ەلىم دەپ سوعار جۇرەگىم
ەلىم دەپ سوعار جۇرەگىم
ماقساتى: "اتامەكەن"، "وتان"، "تۋعان جەر" ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىق رەتىندەگى ءمانىن ءتۇسىندىرۋ. وتانىنا، تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ
مىندەتتەرى:
• وتانعا، تۋعان جەرگە دەگەن ماحابباتتىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ؛
• وتانىنىڭ جارقىن بولاشاعىنا دەگەن سەنىمدەرىن قالىپتاستىرۋ؛
• وتانىنا، تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
شاتتىق شەڭبەرى
وقۋشىلار شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرىپ «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» اتتى ولەڭىن ورىندايدى.
اڭگىمەلەسۋ
1. «تۋعان جەر»، «تۋعان ەل» دەگەندە ويلارىڭا نە تۇسەدى؟
تۋعان جەر – ادامزاتتىڭ، كەڭ دۇنيەنى ەسىگىن اشىپ، ومىرگە كەلگەن، بىزگە دەيىن سان تولقىن ۇرپاقتىڭ كىندىك قانى مەن ماڭداي تەرى تامعان كيەلى مەكەن.
تۋعان ەل – «تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس» – دەگەندەي اركىمنىڭ ءوزىنىڭ تۋعان جەرى، ەلى، اتا-مەكەنى
2. تۋعان جەرگە، ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ تامىرى نە دەپ ويلايسىڭدار؟
وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ - تامىرى سىيلاستىق، تاتۋلىق، باۋىرمالدىق، بىرلىكتە بولادى. وتاندى، تۋعان جەردى ءسۇيۋ ادام ومىرىندەگى ەڭ باعالى قۇندىلىق.
ءوزىڭنىڭ كىندىك قانىڭ تامىپ، تۋىپ وسكەن جەرىڭ. جەرىن باسىپ، سۋىن تاتىپ ەر جەتتىك. سوندىقتان دا ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ تامىرى دەپ ويلايمىن.
ماتىنمەن جۇمىس
ق. ءجۇمادىلوۆتىڭ «قازدار قايتىپ بارادى» (ءۇزىندى)
قابدەش ءجۇمادىلوۆ تۋرالى مالىمەتتەر.
ءجۇمادىلوۆ قابدەش - 24. 4. 1936 جىلى تۋعان،
جۇڭگو، شىڭجاڭ ولكەسى،
تارباعاتاي ايماعى،
شاۋەشەك اۋدانى)
1956 جىلى - شاۋەشەك گيمنازياسىن ءبىتىرىپ، جولدامامەن قازۇۋ - نە تۇسەدى.
1958 جىلى - جۇڭگو ۇكىمەتى ورگاندارى كەرى شاقىرىپ الادى.
1962 جىلى - باقتى شەكاراسىن بۇزىپ وتكەن قازاق جاستارىمەن قازاقستانعا ءبىرجولا ورالعان سوڭ،
1965 جىلى - قازۇۋ - ءتىن ءبىتىردى
1967 جىلى - «قازدار قايتىپ بارادى» اتتى اڭگىمەلەر جيناعى
1998 جىلى - قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى
«قازدار قايتىپ بارادى» وقۋ، ءماتىندى مازمۇنداۋ:
ءى. ەتىكشى شىڭى
ءىى. جولاۋشى
ءىىى. قارت كەسىمى
ءىۇ. قاتال سىزىق
ءۇ. اينابۇلاق
ءۇى. تۇمار
ءماتىن بويىنشا سۇراقتار
- قاريانىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى نەدەن كورىنەدى؟
- قاريانىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ونىڭ 40 جىل بويى تۋعان توپىراعىن باسسام دەپ ارمانداۋىنان، جولدىڭ قانشالىقتى قيىنشىلىعىن كورە تۇرا العان بەتىنەن قايتپاعاندىعى، زاڭسىز شەكارادان باسىپ ءوتۋى، كوزىنەن اققان جاسىنا، جەردى قۇشىپ سۇيگەنىنەن كورىنەدى.
- قارتتىڭ تۋعان جەردىڭ توپىراعىن جەرگە قايتارۋىنىڭ سەبەبىن قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭ؟
- قارت تۋعان جەر توپىراعىن الىپ، تۇمار ەتىپ تاعىپ ءجۇردى. سەبەبى تۋعان توپىراق كيەلى، سوندىقتان ءومىر بويى وعان كۇش - قۋات بەرىپ كەلدى.
- قارتتىڭ تۋعان جەردىڭ قاسيەتىن قالاي ءتۇسىنىپ، باعالايسىڭدار؟
- تۋعان جەر – قاسيەتتى. اركىمنىڭ تۋعان جەرى وزىنە قىمبات. تۋعان توپىراقتى شالعايدا جۇرسەڭ اڭساپ، ساعىنىپ ءجۇرۋىڭنىڭ ءوزى كيەلىلىگى.
تۋعان جەر – اتا - بابامىزدىڭ مەكەنى، ەجەلگى قونىسى. بۇل جەردە اتا - بابامىز تۇردى، ءومىر ءسۇردى. بۇل جەر – اتا - بابامىزدىڭ كىندىگى كەسىلگەن جازيرا جەر.
حالقىمىزدا اتا-مەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ. تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ – قانعا سىڭگەن مىنەز ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم ءبىزدىڭ جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا سۇتىمەن دارىعان.
دايەكسوز
ءوز تۋعان جەرىڭە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىڭدى ەڭ الدىمەن وتباسىڭا، اۋىلداستارىڭا ارناماي تۇرىپ، بارشا الەمدى ءسۇيۋ مۇمكىن ەمەس.
(م. شاحانوۆ)
6. ماقال - ماتەلدەردى جالعاستىر:
اكقۋ كولىن اڭسايدى، ادام تۋعان جەرىن اڭسايدى
اتا قونىس — التىن مەكەن.
باسقا جەردىڭ وتىنان تۋعان جەردىڭ ءتۇتىنى ارتىق.
الماتى وبلىسى، اقسۋ اۋدانى، اراسان اۋىلى،
بارلىبەك سىرتتانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
پسيحولوگ - ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
نيازوۆا سۆەتلانا توقتار قىزى
ماقساتى: "اتامەكەن"، "وتان"، "تۋعان جەر" ۇعىمدارىنىڭ ادامگەرشىلىك قۇندىلىق رەتىندەگى ءمانىن ءتۇسىندىرۋ. وتانىنا، تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ
مىندەتتەرى:
• وتانعا، تۋعان جەرگە دەگەن ماحابباتتىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ؛
• وتانىنىڭ جارقىن بولاشاعىنا دەگەن سەنىمدەرىن قالىپتاستىرۋ؛
• وتانىنا، تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
شاتتىق شەڭبەرى
وقۋشىلار شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرىپ «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» اتتى ولەڭىن ورىندايدى.
اڭگىمەلەسۋ
1. «تۋعان جەر»، «تۋعان ەل» دەگەندە ويلارىڭا نە تۇسەدى؟
تۋعان جەر – ادامزاتتىڭ، كەڭ دۇنيەنى ەسىگىن اشىپ، ومىرگە كەلگەن، بىزگە دەيىن سان تولقىن ۇرپاقتىڭ كىندىك قانى مەن ماڭداي تەرى تامعان كيەلى مەكەن.
تۋعان ەل – «تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس» – دەگەندەي اركىمنىڭ ءوزىنىڭ تۋعان جەرى، ەلى، اتا-مەكەنى
2. تۋعان جەرگە، ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ تامىرى نە دەپ ويلايسىڭدار؟
وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ - تامىرى سىيلاستىق، تاتۋلىق، باۋىرمالدىق، بىرلىكتە بولادى. وتاندى، تۋعان جەردى ءسۇيۋ ادام ومىرىندەگى ەڭ باعالى قۇندىلىق.
ءوزىڭنىڭ كىندىك قانىڭ تامىپ، تۋىپ وسكەن جەرىڭ. جەرىن باسىپ، سۋىن تاتىپ ەر جەتتىك. سوندىقتان دا ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتۇپ تامىرى دەپ ويلايمىن.
ماتىنمەن جۇمىس
ق. ءجۇمادىلوۆتىڭ «قازدار قايتىپ بارادى» (ءۇزىندى)
قابدەش ءجۇمادىلوۆ تۋرالى مالىمەتتەر.
ءجۇمادىلوۆ قابدەش - 24. 4. 1936 جىلى تۋعان،
جۇڭگو، شىڭجاڭ ولكەسى،
تارباعاتاي ايماعى،
شاۋەشەك اۋدانى)
1956 جىلى - شاۋەشەك گيمنازياسىن ءبىتىرىپ، جولدامامەن قازۇۋ - نە تۇسەدى.
1958 جىلى - جۇڭگو ۇكىمەتى ورگاندارى كەرى شاقىرىپ الادى.
1962 جىلى - باقتى شەكاراسىن بۇزىپ وتكەن قازاق جاستارىمەن قازاقستانعا ءبىرجولا ورالعان سوڭ،
1965 جىلى - قازۇۋ - ءتىن ءبىتىردى
1967 جىلى - «قازدار قايتىپ بارادى» اتتى اڭگىمەلەر جيناعى
1998 جىلى - قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى
«قازدار قايتىپ بارادى» وقۋ، ءماتىندى مازمۇنداۋ:
ءى. ەتىكشى شىڭى
ءىى. جولاۋشى
ءىىى. قارت كەسىمى
ءىۇ. قاتال سىزىق
ءۇ. اينابۇلاق
ءۇى. تۇمار
ءماتىن بويىنشا سۇراقتار
- قاريانىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى نەدەن كورىنەدى؟
- قاريانىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ونىڭ 40 جىل بويى تۋعان توپىراعىن باسسام دەپ ارمانداۋىنان، جولدىڭ قانشالىقتى قيىنشىلىعىن كورە تۇرا العان بەتىنەن قايتپاعاندىعى، زاڭسىز شەكارادان باسىپ ءوتۋى، كوزىنەن اققان جاسىنا، جەردى قۇشىپ سۇيگەنىنەن كورىنەدى.
- قارتتىڭ تۋعان جەردىڭ توپىراعىن جەرگە قايتارۋىنىڭ سەبەبىن قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭ؟
- قارت تۋعان جەر توپىراعىن الىپ، تۇمار ەتىپ تاعىپ ءجۇردى. سەبەبى تۋعان توپىراق كيەلى، سوندىقتان ءومىر بويى وعان كۇش - قۋات بەرىپ كەلدى.
- قارتتىڭ تۋعان جەردىڭ قاسيەتىن قالاي ءتۇسىنىپ، باعالايسىڭدار؟
- تۋعان جەر – قاسيەتتى. اركىمنىڭ تۋعان جەرى وزىنە قىمبات. تۋعان توپىراقتى شالعايدا جۇرسەڭ اڭساپ، ساعىنىپ ءجۇرۋىڭنىڭ ءوزى كيەلىلىگى.
تۋعان جەر – اتا - بابامىزدىڭ مەكەنى، ەجەلگى قونىسى. بۇل جەردە اتا - بابامىز تۇردى، ءومىر ءسۇردى. بۇل جەر – اتا - بابامىزدىڭ كىندىگى كەسىلگەن جازيرا جەر.
حالقىمىزدا اتا-مەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ. تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ – قانعا سىڭگەن مىنەز ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم ءبىزدىڭ جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا سۇتىمەن دارىعان.
دايەكسوز
ءوز تۋعان جەرىڭە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىڭدى ەڭ الدىمەن وتباسىڭا، اۋىلداستارىڭا ارناماي تۇرىپ، بارشا الەمدى ءسۇيۋ مۇمكىن ەمەس.
(م. شاحانوۆ)
6. ماقال - ماتەلدەردى جالعاستىر:
اكقۋ كولىن اڭسايدى، ادام تۋعان جەرىن اڭسايدى
اتا قونىس — التىن مەكەن.
باسقا جەردىڭ وتىنان تۋعان جەردىڭ ءتۇتىنى ارتىق.
الماتى وبلىسى، اقسۋ اۋدانى، اراسان اۋىلى،
بارلىبەك سىرتتانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
پسيحولوگ - ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
نيازوۆا سۆەتلانا توقتار قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «جاڭاارقا ولكەسىنىڭ جەر بەدەرى مەن گەولوگيالىق قۇرىلىمى»
