InfoHub Logo

دوستىق - تاتۋلىقتان باستالادى
تاتۋلىق - تابىلماس باقىت.
ناقىل ءسوز
مەكتەپالدى دايىندىق سىنىبى

ماقساتى: «تاتۋلىق» ادامگەرشىلىك قۇندىلىعى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
مىندەتتەرى: - «تاتۋلىق» ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ:
- جاقسى قاسيەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
- تاتۋلىققا تاربيەلەۋ؛
كورنەكى قۇرالدارى: ءتۇرلى - ءتۇستى جۇرەكشەلەر، شىراق، ساۋساق تەاترىنا ارنالعان قاعاز قۋىرشاقتار مەن ءۇي ماكەتى، تاقىرىپقا بايلانىستى مازمۇندى سۋرەتتەر، لەنتالار.

شاتتىق شەڭبەرى سالەمدەسۋ
«مەن قاندايمىن؟» ترەنينگ

ءبىز بالدىرعان تەڭ باسقان!
دوس قۇشاعىن كەڭگە اشقان!
تىلەگىمىز ادىلدىك!
اشىق بولسىن كەڭ اسپان!
«ءبىز ءومىردىڭ گۇلىمىز» ءانىن ورىنداۋ
اڭگىمەلەسۋ
- بالالار، بۇگىنگى «ءوزىن - ءوزى تانۋ» ساباعىندا ءبىز «دوستىق» ايالداماسىنا توقتاپ ، بۇل ايالدامادا «دوستىق - تاتۋلىقتان باستالادى» دەگەن تاقىرىپتا اڭگىمەلەسىپ، قالاي تاتۋ دوس بولۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنىپ، «تاتۋلىق» ۇعىمى
تۋرالى تۇسىنىك الامىز.
سۋرەتپەن جۇمىس
• بالالار، سەندەرگە جالعىز ويناعان ۇنايدى ما؟
• ال سەندەر، «تاتۋلىق» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.
تاتۋلىق دەگەن ءبىرىن - ءبىرى رەنجىتپەۋ، ويىنشىقتارىن، قولدارىنداعى تاتتىلەرىمەن ءبولىسۋ، بىرگە ويناۋ ت.ب.
تۇيىندەۋ.
تاتۋلىق دوستار اراسىنداعى ەڭ تاماشا قاسيەت.تاتۋ بالالار ءبىر - ءبىرىن
رەنجىتپەيدى، تاتۋ - ءتاتتى وينايدى، ويىنشىقتارىمەن، تاتتىلەرىمەن بولىسەدى.
سوندىقتان دا دوستىق تاتۋلىقتان باستالادى دەلىنەدى.
ويىن: «رەنجىستىك، دوستاستىق» / اۋەنمەن/
پىكىرلەسۋ. - سەندەرگە ويىن ۇنادى ما؟
- تاتۋلاسۋ شە؟
- تاتۋلاسقاندا قانداي كوڭىل - كۇيدە بولدىڭدار؟
/قۋانىشتى، باقىتتى، كوڭىلدى/
- ال، سەندەرگە رەنجىسكەن ۇنادى ما؟
- رەنجىگەندە قانداي كوڭىل - كۇيدى سەزىندىڭدەر؟
/ۋايىمدى، قايعىنى، كوڭىلسىزدىكتى/
ءومىرىمىزدى قۋانىشتى دا باقىتتى شاقتار كوپ بولۋ ءۇشىن ءبىر - بىرىمىزبەن دوستىقتا تاتۋلىقتا بولعانعا نە جەتسىن.
ەندى جيناقتالىپ وتىرىپ «تاتۋ بالالار» اتتى ساۋساقتار تۋرالى ەرتىگىنى تىڭدايىق.
اڭگىمەلەۋ «تاتۋ بالالار» ەرتەگىسىن اڭگىمەلەپ بەرۋ.

ەرتە زاماندا شاعىن ءبىر ۇيدە اعايىندى بەس ساۋساق ءومىر ءسۇرىپتى.ۇلكەنىن - باسبارماق، ەكىنشى اعاسىن - بالاڭ ۇيرەك، سۇق ساۋساق، ءۇشىنشىسىن - ورتان تەرەك،
ءتورتىنشى ىنىلەرىن - شىلدىر شۇمەك، ەڭ كەنجە قارىنداستارىن - كىشكەنە بوبەك دەپ اتاپتى.ولار بىرىگىپ جۇمىس جاسادى، باقشا ەكتى، تاماق ازىرلەدى.
ورتانشى اعالارى ورتان تەرەك ۇيدە وتىرىپ، ءۇي شارۋاسىنا، كىشكەنتايلارىنا قارادى.شىلدىر شۇمەك وتە سابىرلى، اقىلدى بولىپتى.ول كىشى قارىنداسىنا ەرتەگى وقىپ بەرۋدى جاقسى كورگەن ەكەن.ال، كىشكەنتاي بوبەك بولسا ۇلكەن اعالارىنا ۇقساپ ەرجەتكىسى كەلەدى ەكەن.وسىلايشا، بەس اعايىندى بالالار تاتۋ - ءتاتتى، ءوزارا جاراستىقتا، سىيلاستىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتتى.

ءبىر كۇندەرى ورماننان ۇلكەن ءبىر ايۋ شىعىپ، اعايىندىلاردىڭ تىنىشتىعىن بۇزىپ، باقشانىڭ ءبارىن تاپتاپ، ۇيلەرىن قۇلاتىپ بۇزۋعا اينالعاندا، بەس اعايىندى بىرىگىپ ءبىر جۇدىرىققا ءتاستۇيىن بولىپ جۇمىلىپ ايۋعا قارسى تۇرادى.ءسويتىپ ولار قيىن شاقتا بىرىگۋلەرىنىڭ ارقاسىندا ۇلكەن كۇشكە
اينالدى.ايۋ بولسا مۇنداي كوپ كۇشتەن قورىققانىنان ورمانعا قاراي، كەرى قاشا جونەلىپتى.ال، اعايىندى بالالار بولسا، تاتۋلىعى مەن بىرلىگىنىڭ ارقاسىندا جاۋدى جەڭىپ شىققان ەكەن.ويتكەنى ولار قىسىلتاياڭ شاقتا ءبارى بىرىگىپ كۇش قوسىپ، مىقتىلىق ، بىرلىك، دوستىقتارىن كورسەتە ءبىلدى.
- سەندەرگە ەرتەگى ۇنادى ما؟
- ەرتەگى قالاي اتالادى؟
- نەلىكتەن تاتۋ بالالار دەپ اتالادى؟
- اعايىندى بالالاردى ايۋدان نە قۇتقاردى دەپ ويلايسىڭدار؟
/ولاردىڭ دوستىعى، تاتۋلىعى، بىرلىگى/

مىنە، بۇل ايتىلعان سوزدەردىڭ استارىنان «تاتۋلىق - تابىلماس باقىت» دەگەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ دايەكسوزى شىعادى.
دايەكسوز تاتۋلىق بار جەردە بىرلىك تە، قۋانىش تا بولادى. «تاتۋلىق - تابىلماس باقىت» دەگەن ناقىل ءسوزدى وسى نەگىزگە سۇيەنىپ ايتسا كەرەك.

سەرگىتۋ ءساتى
ورنىمىزدان تۇرامىز،
قولدى بەلگە قويامىز.
بۇرىلامىز وڭعا ءبىر،
بۇرىلامىز سولعا ءبىر.
بىزدەر تاتۋ بالامىز،
گۇل - گۇل جايناپ جانامىز.
جاتتىعۋلار جاساساق،
جاقسى سەرگىپ قالامىز.
دوستار تاتۋ - ءتاتتىمىز،
بولسا قولدا ءتاتتىمىز،
ءبىز ءبولىسىپ جاتامىز،
ءبارىمىز ءدام تاتامىز.

تاڭعاجايىپ ءسات. / ەسىك جاقتان بىرەۋدىڭ جىلاعان داۋسى ەستىلەدى /
تاربيەشى: - بالالار، تىڭداڭدارشى بىرەۋ جىلاي ما، ەستىپ وتىرسىڭدار ما؟
- بۇل جۇرەك ەكەن جىلاپ تۇرعان.
- كەلە عوي كىشكەنە جۇرەك، ساعان نە بولدى؟
جۇرەك: - مەنى قاتىگەز دوسىم تاستاپ كەتتى.مەن جالعىزبىن، نە ىستەرىمدى بىلمەيمىن.
تاربيەشى: - بالالار قانداي ايانىشتى، جۇباتايىقشى جۇرەكتى.
/ بالالار جاقىنداپ كەلىپ، جۇبانىش سوزدەرىن ايتادى /

بالالار: - جۇرەك، سەن جىلاماشى.
- جۇرەك، سەن جالعىز ەمەسسىڭ.
- جۇرەك، ءبىز سەنىمەن دوس بولامىز.
- جۇرەك، ءبىز سەنى جاقسى كورەمىز.
تاربيەشى:مىنە كوردىڭ بە، كىشكەنە جۇرەك، سەن مەيىرىمدى دە تاتۋ دوستارعا تاپ بولدىڭ، ەندى مۇڭايما.سەنى تاستاپ كەتكەن دوسىڭ دا جالعىزسىراپ جاتقان شىعار، سەن ەندى دوسىڭا بار ، قۋانت. /جۇرەك قۋانادى، جانادى/
جۇرەك: - بالالار، سەندەرگە كوپ راحمەت!مەن وتە قۋانىشتىمىن.ساۋ بولىڭدار! /جۇرەك قۋانىشپەن شىعىپ كەتەدى/
تاربيەشى: - بالالار، سەندەر وتە مەيىرىمدى ءىس جاسادىڭدار.جىلاعان جۇرەكتى جۇباتا بىلدىڭدەر.مەن دە قۋانىپ، سەندەردىڭ تاتۋ - ءتاتتى دوستار بولا الاتىندارىڭا سەنىپ، ريزا بولىپ وتىرمىن.
شىعارماشىلىق جۇمىس./ اۋەن وينالادى /

- ەندى ، بالالار بىزدەر جالعىز ەمەس ەكەنىمىزدى، جۇرەكتەرىمىزدىڭ ءبىر ەكەنىن بىلدىرە وتىرىپ، مىنا تۇرعان ادەمى دە ۇلكەن جۇرەكتىڭ قاسىنا ءوزىمىزدىڭ دايىنداعان كىشكەنە جۇرەكشەلەرىمىزدى ءوز ەسىمدەرىمىزدى جازىپ، تاتۋ - ءتاتتى دوس بولايىق، دوستارىمىز كوبەيە بەرسىن دەگەن ىزگى نيەتپەن قوسىپ قويايىق.
/ بالالاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىسى ورىندالادى /
ەنەردجايزەر جاتتىعۋى. / اۋەنمەن /
عاجايىپ سوزدەر
قانە، ەندى بالالار بۇگىنگى ساباقتا ايتىپ، ۇيرەنگەن ونەگەلى عاجايىپ سوزدەرىمىزدى قايتالاپ ايتىپ كورەيىك.
- دۇنيەدەگى ەڭ قىمبات – تاتۋلىق.
- ءبىز تاتۋ دوسپىز.
قورىتىندىلاۋ
- بالالار، ءبىز بۇگىن تاتۋلىق بار جەردە دوستىق تۋىندايتىنىن ۇعىندىق.
تاتۋلىق بار جەردە دوستىقتىڭ ، بىرلىكتىڭ، سىيلاستىقتىڭ بولاتىنىن بىلدىك.
جۇرەكتەن جۇرەككە
«جۇرەك جىلۋى» ترەنينگ
تاربيەشى: - بالالار، قاراڭدارشى، مىنا سيقىرلى ءتۇرلى - ءتۇستى باۋلار ارقىلى مەن سەندەرگە جۇرەگىمنىڭ جىلۋىن بەرىپ تۇرمىن.قانە، وڭ الاقانىمىزدى جۇرەگىمىزدىڭ تۇسىنا قويىپ، لۇپىلدەپ سوققان كىشكەنە جۇرەگىمىزدىڭ دۇرسىلىنە ءبىر ءسات قۇلاق ءتۇرىپ كورەيىكشى.
- جۇرەكتەرىڭنىڭ سوعىسىن سەزەسىڭدەر مە؟
- ءبىزدىڭ جۇرەگىمىز قانداي، نە دەپ سوعادى ەكەن؟

تاربيەشى: - مەنىڭ جۇرەگىم سەندەرگە دەگەن مەيىرىمدىلىككە تولى.
رينات: - مەنىڭ جۇرەگىم قامقورشى
ساعىندىق: - مەنىڭ جۇرەگىم جىلى.
ايكۇمىس: - مەنىڭ جۇرەگىم قۋانىشتى.
جاندوس: - مەنىڭ جۇرەگىم ادال.
ايزات: - مەنىڭ جۇرەگىم نازىك.
دانيار: - مەنىڭ جۇرەگىم سىپايى.
ايانا: - مەنىڭ جۇرەگىم باتىل.
دۋمان: - مەنىڭ جۇرەگىم ىستىق.
گۇلنۇر: - مەنىڭ جۇرەگىم جۇمساق.
ايدوس: - مەنىڭ جۇرەگىم جاقسىلىققا تولى
تولعاناي: - مەنىڭ جۇرەگىم باقىتتى.
بەكزادا: - مەنىڭ جۇرەگىم قايىرىمدى.
دانيەل: - مەنىڭ جۇرەگىم سەزىمتال.
تاربيەشى: - ولاي بولسا، وسى جىلى دا جۇمساق، باتىل دا اقىلدى، قايىرىمدى دا مەيىرىمدى، نازىك تە سىپايى، باقىتتى دا قۋانىشتى جۇرەگىمىزدەن
شىققان جىلۋدى اينالامىزعا تاراتايىق.
/ الاقاندارىنداعى جۇرەكتەرىنىڭ جىلۋىن ۇرلەۋ /
جىلى جۇرەك - جاقسى تىلەك
/ قولدارىنداعى جانعان شىراقتى ءبىر - بىرلەرىنە جالعاي وتىرىپ تىلەكتەر ايتۋ /
رينات: - ءبارىمىز دوس بولايىق!
جاندوس: - دوستارىمىز كوپ بولسىن!
گۇلنۇر: - دوستارىمىزعا قايىرىمدى بولايىق!
ايدوس: - دوستىق كوڭىلدەر ءمولدىر بۇلاقتاي تازا بولسىن !
بەكزادا: - اسپانىمىز اشىق بولسىن!
دانيار: - دوستارمەن تاتۋ بولايىق!
دۋمان: - دەنىمىز ساۋ بولسىن!
ايزات: - دوستىعىمىز بەرىك بولسىن!
دانيەل: - دوستار مەيىرىمدى بولا بىلەيىك!
ايكۇمىس: - بەيبىتشىلىك بولسىن!
تولعاناي: - ءارقاشان كۇن سونبەسىن!
ساعىندىق: - كۇنىمىز جارىق بولسىن!
ايانا: - وتباسىمىز امان بولسىن!!
دوستىق - بۇل ۇلكەن ۇعىم.سەندەردىڭ تاتۋ دوستىقتى قالاعان كىشكەنتاي جۇرەكتەرىڭدەگى قۋانىش، ءۇمىت شوعى ءومىر بويى سونبەسىن ، وسى شىراقتاي ساۋلە شاشىپ جانا بەرسىن. مەيىرىمدى جانارلارىڭنان تاراعان شاپاعات نۇرى
شىراقتان تاراعان جىلۋداي جەر دۇنيەنى جىلىتسىن دەپ تىلەيمىن.
وسى ىزگى تىلەك، يگى نيەتتەرىڭ ورىندالسىن دەگەن ۇمىتتە، تاماشا ءبىر انمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدى قورىتىندىلايىق.

«دوس بولايىق ءبارىمىز» ءانىنىن ورىنداۋ.
ءسوزىن جازعان: ح. تالعاروۆ
ءانىن جازعان: ي. نۇسىپبايەۆ
ءارقاشان دوس، بىرگەمىز،
اجىراماس ىرگەمىز.
ىلگەرى جۇرىڭدەر،
دوستىق جىرىن بىلىڭدەر.

تۋ عىپ ۇستاپ بىرلىكتى،
ەڭبەكتى سۇيىڭدەر

قايىرماسى:.
دوس بولايىق، ءبارىمىز،
جاراسىپ تۇر ءانىمىز.
تىنىشتىقتى ساقتايمىز،
اتسىن كۇلىپ تاڭىمىز