دارۋمەندەر تۇراعى - ءتۇرلى تاعام قۇرامى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارۋمەندەر تۇراعى،
ءتۇرلى تاعام قۇرامى.
ساباقتىڭ ماقساتى: سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋداعى دۇرىس تاماقتانۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن جانە قاجەتتىلىگىن ءبىلۋ. دارۋمەندەردىڭ ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن قانداي پايداسى بار ەكەنىن ۇيرەتۋ.
تازالىققا، دۇرىس تاماقتانۋعا، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: كوكونىستەر مەن جەمىستەر مۋلياجى، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى: سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ ءۇشىن دۇرىس تاماقتانۋدىڭ قاجەتتىلىگى زور. ادام ومىرىندەگى دۇرىس تاماقتانۋ كومپونەنتى - دارۋمەندەر. «اس ادامنىڭ ارقاۋى» دەگەندەي بۇگىنگى ساباقتا بىزدەر دارۋمەندەر جانە ولاردىڭ ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن ماڭىزى تۋرالى ايتامىز.
ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ 4 توپقا بولىنگەن. توپتاردىڭ جۇمىستارىن ءادال قازىلار باعالايدى. ءادىل قازىلارمەن تانىس بولىڭىزدار.
1 - ءبولىم. تانىستىرۋ. 2 مينۋت ىشىندە توپتىڭ اتىن ويلاپ تابۋ، ونى قورعاۋ.(3ۇپاي)
2 - ءبولىم. ۆيكتورينا (5ۇپاي)
1. دارۋمەندى تاپ:
ا) كوزدىڭ ءقورۋىن جاقسارتادى. بويدىڭ وسۋىنە پايداسى بار. اعزانىڭ اۋرۋلارعا قارسى تۇرا ءبىلۋىن كۇشەيتەدى. تەرىنى جۇمسارتىپ، جاقسارتادى. بۇل قاي دارۋمەن؟(جاۋابى ا)
ءا) ادام اعزاسىنىڭ جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى تۇرا ءبىلۋىن كۇشەيتەدى. ادام ەنەرگياسىن رەتتەپ تۇراتىن، قانتامىرلاردى جاقسارتاتىن، جارانىڭ تەز كەتۋىنە، ءتىس پەن سۇيەكتىڭ مىقتى بولۋىنا كومەكتەسەتىن دارۋمەندى تاپ: (س دارۋمەنى)
ب) بۇل دارۋمەن مايللاردا تەز ەريدى. ىشەك پەن اسقازانداعى مينەرالداردى، ياعني تۇزداردى وڭدەپ، رەتتەپ وتىرادى. اعزانىڭ ءوسۋى مەن دامۋىن، اسىرەسە بالالاردىڭ سۇيەكتەرى مەن تىستەرىنىڭ قاتايىپ ءوسۋى ءۇشىن كەرەك دارۋمەندى اتا (د دارۋمەنى)
ۆ) جۇرەك قانتامىرلارى اۋرۋلارىنا، ىسىك اۋرۋلارعا قارسى كۇشى بار. استى جاقسى سىڭىرەدى. ورتاعا بەيىمدەلۋ قابىلەتىن كۇشەيتەدى، قارتا يۋدى جايلاتادى. بۇل قاي دارۋمەن؟ (ە دارۋمەنى)
3 - ءبولىم. تاعام قۇرامىنداعى دارۋمەندى تاپ:
1. اپەلسين، قىزىل بۇرىش، قىزاناق، ورامجاپىراق، جاسىل پيازدا قاي دارۋمەن كەزدەسەدى؟ (س دارۋمەنى)
2. نان، سالات، ءسابىز، كارتوپ، اشىتقىداعى دارۋمەندى اتا؟(ۆ دارۋمەنى)
3. جۇمىرتقانىڭ سارى ۋىزى، كۇنباعىس مايى، سيىردىڭ باۋىرى، اراحيستە كوپ كەزدەسەتىن دارۋمەن؟ (ە دارۋمەنى)
4. ءسابىز، سارى ماي، ءسۇت، جۇمىرتقا، بالىقتىڭ مايى، بۇرشاقتا قاي دارۋمەن كوپ كەزدەسەدى؟ (ا دارۋمەنى)
4 - ءبولىم. دۇرىسىن تاڭدا.
1. قانداي تاعامدا بارلىق دارۋمەن كەزدەسەدى؟
ا) ناندا ءا) باۋىردا ب) ورامجاپىراقتا ۆ) سۇتتە
2. ادام دەنەسىنە كۇن ساۋلەسىنەن پايدا بولاتىن قاي دارۋمەن؟
ا) ا
ءا) ە
ب) د+
ۆ) ۆ
3. قاي دارۋمەن سۋدا تەز ەريدى؟
ا) ۆ +
ءا) د
ب) ا
ۆ) ك
4. س دارۋمەنى ساقتالىپ قالۋ ءۇشىن كارتوپتى قالاي پىسىرگەن دۇرىس؟
ا) قايناتۋ+
ءا) قۋىرۋ
ب) قابىعىمەن وتقا ءپىسىرۋ
5 - ءبولىم. دارۋمەندى سالات جاساۋ
6 - ءبولىم. ءوزىڭ ۇناتاتىن تاعامنىڭ سۋرەتىن سال
7 - ءبولىم. كوشباسشىلار سايىسى. جەمىستىڭ يىسىنە قاراي، كوزدى بايلاپ قويىپ، اتىن تابۋ
قورىتىندى: بالالاردىڭ ۇپايلارىنىڭ قورىتىندىسىن انىقتاۋ. جەمىستەر تۋرالى تاقپاقتار ايتۋ.
- بالالار، كۇندەلىكتى اسىمىزدىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا پايدالى كوكونىستەر مەن جەمىستەر جانە دارۋمەنى مول تاعامدار بولعانى ءجون.
ءتۇرلى تاعام قۇرامى.
ساباقتىڭ ماقساتى: سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋداعى دۇرىس تاماقتانۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن جانە قاجەتتىلىگىن ءبىلۋ. دارۋمەندەردىڭ ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن قانداي پايداسى بار ەكەنىن ۇيرەتۋ.
تازالىققا، دۇرىس تاماقتانۋعا، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: كوكونىستەر مەن جەمىستەر مۋلياجى، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى: سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ ءۇشىن دۇرىس تاماقتانۋدىڭ قاجەتتىلىگى زور. ادام ومىرىندەگى دۇرىس تاماقتانۋ كومپونەنتى - دارۋمەندەر. «اس ادامنىڭ ارقاۋى» دەگەندەي بۇگىنگى ساباقتا بىزدەر دارۋمەندەر جانە ولاردىڭ ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن ماڭىزى تۋرالى ايتامىز.
ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ 4 توپقا بولىنگەن. توپتاردىڭ جۇمىستارىن ءادال قازىلار باعالايدى. ءادىل قازىلارمەن تانىس بولىڭىزدار.
1 - ءبولىم. تانىستىرۋ. 2 مينۋت ىشىندە توپتىڭ اتىن ويلاپ تابۋ، ونى قورعاۋ.(3ۇپاي)
2 - ءبولىم. ۆيكتورينا (5ۇپاي)
1. دارۋمەندى تاپ:
ا) كوزدىڭ ءقورۋىن جاقسارتادى. بويدىڭ وسۋىنە پايداسى بار. اعزانىڭ اۋرۋلارعا قارسى تۇرا ءبىلۋىن كۇشەيتەدى. تەرىنى جۇمسارتىپ، جاقسارتادى. بۇل قاي دارۋمەن؟(جاۋابى ا)
ءا) ادام اعزاسىنىڭ جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى تۇرا ءبىلۋىن كۇشەيتەدى. ادام ەنەرگياسىن رەتتەپ تۇراتىن، قانتامىرلاردى جاقسارتاتىن، جارانىڭ تەز كەتۋىنە، ءتىس پەن سۇيەكتىڭ مىقتى بولۋىنا كومەكتەسەتىن دارۋمەندى تاپ: (س دارۋمەنى)
ب) بۇل دارۋمەن مايللاردا تەز ەريدى. ىشەك پەن اسقازانداعى مينەرالداردى، ياعني تۇزداردى وڭدەپ، رەتتەپ وتىرادى. اعزانىڭ ءوسۋى مەن دامۋىن، اسىرەسە بالالاردىڭ سۇيەكتەرى مەن تىستەرىنىڭ قاتايىپ ءوسۋى ءۇشىن كەرەك دارۋمەندى اتا (د دارۋمەنى)
ۆ) جۇرەك قانتامىرلارى اۋرۋلارىنا، ىسىك اۋرۋلارعا قارسى كۇشى بار. استى جاقسى سىڭىرەدى. ورتاعا بەيىمدەلۋ قابىلەتىن كۇشەيتەدى، قارتا يۋدى جايلاتادى. بۇل قاي دارۋمەن؟ (ە دارۋمەنى)
3 - ءبولىم. تاعام قۇرامىنداعى دارۋمەندى تاپ:
1. اپەلسين، قىزىل بۇرىش، قىزاناق، ورامجاپىراق، جاسىل پيازدا قاي دارۋمەن كەزدەسەدى؟ (س دارۋمەنى)
2. نان، سالات، ءسابىز، كارتوپ، اشىتقىداعى دارۋمەندى اتا؟(ۆ دارۋمەنى)
3. جۇمىرتقانىڭ سارى ۋىزى، كۇنباعىس مايى، سيىردىڭ باۋىرى، اراحيستە كوپ كەزدەسەتىن دارۋمەن؟ (ە دارۋمەنى)
4. ءسابىز، سارى ماي، ءسۇت، جۇمىرتقا، بالىقتىڭ مايى، بۇرشاقتا قاي دارۋمەن كوپ كەزدەسەدى؟ (ا دارۋمەنى)
4 - ءبولىم. دۇرىسىن تاڭدا.
1. قانداي تاعامدا بارلىق دارۋمەن كەزدەسەدى؟
ا) ناندا ءا) باۋىردا ب) ورامجاپىراقتا ۆ) سۇتتە
2. ادام دەنەسىنە كۇن ساۋلەسىنەن پايدا بولاتىن قاي دارۋمەن؟
ا) ا
ءا) ە
ب) د+
ۆ) ۆ
3. قاي دارۋمەن سۋدا تەز ەريدى؟
ا) ۆ +
ءا) د
ب) ا
ۆ) ك
4. س دارۋمەنى ساقتالىپ قالۋ ءۇشىن كارتوپتى قالاي پىسىرگەن دۇرىس؟
ا) قايناتۋ+
ءا) قۋىرۋ
ب) قابىعىمەن وتقا ءپىسىرۋ
5 - ءبولىم. دارۋمەندى سالات جاساۋ
6 - ءبولىم. ءوزىڭ ۇناتاتىن تاعامنىڭ سۋرەتىن سال
7 - ءبولىم. كوشباسشىلار سايىسى. جەمىستىڭ يىسىنە قاراي، كوزدى بايلاپ قويىپ، اتىن تابۋ
قورىتىندى: بالالاردىڭ ۇپايلارىنىڭ قورىتىندىسىن انىقتاۋ. جەمىستەر تۋرالى تاقپاقتار ايتۋ.
- بالالار، كۇندەلىكتى اسىمىزدىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا پايدالى كوكونىستەر مەن جەمىستەر جانە دارۋمەنى مول تاعامدار بولعانى ءجون.
You Might Also Like
