سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 اپتا بۇرىن)
كۇلاش
انا ءتىلى (4 سىنىپ)

ساباقتىڭ تاقىرىبى: «كۇلاش» ق. بايسەيىتوۆ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا)بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا «قازاقستان بۇلب ۇلى» اتانعان كۇلاش بايسەيىتوۆا ءومىرى جايلى اڭگىمەلەي وتىرىپ، بىلىمدەرىن ارتتىرىپ، ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
ءا)دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ قيالداۋىن،تۋعىزۋ، جاڭا ادىستەر ارقىلى ءوي-ورىسىن، سوزدىك قورلارىن بايىتۋ.
ب)تاربيەلەۋ: وقۋشىلارعا اۋەلەپ سالىنعان ءاننىڭ قۇدىرەتتىلىگىن سەزىندىرۋ، ونەر ادامدارىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.

ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا تاقىرىپپەن تانىستىرۋ
ساباقتىڭ ءادىس-تاسىلى: بايانداۋ، توپتاستىرۋ،سۇراق – جاۋاپ، ءبۇۇ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: ونەر جۇلدىزى كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ سۋرەتتەرى، سىزبالار.

ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ؛
ۇلكەگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز،
سالەم بەرىپ سىزدەرگە،
باس يەمىز ءبىز.
ءا) وقۋ – قۇرالدارىن شىعارۋ؛
ب) ساباققا ازىرلىكتەرىن تەكسەرۋ.

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- وقۋشىلار، ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
-«بوز بيە نەمەسە تىڭ كوتەرگەن جىل» ق. مىرزابەكوۆ
ولەڭدى جاتقا ايتقىزۋ.
ولەڭ مازمۇنىن قارا سوزبەن ايتقىزۋ.
سۇراقتار بويىنشا ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ. سۇراقتار:

1. ەلىمىزدە قاي جىلدارى تىڭ يگەرىلدى؟
1954 جىلى ورتالىق كوميتەتتىڭ «استىق ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ ءۇشىن تىڭ جانە تىڭايعان جەرلەردى يگەرۋ تۋرالى» قاۋلى قابىلداپ، ەگىس كولەمىن 28-30 ملن گا-عا دەيىن جەتكىزۋدى مىندەتتەدى. بۇعان قازاقستاننىڭ سولتۇستىك اۋداندارىن، ءسىبىردىڭ، ورالدىڭ، سولتۇستىك كاۆكازدىڭ تىڭ جانە تىڭايعان جەرلەرى تارتىلدى.
2. قانداي جاقسى، جامان جاقتارى بولدى؟
ا) جاڭا جەردى يگەرۋ ۋاقىتشا ازىق – تۇلىك ماسەلەلەرىن شەشتى.
ءا) زارداپتارى دا از ەمەس ەدى.جەر قىرتىسىنىڭ بۇزىلۋىنا سەبەپ بولدى.
ب) جەر جىرتۋ سالدارىنان جايىلىمدار ازايدى.
3. ۇلتتىق داستۇرگە قانداي زيانى بولدى؟
حالىقتىڭ تۇپكىر – تۇپكىردەن اعىلىپ كەلۋى ۇلتتىق ءداستۇردىڭ جويىلىپ، قازاق ءتىلى ءرولىنىڭ تومەندەۋىنە اكەلدى. ءقازىر سول زارداپتان ايىرىلا الماي وتىرمىز.

ءىىى. جاڭا تاقىرىپتى تانىستىرۋ:
ءسوز جۇمباق
1. ەۆگەنيي گريگوريەۆيچ برۋسيلوۆسكيي كىم؟
2. «قىز جىبەك» وپەراسىنىڭ ليبرەتتوسىن جازعان كىم؟
3. وپەرادا نە بولۋ شارت؟
4. «قىز جىبەك» وپەراسىنىڭ باستى اۋەنى قاي ءان؟

-------كومپوزيتور
-----مۇسىرەپوۆ
------ليبرەتتو
-----گاككۋ
-----شىعارما
وسى ءسوزجۇمباقتى شەشە وتىرىپ، ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن شىعارىپ الدىق. بۇگىنگى جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى – قانابەك بايسەيىتوۆتىڭ «كۇلاش» اڭگىمەسى.

كەستە تولتىرۋ
كەستە
؟ – بىلمەيمىن
+ V بىلەمىن

№ وتىلەتىن ماتەريال
1 قانابەك بايسەيىتوۆ
2 كۇلاش بايسەيىتوۆا
3 كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ ءومىربايانىن
4 كۇلاشتىڭ ويناعان رولدەرىن
5 كۇلاشتىڭ ورىنداعان اندەرىن

قازاق حالقى ءان مەن جىرعا باي حالىق. باتىرلار جىرىمەن قاتار ماحاببات تاقىرىبىنا قۇرىلعان «قىز جىبەك»، «قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ» سياقتى ەپوستىڭ جىرلارى كەڭ تاراعان. كوپتەگەن جازۋشىلار مەن كومپوزيتورلار وسى شىعارمالاردى نەگىزگە الا وتىرىپ، ادەبي – مۋزىكالىق شىعارمالار جازعان.

كومپوزيتور ە.گ.برۋسيلوۆسكيي «قىز جىبەك» جىرىنىڭ نەگىزىندە «قىز جىبەك» وپەراسىن جازعان. وپەرا ەڭ العاش رەت 1934 جىلى ورىندالدى. وپەرانى ەڭ العاش كۇلاش بايسەيىتوۆا ورىندادى. كۇلاش بايسەيىتوۆا 1912-1957 جىلدار ءومىر سۇرگەن بايسەيىتوۆا كۇلاش جالىڭ قىزى قازاقتىڭ ءانشىسى، قازاق وپەرا ونەرى نەگىزىن سالۋشى، قوعام قايراتكەرى.

1934 جىلى قازاق مۋزىكالىق تەاترىنىڭ ءانشىسى بولدى.
ول جىبەك، ءاقجۇنىس، سارا،ءپۇلىش، ەڭلىك، ايمان، شۇعا، حاديشا، ايشا، اجار، نارگيز، زەرە پارتيالارىن ويناعان. بۇلبۇل، گاۋھارتاس، قازاق ۆالسى، گاككۋ اندەرىن، جالبىر، ەر تارعىن، التىن استىق، گۆارديا العا، تەرەڭ كول وپەرالارىن ورىنداعان

ۇلى وتان سوعىسى جىلدارى مايدانداردا ءجۇرىپ، جاۋىنگەرلەرگە كونسەرت قويدى. ەڭبەگى ءۇشىن كسرو مەملەكەتتىك سىيلىعى، لەنين، ەڭبەك قىزىل تۋ وردەنىمەن ماراپاتتالدى. قاز كسر-نىڭ جوعارعى كەڭەس دەپۋتاتى، بەيبىتشىلىكتى قورعاۋدىڭ قازاقستاندىق كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، 1936 جىلدان كسرو حالىق ءارتيسى بولدى.

الماتىدا كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى مۋزىكالىق ۋچيليششە، كوشە بار. 1980 جىلدان بەرى قازاق اندەرىن ورىنداۋشىلاردىڭ كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى رەسپۋبليكالىق بايگەسى 4 جىلدا 1 رەت وتكىزىلىپ تۇرادى.
كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ نەگىزى 4 قىزى بولعان قازىرگى كەزدە 2 قىزى راۋشان مەن قارلىعاش ومىردە بار، الماتى وبلىسىندا تۇرىپ جاتىر.

داپتەرىمىزدى اشىپ، بۇگىنگى جاڭا تاقىرىپتى جازايىق. قانابەك بايسەيىتوۆ «كۇلاش»
اڭگىمەنىڭ اۆتورى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
قانابەك بايسەيىتوۆ

1905-1979 ج. ءومىر سۇرگەن
كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ ومىردەگى، ونەردەگى سەرىگى
الماتى وبلىسى، قاراتال اۋدانى
وپەرا رەجيسەسەرى
وپەرادا باستى رولدەردە، كينوفيلمدەردە ويناعان
ءانشى
اكتەر
دراماتۋرگ

وقۋشىلارعا ءماتىندى ءتۇسىندىرۋ:
وقۋشىلارعا وقىتۋ:
بەكىتۋ سۇراقتارى:
1. شىعارما كىم تۋرالى؟
2. ك.بايسەيىتوۆانىڭ ان-كۇيگە اۋەس بولىپ وسۋىنە كىمدەردىڭ ىقپالى بولعان؟
3. ماتىننەن كۇلاشتىڭ قانداي رولدە ويناعانىن ءبىلدىڭ؟
4. ول ءوزىنىڭ ەرەكشە تالانت يەسى ەكەنىن قاي كەزدە كورسەتتى؟
«قىز جىبەك» جىرىنداعى جىبەك بەينەسىن ەسىمىزگە تۇسىرەيىك، كوز الدارىڭا كۇلاشتىڭ قىز جىبەكتى ويناعانىن ەلەستەتەيىك.
سۋرەتىن كورسەتۋ
قىز جىبەكتىڭ ديدارى –
قوعالى كوڭىلدىڭ قۇراعى،
كوز سيپاتىن قاراساڭ –
نۇر قىزىنىڭ شىراعى.
ءدۇر جاۋھار سىرعاسىن
كوتەرە الماي تۇر قۇلاعى.
بوي نۇسقاسىن قاراسان.
بەكتەر مىنگەن پىراعى.....
«قىز جىبەك» وپەراسىنداعى باستى اۋەندى كىم ورىنداپ بەرە الادى؟
وقۋشىلاردان سۇراپ، ءان شىرقاتۋ.
«گاككۋ» ءانى.
توپتىق جارىس:
ءى توپ: كۇلاش بايسەيىتوۆا تۋرالى توپتاستىرۋ:
ءىى توپ: ءبۇۇ

ونەر تۋرالى ماقال ماتەل بىلەمىز بە؟ 2 توپ ارى قاراي جارىسادى:
1. ونەرلى ورگە جۇزەر.
2. ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ.
3. ونەر بار جەردە – جان كۇيەر بار.
4. ونەر الدى – قىزىل ءتىل.
5. ونەرلىنىڭ قولى التىن.
6. اسىل تاستان بىتەدى، ونەر جاستان بىتەدى.
7. ونەر الدى بىرلىك، ىرىس الدى تىرلىك.

ءىV. قورىتىندىلاۋ:

№ وتىلەتىن ماتەريال. ساباقتىڭ باسىندا. ساباقتىڭ سوڭىندا.
1. قانابەك بايسەيىتوۆ
2. كۇلاش بايسەيىتوۆا
3. كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ ءومىربايانىن
4. كۇلاشتىڭ ويناعان رولدەرىن
5. كۇلاشتىڭ ورىنداعان اندەرىن

وقۋشىلارعا گۇل تاراتىپ بەرىلەدى، ارتىندا سۇراقتار جازىلعان. سول سۇراققا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، گۇل قۇراستىرۋ.
1. كۇلاش ونەرىنە حالىق قانداي باعا بەردى؟
2. ماتىندە كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ مىنەزى جونىندە نە جازىلعان؟
3. كۇلاش بايسەيىتوۆا قانداي رولدەردە ويناعان؟
4. كۇلاش قانداي ءان ورىندادى؟
5. ول «قىز جىبەك» وپەراسىن قاي جىلى ورىندادى؟
6. ونىڭ وتباسى جونىندە نە ءبىلدىڭ؟
مۇعالىمدەرگە گۇلدەرىن تاراتۋ.

V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: «كۇلاش» ءماتىنىن وقۋ، مازمۇنىن ايتۋ. ونەر تۋرالى ماقال – ماتەل جازىپ كەلۋ.
VI. باعالاۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما