InfoHub Logo

ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتانۋ كافەدراسى
«ءدىنتانۋ»  ماماندىعىنىڭ
4 كۋرس ستۋدەنتى كۋتلىمۋراتوۆا ج.م
جەتەكشى اعا وقىتۋشى تۋنگاتوۆا.ۋ.ا

www.kaznu.kz

سوڭعى ون جىلدا قازاقستاندا ساياسي الەۋمەتتىك جانە يدەولوگيالىق سيپاتتاعى وزگەرىستەر جەتكىلىكتى بولدى، بۇل ءوز كەزەگىندە الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ جاقسارۋىنا، سودان كەيىن ونىڭ تۇراقسىزدانۋىنا اكەلدى. قالاي بولعاندا دا، قازىرگى قازاقستان مەملەكەت جۇرگىزىپ جاتقان الەۋمەتتىك رەفورمالار جولىنا تۇسكەنىن اتاپ وتۋگە بولادى. ءبىراق بۇل رەفورمالاردىڭ بارىسىن قولداۋدا جانە جالپى الەۋمەتتىك مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋدا ءار ءتۇرلى ۇيىمداردىڭ جانە جەكە تۇلعالاردىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتى ماڭىزدى ءرول اتقارادى. قايىرىمدىلىق - مەملەكەت، ۇيىم جانە جەكە تۇلعالار بەرەتىن مەيىرىمدىلىك پەن باسقالارعا جاقسىلىق جاساۋعا دەگەن ۇمتىلىسقا نەگىزدەلگەن كەدەيلەرگە وتەۋسىز ماتەريالدىق كومەك رەتىندە تۇسىنىلەدى. بۇگىنگى تاڭدا ءدىني ۇيىمداردىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتى ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى، ويتكەنى بۇل قىزمەت تەك ماتەريالدىق عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە بارلىق مۇقتاج ادامدارعا رۋحاني كومەك بولىپ تابىلادى، بۇل يدەولوگيالىق تۇراقسىز قوعامدا ۇلكەن ماڭىزعا يە. كوبىنەسە قازىرگى قوعامداعى ءدىني ۇيىمداردىڭ كەز-كەلگەن باسقا قىزمەتى زاڭمەن دە، مورالدىق-ەتيكالىق كوزقاراستارمەن دە ماقۇلدانبايدى. كەيدە ول ءتىپتى قاسيەتتى ماتىندەردە ناقتى بەكىتىلمەيدى، تەك وسى ۇيىمداردىڭ كوشباسشىلارىنىڭ جەكە دۇنيەتانىمدىق كوزقاراستارىنا نەمەسە ءىلىمدى ناقتى تۇسىندىرۋگە نەگىزدەلگەن. مۇنداي قىزمەت كوبىنەسە دەسترۋكتيۆتى بولىپ تابىلادى. زەرتتەۋشىلەر قازىرگى ءدىني كونفەسسيالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى قايىرىمدىلىققا جەتكىلىكتى تۇردە بولىنگەن جالپىادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى ۋاعىزدايتىنىن اتاپ ءوتتى. ءدىني ۇيىمداردىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتىنىڭ اسپەكتىلەرى قاسيەتتى ماتىندەردە، ازاماتتىق جانە ءدىني زاڭداردا بەكىتىلگەن. ءدىني ۇيىمنىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتىنىڭ قارقىندىلىعى ءاربىر ءدىني ءىلىمنىڭ نەگىزىندە جاتقان الەۋمەتتىك تۇجىرىمدامانىڭ كۇشىن كورسەتەدى. 

ءدىني ۇيىمداردىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتىن مەملەكەتتىك رەتتەۋدىڭ نەگىزى- "ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى" زاڭعا جانە "قايىرىمدىلىق تۋرالى" قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ 6 - بابىنا سايكەس مەملەكەتتىڭ قايىرىمدىلىق سۋبەكتىلەرىنىڭ ىستەرىنە، ال قايىرىمدىلىق سۋبەكتىلەرىنىڭ مەملەكەت ىستەرىنە زاڭسىز ارالاسۋىنا، ولارعا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ فۋنكسيالارىن جۇكتەۋگە جول بەرىلمەيدى. 

ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى زاڭنىڭ 10 بابىنا سايكەس:      

1. دiني بiرلەستiكتەر قايىرىمدىلىقتى جۇزەگە اسىرۋعا جانە قايىرىمدىلىق ۇيىمدارىن اشۋعا قۇقىلى.

2. قايىرىمدىلىقتى جۇزەگە اسىرۋ كەزىندە ءدىني قىزمەتكە تارتۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ، شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوق ادامداردىڭ ماتەريالدىق تاۋەلدىلىگىن (مۇقتاجدىعىن) پايدالانۋعا جول بەرىلمەيدى.

3. ەرiكتi قايىرمالدىقتارعا جۇگىنەتىن دiني بiرلەستiكتەر قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق جولمەن الىنعان كىرىستەردى زاڭداستىرۋعا (جىلىستاتۋعا) جانە تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋعا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى زاڭناماسىندا بەلگىلەنگەن تالاپتاردى ساقتاۋعا مىندەتتى.

ءدىني ۇيىمداردىڭ قايىرىمدىلىق قىزمەتىنىڭ بىرنەشە قاراما-قايشى ساتتەرىن اتاپ وتكەن ءجون، دەگەنمەن بۇل قوعام ءۇشىن وڭ بولىپ سانالادى. سوندىقتان بۇگىندە قالىپتاسقان جاعدايدا ءدىني ۇيىمداردىڭ كومەگىن قابىلداپ، ولاردى كومەك كورسەتۋگە شاقىرعان ءجون. ءبىراق مۇندا ءسىز كەلەسى ماسەلەگە تاپ بولۋىڭىز مۇمكىن. الەۋمەتتىك قورعاۋ وبەكتىسى نەگىزىنەن حالىقتىڭ وسال توپتارى بولىپ تابىلادى جانە ولار ماتەريالدىق جاعىنان عانا ەمەس، پسيحولوگيالىق تۇرعىدان دا وسال. ومىرلىك قيىن جاعدايعا تاپ بولعان ادامدار، ايەلدەر، بالالار، قارتتار توتاليتارلىق سەكتالار مەن دەسترۋكتيۆتى ءدىني كۋلتتەردىڭ ءجيى قۇرباندارى بولىپ تابىلادى. كەز-كەلگەن ءدىني ۇيىمنىڭ ماقساتى تىكەلەي نەمەسە جاناما تۇردە ادەپتەر سانىن كوبەيتۋ دەپ ەسەپتەسەك، قايىرىمدىلىق كومەك رەتىندە ەڭ قولايلى جاعداي كورىنبەۋى مۇمكىن. مۇنداي وقيعالاردى بولدىرماۋ ءۇشىن ءدىنتانۋ ساراپتاماسى كەزەڭىندە ءدىني ۇيىمدارعا نازار اۋدارۋ كەرەك.

---