ءدىني جات اعىمدار. ولاردىڭ ميسسيونەرلىك ارەكەتتەرى
قازىرگى تاڭدا ءدىننىڭ اتىن جامىلىپ، وزدەرىنىڭ قيتۇرقى ارەكەتتەرىن، سەنىمدەرىن تاراتاتىن كوپتەگەن ءدىني جات اعىمدار بار. جالپى وسى ءدىني جات اعىمداردىڭ ماقساتتارى:وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن تاراتۋ، وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىنە كوپتەگەن ادامداردى ءوز قاتارىنا قوسۋ بولىپ تابىلادى دەسەكتە بولادى. بۇنداي ءدىني جات اعىمدار ءبىر ەلگە بارماس بۇرىن، سول ەلدىڭ مادەنيەتىن، ءتىلىن، تاريحىن جەتىك مەڭگەرىپ بارادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن كوپتەگەن جات اعىمدار ورنىعىپ، وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋدا. قازىرگى تاڭدا كوپتەگەن جات اعىمداردىڭ الدىن الىپ، شەكتەۋ قويدى. ءبىراقتا جاسىرىن تۇردە وزدەرىنىڭ ميسسياسىن ورىنداپ جۇرگەن ءبىرشاما جات اعىمدار بار. بۇل اعىمداردىڭ ادام ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەتىندەي جاعدايعادا جەتۋى مۇمكىن. ولار تەك وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن عانا دۇرىس ساناپ، باسقالارىن مۇلدەم مويىندامايدى. جالپى كوپتەگەن اعىمدار يسلام ءدىنىنىڭ اتىن جامىلىپ ءالى كۇنگە دەيىن وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن كوپتەگەن جاستارعا تاراتىپ ءجۇر.
بۇگىنگى تاڭدا وزدەرىن مۇسىلمانبىز دەپ، باسقالاردى كاپىر دەپ ەسەپتەيتىن ات-تاكفير ءۋال حيدجرا اتتى اعىم سەنىمدەرىن تاراتىپ ءجۇر. جالپى جات اعىمداردىڭ ەڭ ءقاۋىپتىسى ەكسترەميزم، تەرروريزمگە اكەلىپ سوعادى. بۇنداي ۇيىمدار تەك ءبىر عانا ادامنىڭ ەمەس كوپتەگەن ادامداردىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەتىن اعىمدار بولىپ تابىلادى. كوپتەگەن مەملەكەتتەر وسىنداي ادام ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەتىن اعىمداردىڭ الدىن-الۋ شارالارىن جۇرگىزەدى. وسىنداي اعىمدار تەك يسلام ءدىنىن ۇستاناتىن مۇسىلمانداردىڭ مەملەكەتتەرىندە عانا ەمەس، الەمنىڭ تۇكپىر تۇكپىرىندە ورىن الىپ جاتىر دەسەكتە بولادى.
جالپى اعىمداردىڭ وزدەرىنىڭ قويىلعان ماقسات مىندەتتەرى بولادى، ولاردا وزدەرىن قارجىلاندىرۋ تاعى دا باسقا كوپتەگەن شارالارى بار. ولار سەنىمدەرىن تاراتپاس بۇرىن كوپ دايىندالادى. كەيىن سەنىمدەرىن جاسىرىن تۇردە تاراتىپ، ۋاعىزشىلار ۋاعىزدارىن ايتىپ، كوپتەگەن ادامداردى، اسىرەسە جاستاردىڭ ويىن، كوزقاراسىن وزگەرتۋ ارقىلى وزدەرىنىڭ قاتارلارىنا قوسادى.
ءدىني جات اعىمداردىڭ ميسسيونەرلىك ارەكەتتەرىنە ناقتىلاي كوشسەك. ءار ءدىني اعىمداردىڭ وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن دارىپتەپ، سول سەنىمدەرىنە ادامداردى كىرگىزەتىن وزدەرىنىڭ جەكە دايىندالعان ادامدارى بولادى. ولار مىسالعا:ۋاعىز ايتۋشى ادام بولۋى مۇمكىن، اراتور بولۋ ارقىلى، قاراپايىم ادام بولۋى مۇمكىن. ولار ادامداردىڭ وسال تۇستارىن تابۋ ارقىلى كوڭىلدەرىن وزدەرىنە قاراتىپ، اقىرىنداپ سەنىمدەرىنە كىرگىزەدى. ولار كوپتەگەن كىتاپتارعا، حابارلاندىرۋ سەكىلدى سەنىمدەرىن جازىپ قويادى، مىسالعا:”ومىردەن كۇيزەلىپ جۇرسەڭ ءبىزدىڭ قاتارىمىزعا قوسىل، ءبىزدىڭ قاتارىمىزعا قوسىلساڭ جان راحاتتىعىن سەزىنەسىڭ” دەگەندەي جازىپ قويادى دەسەكتە بولادى. سول اعىمداردىڭ ىشىندە سوزگە شەشەن اراتورلارى بولادى. ولار سول وزدەرىنىڭ سولەي مانەرىمەن اعىمدارىن ۋاعىزداپ، ادامداردىڭ نازارىن وزىنە بۇرۋ ارقىل وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن تاراتۋى مۇمكىن. بۇنداي جات اعىمدارعا اسىرەسە ءدىني ءبىلىمى جوق ادامدار، ابدەن كۇيزەلگەن ادامدار، ءوزىن جالعىز سەزىنەتىن ادامدار، جاستار كىرىپ كەتىپ جاتادى. مىسالعا:جاستاردىڭ اراسىندا دوس بولىپ ءجۇرىپ اقىرىنداپ ءوز سەنىمىن جاقسى جاعىنان ايتىپ كىرگىزەتىندەردە بار. قازىرگى جاستاردى ءدىني ءبىلىم، ءدىني ساۋات وتە از بولىپ تابىلادى، سونىڭ بارىسىندا ولاردى كوپتەپ كىرگىزىپ جاتىر. اق-قارانى اجىراتا المايتىندار، وتە سەزىمتال ادامداردىدا الداپ كىرگىزىپ جاتقان جايلارى بار. كەلەسى ءبىر اعىمدار، وسىنداي تەحنولوگيا دامىعان زاماندا، وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرىن وسى ينتەرنەت جەلىسى ارقىلىدا تاراتىپ جاتىر. قازىرگى تاڭدا ادامداردىڭ بارلىعى دەرلىك ءارقايسىسىندا ۇيالى تەلەفوندارى بار. كوپتەگەن جاستارىمىز جاڭادان ءدىن جولىنا تۇسكەلى تۇرعان جاستار، وسى ينتەرنەت جەلىسى ارقىلى باسقا جات اعىمداردىڭ پاراقشالارىنا كىرىپ سول سەنىم بويىنشا قۇلشىلىق جاساپ، ۋاعىزدارىن تىڭداپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن. مىنە وسىنداي كوپتەگەن سەبەپتەر ارقىلى دا باسقا كوپتەگەن اعىمداردىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ جاتادى.
ءبىراقتا قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە وسىنداي ءدىني جات اعىمدارعا قارسى كوپتەگەن ۇيىمدار اشىلعان. ول ۇيىمدار وسى اعىمداردىڭ قۇيتىرقى ارەكەتتەرى ىسكە اسپاس ءۇشىن جۇمىس ىستەۋدە. تاۋەلسىدىك جىلدارى ەلىمىزدە كوپتەگەن جات اعىمدار كەلدى، ولار وزدەرىنىڭ ميسسيونەرلىك ارەكەتتەرىن جاساۋ ارقىلى ولاردىڭ قاتارلارى كوبەيدى. قازىرگى تاڭدا ولاردىڭ الدىن الۋ شارالارى جاقسى جۇزەگە اسۋى بارىسىندا ءقازىر كوپتەگەن اعىمداردى ەلىمىزدەن شەكتەتكەن.
قورىتا كەلسەك ءار ەلدە، مەملەكەتتە جاستارعا ءدىني ساۋات بەرسە، وزدەرىنىڭ دىندەرىن جەتىك بىلسە، بۇنداي ءدىني جات ۇيىمدارعا الدانبايتىن بولادى. وسىنداي ءدىني جات اعىمداردان ساقتانۋىمىز قاجەت.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ «فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ»كافەدراسىنىڭ ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى جاقانباي دارحان جەتەكشى: PhD اعا وقىتۋشى: مۇقان.ن
You Might Also Like
-
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە «ءدىنتانۋ» ماماندىعى وقىتىلادى.
-
ءداستۇر - بۇل ۇلتتىڭ ءمانىن، ونىڭ قالاي ءومىر سۇرەتىنىن، نە ويلايتىنىن، نەگە سەنەتىنىن كورسەتۋ. قازاق داستۇرلەرى دە وسى انىقتاما شەگىندە. ولار عاسىرلار بويى قازاق كوشپەندى ءومىر سالتىنان قالىپتاستى ءجان...
