ديناميكا: دەفورماسيا، كۇشتەر جانە نيۋتوننىڭ قوزعالىس زاڭدارى. نيۋتوننىڭ ءىىى زاڭى. ەسەپتەر شىعارۋ
ديناميكا: دەفورماسيا، كۇشتەر جانە نيۋتوننىڭ قوزعالىس زاڭدارى. نيۋتوننىڭ ءىىى زاڭى. ەسەپتەر شىعارۋ.
وسى ساباقتا قول جەتكىزىلەتىن وقۋ ماقساتتارى (وقۋ باعدارلاماسىنا سىلتەمە): نيۋتون زاڭدارىنىڭ تۇجىرىمداماسىن ءبىلۋ جانە ءتۇسىنۋ؛
ساباق ماقساتتارى: نيۋتوننىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى زاڭدارىن قايتالاي وتىرىپ، ماسسا مەن ۇدەۋ اراسىنداعى قاتىناستى بەكىتۋ ارقىلى، ەكى دەنەنىڭ ءبىر - بىرىمەن بىردەي كۇشپەن اسەرلەسەتىنىن مەڭگەرتۋ.
جەتىستىك كريتەرييلەرى: دەنەنىڭ قانداي شارتتاردا تىنىش قالىپتا بولاتىنىن، قانداي شارتتاردا ءبىرقالىپتى قوزعالاتىنىن بىلەدى
دەنە قوزعالىسى جىلدامدىعىنىڭ وزگەرۋ سەبەبىن بىلەدى
دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى (تىكەلەي جانە قاشىقتىقتا) تۋرالى بىلەدى
نيۋتون زاڭدارى بويىنشا مىسالداردى ءتۇسىندىرىپ، ەسەپتەردى شىعارادى
نيۋتون زاڭدارىنىڭ ادىلەتتىلىگىن راستايتىن تاجىريبەلەردى تۇسىندىرە الادى
تىلدىك ماقساتتار: ماسسا ماسسا mass ۇدەۋ ۋسكورەنيە acceleration
نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ترەتيي زاكون نيۋتونا Newton's third Law كۇش سيلا force
قۇندىلىقتاردى دارىتۋ: نەگىزگىنى بولە ءبىلۋىن، تەوريانى پراكتيكالىق تاجىريبەمەن ۇشتاستىرا ءبىلۋىن، تاجىريبەلەردەن قورىتىندى جاساي ءبىلۋىن جانە ءوز ويىن قورىتىپ ايتا ءبىلۋىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن تاجىريبەلەر ارقىلى دامىتۋ. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ارقىلى رەاليزمگە تاربيەلەۋ. ءوز وي - پىكىرىن ايتا وتىرىپ، اقيقاتقا جەتۋگە تاربيەلەۋ. توپتىق جانە جۇپتىق ىنتىماقتاستىققا باۋلۋ. ءتۇيىندى ءسوز ارقىلى پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىستار: ادەبيەت. ورىس جانە قازاق شىعارمالارىنان ۇزىندىلەر، ۇلتتىق ويىندار
اكت قولدانۋ داعدىلارى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، www. youtube. com سايتىنان مۋلتفيلمدەر، https://www. twig - bilim. kz/ ينتەرنەت رەسۋرسى.
ساباقتىڭ باسى
3 مينۋت وقۋشىلارمەن امانداسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. وقۋشىلار 1، 2، 3 دەپ ساناۋ ارقىلى توپقا بىرىگەدى. باعالاۋ پاراعى، توپ اتتارى جازىلعان پاراقتار 9_35_36. pptx
ساباقتىڭ ورتاسى
توپپەن جۇمىس. روتاسيا.
№1. وقۋشىلار ا. بايتۇرسىنوۆ اۋدارعان ي. ا. كرىلوۆتىڭ «اققۋ، شورتان ءھام شايان» مىسالىن تىڭدايدى.
https://www. twig - bilim. kz/film/newtons - laws - of - motion - 5759/
https://www. youtube. com/watch؟ v=sU47RYbRAhs
https://www. youtube. com/watch؟ v=zVf0 - BPHt0k
سۇراق: كىمنىڭ مىسالى؟ اربا ورنىنان قوزعالا ما؟ تەڭ اسەرلى كۇش نەگە تەڭ؟ نيۋتوننىڭ ءىى زاڭى بويىنشا قالاي تۇسىندىرۋگە بولادى؟
مىسالدى تىڭداپ بولعان سوڭ ءار توپقا سۋرەت تاراتامىن. ءار توپ كۇشتەردى سالادى.
جاۋاپ: كۇش اسەرىنەن دەنە ۇدەۋ الادى. جۇك تىنىشتىقتا تۇر. قوزعالمايدى، ع=0 بولعاندىقتان a=0. نيۋتوننىڭ ءى زاڭى.
ءوزارا باعالاۋ.
№2. ۆيدەوكورسەتىلىم الدىندا وقۋشىلارعا سۇراقتار جازىلعان پاراقتار تاراتىلادى.
سۇراقتار:
1. دەنەلەردىڭ شەكسىز قوزعالىسىن قالاي تۇسىندىۋگە بولادى؟
2. نيۋتوننىڭ ءى زاڭى بويىنشا بيليارد شارلارىنىڭ، ادامنىڭ سۋ تولقىنىنا ىلەسىپ قوزعالۋلارىن تۇسىندىرىڭدەر.
3. نيۋتوننىڭ ءىى زاڭىنا سۇيەنىپ، جارقاناتتىڭ جانە زىمىراننىڭ ۇشۋىن تۇسىندىرىڭدەر.
ءوزارا باعالاۋ. جاۋاپ پاراقتارىن تاقتاعا ىلەدى.
تاقىرىپتى، ساباق ماقساتىن اشۋ. ارقان تارتىس تۋرالى شاعىن بەينە كورىنىس.
سۇراق: قوزعالىس زاڭى تۇرعىسىنان قالاي تۇسىندىرۋگە بولادى؟ نەلىكتەن ەكى كوماندا ءبىرىن - ءبىرى تارتادى؟ قاي كوماندا جەڭەدى؟
وقۋشىلار پىكىرى.
جاۋاپ: ەكى كومانداعا ارقان تاراپىنان ءمودۋلى تەڭ، باعىتتارى قاراما - قارسى كۇشتەر اسەر ەتەدى. كوماندالار تاراپىنان دا ارقانعا ءمودۋلى تەڭ، باعىتى قاراما - قارسى كۇشتەر اسەر ەتەدى. ەكى كوماندا جەردى كەيىن يتەرەدى، جەر بەتىن ەكى كوماندا ءۇشىن تىرەك بولادى. جەر دە ەكى ءار كومانداعا ءمودۋلى تەڭ، باعىتى قاراما - قارسى كۇشپەن ارەكەت ەتەدى. ەكى كوماندا ارقان ارقىلى ءوزارا اسەرلەسەدى جانە ءار كوماندا جەرمەن اسەرلەسەدى. جەرگە كۇشتىرەك تىرەپ تۇرعان كوماندا جەڭەدى.
ەكسپەريمەنت ارقىلى تەكسەرۋ. توپپەن جۇمىس.
1. ارباشانىڭ ەكى جاعىنان ارقانمەن ءبىر - ءبىرىن الىپ ەكى جاققا تارتىڭدار. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاساڭدار.
2. وقۋشىلار قولدارىمەن ستولدى ۇرادى. نەنى سەزەسىڭدەر؟ قورىتىندى جاساڭدار.
قورىتىندى جاساۋدا وقۋشىلار وقۋلىقتى پايدالانادى.
وقۋشىلار قورىتىندىسى: دەنەلەر تىكەلەي جانە قاشىقتىقتان اسەرلەسەدى. كۇش ۆەكتورلارى ءبىر ءتۇزۋدىڭ بويىمەن قاراما - قارسى باعىتتالادى. زاڭنىڭ ەرەكشەلىگى: ءارتۇرلى دەنەلەرگە ارەكەت جانە قارسى ارەكەت كۇشتەرى تۇسىرىلەدى. ولار ەشقاشان تەڭەسپەيدى جانە ولاردىڭ تابيعاتى بىردەي. (قولىمىزبەن ستولدى ۇرعاندا دەنەلەر ءوزارا اسەرلەسەدى. قول ستولعا قانداي دا ءبىر كۇشپەن اسەر ەتەدى. قولدى ۇرعاندا سەزىلەتىن اۋىرسىنۋ ستول تاراپىنان دا كۇشتىڭ اسەر ەتەتىندىگىنىڭ دالەلى)
جەكە جۇمىس.
1. "پريكليۋچەنيا بارونا ميۋنحگاۋزەنا" مۋلتفيلمىنەن ءۇزىندى. جىبەرىلگەن قاتەلىكتى تابىڭدار. 35: 00 - 35: 55
وقۋشى جاۋابى.
جاۋاپ: تەگىندە تەڭدەسى جوق كۇشتى اداممىن عوي. توبە شاشىمنان مىقتاپ ۇستاپ الىپ، بار كۇشىممەن جوعارى قاراي تارتىپ قالىپ ەدىم، ءوزىمدى دە، اتىمدى دا وپ - وڭاي امان - ەسەن الىپ شىقتىم: ەكى اياعىممەن اتىمدى قىسقاشپەن قىسقانداي قىسىپ العان ەكەنمىن، جاقسى بولدى. ءسويتىپ ءوزىمدى دە، اتىمدى دا اجالدان قۇتقاردىم. مۇنى ءبىر وڭاي شارۋا دەپ ويلاساڭىز، وسىنى ءوزىنىڭ ىستەن كورىڭىز. (باسىنان تومەن جانە يىعىنان جوعارى باعىتتالعان كۇش ءبىر - بىرىنە تەڭ)
2. تەست. نيۋتوننىڭ قوزعالىس زاڭدارى
باعالاۋ. وقۋشىلار جاۋاپتارىن كىلتپەن تەكسەرەدى.
ساباقتىڭ سوڭى
باعالاۋ. ساباق سوڭىندا وقۋشىلاردى جەتىستىك كريتەرييى بويىنشا باعالايمىن.
رەفلەكسيا.
بۇگىنگى ساباقتا توپپەن...............................
بۇگىنگى ساباقتا مەن................ جاقسى كورسەتە ءبىلدىم.
بۇگىنگى ساباقتا مەن ءۇشىن.................................... ماڭىزدى بولدى
بۇگىنگى ساباقتا ماعان............................................. قيىن بولدى.
بۇگىنگى ساباقتا مەن توپپەن جۇمىس جاساۋدا......................................... ۇيرەندىم.
ءتۇيىندى ءسوز: دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
دوسىمىزدى ساقتاي بىلگەن ەلمىز، ءدام - تۇزىن اقتاي بىلگەن ەلمىز.
ءبىراق اسقاقتاعان حان بولسا – حان ورداسىن تاپتاي بىلگەن ەلمىز.
قاز داۋىستى قازىبەك بي
ءبىزدىڭ اينالامىزدا ءارتۇرلى قوزعالىس بولادى: وزەن سۋىنىڭ اعىسى، سارقىراما، جەل نەمەسە بوران، گالاكتيكا، جۇلدىزدار. بۇل قوزعالىستار مەن دەنەلەر ءبىر - بىرىنە ۇقسامايدى. دەنەلەرگە اسەر ەتەتىن كۇش تە تۇرلىشە. وسى قوزعالىستار نيۋتون زاڭدارى بويىنشا تۇسىندىرىلەدى. نيۋتوندى وقۋشى كەزىندە سىنىبىنداعى ەڭ ۇزدىك وقۋشى رەنجىتكەن كورىنەدى. سودان كەك الۋ ءۇشىن سىنىپتاسىنان العا شىعۋدى شەشەدى. سودان قاراپايىم اعىلشىندىق وقۋشى ۇلى عالىمعا اينالدى. سوندىقتان سەندەردىڭ دە ارالارىڭدا عالىم، ينجەنەر دە وتىرعان شىعار. كىم بىلەدى؟
ۇيگە تاپسىرما. نيۋتوننىڭ ءىىى زاڭى. §13.
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ.
وسى ساباقتا قول جەتكىزىلەتىن وقۋ ماقساتتارى (وقۋ باعدارلاماسىنا سىلتەمە): نيۋتون زاڭدارىنىڭ تۇجىرىمداماسىن ءبىلۋ جانە ءتۇسىنۋ؛
ساباق ماقساتتارى: نيۋتوننىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى زاڭدارىن قايتالاي وتىرىپ، ماسسا مەن ۇدەۋ اراسىنداعى قاتىناستى بەكىتۋ ارقىلى، ەكى دەنەنىڭ ءبىر - بىرىمەن بىردەي كۇشپەن اسەرلەسەتىنىن مەڭگەرتۋ.
جەتىستىك كريتەرييلەرى: دەنەنىڭ قانداي شارتتاردا تىنىش قالىپتا بولاتىنىن، قانداي شارتتاردا ءبىرقالىپتى قوزعالاتىنىن بىلەدى
دەنە قوزعالىسى جىلدامدىعىنىڭ وزگەرۋ سەبەبىن بىلەدى
دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى (تىكەلەي جانە قاشىقتىقتا) تۋرالى بىلەدى
نيۋتون زاڭدارى بويىنشا مىسالداردى ءتۇسىندىرىپ، ەسەپتەردى شىعارادى
نيۋتون زاڭدارىنىڭ ادىلەتتىلىگىن راستايتىن تاجىريبەلەردى تۇسىندىرە الادى
تىلدىك ماقساتتار: ماسسا ماسسا mass ۇدەۋ ۋسكورەنيە acceleration
نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ترەتيي زاكون نيۋتونا Newton's third Law كۇش سيلا force
قۇندىلىقتاردى دارىتۋ: نەگىزگىنى بولە ءبىلۋىن، تەوريانى پراكتيكالىق تاجىريبەمەن ۇشتاستىرا ءبىلۋىن، تاجىريبەلەردەن قورىتىندى جاساي ءبىلۋىن جانە ءوز ويىن قورىتىپ ايتا ءبىلۋىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن تاجىريبەلەر ارقىلى دامىتۋ. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى ارقىلى رەاليزمگە تاربيەلەۋ. ءوز وي - پىكىرىن ايتا وتىرىپ، اقيقاتقا جەتۋگە تاربيەلەۋ. توپتىق جانە جۇپتىق ىنتىماقتاستىققا باۋلۋ. ءتۇيىندى ءسوز ارقىلى پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىستار: ادەبيەت. ورىس جانە قازاق شىعارمالارىنان ۇزىندىلەر، ۇلتتىق ويىندار
اكت قولدانۋ داعدىلارى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، www. youtube. com سايتىنان مۋلتفيلمدەر، https://www. twig - bilim. kz/ ينتەرنەت رەسۋرسى.
ساباقتىڭ باسى
3 مينۋت وقۋشىلارمەن امانداسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. وقۋشىلار 1، 2، 3 دەپ ساناۋ ارقىلى توپقا بىرىگەدى. باعالاۋ پاراعى، توپ اتتارى جازىلعان پاراقتار 9_35_36. pptx
ساباقتىڭ ورتاسى
توپپەن جۇمىس. روتاسيا.
№1. وقۋشىلار ا. بايتۇرسىنوۆ اۋدارعان ي. ا. كرىلوۆتىڭ «اققۋ، شورتان ءھام شايان» مىسالىن تىڭدايدى.
https://www. twig - bilim. kz/film/newtons - laws - of - motion - 5759/
https://www. youtube. com/watch؟ v=sU47RYbRAhs
https://www. youtube. com/watch؟ v=zVf0 - BPHt0k
سۇراق: كىمنىڭ مىسالى؟ اربا ورنىنان قوزعالا ما؟ تەڭ اسەرلى كۇش نەگە تەڭ؟ نيۋتوننىڭ ءىى زاڭى بويىنشا قالاي تۇسىندىرۋگە بولادى؟
مىسالدى تىڭداپ بولعان سوڭ ءار توپقا سۋرەت تاراتامىن. ءار توپ كۇشتەردى سالادى.
جاۋاپ: كۇش اسەرىنەن دەنە ۇدەۋ الادى. جۇك تىنىشتىقتا تۇر. قوزعالمايدى، ع=0 بولعاندىقتان a=0. نيۋتوننىڭ ءى زاڭى.
ءوزارا باعالاۋ.
№2. ۆيدەوكورسەتىلىم الدىندا وقۋشىلارعا سۇراقتار جازىلعان پاراقتار تاراتىلادى.
سۇراقتار:
1. دەنەلەردىڭ شەكسىز قوزعالىسىن قالاي تۇسىندىۋگە بولادى؟
2. نيۋتوننىڭ ءى زاڭى بويىنشا بيليارد شارلارىنىڭ، ادامنىڭ سۋ تولقىنىنا ىلەسىپ قوزعالۋلارىن تۇسىندىرىڭدەر.
3. نيۋتوننىڭ ءىى زاڭىنا سۇيەنىپ، جارقاناتتىڭ جانە زىمىراننىڭ ۇشۋىن تۇسىندىرىڭدەر.
ءوزارا باعالاۋ. جاۋاپ پاراقتارىن تاقتاعا ىلەدى.
تاقىرىپتى، ساباق ماقساتىن اشۋ. ارقان تارتىس تۋرالى شاعىن بەينە كورىنىس.
سۇراق: قوزعالىس زاڭى تۇرعىسىنان قالاي تۇسىندىرۋگە بولادى؟ نەلىكتەن ەكى كوماندا ءبىرىن - ءبىرى تارتادى؟ قاي كوماندا جەڭەدى؟
وقۋشىلار پىكىرى.
جاۋاپ: ەكى كومانداعا ارقان تاراپىنان ءمودۋلى تەڭ، باعىتتارى قاراما - قارسى كۇشتەر اسەر ەتەدى. كوماندالار تاراپىنان دا ارقانعا ءمودۋلى تەڭ، باعىتى قاراما - قارسى كۇشتەر اسەر ەتەدى. ەكى كوماندا جەردى كەيىن يتەرەدى، جەر بەتىن ەكى كوماندا ءۇشىن تىرەك بولادى. جەر دە ەكى ءار كومانداعا ءمودۋلى تەڭ، باعىتى قاراما - قارسى كۇشپەن ارەكەت ەتەدى. ەكى كوماندا ارقان ارقىلى ءوزارا اسەرلەسەدى جانە ءار كوماندا جەرمەن اسەرلەسەدى. جەرگە كۇشتىرەك تىرەپ تۇرعان كوماندا جەڭەدى.
ەكسپەريمەنت ارقىلى تەكسەرۋ. توپپەن جۇمىس.
1. ارباشانىڭ ەكى جاعىنان ارقانمەن ءبىر - ءبىرىن الىپ ەكى جاققا تارتىڭدار. كۇشتەردى سالىستىرىپ ولاردىڭ شاماسى مەن باعىتى بويىنشا قورىتىندى جاساڭدار.
2. وقۋشىلار قولدارىمەن ستولدى ۇرادى. نەنى سەزەسىڭدەر؟ قورىتىندى جاساڭدار.
قورىتىندى جاساۋدا وقۋشىلار وقۋلىقتى پايدالانادى.
وقۋشىلار قورىتىندىسى: دەنەلەر تىكەلەي جانە قاشىقتىقتان اسەرلەسەدى. كۇش ۆەكتورلارى ءبىر ءتۇزۋدىڭ بويىمەن قاراما - قارسى باعىتتالادى. زاڭنىڭ ەرەكشەلىگى: ءارتۇرلى دەنەلەرگە ارەكەت جانە قارسى ارەكەت كۇشتەرى تۇسىرىلەدى. ولار ەشقاشان تەڭەسپەيدى جانە ولاردىڭ تابيعاتى بىردەي. (قولىمىزبەن ستولدى ۇرعاندا دەنەلەر ءوزارا اسەرلەسەدى. قول ستولعا قانداي دا ءبىر كۇشپەن اسەر ەتەدى. قولدى ۇرعاندا سەزىلەتىن اۋىرسىنۋ ستول تاراپىنان دا كۇشتىڭ اسەر ەتەتىندىگىنىڭ دالەلى)
جەكە جۇمىس.
1. "پريكليۋچەنيا بارونا ميۋنحگاۋزەنا" مۋلتفيلمىنەن ءۇزىندى. جىبەرىلگەن قاتەلىكتى تابىڭدار. 35: 00 - 35: 55
وقۋشى جاۋابى.
جاۋاپ: تەگىندە تەڭدەسى جوق كۇشتى اداممىن عوي. توبە شاشىمنان مىقتاپ ۇستاپ الىپ، بار كۇشىممەن جوعارى قاراي تارتىپ قالىپ ەدىم، ءوزىمدى دە، اتىمدى دا وپ - وڭاي امان - ەسەن الىپ شىقتىم: ەكى اياعىممەن اتىمدى قىسقاشپەن قىسقانداي قىسىپ العان ەكەنمىن، جاقسى بولدى. ءسويتىپ ءوزىمدى دە، اتىمدى دا اجالدان قۇتقاردىم. مۇنى ءبىر وڭاي شارۋا دەپ ويلاساڭىز، وسىنى ءوزىنىڭ ىستەن كورىڭىز. (باسىنان تومەن جانە يىعىنان جوعارى باعىتتالعان كۇش ءبىر - بىرىنە تەڭ)
2. تەست. نيۋتوننىڭ قوزعالىس زاڭدارى
باعالاۋ. وقۋشىلار جاۋاپتارىن كىلتپەن تەكسەرەدى.
ساباقتىڭ سوڭى
باعالاۋ. ساباق سوڭىندا وقۋشىلاردى جەتىستىك كريتەرييى بويىنشا باعالايمىن.
رەفلەكسيا.
بۇگىنگى ساباقتا توپپەن...............................
بۇگىنگى ساباقتا مەن................ جاقسى كورسەتە ءبىلدىم.
بۇگىنگى ساباقتا مەن ءۇشىن.................................... ماڭىزدى بولدى
بۇگىنگى ساباقتا ماعان............................................. قيىن بولدى.
بۇگىنگى ساباقتا مەن توپپەن جۇمىس جاساۋدا......................................... ۇيرەندىم.
ءتۇيىندى ءسوز: دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
دوسىمىزدى ساقتاي بىلگەن ەلمىز، ءدام - تۇزىن اقتاي بىلگەن ەلمىز.
ءبىراق اسقاقتاعان حان بولسا – حان ورداسىن تاپتاي بىلگەن ەلمىز.
قاز داۋىستى قازىبەك بي
ءبىزدىڭ اينالامىزدا ءارتۇرلى قوزعالىس بولادى: وزەن سۋىنىڭ اعىسى، سارقىراما، جەل نەمەسە بوران، گالاكتيكا، جۇلدىزدار. بۇل قوزعالىستار مەن دەنەلەر ءبىر - بىرىنە ۇقسامايدى. دەنەلەرگە اسەر ەتەتىن كۇش تە تۇرلىشە. وسى قوزعالىستار نيۋتون زاڭدارى بويىنشا تۇسىندىرىلەدى. نيۋتوندى وقۋشى كەزىندە سىنىبىنداعى ەڭ ۇزدىك وقۋشى رەنجىتكەن كورىنەدى. سودان كەك الۋ ءۇشىن سىنىپتاسىنان العا شىعۋدى شەشەدى. سودان قاراپايىم اعىلشىندىق وقۋشى ۇلى عالىمعا اينالدى. سوندىقتان سەندەردىڭ دە ارالارىڭدا عالىم، ينجەنەر دە وتىرعان شىعار. كىم بىلەدى؟
ۇيگە تاپسىرما. نيۋتوننىڭ ءىىى زاڭى. §13.
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ.