دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارىن ساباقتا قولدانۋ
بايانداما "دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارىن ساباقتا قولدانۋ"
دەنى ساۋ ادام - تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن العاننان باستاپ وسى ۇستانىمدى باسشىلىققا الىپ كەلەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ جىل سايىن حالىققا جولداۋىندا قازاقستان ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ىنتالاندىرۋ ەگەمەندىكتىڭ كىلتىن ۇستار جاستاردىڭ بولاشاعىنا اپاراتىن، التىن سۇرلەۋ دەگەن.
ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستار بولعاندىقتان، «سالاماتتى قازاقستان - 2015» اتتى مەملەكەتتىك باعدارلامادا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، مەملەكەتتىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى اتقاراتىن، شارالارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن اتاپ كورسەتكەنى بارشامىزعا ءمالىم. باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى، مۇراتى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ مەن دەموگرافيالىق احۋالدى جاقسارتۋ، سوندىقتان قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن العاننان باستاپ وسى ۇستانىمدى باسشىلىققا الىپ كەلەدى.
«ساۋلىق بايلىق نەگىزى» - دەپ ايتقانداي، ءاربىر ادام سالاۋاتتى ءومىر سالتى مەن ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن اۋرۋدىڭ الدىڭ الۋ جانە بولدىرماۋ كەرەك. دۇرىس تاماقتانۋ، قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ تۋرالى، سونىمەن دەنە تاربيەسىمەن اينالىسۋى كەرەك. ەسىرتكىلەردى، تەمەكى مەن الكوگولدى تۇتىنۋدى قويىپ تازالىق پەن سانيتاريا شارالارىن ساقتاۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك. دەنساۋلىق الەۋمەتتىك بايلىقتىڭ نەگىزى، سوندىقتان ونى ساقتاپ، نىعايتۋعا بارلىق جاعدايلار جاسالۋى قاجەت.
بالالاردىڭ دەنساۋلىقتارى بۇگىنگى تاڭدا وتە وزەكتى ماسەلە. بالا دەنساۋلىعى باستى ماقسات سوندىقتان بالانىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، جەتىلدىرۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتۋ كەرەك. ءارقاشان جان – جاقتى ىزدەنىستە بولىپ، بالانىڭ مىنەز - قۇلىعىنا اسا نازار اۋدارۋ كەرەك. وقۋشىلاردىڭ بويى ءاردايىم شىنىعىپ تۇرۋى كەرەك. ساباقتاردا قانشا وتىرىپ جۇمىس ىستەسە، سونشالىقتى قوزعالىستا بولۋى قاجەت.
وسى باعىتتاردا جۇمىس جۇرگىزۋ ءۇشىن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋعا بولادى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا وقىتۋدىڭ ءتۇرى، قۇرالى جانە ءادىسى، ولاردى ءمۇعالىم ءوز جۇمىسىندا ءبىلىم بەرۋدىڭ وپتيمالدى ناتيجەلەرىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قولدانادى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى – دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارى. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسى فورمالاردىڭ، قۇرالداردىڭ جانە ادىستەردىڭ جيىنتىعىن كورسەتەدى، ولار ادامنىڭ دەنە، پسيحيكالىق، ادامگەرشىلىك جانە الەۋمەتتىك جەتىستىگىن قولداۋداعى وپتيمالدى ناتيجەلەرگە جەتۋ ءۇشىن باعىتتالعان. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىندا تۇجىرىمدىلىق، جۇيەلىلىك، تيىمدىلىك ماڭىزدى بولىپ سانالادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسى جۇيە رەتىندە ءوزارا بايلانىستىلىقتى جوسپارلاۋدى جانە جوبالاۋدى، ءمۇعالىم مەن وقۋشىلاردىڭ بىرىككەن قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدى، العا قويعان ماقساتتاردى ناتيجەلى شەشۋ بارىسىنداعى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ قۇرالدارى مەن ادىستەرىن تۇرلەندىرۋدى بىلدىرەدى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىنىڭ كورىنىستەرىنە تەك وسى سالاداعى ءبىلىمدى، ەپتىلىكتى، داعدىنى يگەرۋ دەڭگەيى عانا ەمەس، سونداي - اق ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ سانيتارلىق - گيگيەنالىق تالاپتاردى ساقتاۋ، پەداگوگيكالىق ەڭبەكتى عىلىمي ۇيىمداستىرۋ دا جاتادى.
ءبىز دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىن جالپى پەداگوگيكالىق تەحنولوگياعا جاتقىزامىز، ويتكەنى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ وقۋشىلاردى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ باستى مىندەتى بولىپ تابىلادى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
دەنى ساۋ ادام - تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن العاننان باستاپ وسى ۇستانىمدى باسشىلىققا الىپ كەلەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ جىل سايىن حالىققا جولداۋىندا قازاقستان ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ىنتالاندىرۋ ەگەمەندىكتىڭ كىلتىن ۇستار جاستاردىڭ بولاشاعىنا اپاراتىن، التىن سۇرلەۋ دەگەن.
ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستار بولعاندىقتان، «سالاماتتى قازاقستان - 2015» اتتى مەملەكەتتىك باعدارلامادا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، مەملەكەتتىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى اتقاراتىن، شارالارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن اتاپ كورسەتكەنى بارشامىزعا ءمالىم. باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى، مۇراتى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ مەن دەموگرافيالىق احۋالدى جاقسارتۋ، سوندىقتان قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن العاننان باستاپ وسى ۇستانىمدى باسشىلىققا الىپ كەلەدى.
«ساۋلىق بايلىق نەگىزى» - دەپ ايتقانداي، ءاربىر ادام سالاۋاتتى ءومىر سالتى مەن ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن اۋرۋدىڭ الدىڭ الۋ جانە بولدىرماۋ كەرەك. دۇرىس تاماقتانۋ، قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ تۋرالى، سونىمەن دەنە تاربيەسىمەن اينالىسۋى كەرەك. ەسىرتكىلەردى، تەمەكى مەن الكوگولدى تۇتىنۋدى قويىپ تازالىق پەن سانيتاريا شارالارىن ساقتاۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك. دەنساۋلىق الەۋمەتتىك بايلىقتىڭ نەگىزى، سوندىقتان ونى ساقتاپ، نىعايتۋعا بارلىق جاعدايلار جاسالۋى قاجەت.
بالالاردىڭ دەنساۋلىقتارى بۇگىنگى تاڭدا وتە وزەكتى ماسەلە. بالا دەنساۋلىعى باستى ماقسات سوندىقتان بالانىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، جەتىلدىرۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتۋ كەرەك. ءارقاشان جان – جاقتى ىزدەنىستە بولىپ، بالانىڭ مىنەز - قۇلىعىنا اسا نازار اۋدارۋ كەرەك. وقۋشىلاردىڭ بويى ءاردايىم شىنىعىپ تۇرۋى كەرەك. ساباقتاردا قانشا وتىرىپ جۇمىس ىستەسە، سونشالىقتى قوزعالىستا بولۋى قاجەت.
وسى باعىتتاردا جۇمىس جۇرگىزۋ ءۇشىن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋعا بولادى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا وقىتۋدىڭ ءتۇرى، قۇرالى جانە ءادىسى، ولاردى ءمۇعالىم ءوز جۇمىسىندا ءبىلىم بەرۋدىڭ وپتيمالدى ناتيجەلەرىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قولدانادى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى – دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارى. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسى فورمالاردىڭ، قۇرالداردىڭ جانە ادىستەردىڭ جيىنتىعىن كورسەتەدى، ولار ادامنىڭ دەنە، پسيحيكالىق، ادامگەرشىلىك جانە الەۋمەتتىك جەتىستىگىن قولداۋداعى وپتيمالدى ناتيجەلەرگە جەتۋ ءۇشىن باعىتتالعان. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىندا تۇجىرىمدىلىق، جۇيەلىلىك، تيىمدىلىك ماڭىزدى بولىپ سانالادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسى جۇيە رەتىندە ءوزارا بايلانىستىلىقتى جوسپارلاۋدى جانە جوبالاۋدى، ءمۇعالىم مەن وقۋشىلاردىڭ بىرىككەن قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدى، العا قويعان ماقساتتاردى ناتيجەلى شەشۋ بارىسىنداعى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ قۇرالدارى مەن ادىستەرىن تۇرلەندىرۋدى بىلدىرەدى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىنىڭ كورىنىستەرىنە تەك وسى سالاداعى ءبىلىمدى، ەپتىلىكتى، داعدىنى يگەرۋ دەڭگەيى عانا ەمەس، سونداي - اق ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ سانيتارلىق - گيگيەنالىق تالاپتاردى ساقتاۋ، پەداگوگيكالىق ەڭبەكتى عىلىمي ۇيىمداستىرۋ دا جاتادى.
ءبىز دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىن جالپى پەداگوگيكالىق تەحنولوگياعا جاتقىزامىز، ويتكەنى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ وقۋشىلاردى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ باستى مىندەتى بولىپ تابىلادى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
