، دەنساۋلىعى مىقتى، ەر جۇرەك ادامدار مەكەن ەتەدى.سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءقادىرلى ادامدار ارينە ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ اتا – انامىز، ەڭ سۇيكىمدى دە قىلىقتىسى ارينە ءبىزدىڭ كىشكەنتاي بالالارىمىز. ولار قاشان دا ءبىر – بىرىنە كومەك كورسەتۋدەن، قامقورلىق جاساۋدان شارشامايدى. ءبىز بارلىعىمىز وسىنداي دوستىق پەن بىرلىك ەلىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزعا قۋانۋىمىز كەرەك.
ەندى بۇرىنعى قالپىمىزعا ءتۇسىپ، كوزىمىزدى اشايىق. تاقتادا قازاقستان كارتاسى تۇرادى. - بۇل قانداي ەل ؟ ول ءبىزدىڭ قازاقستان.
6. جاتتىعۋ – ويلانۋ.
1. بەرىلگەن سوزدەردى پايدالانىپ دوستىق، بىرلىك تاقىرىبىنا ولەڭ قۇراۋ.
مەنىڭ ەلىم ------------
---------- ---- جاراسقان.
تۋ عىپ ۇستاپ ---------------
------- ---------- الىستان.
7. ماقال – ماتەل جارىسى. «ماقال ايتساڭ – جول كورسەتتىڭ، ماتەل ايتساڭ – جانىمدى جايلاندىردىڭ» دەمەكشى، ماقال – ماتەل ايتىپ جارىسايىق. ءۇش توپقا ءۇش تاقىرىپ بەرىلەدى.
1. دوستىق، تاتۋلىق.
2. وتان، تۋعان جەر.
3. ەڭبەك، ەڭبەكسۇيگىشتىك.
وسى ءۇش تاقىرىپقا قاتىستى ماقال - ماتەلدەر ايتىپ جارىسادى.
8. ويىن جاتتىعۋ: «مەن دوستىقتى سۇيەمىن، سەبەبى مەن .........» دەپ اتالاتىن ويىن – جاتتىعۋدا بالالار مەن اتا – انالار ءوز ءبىلىم – بىلىكتەرىن قولدانىپ، وي قورىتىندىسىن جاساۋعا مۇمكىندىك الادى.
9. قورىتىندىلاۋ. ءار توپتىڭ جيناعان جۇرەكشەلەرىن ساناپ جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ، ماراپاتتاۋ.
10.جۇرەكتەن جۇرەككە. ءار توپتا بالالار اتا - انالارىنا ۇلكەن جۇرەكتى ۇسىنىپ، تىلەكتەر ايتادى. اتا – انالارى ول جۇرەكتەردى تاقتاداعى كۇن شاپاعىنا جاپسىرادى. «دوستىق» ءانىن حورمەن ايتادى.
تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىعىنا وراي «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» تاقىرىبىندا وتكەن جارىس ساباققا قاتىسقان اتا – انالاردىڭ پىكىرى تىڭدالادى.
ماقساتى: «دوستىق»، «ءوزارا سىيلاستىق» ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى رەتىندەگى ءمانىن اشۋ. تاۋەلسىزدىك جايىندا تۇسىنىك بەرۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشى، ءمۇعالىم جانە اتا – انا اراسىندا جاعىمدى قارىم – قاتىناس جاساۋعا، اتا – انالاردىڭ مەكتەپ ومىرىنە ارالاسۋىنا، وزدەرىنىڭ بالا الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىن، ولارعا قاجەت ەكەندىگىن سەزىنۋگە باعدارلاۋ.
- ءوزارا سىيلاستىق، ءوزارا تۇسىنىستىك، ءوزارا كومەك قارىم – قاتىناستارىن دامىتۋ، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
- وتباسى – وتاننىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وقۋشىلاردى ىنتىماق پەن بىرلىككە، تاتۋلىق پەن ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار. سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ءۇنتاسپا، ۇلەستىرمە قاعازدار، گۇلدەر، جۇرەكشەلەر.
ءادىسى: اتا – انالار مەن بالالاردان قۇرالعان كوماندالار اراسىنداعى سايىس تۇرىندە وتەدى.
كىرىسپە ءسوز:
بۇگىنگى ءبىزدىڭ اتا – انالارمەن بىرلەسىپ وتكىزگەلى وتىرعان ساباعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالىپ وتكىزىلمەك. 20 جىلدىققا - 20 ءىس – شارا دەمەكشى، ءبىز دە ءوز ۇلەسىمىزدى وسى ءىس – شارا ارقىلى قوسپاقشىمىز. ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» دەپ اتالادى.سەبەبى، دوستىق بار جەردە بىرلىك، تاتۋلىق بولادى. سول دوستىقتىڭ ارقاسىندا وسىنداي بەيبىت جەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز.
ساباق ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ تاسىلدەرىن قولدانۋ ارقىلى ءوتىپ قانا قويماي، جارىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ وقۋشىلارى مەن اتا – انالاردان ءۇش توپ قۇرالىپ، توپتارعا ات قويىلادى. 1 – توپ – جىگەر توبى. 2 – توپ – بىرلىك توبى. 3 – توپ – پاراسات توبى.
تاپسىرمالاردىڭ بارلىعى دا تاقىرىپقا قاتىستى بەرىلەدى. دۇرىس ورىندالعان تاپسىرمالارعا جۇرەكشەلەر بەرىلەدى. ءار تاپسىرمامەن سايىس كەزىندە تانىسىپ وتىراسىزدار. سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق.
1. شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلار ۇلكەن شەڭبەر قۇرادى، اتا – انالارى ىشكى شەڭبەردە تۇرادى. وقۋشىلار:
ءارقاشان دوس، بىرگەمىز،
اجىراماس ىرگەمىز.
تۋ عىپ ۇستاپ بىرلىكتى،
تاتۋ – ءتاتتى جۇرەمىز.
اتا – انالار.
دوستىق - ءومىر تىرەگى،
دوستىق - ءار ادامنىڭ تىلەگى.
تاتۋلىق ءدايىم ساقتالسا،
قۋانىشپەن سوعادى ءار ادامنىڭ جۇرەگى.
2. اڭگىمەلەسۋ. «دوستىق.» تاقىرىبى بويىنشا اڭگىمەلەۋ. بۇل تاقىرىپتى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن بايلانىستىرىپ ايتۋعا بولادى.
3. دايەك ءسوز. ءار توپ بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا قاتىستى قانداي دايەك سوزدەر ايتۋعا بولاتىنىن ايتادى، ىشىنەن بىرەۋى تاڭدالىپ الىنادى. ول دايەك سوزدەردىڭ ماعىناسى تۇسىندىرىلەدى.
مىسالى: «دوستىق قىمبات ومىردە»
4. شىعارماشىلىق جۇمىس. «بالعىن بوياۋ» ايدارى. ءار توپ «دوستىق قىمبات ومىردە» تاقىرىبىنا قاتىستى سۋرەت سالادى. سالعان سۋرەتتەرىن قورعايدى.
5. وزىممەن ءوزىم. ءۇنتاسپادا باياۋ مۋزىكا قويىلادى. ءمۇعالىمنىڭ ايتقان سوزدەرىن كوز الدىنا ەلەستەتىپ جانە اڭگىمە بارىسىن سەزىنۋگە تىرىسادى.
- ءبىز بارلىعىمىز ىڭعايلانىپ وتىرايىق. كوزىمىزدى جۇمساق تا بولادى. ءوزىمىزدى «دوستىق پەن بىرلىكتىڭ» ەلىندە ءجۇرمىز دەپ ەلەستەتەيىك. بۇل ەلدە ۇلكەندەردى قۇرمەتتەپ، كىشىلەرگە قامقورلىق جاسايتىن، وتانىن سۇيەتىن، جۇرەكتەرى مەيىرىم مەن سۇيىسپەنشىلىككە تولى، دەنساۋلىعى مىقتى، ەر جۇرەك ادامدار مەكەن ەتەدى.سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءقادىرلى ادامدار ارينە ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ اتا – انامىز، ەڭ سۇيكىمدى دە قىلىقتىسى ارينە ءبىزدىڭ كىشكەنتاي بالالارىمىز. ولار قاشان دا ءبىر – بىرىنە كومەك كورسەتۋدەن، قامقورلىق جاساۋدان شارشامايدى. ءبىز بارلىعىمىز وسىنداي دوستىق پەن بىرلىك ەلىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزعا قۋانۋىمىز كەرەك.
ەندى بۇرىنعى قالپىمىزعا ءتۇسىپ، كوزىمىزدى اشايىق. تاقتادا قازاقستان كارتاسى تۇرادى. - بۇل قانداي ەل ؟ ول ءبىزدىڭ قازاقستان.
6. جاتتىعۋ – ويلانۋ.
1. بەرىلگەن سوزدەردى پايدالانىپ دوستىق، بىرلىك تاقىرىبىنا ولەڭ قۇراۋ.
مەنىڭ ەلىم ------------
---------- ---- جاراسقان.
تۋ عىپ ۇستاپ ---------------
------- ---------- الىستان.
7. ماقال – ماتەل جارىسى. «ماقال ايتساڭ – جول كورسەتتىڭ، ماتەل ايتساڭ – جانىمدى جايلاندىردىڭ» دەمەكشى، ماقال – ماتەل ايتىپ جارىسايىق. ءۇش توپقا ءۇش تاقىرىپ بەرىلەدى.
1. دوستىق، تاتۋلىق.
2. وتان، تۋعان جەر.
3. ەڭبەك، ەڭبەكسۇيگىشتىك.
وسى ءۇش تاقىرىپقا قاتىستى ماقال - ماتەلدەر ايتىپ جارىسادى.
8. ويىن جاتتىعۋ: «مەن دوستىقتى سۇيەمىن، سەبەبى مەن .........» دەپ اتالاتىن ويىن – جاتتىعۋدا بالالار مەن اتا – انالار ءوز ءبىلىم – بىلىكتەرىن قولدانىپ، وي قورىتىندىسىن جاساۋعا مۇمكىندىك الادى.
9. قورىتىندىلاۋ. ءار توپتىڭ جيناعان جۇرەكشەلەرىن ساناپ جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ، ماراپاتتاۋ.
10.جۇرەكتەن جۇرەككە. ءار توپتا بالالار اتا - انالارىنا ۇلكەن جۇرەكتى ۇسىنىپ، تىلەكتەر ايتادى. اتا – انالارى ول جۇرەكتەردى تاقتاداعى كۇن شاپاعىنا جاپسىرادى. «دوستىق» ءانىن حورمەن ايتادى.
تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىعىنا وراي «ءبىز دوستىقتى سۇيەمىز» تاقىرىبىندا وتكەن جارىس ساباققا قاتىسقان اتا – انالاردىڭ پىكىرى تىڭدالادى.