ە دىبىسى جانە ارپىمەن تانىستىرۋ
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس.
ءبولىمى: ساۋات اشۋ.
تاقىرىبى: «ە دىبىسى جانە ارپىمەن تانىستىرۋ»
ماقساتى: بالالارعا ە دىبىسى مەن ءارپىن تانىستىرۋ. تانىس ارىپتەردەن بۋىنداردى وقىپ ايتۋعا، ە دىبىسىنان كەلەتىن سوزگە دىبىستىق تالداۋ جاساۋعا جانە ە ءارپىنىڭ باسپا ءتۇرىن داپتەرگە جازۋعا ۇيرەتۋ.
بالالاردىڭ بىلىمگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ارىپتەر، سۋرەتتەر، دۆد، ديسك، تەكشەلەر.
ءادىس - تاسىلدەرى: وي قوزعاۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن، رەبۋس شەشۋ، تاقپاقتار، سەرگىتۋ ءساتى، اسسوسياسيا ادىسىمەن ويىن، قورىتۋ.
سالالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ، اينالامەن تانىستىرۋ، كوركەم ادەبيەت.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
جىل مەزگىلى، اي اتى، اپتا كۇنىن پىسىقتاۋ. وتكەن وقۋ ءىس - ارەكەتىن ەسكە ءتۇسىرىپ، تاقىرىپپەن ديسك ارقىلى تانىستىرۋ.
- بالالار ءبىز بۇگىنگى وقۋ ءىس ارەكەتىمىزدىڭ تاقىرىبىن تەلەديداردان تىڭداپ كورەيىك.
- مىناۋ ە دىبىسىنىڭ ءارىپ تاڭباسى، باس ءارپى، ال مىناۋ كىشى ءارىپ تاڭباسى. ە دىبىسى داۋىستى دىبىس، داۋىستى دىبىستى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
- «ە» دىبىسىنىڭ باس ارپىمەن قالا اتتارىن، ادام اتتارىن جازامىز. «ە» دىبىسىنىڭ كىشى ءارىپ تاڭباسى ءسوزدىڭ ورتاسىندا اياعىندا دا كەلەدى.
- بالالار مەن ءقازىر سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن.
جارعا شىعىپ وينايدى،
ويىنعا ءبىر تويمايدى.
بولساداعى ساقالى،
سەكەڭدەۋدى قويمايدى.
بالالار بۇل نە ەكەن؟ (ەشكى)
اشىلىپ جابىلادى،
ءار ۇيدەن تابىلادى.
بۇل نە ەكەن؟ (ەسىك)
ءبىرىنشى قانداي دىبىس ەستىلىپ تۇر؟
ەمەندە بار،
قايىڭدا جوق.
ەسىكتە بار،
تۇتقادا جوق
بۇل قانداي دىبىس ەكەن؟
بالالار قانە «ءسوز ويلا، تەز ويلا» ويىنىن ويناپ، ە دىبىسىنان كەلەتىن ءسوز ويلاپ تابايىق. (بالالار بىرنەشە سوزدەر ايتادى)
بالالار ءقازىر ءبىز «ەتىك» سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.
ە - دىبىسى قانداي دىبىس؟
قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
ال تانىس ەمەس دىبىستاردى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ ەندى اركىم ءوز جولاقشاسىنا سولدان وڭعا قاراي تەكشەلەردى قويىپ دىبىستىق تالداۋ جاساپ شىعىڭدار.
ەندى تاقتاعا نازار اۋدارىڭدارشى نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرسىڭدار؟
(تاقتاعا جەكە بالالاردى شىعارىپ جۇمىس جاساۋ)
ەگىن، ەشكى، كەسە، كۇرەك، شەلەك.
مەن ءقازىر سەندەرگە ە ءارپىن تاقتاعا جازىپ كورسەتەمىن، مۇقيات تىڭداپ كورىپ الىڭدار. (تاقتاعا بىرنەشە بالاعا جازدىرۋ)
بالالار ەندى ءبىز داپتەرىمىزدى اشىپ قالامساپپەن ە ءارپىنىڭ باسپا ءتۇرىن ۇقىپتى، سىزىقتان شىعارماي ادەمى ەتىپ جازامىز.
بوي سەرگىتۋ ءساتى.
بالالار ارىپتەر تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
اسەل: ج. ابدىراشيەۆتىڭ «ارىپتەر سىرى» ولەڭىن بىلەمىز.
نۇرتالاپ: «ا»- دەگەنىم:
المۇرت
اۋزىڭا سال بال جۇت!
نۇرايات: «ءا» - دەگەنىم:
اڭگەلەك،
اڭگەلەگىم دوڭگەلەك.
انتەك كىشى ءبىتىمى،
ول قاۋىننىڭ ءبىر ءتۇرى.
بەكنار: «ب» - دەگەنىم:
بۇلدىرگەن،
بالداي ءدامىن كىم بىلگەن،
بۇلدىرگەندى شەكەرگە،
باتىرىپ جە ءبىر - بىردەن.
جانسايا: «ۆ» - دەگەنىم:
ۆيتامين.
ۆيتامين كوپ جەمىستە،
ۆيتامين عوي، جەمىس جە!
قانجار: «گ» - دەگەنىم:
گۇل دەيمىن،
گۇلگە تەڭەۋ ىزدەيمىن.
گۇل دەگەن مەن، كۇن انام،
گۇلدەي جايناپ، قۋانام!
جاقساي: «ع» - دەگەنىم:
عاجاپ ب ا ق.
عاجاپ باقتى ارالاپ،
عالىم – باعبان بولامىن،
عالام سىلار باعالاپ.
ەلميرا: «ە» - دەگەنىم:
ەجىگەي.
ەجىگەيدى ەل بىلەر.
ەرەكشە اس ول ءارى،
ەجىگەي ءسۇت تاعامى.
كارتوچكامەن جۇمىس: ويىن: «قاي ارىپتەن باستالادى؟»
بالالار مىناۋ قاي ارىپتەر ءبىز تانيمىز با؟ گا؛ بە؛ دە بۋىنىن وقۋ. بالالار ءبىز ءسوز ەمەس، بۋىنداردى وقىدىق.
اسسوساسيا ادىسىمەن: «سۋرەتتى دۇرىس تاپ» ويىنىن ويناۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىن قورىتۋ. وقۋ ءىس – ارەكەتىنە جاقسى قاتىسقاندارى ءۇشىن بالالارعا گۇل سىيلاۋ ارقىلى كوڭىلدەرىن كوتەرۋ.
ءبولىمى: ساۋات اشۋ.
تاقىرىبى: «ە دىبىسى جانە ارپىمەن تانىستىرۋ»
ماقساتى: بالالارعا ە دىبىسى مەن ءارپىن تانىستىرۋ. تانىس ارىپتەردەن بۋىنداردى وقىپ ايتۋعا، ە دىبىسىنان كەلەتىن سوزگە دىبىستىق تالداۋ جاساۋعا جانە ە ءارپىنىڭ باسپا ءتۇرىن داپتەرگە جازۋعا ۇيرەتۋ.
بالالاردىڭ بىلىمگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ارىپتەر، سۋرەتتەر، دۆد، ديسك، تەكشەلەر.
ءادىس - تاسىلدەرى: وي قوزعاۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن، رەبۋس شەشۋ، تاقپاقتار، سەرگىتۋ ءساتى، اسسوسياسيا ادىسىمەن ويىن، قورىتۋ.
سالالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ، اينالامەن تانىستىرۋ، كوركەم ادەبيەت.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
جىل مەزگىلى، اي اتى، اپتا كۇنىن پىسىقتاۋ. وتكەن وقۋ ءىس - ارەكەتىن ەسكە ءتۇسىرىپ، تاقىرىپپەن ديسك ارقىلى تانىستىرۋ.
- بالالار ءبىز بۇگىنگى وقۋ ءىس ارەكەتىمىزدىڭ تاقىرىبىن تەلەديداردان تىڭداپ كورەيىك.
- مىناۋ ە دىبىسىنىڭ ءارىپ تاڭباسى، باس ءارپى، ال مىناۋ كىشى ءارىپ تاڭباسى. ە دىبىسى داۋىستى دىبىس، داۋىستى دىبىستى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
- «ە» دىبىسىنىڭ باس ارپىمەن قالا اتتارىن، ادام اتتارىن جازامىز. «ە» دىبىسىنىڭ كىشى ءارىپ تاڭباسى ءسوزدىڭ ورتاسىندا اياعىندا دا كەلەدى.
- بالالار مەن ءقازىر سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن.
جارعا شىعىپ وينايدى،
ويىنعا ءبىر تويمايدى.
بولساداعى ساقالى،
سەكەڭدەۋدى قويمايدى.
بالالار بۇل نە ەكەن؟ (ەشكى)
اشىلىپ جابىلادى،
ءار ۇيدەن تابىلادى.
بۇل نە ەكەن؟ (ەسىك)
ءبىرىنشى قانداي دىبىس ەستىلىپ تۇر؟
ەمەندە بار،
قايىڭدا جوق.
ەسىكتە بار،
تۇتقادا جوق
بۇل قانداي دىبىس ەكەن؟
بالالار قانە «ءسوز ويلا، تەز ويلا» ويىنىن ويناپ، ە دىبىسىنان كەلەتىن ءسوز ويلاپ تابايىق. (بالالار بىرنەشە سوزدەر ايتادى)
بالالار ءقازىر ءبىز «ەتىك» سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.
ە - دىبىسى قانداي دىبىس؟
قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
ال تانىس ەمەس دىبىستاردى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ ەندى اركىم ءوز جولاقشاسىنا سولدان وڭعا قاراي تەكشەلەردى قويىپ دىبىستىق تالداۋ جاساپ شىعىڭدار.
ەندى تاقتاعا نازار اۋدارىڭدارشى نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرسىڭدار؟
(تاقتاعا جەكە بالالاردى شىعارىپ جۇمىس جاساۋ)
ەگىن، ەشكى، كەسە، كۇرەك، شەلەك.
مەن ءقازىر سەندەرگە ە ءارپىن تاقتاعا جازىپ كورسەتەمىن، مۇقيات تىڭداپ كورىپ الىڭدار. (تاقتاعا بىرنەشە بالاعا جازدىرۋ)
بالالار ەندى ءبىز داپتەرىمىزدى اشىپ قالامساپپەن ە ءارپىنىڭ باسپا ءتۇرىن ۇقىپتى، سىزىقتان شىعارماي ادەمى ەتىپ جازامىز.
بوي سەرگىتۋ ءساتى.
بالالار ارىپتەر تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
اسەل: ج. ابدىراشيەۆتىڭ «ارىپتەر سىرى» ولەڭىن بىلەمىز.
نۇرتالاپ: «ا»- دەگەنىم:
المۇرت
اۋزىڭا سال بال جۇت!
نۇرايات: «ءا» - دەگەنىم:
اڭگەلەك،
اڭگەلەگىم دوڭگەلەك.
انتەك كىشى ءبىتىمى،
ول قاۋىننىڭ ءبىر ءتۇرى.
بەكنار: «ب» - دەگەنىم:
بۇلدىرگەن،
بالداي ءدامىن كىم بىلگەن،
بۇلدىرگەندى شەكەرگە،
باتىرىپ جە ءبىر - بىردەن.
جانسايا: «ۆ» - دەگەنىم:
ۆيتامين.
ۆيتامين كوپ جەمىستە،
ۆيتامين عوي، جەمىس جە!
قانجار: «گ» - دەگەنىم:
گۇل دەيمىن،
گۇلگە تەڭەۋ ىزدەيمىن.
گۇل دەگەن مەن، كۇن انام،
گۇلدەي جايناپ، قۋانام!
جاقساي: «ع» - دەگەنىم:
عاجاپ ب ا ق.
عاجاپ باقتى ارالاپ،
عالىم – باعبان بولامىن،
عالام سىلار باعالاپ.
ەلميرا: «ە» - دەگەنىم:
ەجىگەي.
ەجىگەيدى ەل بىلەر.
ەرەكشە اس ول ءارى،
ەجىگەي ءسۇت تاعامى.
كارتوچكامەن جۇمىس: ويىن: «قاي ارىپتەن باستالادى؟»
بالالار مىناۋ قاي ارىپتەر ءبىز تانيمىز با؟ گا؛ بە؛ دە بۋىنىن وقۋ. بالالار ءبىز ءسوز ەمەس، بۋىنداردى وقىدىق.
اسسوساسيا ادىسىمەن: «سۋرەتتى دۇرىس تاپ» ويىنىن ويناۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىن قورىتۋ. وقۋ ءىس – ارەكەتىنە جاقسى قاتىسقاندارى ءۇشىن بالالارعا گۇل سىيلاۋ ارقىلى كوڭىلدەرىن كوتەرۋ.
You Might Also Like
