InfoHub Logo

بۇلعاق شالكەم-شالىس مىنەزدى جان بولعان. وعان «تەنتەك» دەگەن قوسىمشا اتتى جۇرت ەركە دە قيقار قىلىعىن قىزىق كورىپ قانا ەمەس، تاپقىرلىعى مەن تۋرا ىسكە توقتامدىلىعىنا ريزا بولىپ قويعان ەكەن.

بۇلعاق تەنتەك اس پەن تويدى ەشقاشان توبەلەسسىز تاراتپاعان ەكەن. سالتاناتتى توي-دۋماندى باي شونجارلار جاسايتىنى بەلگىلى. ال بۇلعاقتىڭ ولارعا قانى قاس جارالعان، ولاردىڭ سالتانات-سايرانىن ويرانداپ كەتۋ بۇلعاق ءۇشىن ۇلكەن راحات. مەيلى شاقىرسىن، شاقىرماسىن سول اۋىل جەر تۇبىندە بولسا دا، جەتەتىن كورىنەدى.

اتتان ءتۇسىپ، التى تاسپا بۇزاۋ ءتىس قامشىسىن سۇيرەتىپ، اق ورداعا قاراي قويقاڭداي بەت العان بۇلعاقتىڭ الدىنان بايدىڭ جاعىمپازدارى تاپ ساعىنىسىپ كورىسكەندەي قارسى العان.

— ۋا، بۇلعاق، قايىرلى قادام، اق ساپار بولسىن...

— ۋا، تەنتەك، ورتامىز وزىڭمەن تولسىن...

— ارمىسىڭدار، ابزال اعايىندار. ايتقاندارىڭ كەلسىن... —  دەپ ءاۋ باستا بۇلعاق تا كولگىرسىپ جاۋاپ بەرگەن.

بۇلعاق توبەلەستەردە ىلعي جەڭىسكە جەتە بەرمەيدى. تۋىسى كوپتەرمەن توبەلەس باستاعاندا سابالىپ تا جۇرەدى. دۋماندى تويدى توبەلەسكە اينالدىرعانى ءۇشىن ات-شاپان ايىپ تا تارتادى. ءوستىپ بۇلعاقتىڭ قامشىسىنىڭ ۇشىنان قان تامىپ تۇرعان شاعىندا اتاقتى ءبىر باي قىزىن ۇزاتاتىن ۇلى ءدۇبىر توي جاساماقشى بولادى. باي توي جاساماس بۇرىن ات شاپتىرىپ، بۇلعاقتى شاقىرتادى. بايدىڭ قالايشا قاستەرلەي
قالعانىنا قايران قالعان ول، اتىنا ءمىنىپ، ونىڭ اۋلىنا كەلەدى. اق وردادان اتا قازداي الشاڭ باسىپ بايەكەڭنىڭ ءوزى شىعادى.
— ۋا، اسسالاۋماعالەيكۇم، تەنتەك.

شىلبىرىنا ورالىپ اتىن بايلايدى. بايدىڭ جالپاقتاۋىنان قالاي دا ءبىر جالىنىشى بارىن بايقاعان بۇلعاق ارزانداماي، اسقاقتاي تۇسەدى. دىراۋ قامشىسىن سۇيرەتە ۇستاپ، ۇيگە قاراي ماڭعاز اياڭدايدى. باي ونى ءوز ۇيىنە كىرگىزىپ، تورىنە ءتورت قابات كورپە توسەپ وتىرعىزادى. بۇلعاقتىڭ الدىنا سارى قىمىزىن ساپىرىپ، باعلان قوزىنىڭ باسىن تارتىپ، استى-ۇستىنە تۇسەدى. سىي-قۇرمەتىن جاساپ بولعان سوڭ:

— قۇرمەتتىم، سەنەن سۇرايتىن ءبىر تىلەگىم بار، — دەيدى باي.

— مەنەن قازىنا قالاپ، مال سۇرامايتىن شىعارسىڭ. ءمانى قالاي ەكەن ايتقىن، — دەيدى بۇلعاق.

— ايتسام، جالعىز بالامدى قۇتتى ورنىنا قوندىرار توي جاساماقشى ەدىم. ساعان تىلەگىم — وسى تويدى ۇرىس-جانجالسىز تارات، جارقىنىم!

— جوق، بولمايدى. بۇل تىلەگىڭدى ورىنداي المايمىن، — دەپ بۇلعاق ءبىرجولا باس تارتادى.

— ءتاڭىرىم-اۋ، نەگە، نەگە... نەگە ورىندالمايدى؟ ورىنداعاندا نەڭ كەتەدى، — دەپ باي بايەك بولادى.

— نەگە «نەم» كەتپەيدى؟ سەن قىزىڭدى ۇزاتادى ەكەن دەپ، مەن ەركىمنەن ايىرىلماقشىمىن با؟ مەنىڭ ەركىم «ءايت» دەسەڭ ءورىپ، «ءشايت» دەسەڭ جاتاتىن سەنىڭ قورالى قويىڭ ەمەس. وزىمە-وزىم يە بولام دەپ ايتا المايمىن. ءوزى كەلىپ تيىسسە دە، ۇندەمەۋىم كەرەك قوي.

— ساعان كىم ءتيىسۋشى ەدى؟ — دەپ باي قانشا قاقساسا دا:

— ايتتىم، ءبىتتى. مەنى قيناما، — دەيدى.

بۇلعاقتى تاماعىمەن-اق تابىندىرىپ الامىن دەگەن بايدىڭ امالى قۇرىپ اقىرى:

— تويىمدى امان-ەسەن، ۋ-شۋسىز وتكىزسەڭ، استىڭا ات مىنگىزىپ، ۇستىڭە شاپان كيگىزەيىن، كونەسىڭ بە؟ — دەگەندە بۇلعاق:

— كونەم، — دەپتى.

وسىلاي توقتامعا كەلگەن سوڭ توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىن شاقىرعان ۇلى ءدۇبىر توي باستالادى. ساداق تارتقان، قىز قۋعان، پالۋان ءتۇسىپ، ات شاپقان، تەبەن ءىلىپ، تەڭگە اتقان، جار-جار ايتىپ، ءان سالعان الۋان-اسىر توي-دۋمان اپتاعا سوزىلادى. توبەلەستى جاقسى كورەتىن بۇلعاق تەنتەككە تالاي-تالاي قانقىزدى وقيعالار تاپ بولىپ، «ساپ-ساپ كوڭىلىمە» سالىپ ازەر شىدايدى. اقىرى توي دا اياقتالادى. بۇلعاق بايعا كەلىپ:

— ايتقانىمدى ورىندادىم. تويىڭ امان-ەسەن اياقتالدى. ال ات-شاپانىمدى اكەل، — دەيدى.

سوندا اناۋ:

— ءاي، بۇلعاق، سەن توي سايىن توبەلەس شىعارىپ، ات-شاپان ايىپ تارتىپ جۇرەتىن بۇلعاق ەمەس پە ەدىڭ؟ وسى جولى ونداي شىعىننان امان قالدىڭ. بىلسەڭ، مەنىڭ بەرگەن ات-شاپانىم وسى ەمەس پە؟ — دەگەندە، تۋرا سوزگە توقتامدى ەر تەنتەك:

— اتتەگەنە، كەڭىردەك كەلىپ ەدى. ارامزا نەمە الداپ سوقتى-اۋ، — دەپ سانىن ءبىر سالىپ ءجۇرىپ كەتكەن ەكەن.

---