InfoHub Logo

قازاق ءتىلى 4 سىنىپ

ءوز ءبىلىمىن جوعارىلاتۋ تاقىرىبى: «ستو تەحنولوگياسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ»
ساباق تاقىرىبى: دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: سان ەسىمنەن العان ءبىلىم داعدىلارىن كەڭەيتۋ، سان ەسىمنىڭ قۇرامدىق تۇرلەرىن مەڭگەرتۋ، ماتىننەن دارا، كۇردەلى سان ەسىمدەردى تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن جانە ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، تالداي ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
3. تاربيەلىك: بالالاردى كىشىپەيىلدىلىككە، ادامگەرشىلىككە، ىنتىماقتاستىققا، ءتىل تازالىعىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كيتتىڭ سۋرەتى، ابايدىڭ پورترەتى، سيفرلار، ناقىل سوزدەر.
ادىس-تاسىلدەر: ستو ستراتەگيالارى
ءپانارالىق بايلانىس: ءوزىن-وزى تانۋ، دۇنيەتانۋ، ماتەماتيكا، ادەبيەتتىك وقۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ



1. ۇيىمداستىرۋ. (سلايد 1-3)
قازاق ءتىلىم-وز ءتىلىم، انا ءتىلىم.
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل-قىزىڭ ماڭگى سەنى،
بولاشاعىم، باقىتىم، دارا ءتىلىم!
- مىنە، بالالار، كەمەڭگەر عۇلاما اقىن-جازۋشىلاردىڭ ءتىلى، تۋعان ءتىلىمىز – قازاق ءتىلى ساباعىن باستايمىز.
2. پسيحولوگيالىق ءسات. «شاتتىق شەڭبەرى» (4)

ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.

3. ءۇي جۇمىسىن پىسىقتاۋ. «سەن – ماعان، مەن - ساعان» ويىن ارقىلى ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
4. كوركەم جازۋ. (سلايد 5)
قولعا قالام الايىق،
سالاقتىقتان قاشايىق.
«قق» ءارپىن ءبىز دۇرىستاپ،
ادەمىلەپ جازايىق.

5. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ،
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ، ولاردى توپتا جۇمىس ىستەۋ ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ.
ءمۇعالىم:
- بالالار، ءبىزدىڭ راديوقابىلداعىشقا سيگنال ءتۇسىپتى. تىڭداپ كورەيىك.
"ءبىز «ساتسىزدىك» ارالىنىڭ تۇرعىندارى اق پەيىلدى، مەيىرىمدى جانىمىزدى ۇعىناتىن جاناشىر ادامداردان كومەك كۇتەمىز! ارال تۇرعىندارىنىڭ جاعدايلارى وتە ناشار. العا باسقان ىستەرى كەيىن كەتىپ، ساتسىزدىككە ۇشىراۋدا. بالالار بىر-بىرىمەن ءتىل تابىسا الماي، ولاردىڭ اراسىندا ايقاي-شۋ، ايتىس –تارتىس ءجيى بولادى، بىر-بىرىنەن تۇسىنۋدەن دە قالدى. ۇلكەنگە قۇرمەت، كىشىگە ىزەت، سىيلاستىق اتاۋلىنى ءبىز ۇمىتقالى قاشان. ءبىزدى ەستىپ وتىرعاندار بولسا، كومەك بەرۋلەرىڭىزدى ءوتىنىپ سۇرايمىز".
ءمۇعالىم: - بالالار، ارال تۇرعىندارىنا كومەكتەسۋگە دايىنبىز با؟
ءمۇعالىم:
- جارايسىڭدار! ەندەشە بىزگە جولعا شىعۋ ءۇشىن كولىك كەرەك. بارلىقتارىمىز جەڭىل كولىككە سىيمايمىز، سوندىقتان اۆتوبۋس قاجەت. ول ءۇشىن وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاپ وتەيىك. دۇرىس جاۋاپ بەرسەك، اۆتوبۋسقا وتىرىپ، جولىمىزدى جالعاستىرا الامىز. (سلايد 6)
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى.
ءار توپ سوز تاپتارىنا تۇسىنىك بەرەدى. توپتان 1 سپيكەر شىعىپ قورعايدى.
1-توپ- «زات ەسىم» 2-توپ- «سىن ەسىم» 3-توپ- «ەتىستىك»
بىرلەسىپ «سان ەسىم» تۋرالى بىلگەندەرىن ايتادى.

6. ماعىنانى اشۋ.
ءمۇعالىم: (سلايد 7-8)
- بالالار، ەندى اۆتوبۋسقا وتىرايىق، بىر-بىرىمىزگە ساتتىلىك تىلەيىك. ءارى قاراي جولىمىزدى جالعاستىرۋ ءۇشىن 1- جاتتىعۋىن قاراستىرايىق.
 وقۋشىلارعا جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ بارىسىندا «بولجاۋ ستراتەگياسىن» قولدانۋ. ەڭ ءبىرىنشى تەرمە ديكتانت وتكىزۋ، سودان كەيىن سان ەسىمدەردىڭ جازىلۋىنا نازار اۋدارتۋ، بالالاردى وزدەرى ەرەجەنى ايتا بىلۋگە باعىت جاساپ وتىرۋ.
 تەرمە ديكتانت. سويلەم ىشىنەن سان ەسىمدەردى تەرىپ جازىڭدار.
قامىس – سۋلى جەردە وسەتىن، ەڭ كوپ تاراعان وسىمدىك. قامىستىڭ بيىكتىگى ەكى مەتردەن ءۇش مەترگە دەيىن بولادى. ونىڭ ەكى جۇزدەن استام ءتۇرى بار. جيىرمادان بەستى السا، ون بەس قالادى.
- سان ەسىم قالاي جازىلادى؟ دارا سان ەسىم جانە كۇردەلى سان ەسىم ەكەنىن قالاي بىلدىڭدەر؟ ەرەجەنى ايتىپ كورىڭدەرشى.

(ەرەجەمەن تانىستىرۋ، مىسال كەلتىرىپ ءتۇسىندىرۋ، سلايد 9 - 10)
ءمۇعالىم: - بالالار، الدىمىزدا مۇحيت كەزدەستى. جولىمىزدى جالعاستىرۋ ءۇشىن بىزگە نە كەرەك ەكەن؟ ارينە، كەمە. ال كەمەگە وتىرىپ، ءارى قاراي جولىمىزدى جالعاستىرۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە ىشىندە سان ەسىمدەرى بار جۇمباقتار جاسىرامىن. سان ەسىمدەردى تاۋىپ، دارا سان ەسىم مەن كۇردەلى سان ەسىمدەردى تابۋ، انىقتاۋ، سويلەم قۇراۋ. (سلايد 11)

 جۇمباق شەشۋ. (سلايد 12).
ءبىر الاشا توسەلگەن، 2. باسى دا ەكەۋ،
ەكى اۋىلدى جالعايدى. اياعى دا ەكەۋ. (قايشى)
ومىرىندە ەش ادام 3. ون-ون بەسى جيىلدى،
ونى جيناي المايدى. (جول) ءبىر بەلدىكپەن بۋىلدى. (سىپىرتقى)
4. ءبىر ءۇيىم بار اق تاس، 6. ءۇي ىشىندە
ەسىگىن ەشكىم تاپپاس. (جۇمىرتقا) وتىز ەكى باتىر
5. ءۇش-تورت قانا ءتىسى بار، كىرگەندەردى
ءشوپ كوتەرەر كۇشى بار. (ايىر) وتاپ تۋراپ جاتىر (]ءتىس)

ءمۇعالىم: (سلايد 13)
- بالالار، كەمەگە وتىرايىق. مىناۋ نە ەكەن؟!
- بۇل – كيت. كيت تۋرالى نە بىلەمىز؟ (كيت تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ماعلۇماتتا بەرىلگەن سان ەسىمدەردى تابۋ، دارا سان ەسىم الدە كۇردەلى سان ەسىم ەكەنىن ايتۋ - سلايد 14)
- جارايسىڭدار! كەلەسى 2- جاتتىعۋىن ورىندايىق.
تاپسىرما: سويلەمدەردى كوشىرىپ جازۋ. دارا جانە كۇردەلى سىن ەسىمدەردىڭ استىن سىزۋ.

 سەرگىتۋ ءساتى. «ارالاس، قاتىپ قال، قورىتىندى شىعار» ستراتەگياسى. ەرەجەلەردە جىبەرىلگەن قاتەلەردى تابۋ. (سلايد 15)
 «سيفرلار ەلى» (سلايد 16). وقۋشىلار «سيفرلار ايتىسى» اتتى كورىنىس كورسەتەدى.

 كەلەسى كەلىپ جەتكەن ايالداماسى «زووباق». 3- جاتتىعۋ ورىنداۋ. جانۋارلار تۋرالى ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، ماتىندە كەزدەسەتىن سان ەسىمدەردى تابۋ، دارا سىن ەسىم نەمەسە كۇردەلى سان ەسىم ەكەنىن ايتۋ. (سلايد 17-18)
تاپسىرما: دارا جانە كۇردەلى سان ەسىمدەردى تەرىپ جازۋ

ءمۇعالىم:
- بالالار، مىنە ءبىز سىيلاستىق، ءبىر-بىرىن تىڭداۋ ارقاسىندا بەلگىسىز ءبىر ارالعا جەتتىك. قانداي ارال ەكەن؟ دۇرىس، «ساتسىزدىك» ارالى. (سلايد 19)
ءمۇعالىم:
- جارايسىڭدار، بالالار! مىنە، «ساتسىزدىك» ارالدىڭ تۇرعىندارى دا كورىندى. سالەم بەرەيىك.
- بالالار، «ساتسىزدىك» ارالدىڭ تۇرعىندارى نەگە كوڭىل-كۇيسىز؟
- نەگە ولار ءبىر-بىرىن تىڭدامايدى جانە سىيلامايدى ەكەن؟ (وقۋشىلار ءوز ويلارىن ايتادى)

ءمۇعالىم: (سلايد 20 )
- بالالار، كىم بىزگە بەس نارسەگە اسىق بول، بەس نارسەدەن قاشىق بول دەگەن؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، اباي اتامىز. اباي اتا تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟

 «پوەزيا مينۋتى». بالالار ابايدىڭ ولەڭدەرىن وقيدى.
ءمۇعالىم:
- بالالار، وسى ارالدىڭ تۇرعىندارىنا قانداي اقىل-كەڭەس بەرەر ەدىڭدەر؟
(ءار توپ ءوز ويلارىن ايتادى) (سلايد 21)
- بالالار، قاراڭدارشى، سەندەردىڭ ءبىلىمى مەن بىرلىكتىڭ ارقاسىندا «ساتسىزدىك» ارالى «ءساتتى» ارالىنا اينالدى. بۇل ارالدىڭ تۇرعىندارى اباي اتامىزدىڭ ايتقان سوزدەرىن ەستەرىندە ساقتايتىن بولدى. سەندەر ولارعا كومەك بەرگەنى ءۇشىن العىستارىن ايتىپ جاتىر. بۇگىننەن باستاپ ولار بىر-بىرىمەن ءتاتۋ-تاتتى ءومىر سۇرەمىز، ءاردايىم اقىلدى، ءبىلىمدى بولامىز دەپ ۋادە بەردى. (سلايد 22)

7. وي تولعانىس.
ءمۇعالىم: - ءيا، بالالار، بارلىعىمىزدىڭ دا جاقسى ادام بولعىمىز كەلەدى. سوندىقتان دا ءبىز وزىمىزگە ۇنايتىن جاقسى ءىس اتقارۋعا تىرىسامىز، ال جاماندىقتان جيرەنەمىز. جاقسىلىق ىستەگەندە عانا ءبىزدىڭ بويىمىزداعى ادامشىلىق قاسيەتتەر كوبەيەدى، ادام بولىپ قالىپتاسۋعا كومەكتەسەدى. بالالار، ءبىزدىڭ ءومىرىمىز وسى كوك تەڭىزدەي. الدا نە كۇتىپ تۇرعانىن بىلمەيمىز، نە بولارىن ايتا المايمىز. ال، ءجۇزىپ كەلە جاتقان كەمە - ول مىنا ءبىز. قاي-قايسىنىڭ ءومىر اتتى تەڭىزدىڭ ءار شەتىندە ءجۇرىپ، جەتىستىككە دە جەتەمىز، ءساتسىز كۇندەر دە بولىپ جاتادى، ءبىراق قيىندىقتان ەشقاشان قورىقپاي، ماقساتقا جەتىپ وتىرۋ كەرەك. ءبىر-بىرىمىزدى سىيلايىق، اقىلدى، ءبىلىمدى، ادەپتى بولايىق!(سلايد 23)
ەكى كوزىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
جاقسىلاردى كورۋ ءۇشىن.
ەكى قۇلاعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
اقىل كەڭەس تىڭداۋ ءۇشىن.
ەكى قولىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
ەلگە كومەك بەرۋ ءۇشىن.
ەكى اياعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
تۋعان جەردە ءجۇرۋ ءۇشىن!

- ەندەشە، بالالار 12 مۇشەلەرىن ساۋ بولىپ، تۋعان جەردە ونەگەلى ازامات بولىپ وسۋلەرىڭە تىلەكتەسپىن.
"5 جولدى ولەڭ" ستراتەگياسى
«اقىل» سوزىنە 5 جولدى ولەڭ قۇراۋ.
ءمۇعالىم:
- بۇگىن ساباقتا قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- دارا سان ەسىم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىرىڭدەر.
- كۇردەلى سان ەسىم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىرىڭدەر.
8. ۇيگە تاپسىرما: 137 بەت 4-جاتتىعۋ، ەرەجە جاتتاۋ. (ءتۇسىندىرۋ)
9. باعالاۋ. ساباققا بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ.