ديرەكتورلار قىزمەتتەرiنەن باس تارتتى
بۇل – اقتوبە ءوڭIرIندە بۇرىن-سوڭدى بولماعان جاعداي
اقتوبە قالالىق بiلiم ءبولiمi بiرنەشە مەكتەپ ديرەكتورى، بالاباقشا مەڭگەرۋشiسi مەن مەكتەپتەن تىس بiلiم بەرەتiن مەكەمە باسشىلارىنا كونكۋرس جاريالادى. سەبەپ 7 قىركۇيەك كۇنi اقتوبەدەگi №24، 25، 28، 32، 38، 42، 46، 51، قىزىلجار، بلاگودارنىي ورتا مەكتەپ ديرەكتورلارى زەينەتكەرلiككە شىعۋعا ارىز جازعان. ءدال وسى كۇنi №17 مەكتەپتiڭ زەينەتكەر ەمەس ديرەكتورى وتباسىلىق جاعدايىنا بايلانىستى، №9 مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورى تۇرعىلىقتى مەكەنجايىن اۋىستىرۋىنا بايلانىستى قىزمەتتەن باس تارتقان. “ۇرپاق” پەن اشىلعانىنا بiر اي دا تولماعان “جارقىن بالا” مدۇ بالاباقشا مەڭگەرۋشiسi، قالالىق وقۋشىلار سارايىنىڭ ديرەكتورى، قازانعاپ اتىنداعى ونەر مەكتەبi، جاس ۇشقىشتار مەكتەبi ديرەكتورى بiر كۇندە باسشىلىقتان باس تارتقان. وقۋ جىلى ەندi باستالىپ، ساباق كەستەسi جاڭا رەتتەلە باستاعاندا، 14 ديرەكتوردىڭ بiر كۇندە، بiر ساعاتتا ورىندارىن تاستاي قاشقانى – اقتوبەدە بۇرىن-سوڭدى بولىپ كورمەگەن جاعداي. بiلiم باسشىلارىنىڭ جاپپاي قىزمەتتەن كەتۋiنiڭ سەبەبi نەدە؟
18 تامىزدا اقتوبە قالالىق №2 سوتىندا بiلiم سالاسىن باقىلاۋ دەپارتامەنتiنiڭ ەكس-باستىعى اكiمگەرەي كوشەربايەۆقا قاتىستى قىلمىستىق-iس بويىنشا سوت باستالدى. 49 جاستاعى ەكس-شەنەۋنiكتi 3 مەكتەپتiڭ اتتەستاسيادان ءوتۋi ءۇشiن 1 ميلليون 500 مىڭ تەڭگە كولەمiندە پارا الدى دەگەن كۇدiكپەن ءۇستiمiزدەگi جىلدىڭ 17 ناۋرىزىندا جەمقورلىققا قارسى ۇلتتىق بيۋرو قىزمەتكەرلەرi قۇرىقتادى. تاعىلعان ايىپ: “ ول ايەلi – قۋرايلى اۋىلىنداعى ەلەك ورتا مەكتەبiنiڭ ديرەكتورى ساندۋعاش سىربايەۆا جانە باسقالار ارقىلى مەكتەپتەردiڭ اتتەستاسيادان ءوتۋi ءۇشiن 1 ميلليون 500 مىڭ تەڭگە كولەمiندە پارا العان”.
وبلىستاعى 435 جالپى بiلiم بەرەتiن مەكتەپتiڭ بiلiم ساپاسىن قاداعالاۋشى لاۋازىمدى تۇلعاسىنىڭ ءۇستiنەن 3 مەكتەپ ديرەكتورى مiندەتiن ورىنداۋشى ارىز ءتۇسiرگەن. Iستi جەمقورلىققا قارسى ۇلتتىق بيۋرو ءبولiمشەسiنiڭ تەرگەۋشiلەرi – نۇرلان جەكەيەۆ پەن ارىستان مۇحامبەتجانوۆ جۇرگiزiپ، سوتقا جەتكiزدi. Iس بويىنشا اكiمگەرەي كوشەربايەۆ اقتوبە قالاسىنداعى №18، شالقار اۋدانىنداعى №44، قارعالى اۋدانىنداعى قوسەستەك ورتا مەكتەپتەرiنiڭ اتتەستاسيادان ءوتۋi ءۇشiن پارا العان.
بعم 2012 جىلدان باستاپ بiلiم مەكەمەلەرiن اتتەستاسيادان وتكiزۋدi قولعا العان. قازاقستان تاريحى بويىنشا 4،9،11-سىنىپ وقۋشىلارىنا تەست جۇرگiزiلەدi. مەكتەپتەرمەن قوسا بالاباقشا، مەكتەپتەن تىس قوسىمشا بiلiم بەرەتiن ۇيىمدار جۇمىسى دا تەكسەرiلەدi. 2016 جىلدىڭ باسىندا اقتوبە قالاسىنداعى №18،5، 17،19 ورتا مەكتەپتەردiڭ 11-سىنىپ وقۋشىلارى تومەن بالل العاندىقتان، وسى وقۋ ورىندارى سىناقتان وتە المادى.
تامىزدىڭ باسىندا اباقتىدان ءۇيiنە شىعارىلعان اكiمگەرەي كوشەربايەۆتىڭ iسi iرi كولەمدە پارا العاننان “الاياقتىق” بابىنا اۋىستىرىلدى. قىلمىستىق iس ءۇش مەكتەپ باسشىسىنىڭ ارىزى نەگiزiندە قوزعالدى. شالقار اۋدانىنداعى قاۋىلجىر باستاۋىش مەكتەبi ديرەكتورى مiندەتiن اتقارۋشى بوتاگوز ءابدiعالييەۆا پارا بەرۋ جولدارىن جاسىرماي جايىپ سالدى. ءابدiعالييەۆا پارانى تiكەلەي كوشەربايەۆقا ۇستاتپاعان، 150 مىڭ تەڭگەنi وبلىستاعى بiلiم سالاسىنا قاتىستى باسقا ادامدارعا بەرگەن. 2015 جىلدىڭ 6-9 قازانىندا قاۋىلجىر باستاۋىش مەكتەبiندە جوسپارلى تەكسەرiس وتەتiنi تۋرالى اۋداندىق بiلiم ءبولiمiنەن حات تۇسكەندە، ءابدiعالييەۆاعا تۋعان شەشەسi كومەك سۇراپ، ايتەكە بي اۋداندىق بiلiم ءبولiمiنiڭ قىزمەتكەرi رايسا يگiبايەۆاعا حابارلاسقان. سالدەن سوڭ رايسا يگiبايەۆانىڭ ءوزi شىعىپ، اتتەستاسيادان ءساتتi ءوتۋ ءۇشiن دەپارتامەنت ديرەكتورى 200 مىڭ تەڭگە سۇراعانىن جەتكiزگەن. بوتاگوز ءابدiعالييەۆا 150 مىڭ تەڭگەسiمەن اقتوبەگە كەلiپ، رايسا يگiبايەۆاعا قوڭىراۋ شالىپ، يگiبايەۆا سمس ارقىلى ليديا شايعازى قىزى ورالبايەۆانىڭ ۇيالى تەلەفونىن جازىپ جiبەرەدi. سول جەردە قالاداعى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ بiرiندە بوتاگوز ديرەكتور ليدا اپايىنىڭ قولىنا 150 مىڭ تەڭگە ۇستاتىپ، اتتەستاسيادان وتۋگە كەپiلدiك العان. بوتاگوز ءابدiعالييەۆا اۋىلىنا قايتار جولدا “رايسا اپايدىڭ (يگiبايەۆا) كوشەربايەۆتىڭ ءۇستiنەن قۇقىق قورعاۋ مەكەمەسiنە ارىز جاز دەپ تاپسىرما العانىن سوتتا ايتتى. سول جەردە قاۋىلجىردىڭ ديرەكتورى رايسا اپايىنىڭ ايتقانىن بۇلجىتپاي ورىنداپ، جەمقورلىققا قارسى كۇرەس بيۋروسىنىڭ جەرگiلiكتi كەڭسەسiنە ءوز اياعىمەن كەلiپ، كوشەربايەۆقا پارا بەردiم دەپ ارىز قالدىرعان.
تەرگەۋ ماتەريالدارىندا 2015 جىلدىڭ 12 قازانىندا 150 مىڭ تەڭگە بەرiلدi دەپ تiركەلسە دە، سوتتا جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتiڭ تەرگەۋشiلەرi – ن.جەكەيەۆ پەن ا.مۇحامبەتجانوۆ ءا.كوشەربايەۆتىڭ ب.ءابدiعالييەۆادان تiكەلەي پارا الىپ جاتقانىن كورسەتەتiن بەينە، دىبىس جازبالارىن دالەل ەتە المادى.
ءا.كوشەربايەۆتىڭ پارا العانى تۋرالى ارىز جازعانداردىڭ بiرi –قارعالى اۋدانى قوسەستەك ورتا مەكتەبiنiڭ وقۋ iسi ءجونiندەگi ورىنباسارى. 2016 جىلدىڭ قاڭتارىندا قوسەستەك ورتا مەكتەبi اتتەستاسيادان وتەتiنi بەلگiلi بولعاندا، مەكتەپتiڭ وقۋ iسi ءجونiندەگi ورىنباسارى ەڭسەپوۆا دەگەننەن 500 مىڭ تەڭگە قاجەت ەكەنiن بiلەدi. اياق استىنان بۇل ورىنباسار 500 مىڭ تەڭگەنi جيناي قويادى (سوتتا مەكتەپ باسشىلارى اقشانى ءوزiمiز جينادىق دەپ، مۇعالiمدەرiنە شاڭ جۋىتپايدى). 17 قاڭتاردا اقتوبەدەگi تەمiر جول ۆوكزالىنىڭ جانىندا قوسەستەك مەكتەبiنiڭ ورىنباسارى ەڭسەپوۆاعا الگi سومانى ۇستاتقان. تەرگەۋ iسiندە ەڭسەپوۆانىڭ 500 مىڭدى بiلiم سالاسىن باقىلاۋ دەپارتامەنتiنiڭ ورىنباسارى – مۇحامبەتالليناعا بەرگەنi جازىلعان. اكiمگەرەي كوشەربايەۆتىڭ قاراماعىنداعى قىزمەتكەرi اقشانى العاسىن رايسا يگiبايەۆاعا قوڭىراۋ شالعان. ەڭسەپوۆا كiم، ونىڭ اتتەستاسيالاۋعا قانداي قاتىسى بار؟ يگiبايەۆا 500 مىڭنىڭ 50 مىڭىن ءوزi الىپ، قالعان 450 مىڭىن بالاسىنا ليديا ورالبايەۆاعا اپارىپ بەر دەپ تاپسىرىپ، قالادان كەتiپ قالادى. ەڭسەپوۆاعا 500 مىڭ ۇستاتقان قوسەستەكتiڭ وقۋ iسi ءجونiندەگi ورىنباسارى قاۋىلجىر ديرەكتورىنىڭ iسiن قايتالاپ، ءۇيiنە قايتپاس بۇرىن جەمقورلىققا قارسى كۇرەس بيۋروسىنا كوشەربايەۆتى پارا الدى دەپ ارىز قالدىرىپ كەتەدi.
ايتەكە بي اۋدانى بiلiم ءبولiمiنiڭ قىزمەتكەرi رايسا يگiبايەۆا، بiلiم قىزمەتكەرلەرiنiڭ قالالىق كاسiپوداعى باسشىسى ليديا شايعازى قىزى ورالبايەۆانىڭ ەسiمدەرi ىڭعايسىز جاعدايدا سوتتا اتالۋدا. مەكتەپ باسشىلارى مەن ورىنباسارلار بiلiم سالاسىنا تiكەلەي قاتىستى وسى تۇلعالارعا اقشا بەرiپ كەلگەندiگiن ايتىپ، سوتتا كۋالiك ەتتi. اتتەستاسيادان ءوتۋ باعاسى دا ءارتۇرلi: بالا سانى وتە از ىقشام مەكتەپتەرگە 200 مىڭ تەڭگە، ورتا مەكتەپتەرگە 500 مىڭ تەڭگە.
قالالىق بiلiم ءبولiمiنiڭ وسى جىلدىڭ ناۋرىزىنداعى دەرەگiنە قاراعاندا، 2016 جىلى اقتوبەدەگi 15 بiلiم ورىندارىن جوسپارلى تەكسەرiستەن وتكiزۋ جوسپارلانعان. № 18، 5، 17، 19 مەكتەپتەر اتتەستاسيادان وتە المادى. سەبەبi، 11 سىنىپتاعىلار وتە تومەن بالل كورسەتكەن. مەكتەپ ۇجىمى بالالاردىڭ بiلiمiن كوتەرۋ جولدارىن iزدەۋدiڭ ورنىنا وسىنداي لاس تiرلiكتەرگە بارعان. ءسويتiپ، اقتوبە وبلىسىنىڭ بiلiم سالاسى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ ناعىز ۇياسىنا اينالعان. ەگەردە، جەمقورلىققا قارسى كۇرەس بيۋروسىنىڭ تەرگەۋشiلەرi بiلiم باقىلاۋ دەپارتامەنتiنiڭ باستىعى اكiمگەرەي كوشەربايەۆتىڭ پارا العانىنا دالەلدەر كەلتiرە الماسا، وندا سونشاما اقشا كiمنiڭ قالتاسىنا تۇسكەن؟ ەگەر كوشەربايەۆ قاندايدا بiر ويىنداردىڭ قۇربانى بولسا، وندا وعان تاپسىرىس بەرۋشi كiم؟ وسى جاعى ءالi كۇنگە دەيiن جۇمباق. سوت ءالi جالعاسىپ جاتىر. بايقاۋىمىزشا، مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ ورىندارىن تاستاي قاشقان دۇربەلەڭi مەن كوشەربايەۆتىڭ سوتى اراسىنداي الدەبiر بايلانىس بار سەكiلدi.