دارىندى بالالار باعدارلاماسى
«دارىندى بالالار» باعدارلاماسى
دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساۋ ماسەلەسى قازىرگى قوعام ءۇشىن وزەكتى بولىپ وتىر. بۇگىندە مەكتەپكە جوعارى تالاپتار قويىلىپ جاتىر. سوندا اتا - انالار مەن قوعام ءۇشىن «جاقسى مەكتەپ» دەگەننىڭ نە ماڭىزى بار؟
– بۇل – بارلىق ءپان بويىنشا جاقسى ءبىلىم بەرەتىن، ال بىتىرگەن سوڭ بالالاردىڭ جوو - عا وڭاي تۇسۋىنە كومەكتەسەتىن مەكتەپ.
– بۇل مەكتەپتە جوعارى ساناتتى جانە ءبىلىمدى مۇعالىمدەر ساباق بەرۋى كەرەك.
– مەكتەپتىڭ وزىندىك ءداستۇرى بولۋى ءتيىس.
– مەكتەپ جاڭاشىل ءبىلىم بەرۋى قاجەت.
– جاقسى مەكتەپتە بالانى جەكە تۇلعا رەتىندە قۇرمەتتەپ، ولارمەن تەك ساباق ۇستىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قوسىمشا اينالىسۋى كەرەك.
الدىمەن قانداي بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن ايقىندايمىز. ەرەكشە قابىلەتى بار بالالارمەن:
قابىلەت دەگەنىمىز بەلگىلى ايقىن ارەكەتتە ناتيجەلى اينالىسۋعا كومەكتەسەتىن تۇلعانىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى.
دارىن دەگەنىمىز بەلگىلى ءبىر جاعدايداعى ەڭ ۇزدىك مۇمكىندىك، قابىلەتتىلىكتىڭ جوعارى ساتىسى. ادەتتە دارىن بەلگىلى ورتادا بايقالادى.
دانىشپاندىق – دارىن دامۋىنىڭ جوعارعى دارەجەسى، ول ساپالى دا جاڭا ءارى وتە سيرەك كەزدەسەتىن دۇنيەنىڭ جاسالۋىمەن، شىعارماشىلىقتىڭ ەرتەدەگى زەرتتەلمەگەن جولدارىنىڭ اشىلۋىمەن بايلانىستى.
دارىندىلىقتى ءومىر اعىمىمەن دامىپ وتىراتىن پسيحيكا ساپاسىنىڭ جۇيەلىلىگى رەتىندە تۇسىنەدى، ول بەلگىلى ءبىر ادامدى باسقا ادامدارمەن سالىستىرعاندا، ءبىر نەمەسە بىرنەشە ارەكەتتە وتە جوعارى ناتيجە كورسەتۋىمەن بايقالاتىن جەتىستىك مۇمكىندىگىن اڭعارتادى.
دارىندى بالا – بەلگىلى ءبىر ارەكەتتە جارقىن، ايقىن، كەيدە وتە جوعارى جەتىستىكتەرىمەن (نەمەسە وسىنداي جەتىستىككە ىشكى قابىلەتى جەتەتىن) ەرەكشەلەنەتىن بالا.
دارىندى بالالاردى ايقىنداۋ باقىلاۋدىڭ نەگىزىندە، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگىن، سويلەۋ، ەستە ساقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن زەرتەۋ بارىسىندا باستاۋىش مەكتەپتە - اق باستالۋى ءتيىس.
دارىندى بالالاردىڭ بەلگىلەرى:
- كوپشىلىكپەن سالىستىرعاندا وتە جوعارى ءبىلىمدى ەرەكشە، وقۋعا قۇشتار، شىعارماشىلىق مۇمكىندىگى مەن كوزگە ءتۇسۋى بايقالادى؛
- وتە باسىم بوپ كەلەتىن بەلسەندى دە سانالى تالاپ كورىنەدى؛
- ءبىلىمدى تەرەڭ يگەرگەننەن، وي ەڭبەگىنەن قۋانىش سەزىنەدى.
ءومىردىڭ ءوزى مەكتەپتەن تالاپكەردىڭ ىلعي وزگەرىسكە ءتۇسىپ وتىراتىن جاعدايلاردا جول تابا بىلۋگە، اشىق، جايدارى، تەز ءتىل تابىساتىن جانە قۇزىرەتتىلىكە دايىن بولۋىن تالاپ ەتەدى.
مىندەتتەرى:
- ءمۇعالىمنىڭ دارىندى بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن عىلىمي تۇرعىدان تانۋى جانە ولارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ادىستەمەلىك جولدارىن ءبىلۋى؛
- ءمۇعالىمنىڭ ادىستەمەلىك وقۋ، پەدكەڭەستەر، ءوزىن - ءوزى تانۋ ارقىلى ءبىلىم الۋى
- بەرىلگەن سۇراقتار بويىنشا كىتاپحانالىق قورىنىڭ جيناقتالۋى؛
- ءمۇعالىمنىڭ ماقساتقا باعىتتالعان پەداگوگيكالىق باقىلاۋ، دياگنوستيكا جولدارىمەن تانىس بولۋى؛
- وقۋشىلاردىڭ وزىندىك قابىلەتتەرىن كورسەتۋىنە جول اشاتىن ءارتۇرلى سىنىپتان تىس سايىستار، زياتكەرلىك ويىندار، وليمپيادالاردىڭ وتكىزىلۋى؛
- وقىتۋ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىنىڭ ءارتۇرلى جۇيەسىنىڭ ىشىنەن وزىندىك ويلاۋ قابىلەتىن، ىنتاسىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن تاڭداۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ قاتارلاستارىمەن بىرىگىپ ارەكەت جاساۋ بارىسىندا وزىندىك جۇمىس ارقىلى قابىلەتىن ىسكە اسىرۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزۋ.
- زەرتتەۋ ارەكەتتەرى ەلەمەنتتەرىن يگەرۋ؛
باعىتتارى:
- وقۋشىلارمەن جۇمىس؛
- اتا - انالارمەن جۇمىس؛
- پەداگوگيكالىق ۇجىممەن جۇمىس.
كەزەڭدەرى:
1. دايىندىق كەزەڭى
2. ساراپتامالىق
3. ۇيىمداستىرىلعان - ارەكەتتىك؛
4. وقۋشى قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، تەرەڭدەتۋ جانە دامىتۋ كەزەڭى.
دارىندى بالالارمەن جۇمىس ستراتەگياسى
1 - كەزەڭ – دايىندىق
ماقساتى:
مەكتەپتە دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا جاعداي جاساۋ. مەكتەپتە شىعارماشىلىق ورتا تۋعىزۋ جۇمىستىڭ بار كەزەڭدەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى بولىپ تابىلادى:
مۇعالىمدەر دە، وقۋشىلار دا مىنانى تۇسىنگەنى ابزال:
1. مەكتەپ – قاتەلەسۋگە رۇقسات ەتىلەتىن ورىن؛
2. اركىم ءوز كوزقاراسىن جانە ءوز ويىن اشىق ايتۋىنا بولادى؛
3. ارەكەتتى نەمەسە ناتيجەنى سىناۋ، جەكە تۇلعانى ماقتاۋ؛
4. وقۋشى تەك ءوز - وزىمەن عانا سالىستىرىلادى؛
5. ءمۇعالىم ماقتاۋدىڭ رەتىن تابۋى كەرەك؛
6. وقۋشىلارعا جول سىلتەي بەرمەي، كەرىسىنشە تاۋەلسىز ارەكەت ەتۋگە كومەكتەسۋ؛
مىندەتتەرى:
- ءنورماتيۆتى نەگىزدى ۇيرەنۋ.
- دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساۋدى جوسپارلاۋ.
- مىندەتتەردى ۇلەستىرۋ
- جوبانى ىسكە اسىرۋدىڭ ماتەريالدى - تەحنيكالىق، پەداگوگيكالىق شارتتارىن تالداۋ.
دياگنوستيكا:
دارىندىلىقتىڭ شىعۋ تەگىنەن بولەك ونىڭ دياگنوستيكاسى بولۋى قاجەت. مەكتەپتەگى ۇستازدارعا وقۋشىلاردىڭ الەۋەتتى مۇمكىندىگىن تانىپ بىلۋىنە كومەكتەسەتىن الەۋمەتتىك پەداگوگتىڭ جانە ديرەكتوردىڭ تج بويىنشا ورىنباسارىنىڭ ءرولى وسىعان بايلانىستى ارتا تۇسەدى.
وقۋشىلار كەلەسى باعىتتا تانىلىپ ايقىندالادى:
- شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتى؛
- ءوزىن - ءوزى باعالاۋ دەڭگەيى؛
- توزىمدىلىك؛
- ارەكەتتىڭ تاۋىرلەۋ تۇرلەرى؛
- سەزىمتالدىق كۇشى؛
- ءسىز كوشباسشىسىز با؟
- سىزگە نە ۇنايدى (قىزىعۋشىلىق كارتاسى)؟
- تاپسىرما بەرۋ دياگنوستيكاسى جانە تۇلعانىڭ بەيىمدىلىگى؛
- دارىندى بالالاردىڭ ءتارتىبى تۋرالى مىنەزدەمەسى؛
دارىندى بالالار باعدارلاماسى جۇكتەۋ
دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساۋ ماسەلەسى قازىرگى قوعام ءۇشىن وزەكتى بولىپ وتىر. بۇگىندە مەكتەپكە جوعارى تالاپتار قويىلىپ جاتىر. سوندا اتا - انالار مەن قوعام ءۇشىن «جاقسى مەكتەپ» دەگەننىڭ نە ماڭىزى بار؟
– بۇل – بارلىق ءپان بويىنشا جاقسى ءبىلىم بەرەتىن، ال بىتىرگەن سوڭ بالالاردىڭ جوو - عا وڭاي تۇسۋىنە كومەكتەسەتىن مەكتەپ.
– بۇل مەكتەپتە جوعارى ساناتتى جانە ءبىلىمدى مۇعالىمدەر ساباق بەرۋى كەرەك.
– مەكتەپتىڭ وزىندىك ءداستۇرى بولۋى ءتيىس.
– مەكتەپ جاڭاشىل ءبىلىم بەرۋى قاجەت.
– جاقسى مەكتەپتە بالانى جەكە تۇلعا رەتىندە قۇرمەتتەپ، ولارمەن تەك ساباق ۇستىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قوسىمشا اينالىسۋى كەرەك.
الدىمەن قانداي بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن ايقىندايمىز. ەرەكشە قابىلەتى بار بالالارمەن:
قابىلەت دەگەنىمىز بەلگىلى ايقىن ارەكەتتە ناتيجەلى اينالىسۋعا كومەكتەسەتىن تۇلعانىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى.
دارىن دەگەنىمىز بەلگىلى ءبىر جاعدايداعى ەڭ ۇزدىك مۇمكىندىك، قابىلەتتىلىكتىڭ جوعارى ساتىسى. ادەتتە دارىن بەلگىلى ورتادا بايقالادى.
دانىشپاندىق – دارىن دامۋىنىڭ جوعارعى دارەجەسى، ول ساپالى دا جاڭا ءارى وتە سيرەك كەزدەسەتىن دۇنيەنىڭ جاسالۋىمەن، شىعارماشىلىقتىڭ ەرتەدەگى زەرتتەلمەگەن جولدارىنىڭ اشىلۋىمەن بايلانىستى.
دارىندىلىقتى ءومىر اعىمىمەن دامىپ وتىراتىن پسيحيكا ساپاسىنىڭ جۇيەلىلىگى رەتىندە تۇسىنەدى، ول بەلگىلى ءبىر ادامدى باسقا ادامدارمەن سالىستىرعاندا، ءبىر نەمەسە بىرنەشە ارەكەتتە وتە جوعارى ناتيجە كورسەتۋىمەن بايقالاتىن جەتىستىك مۇمكىندىگىن اڭعارتادى.
دارىندى بالا – بەلگىلى ءبىر ارەكەتتە جارقىن، ايقىن، كەيدە وتە جوعارى جەتىستىكتەرىمەن (نەمەسە وسىنداي جەتىستىككە ىشكى قابىلەتى جەتەتىن) ەرەكشەلەنەتىن بالا.
دارىندى بالالاردى ايقىنداۋ باقىلاۋدىڭ نەگىزىندە، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگىن، سويلەۋ، ەستە ساقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن زەرتەۋ بارىسىندا باستاۋىش مەكتەپتە - اق باستالۋى ءتيىس.
دارىندى بالالاردىڭ بەلگىلەرى:
- كوپشىلىكپەن سالىستىرعاندا وتە جوعارى ءبىلىمدى ەرەكشە، وقۋعا قۇشتار، شىعارماشىلىق مۇمكىندىگى مەن كوزگە ءتۇسۋى بايقالادى؛
- وتە باسىم بوپ كەلەتىن بەلسەندى دە سانالى تالاپ كورىنەدى؛
- ءبىلىمدى تەرەڭ يگەرگەننەن، وي ەڭبەگىنەن قۋانىش سەزىنەدى.
ءومىردىڭ ءوزى مەكتەپتەن تالاپكەردىڭ ىلعي وزگەرىسكە ءتۇسىپ وتىراتىن جاعدايلاردا جول تابا بىلۋگە، اشىق، جايدارى، تەز ءتىل تابىساتىن جانە قۇزىرەتتىلىكە دايىن بولۋىن تالاپ ەتەدى.
مىندەتتەرى:
- ءمۇعالىمنىڭ دارىندى بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن عىلىمي تۇرعىدان تانۋى جانە ولارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ادىستەمەلىك جولدارىن ءبىلۋى؛
- ءمۇعالىمنىڭ ادىستەمەلىك وقۋ، پەدكەڭەستەر، ءوزىن - ءوزى تانۋ ارقىلى ءبىلىم الۋى
- بەرىلگەن سۇراقتار بويىنشا كىتاپحانالىق قورىنىڭ جيناقتالۋى؛
- ءمۇعالىمنىڭ ماقساتقا باعىتتالعان پەداگوگيكالىق باقىلاۋ، دياگنوستيكا جولدارىمەن تانىس بولۋى؛
- وقۋشىلاردىڭ وزىندىك قابىلەتتەرىن كورسەتۋىنە جول اشاتىن ءارتۇرلى سىنىپتان تىس سايىستار، زياتكەرلىك ويىندار، وليمپيادالاردىڭ وتكىزىلۋى؛
- وقىتۋ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىنىڭ ءارتۇرلى جۇيەسىنىڭ ىشىنەن وزىندىك ويلاۋ قابىلەتىن، ىنتاسىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن تاڭداۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ قاتارلاستارىمەن بىرىگىپ ارەكەت جاساۋ بارىسىندا وزىندىك جۇمىس ارقىلى قابىلەتىن ىسكە اسىرۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزۋ.
- زەرتتەۋ ارەكەتتەرى ەلەمەنتتەرىن يگەرۋ؛
باعىتتارى:
- وقۋشىلارمەن جۇمىس؛
- اتا - انالارمەن جۇمىس؛
- پەداگوگيكالىق ۇجىممەن جۇمىس.
كەزەڭدەرى:
1. دايىندىق كەزەڭى
2. ساراپتامالىق
3. ۇيىمداستىرىلعان - ارەكەتتىك؛
4. وقۋشى قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، تەرەڭدەتۋ جانە دامىتۋ كەزەڭى.
دارىندى بالالارمەن جۇمىس ستراتەگياسى
1 - كەزەڭ – دايىندىق
ماقساتى:
مەكتەپتە دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا جاعداي جاساۋ. مەكتەپتە شىعارماشىلىق ورتا تۋعىزۋ جۇمىستىڭ بار كەزەڭدەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى بولىپ تابىلادى:
مۇعالىمدەر دە، وقۋشىلار دا مىنانى تۇسىنگەنى ابزال:
1. مەكتەپ – قاتەلەسۋگە رۇقسات ەتىلەتىن ورىن؛
2. اركىم ءوز كوزقاراسىن جانە ءوز ويىن اشىق ايتۋىنا بولادى؛
3. ارەكەتتى نەمەسە ناتيجەنى سىناۋ، جەكە تۇلعانى ماقتاۋ؛
4. وقۋشى تەك ءوز - وزىمەن عانا سالىستىرىلادى؛
5. ءمۇعالىم ماقتاۋدىڭ رەتىن تابۋى كەرەك؛
6. وقۋشىلارعا جول سىلتەي بەرمەي، كەرىسىنشە تاۋەلسىز ارەكەت ەتۋگە كومەكتەسۋ؛
مىندەتتەرى:
- ءنورماتيۆتى نەگىزدى ۇيرەنۋ.
- دارىندى وقۋشىلارمەن جۇمىس جاساۋدى جوسپارلاۋ.
- مىندەتتەردى ۇلەستىرۋ
- جوبانى ىسكە اسىرۋدىڭ ماتەريالدى - تەحنيكالىق، پەداگوگيكالىق شارتتارىن تالداۋ.
دياگنوستيكا:
دارىندىلىقتىڭ شىعۋ تەگىنەن بولەك ونىڭ دياگنوستيكاسى بولۋى قاجەت. مەكتەپتەگى ۇستازدارعا وقۋشىلاردىڭ الەۋەتتى مۇمكىندىگىن تانىپ بىلۋىنە كومەكتەسەتىن الەۋمەتتىك پەداگوگتىڭ جانە ديرەكتوردىڭ تج بويىنشا ورىنباسارىنىڭ ءرولى وسىعان بايلانىستى ارتا تۇسەدى.
وقۋشىلار كەلەسى باعىتتا تانىلىپ ايقىندالادى:
- شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتى؛
- ءوزىن - ءوزى باعالاۋ دەڭگەيى؛
- توزىمدىلىك؛
- ارەكەتتىڭ تاۋىرلەۋ تۇرلەرى؛
- سەزىمتالدىق كۇشى؛
- ءسىز كوشباسشىسىز با؟
- سىزگە نە ۇنايدى (قىزىعۋشىلىق كارتاسى)؟
- تاپسىرما بەرۋ دياگنوستيكاسى جانە تۇلعانىڭ بەيىمدىلىگى؛
- دارىندى بالالاردىڭ ءتارتىبى تۋرالى مىنەزدەمەسى؛
دارىندى بالالار باعدارلاماسى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: «كۆادراتتىق فۋنكسيا جانە ونىڭ گرافيگى» تاقىرىبىنا جاتتىعۋلار ورىنداۋ
