ەكونوميكالىق كوشباسشى وليمپياداسى
قىزىلوردا قالاسى، ي.ابدىكارىموۆ اتىنداعى
قىزىلوردا اگرارلىق تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ
وقىتۋشىسى سەرالييەۆا بانۋ
«ەكونوميكالىق كوشباسشى» وليمپياداسىنىڭ سەنارييى
وليمپيادا شارتى:
1. وليمپياداعا ءوز ەركىمەن قاتىسامىن دەگەندەر قابىلدانادى.
2. وليمپيادانى كورەمىن دەگەندەرگە جول اشىق
3. جاۋاپتار 1 ۇپايلىق جۇيەمەن باعالانادى.
ءادىل قازى القاسىنىڭ مۇشەلەرى:
----------------------------
تاقىرىبى: «ەكونوميكالىق كوشباسشى»
وقۋ توپتارى:
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاستاردى بولاشاقتا لايىقتى ءومىر دەڭگەيىنە كوتەرىلۋ ءۇشىن بيزنەس پەن ەكونوميكاعا ۇيرەتۋ، جەكە كاسىپكەرلىكتى باعالاۋعا ىنتالاندىرۋ جانە نارىقتى زەرتتەۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: ءبىلىم الۋشىلاردى دۇرىس شەشىم تابۋعا ۇيرەتۋ، دەربەستىكپەن جاۋاپكەرشىلىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ. بالالاردىڭ ليدەرلىك قابىلەتىن دامىتۋعا ىسكەرلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ءبىلىم الۋشىلاردى ۇجىمدىق جۇمىس جاساي بىلۋگە باۋلۋ، تۇجىرىمداۋ، لوگيكالىق سۇراقتار ارقىلى وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق جاعدايلاردا شەشىم قابىلداۋعا كومەك كورسەتۋ، وقۋشىلاردى وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ داعدىلارىن، اناليتيكالىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ەكونوميكالىق تالداۋ. ماتەماتيكا. قارجى. قازاق ادەبيەتى. مەنەدجمەنت.
كورنەكى قۇرال: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كەسپە قاعازدارى، بەينە، ۇپاي جيناۋ پاراعى، ماتەريالدار سىزبالار.
وليمپيادا بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار جانە بۇگىنگى كەشتىڭ قوناقتارى. «ەكونوميكالىق پاندەر» سيكلىنىڭ وقىتۋشىلارىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن كوللەدج وقۋشىلارى اراسىنداعى «ەكونوميكالىق كوشباسشى» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر. بۇل وليمپيادانىڭ نەگىزگى العا قويعان ماقساتى كوللەدج وقۋشىلارىنا ءبىلىم بۇلاعىنا سۋسىنداتا، تەرەڭدەتە دايىنداۋ. سونىمەن قاتار ەكونوميكالىق ساۋاتتىلىققا، ليدەرلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
سالەمەتسىزدەر مە قوناقتار، ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار، ءبىلىم سايىسىنا قاتىسۋشى وقۋشىلار!
«اسىل تاستان، ونەر جاستان شىعادى» دەپ اتا - بابامىز ايتقانداي الدارىڭىزدا العان بىلىمدەرىن ساراپتاۋ ماقساتىمەن وقۋشىلارىمىز كەلىپ وتىر.
ەندەشە، وسى سايىسقا قاتىساتىن وقۋشىلارمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
وقۋشىلارمەن تانىسۋ:
----------------------------
وليمپيادا تومەندەگى كەزەڭدەردەن تۇرادى.
1 - تۋر «ءبىلىم - بۇكىل ومىرىڭە» وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق ءبىلىمىن انىقتاۋ.
1 - كەزەڭ «انىقتامامەن جۇمىس»
2 - كەزەڭ تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ
سەرگىتۋ ءساتى «ماقال ءسوزدىڭ مايەگى»
2 - تۋر ينتەللەكتۋالدىق - تانىمدىق كەزەڭ.
1 - كەزەڭ «بينگو» ويىنى
2 - كەزەڭ «ەگەر دە مەن...»
سەرگىتۋ ءساتى «قاس قاعىم ءسات»
3 - تۋر. «مىقتى بولساڭ، شەشىپ كور» ەسەپتەر شىعارۋ
جۇرگىزۋشى: ەكونوميكا سىرلارى
قىزىقتىردى بىزدەردى
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا
شاقىرامىز سىزدەردى
1 - تۋر «ءبىلىم - بۇكىل ومىرىڭە» وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق ءبىلىمىن انىقتاۋ.
1 - كەزەڭ «انىقتامامەن جۇمىس»
1. اقشا
2. بانك
3. تاۋار
4. نارىق
5. ەكونوميكا
6. ماكروەكونوميكا
7. ميكروەكونوميكا
8. جالاقى
9. ينفلياسيا
10. سۋبسيديا
11. باعا
12. كاسىپورىن
13. ءونىم
14. ءوندىرىس
15. پايدا
16. تابىس
17. شىعىن
18. باسەكە
19. بيرجا
20. مەنشىك
2 - كەزەڭ تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ
1. نارىقتىق ەكونوميكا تەورياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى كىم؟
ا. اريستوتەل
ۆ. توماس مەن
س. كارل ماركس
د. ادام سميت
2. قاي مەملەكەت نارىقتىق ەكونوميكاعا تەز ءوتتى؟
ا. جۇڭگو
ۆ. شىعىس گەرمانيا
س. پولشا
د. اقش
3. نارىقتىڭ ءۇش ەلەمەنتى.
ا. باعا، سۇرانىس، ۇسىنىس.
ۆ. باعا، ساپا، باسەكە.
س. ساپا، پايدالىلىق، قاجەتتىلىك.
د. ساپا، ۇسىنىس، سۇرانىس.
4. اقشا - نەسيە ساياساتىن كىم جۇرگىزەدى؟
ا. ەلدىڭ ۇكىمەتى
ۆ. مەملەكەتتىڭ ورتالىق بانك
س. قارجى - نەسيە مەكەمەلەرى
د. مەملەكەتتىك تابىس مينيسترلىگى.
5. ەكونوميكالىق تەورياعا «ساياسي ەكونوميكا» دەگەن تەرميندى كىم ەنگىزدى؟
ا. اريستوتەل
ۆ. سميت
س. مونكرەتەن
د. لەنين.
6. ميگرانتتار قاي جۇمىسسىزدىق تۇرىنە جاتادى.
ا. فريكسيوندىق
ۆ. بولشەكتىك
س. سيكلدىق
د. جاسىرىن
7. قازاقستاندا قاي جىلى ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزىلدى؟
ا. 1990
ۆ. 1992
س. 1993
د. 1995
8. نەسيەلىك اقشا قاي فۋنكسيانى قۇرايدى؟
ا. نازار اۋدارۋ قۇرالى
ۆ. تولەم قۇرالى
س. جيىنتىق قۇرالى
د. دۇنيەجۇزىلىك قۇرال.
9. سالىق وندىرىستىك شىعىنعا جاتاما؟
ا. يا
ۆ. جوق
س. كاسىپورىن ءونىم وندىرسە
د. كاسىپورىن ساۋدامەن اينالىسسا.
10. بانك اي سايىن 4 % الادى. سوندا ءبىر جىلدا بانككە قانشا پايىز تۇسەدى؟
ا. 48
ۆ. 64
س. 10
د. 50
سەرگىتۋ ءساتى «ماقال – ءسوزدىڭ مايەگى» ەكونوميكالىق ماقال ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تاپ.
1) اجالدان اقشا بەرىپ قۇتىلماس
2) اقشا تيىننان قۇرالادى
3) اقشا اشپايتىن قۇلىپ جوق
4) ءجۇز سومىڭ بولعانشا ءجۇز دوسىڭ بولسىن
5) اقشا ۋاقىت تىنىسى
6) ساۋدادا دوستىق جۇرمەيدى
7) سۋدىڭ دا سۇراۋى بار
8) تەڭگە تيىننان وسەر، جىلقى قۇلىننان وسەر
9) التىن تاپسان ساناپ ال
10) اقشا كەتۋگە تىرىسادى، ەسەپ ۇستاۋعا تىرىسادى
2 - تۋر ينتەللۋاكتۋالدىق - تانىمدىق كەزەڭ.
قىزىلوردا اگرارلىق تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ
وقىتۋشىسى سەرالييەۆا بانۋ
«ەكونوميكالىق كوشباسشى» وليمپياداسىنىڭ سەنارييى
وليمپيادا شارتى:
1. وليمپياداعا ءوز ەركىمەن قاتىسامىن دەگەندەر قابىلدانادى.
2. وليمپيادانى كورەمىن دەگەندەرگە جول اشىق
3. جاۋاپتار 1 ۇپايلىق جۇيەمەن باعالانادى.
ءادىل قازى القاسىنىڭ مۇشەلەرى:
----------------------------
تاقىرىبى: «ەكونوميكالىق كوشباسشى»
وقۋ توپتارى:
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاستاردى بولاشاقتا لايىقتى ءومىر دەڭگەيىنە كوتەرىلۋ ءۇشىن بيزنەس پەن ەكونوميكاعا ۇيرەتۋ، جەكە كاسىپكەرلىكتى باعالاۋعا ىنتالاندىرۋ جانە نارىقتى زەرتتەۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: ءبىلىم الۋشىلاردى دۇرىس شەشىم تابۋعا ۇيرەتۋ، دەربەستىكپەن جاۋاپكەرشىلىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ. بالالاردىڭ ليدەرلىك قابىلەتىن دامىتۋعا ىسكەرلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ءبىلىم الۋشىلاردى ۇجىمدىق جۇمىس جاساي بىلۋگە باۋلۋ، تۇجىرىمداۋ، لوگيكالىق سۇراقتار ارقىلى وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق جاعدايلاردا شەشىم قابىلداۋعا كومەك كورسەتۋ، وقۋشىلاردى وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ داعدىلارىن، اناليتيكالىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ەكونوميكالىق تالداۋ. ماتەماتيكا. قارجى. قازاق ادەبيەتى. مەنەدجمەنت.
كورنەكى قۇرال: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كەسپە قاعازدارى، بەينە، ۇپاي جيناۋ پاراعى، ماتەريالدار سىزبالار.
وليمپيادا بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار جانە بۇگىنگى كەشتىڭ قوناقتارى. «ەكونوميكالىق پاندەر» سيكلىنىڭ وقىتۋشىلارىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن كوللەدج وقۋشىلارى اراسىنداعى «ەكونوميكالىق كوشباسشى» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر. بۇل وليمپيادانىڭ نەگىزگى العا قويعان ماقساتى كوللەدج وقۋشىلارىنا ءبىلىم بۇلاعىنا سۋسىنداتا، تەرەڭدەتە دايىنداۋ. سونىمەن قاتار ەكونوميكالىق ساۋاتتىلىققا، ليدەرلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
سالەمەتسىزدەر مە قوناقتار، ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار، ءبىلىم سايىسىنا قاتىسۋشى وقۋشىلار!
«اسىل تاستان، ونەر جاستان شىعادى» دەپ اتا - بابامىز ايتقانداي الدارىڭىزدا العان بىلىمدەرىن ساراپتاۋ ماقساتىمەن وقۋشىلارىمىز كەلىپ وتىر.
ەندەشە، وسى سايىسقا قاتىساتىن وقۋشىلارمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
وقۋشىلارمەن تانىسۋ:
----------------------------
وليمپيادا تومەندەگى كەزەڭدەردەن تۇرادى.
1 - تۋر «ءبىلىم - بۇكىل ومىرىڭە» وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق ءبىلىمىن انىقتاۋ.
1 - كەزەڭ «انىقتامامەن جۇمىس»
2 - كەزەڭ تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ
سەرگىتۋ ءساتى «ماقال ءسوزدىڭ مايەگى»
2 - تۋر ينتەللەكتۋالدىق - تانىمدىق كەزەڭ.
1 - كەزەڭ «بينگو» ويىنى
2 - كەزەڭ «ەگەر دە مەن...»
سەرگىتۋ ءساتى «قاس قاعىم ءسات»
3 - تۋر. «مىقتى بولساڭ، شەشىپ كور» ەسەپتەر شىعارۋ
جۇرگىزۋشى: ەكونوميكا سىرلارى
قىزىقتىردى بىزدەردى
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا
شاقىرامىز سىزدەردى
1 - تۋر «ءبىلىم - بۇكىل ومىرىڭە» وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق ءبىلىمىن انىقتاۋ.
1 - كەزەڭ «انىقتامامەن جۇمىس»
1. اقشا
2. بانك
3. تاۋار
4. نارىق
5. ەكونوميكا
6. ماكروەكونوميكا
7. ميكروەكونوميكا
8. جالاقى
9. ينفلياسيا
10. سۋبسيديا
11. باعا
12. كاسىپورىن
13. ءونىم
14. ءوندىرىس
15. پايدا
16. تابىس
17. شىعىن
18. باسەكە
19. بيرجا
20. مەنشىك
2 - كەزەڭ تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ
1. نارىقتىق ەكونوميكا تەورياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى كىم؟
ا. اريستوتەل
ۆ. توماس مەن
س. كارل ماركس
د. ادام سميت
2. قاي مەملەكەت نارىقتىق ەكونوميكاعا تەز ءوتتى؟
ا. جۇڭگو
ۆ. شىعىس گەرمانيا
س. پولشا
د. اقش
3. نارىقتىڭ ءۇش ەلەمەنتى.
ا. باعا، سۇرانىس، ۇسىنىس.
ۆ. باعا، ساپا، باسەكە.
س. ساپا، پايدالىلىق، قاجەتتىلىك.
د. ساپا، ۇسىنىس، سۇرانىس.
4. اقشا - نەسيە ساياساتىن كىم جۇرگىزەدى؟
ا. ەلدىڭ ۇكىمەتى
ۆ. مەملەكەتتىڭ ورتالىق بانك
س. قارجى - نەسيە مەكەمەلەرى
د. مەملەكەتتىك تابىس مينيسترلىگى.
5. ەكونوميكالىق تەورياعا «ساياسي ەكونوميكا» دەگەن تەرميندى كىم ەنگىزدى؟
ا. اريستوتەل
ۆ. سميت
س. مونكرەتەن
د. لەنين.
6. ميگرانتتار قاي جۇمىسسىزدىق تۇرىنە جاتادى.
ا. فريكسيوندىق
ۆ. بولشەكتىك
س. سيكلدىق
د. جاسىرىن
7. قازاقستاندا قاي جىلى ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزىلدى؟
ا. 1990
ۆ. 1992
س. 1993
د. 1995
8. نەسيەلىك اقشا قاي فۋنكسيانى قۇرايدى؟
ا. نازار اۋدارۋ قۇرالى
ۆ. تولەم قۇرالى
س. جيىنتىق قۇرالى
د. دۇنيەجۇزىلىك قۇرال.
9. سالىق وندىرىستىك شىعىنعا جاتاما؟
ا. يا
ۆ. جوق
س. كاسىپورىن ءونىم وندىرسە
د. كاسىپورىن ساۋدامەن اينالىسسا.
10. بانك اي سايىن 4 % الادى. سوندا ءبىر جىلدا بانككە قانشا پايىز تۇسەدى؟
ا. 48
ۆ. 64
س. 10
د. 50
سەرگىتۋ ءساتى «ماقال – ءسوزدىڭ مايەگى» ەكونوميكالىق ماقال ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تاپ.
1) اجالدان اقشا بەرىپ قۇتىلماس
2) اقشا تيىننان قۇرالادى
3) اقشا اشپايتىن قۇلىپ جوق
4) ءجۇز سومىڭ بولعانشا ءجۇز دوسىڭ بولسىن
5) اقشا ۋاقىت تىنىسى
6) ساۋدادا دوستىق جۇرمەيدى
7) سۋدىڭ دا سۇراۋى بار
8) تەڭگە تيىننان وسەر، جىلقى قۇلىننان وسەر
9) التىن تاپسان ساناپ ال
10) اقشا كەتۋگە تىرىسادى، ەسەپ ۇستاۋعا تىرىسادى
2 - تۋر ينتەللۋاكتۋالدىق - تانىمدىق كەزەڭ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.