ەڭبەك قورعاۋدىڭ جالپى تالاپتارى
استانا قالاسى،
№53 مەكتەپ - ليسەي
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
كانافين تولەش ساپاروۆيچ
ەڭبەك قورعاۋدىڭ جالپى تالاپتارى
وقۋ شەبەرحانالارىندا ەڭبەكتى قورعاۋ
ەڭبەك قورعاۋدىڭ نەگىزگى مىندەتى — زاڭ اكتىلەرى جۇيەلەرىن جانە ولارعا سايكەس الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق، تازالىق ساقتاۋ جانە ۇيىمداستىرۋ شارالارىن تالداپ، ورىنداۋ بولىپ تابىلادى، مۇنىڭ ءبارى ەڭبەك پروسەسى كەزىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ قاۋىپسىزدىگىن جانە وقۋشىنىڭ ەڭبەك قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
ەڭبەك قورعاۋعا ەڭبەك زاڭدىلىقتارى، قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى جانە وندىرىستىك سانيتاريا جونىندەگى ماسەلەلەر كىرەدى. بارلىق وقۋشىلار جۇمىس ىستەۋدىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن ۇيرەنىپ، يگەرۋگە جانە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى ەرەجەلەرىن جاقسى بىلۋگە مىندەتتى. بەلگىلى تاپسىرمامەن جۇمىسقا كىرىسەتىن ءاربىر وقۋشى قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى، بويىنشا العاشقى نۇسقاۋلار العاننان كەيىن عانا ىسكە كىرىسۋ كەرەك.
وقۋشىلاردىڭ الاتىن العاشقى نۇسقاۋى كىرىسپە، جۇمىس ورنىنداعى العاشقى، قايتالاما، جوسپاردان تىس جانە كۇندەلىكتى بولىپ بولىنەدى. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن ءاربىر وقۋشى ءوز ويىن مۇعالىمگە ايتىپ، ارنايى وقۋ قۇرالدارىمەن تانىسۋى كەرەك. شەبەرحاناداعى العاشقى، قايتالاما، جوسپاردان تىس، كۇندەلىكتى نۇسقاۋلاردى تىكەلەي جۇمىس جەتەكشىسى - ءمۇعالىم جۇرگىزەدى. ول العاشقى نۇسقاۋدى جاڭا تاپسىرمانىڭ الدىندا وقۋشىلارعا جۇمىستىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرى مەن جولدارىن كورسەتۋ ارقىلى جۇمىس ورنىندا كورسەتەدى. قايتالاما نۇسقاۋدىڭ ماقساتى - وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ. ال جوسپاردان تىس نۇسقاۋلار ەڭبەكتى قورعاۋ ەرەجەلەرى مەن تەحنولوگيالىق پروسەستە وزگەرىس بولعاندا عانا جۇرگىزىلەدى.
جۇمىس نۇسقاۋلارى كەزىندە وقۋشىلار شەبەرحاناداعى ءتارتىپ ەرەجەلەرىمەن تانىسادى، جاراقات تۋعىزاتىن نەگىزگى سەبەپتەردىڭ، جابدىقتاردىڭ، قۇرال - سايمانداردىڭ، اسىرەسە ەلەكتر جۇيەلەرىنىڭ اقاۋلارىن جانە ت. ب. جۇمىس ىستەۋدىڭ تەرىس ادىستەرىن ەستىپ بىلەدى. جۇمىس ورنىندا نۇسقاۋدى ءمۇعالىم جۇرگىزەدى، ول جۇمىستىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن، تەحنيكاسىن تۇسىندىرەدى، ەلەكتر قاۋىپسىزدىگى، جۇمىس ورنىن ۇستاۋ ءتارتىبى، وقۋ مەحانيزمدەرىنىڭ قۇرىلىسىن، جۇمىسقا قوسۋ ەرەجەلەرىن، ستانوكتاردى توقتاتۋ، تەكسەرۋ جانە مايلاۋ تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
اعاش شەبەرحانالارىنداعى جاراقاتتانۋدىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:
• جابدىقتاردىڭ دۇرىس ورنالاستىرىلماۋى؛
• قورعانىش قالقاڭدارىنىڭ مۇلدەم بولماۋى نەمەسە جەتىسپەۋشىلىگى؛
• ىسكە قوسقىش اپپاراتتاردىڭ قاناعاتسىز كۇيدە بولۋى؛
• جۇمىس ىستەۋدىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن وقۋشىلاردىڭ ناشار ءبىلۋى؛
• قۇرال - سايماندار تالاپتارعا سايكەس كەلمەۋى؛
• قۇرال - سايمانداردىڭ ءجۇزى وتكىر بولماۋى؛
• ءمۇعالىمنىڭ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن دۇرىس باقىلاماۋى ت. ب
سونداي - اق شەبەرحانالارداعى جابدىقتاردىڭ ورنالاسۋى، وقۋشىلاردىڭ ارى - بەرى ءوتۋى ەسەپتەلۋى جانە ولاردىڭ ءجۇرۋ جولدارى قىسقا بولۋى ءتيىس. ستانوكتاردىڭ ورنىعۋى مىقتى، قوزعالىسسىز، جۇمىس كەزىندە ەشقانداي تەربەلىسسىز بولۋى تالاپ ەتىلەدى. وقۋشىلاردىڭ بويىنا سايكەس، ال الاسا وقۋشىلارعا ارناۋلى، جىلجىمالى باسپالداق جاسالىنۋى مىندەتتى. جابدىقتاردىڭ ءوزى سەنىمدى قالقالارمەن، شاڭداردى، قيقىمداردى، اعاش ۇنتاقتارىن سورىپ الاتىنداي جەلدەتكىشتەر، سونداي - اق كەسىلگەن ماتەريالداردى بەرىپ تۇراتىن مەحانيزمدەرمەن قامتاماسىز ەتىلۋى كەرەك. كەسكىش اسپاپتاردىڭ (ارا، فرەز، پىشاق، قايراق قالپاقشاسى) جۇمىس بولىگى وڭدەلەتىن ماتەريال مەن اسپاپ وتكەن كەزدە اشىلاتىن، سونان سوڭ اۆتوماتتى جابىلاتىن قورشاۋمەن جابىلۋى قاجەت مۇنىڭ ءوزى وڭدەلەتىن ماتەريالدىڭ بيىكتىگى مەن ەنىنىڭ كولەمىنە سايكەس بولادى، قورشاۋ مەن ساقتاندىرعىش قۇرىلعى قالدىقتاردان تازارتۋدى قيىنداتادى. بويلىعىنا قاراي كەسۋگە ارنالعان دوڭگەلەك ءجۇزدى ستانوكتاردا جۇمىس ىستەۋ ءقاۋىپتى بولادى. سوندىقتان وقۋشىلارعا ونداي ستانوكتارمەن جۇمىس ىستەۋگە مۇلدەم تىيىم سالىنادى. كەسۋ، ارنايى شيكىزاتتى دايىنداۋ جۇمىستارىن ءمۇعالىمنىڭ ءوزى ورىنداۋعا مىندەتتى.
ستد - 120م اعاش جونۋ ستانوگىندە جۇمىس ىستەگەن كەزدە وعان جونىلاتىن شيكىزاتتى دۇرىس تاڭداپ الۋ كەرەك. جونىلاتىن اعاش جارىقسىز، سىزاتسىز، شىرىكسىز بولۋعا ءتيىس، ەگەر بۇل تالاپتار ويداعىداي ورىندالماسا، جونىلىپ جاتقان بۇيىم سىنىپ، جاراقاتتاۋى مۇمكىن. سوندىقتان مۇعالىمگە تەكسەرتىپ الۋ - مىندەت. جاسايتىن بۇيىم ستانوكقا ورنىقتىرۋ رەتىمەن مىقتى بەكىتىلۋگە ءتيىس. ونىڭ ارتقى بەكىنىس شتوگىنا مىندەتتى تۇردە ماي جاعۋ كەرەك. جۇمىستى باستار الدىندا مۇعالىمگە تەكسەرتىپ، بۇيىمنىڭ مىقتىلىعىنا جانە تالاپتارعا ساي ەكەنىنە كوز جەتكىزگەننەن كەيىن ءمۇعالىمنىڭ رۇقساتىمەن عانا ستانوك ىسكە قوسىلۋعا ءتيىس. جونۋعا ارنالعان ستانوك پىشاقتارى وتكىر ءارى ساپتارى تالاپقا ساي بولۋى كەرەك. ەگەر تالاپقا ساي كەلمەسە، جونىلىپ بولايىن دەگەن بۇيىمدى ىستەن شىعارادى نەمەسە جاراقاتتاۋى مۇمكىن. بۇيىمدى جونۋ كەزىندە ستانوك اعاش بۇيىمى مەن تىرەۋىشتىڭ ارا قاشىقتىعى 3 - 5 مم بولۋعا ءتيىس. ەگەر ارا قاشىقتىعى ودان كوپ بولىپ كەتسە، ناقتىلى ولشەممەن شىعارىپ وندەۋ قيىنعا تۇسەدى. اسىرەسە سىرتقى جانە ىشكى بولىكتەرىن ناقتىلى ولشەممەن تەگىستەۋ كەزىندە وتە قيىنعا سوعادى، ءتىپتى ۇلكەن ارا قاشىقتىقتى ولشەۋ اراسىنا پىشاق تىرەلىپ، جاراقات¬تاۋى دا مۇمكىن. سوندىقتان اينالىپ تۇرعان اعاش بۇيىمى مەن تىرەۋىشتىڭ ارا قاشىقتىعىن ۇنەمى باقىلاپ، قاداعالاۋ كەرەك.
ەلەكتر قاۋىپسىزدىگى. ءاربىر شەبەرحاناداعى ستانوكتاردىڭ توك وتكىزگىش سىمى ارناۋلى كابەلگە جالعانىپ، تەمىر تۇتىكشەنىڭ ىشىمەن جۇرگىزىلۋگە ءتيىس، اسىرەسە كابەل ەدەن ۇستىمەن وتەتىن جەرلەردە اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى، ويتكەنى اۋىر قۇرال نەمەسە زات كابەلدىڭ ۇستىنە تۇسسە، ول ءقاۋىپتى، ءتىپتى كۇرەك ۇشى دا ونى جاراقاتتاۋى مۇمكىن. ترۋبا ىشىمەن جۇرگىزىلگەن كابەلدىڭ ۇزىندىعى دا ەدەن ۇستىندە وتە قىسقا ورىندى قامتۋعا ءتيىس جانە ول اياق استىندا كەدەرگى كەلتىرمەۋ كەرەك، ياعني وقۋشىلار جۇرمەيتىن جەردى، پلينتۋس جاعالاۋىن ت. ب. قامتۋعا ءتيىس. ەگەر ەسىكتىڭ تابالدىرىعىنان وتسە، وندا ترۋبا بەتى شالىنبايتىنداي، ءقاۋىپسىز قورعانىش اعاشىمەن جابىلۋى كەرەك. ارناۋلى كابەلدەن توك كۇشى كەلەتىن ترۋبا ەدەن ۇستىمەن ستانوك جانىنان جوعارى كوتەرىلىپ، ستانوكقا جالعاناتىن بيىكتىك دەڭگەيىندە بىتۋگە ءتيىس. شەبەرحاناداعى بارلىق ستانوكتارعا ورتاق توق كۇشىن قوسۋعا جانە اجىراتۋعا ارنالعان جالپى قالقان مىندەتتى تۇردە بولادى. ول قالقان نەگىزگى وقۋ شەبەرحاناسىنان تىس، ارناۋلى جەردە ورنالاسۋى مىندەت.
مىسالى، ءمۇعالىمنىڭ قۇرال - سايماندار ساقتايتىن بولمەسىندە نەمەسە ارناۋلى ءقاۋىپسىز، وقۋشىلار كەلمەيتىن ورىندا بولۋعا ءتيىس. قالقاندى ىسكە قوسۋ جۇمىسى تەك مۇعالىمگە عانا جۇكتەلەدى، باسقا ەشبىر وقۋشى ءتىپتى، مەكتەپ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قالقاندى قوسۋعا قۇقىعى جوق. وعان تەك ءمۇعالىم تىكەلەي جاۋاپ بەرۋگە ءتيىس. جۇمىس ىستەپ تۇرعان ەلەكتر قوندىرعىنىڭ توك وتكىزگىش
بولشەكتەرىنە ادامنىڭ جاناسۋىنان توقتان جاراقاتتانۋ ءقاۋپى تۋادى. كۇشى 0، 5ا بولاتىن توك ادام ومىرىنە وتە ءقاۋىپتى، ال كۇشى ەكى ەسە ارتىق، ياعني 1، 0 ا توك ادامدى ءولتىرىپ جىبەرەدى. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى توك قۋاتىنىڭ قانشالىقتى كۇشتى ەكەندىگىن بىلۋگە مىندەتتى. ءاربىر ەلەكتر ستانوگىندەگى توك كۇشىنىڭ اسپابى جەرمەن جالعانۋعا ءتيىس، بۇل تالاپ ورىندالماسا، وقۋشىلاردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە مۇلدەم تىيىم سالىنۋى كەرەك.
ستد - 120م جانە باسقا ستانوكپەن جۇمىس ىستەگەن كەزدە توك سىمىنداعى شاعىلىس ۇشقىندارىن، ستانوكتىڭ اينالۋ جىلدامدىعى باسەڭدەگەنىن نەمەسە كۇيىك ءيىسىن بايقاساڭدار، دەرەۋ مۇعالىمگە حابارلاۋ كەرەك. ونداي جاعدايلاردا ستانوكتى توقتاتىپ، ءوشىرۋ مىندەت.
ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ. وقۋ شەبەرحانالارىندا كوپتەگەن جۇمىستار ۇلگى رەتىندە ىستەلەدى. مىسالى، ارناۋلى پليتادا جەلىم دايىنداۋ، ەلەكتر مۋفەلدى پەشپەن جۇمىس ىستەۋ، ەلەكتر قايراعىمەن بۇيىمداردىڭ شەتىن وندەۋ نەمەسە پىشاق قايراۋ، فرەزا ستانوگىمەن جۇمىس ىستەۋ ت. ب. جالپى شەبەرحانالار، اسىرەسە اعاش شەبەرحاناسى اسا جوعارى ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ ەرەجەلەرىن تالاپ ەتەدى.
وتتىڭ شىعۋ سەبەپتەرى:
• توك كۇشىندەگى جالعامداردىڭ وسال بولۋى؛
• ستانوكتاردى باقىلاۋ قوسقىشتارى (كونترول ۆكليۋچاتەل) كونتاكتىلەرىنىڭ السىزدىگى؛
• قايراق ستانوگىندە اعاش ۇنتاقتارىنىڭ شوعىرلانۋى؛
• اشىق جانە ارناۋلى جابىق پليتالاردىڭ تالاپقا ساي قولدانىلماۋى؛
• مۋفەلدى پەشپەن جۇمىس كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەردىڭ قولدانىلماۋى جانە وندا وڭدەلگەن تەمىرلەردىڭ ارناۋلى ورىندارى بولماۋى؛
• ۇتىكپەن، اعاش مايىستىرۋ پەشىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە تالاپتاردىڭ ورىندالماۋى؛
• وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دارەجەسىنىڭ تومەندىگى ت. ب.
وقۋ شەبەرحاناسىندا ءورت قاۋىپسىزدىگىنە ارنالعان ارناۋلى قۇرالدار مىندەتتى تۇردە بولۋعا ءتيىس.
№53 مەكتەپ - ليسەي
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
كانافين تولەش ساپاروۆيچ
ەڭبەك قورعاۋدىڭ جالپى تالاپتارى
وقۋ شەبەرحانالارىندا ەڭبەكتى قورعاۋ
ەڭبەك قورعاۋدىڭ نەگىزگى مىندەتى — زاڭ اكتىلەرى جۇيەلەرىن جانە ولارعا سايكەس الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق، تازالىق ساقتاۋ جانە ۇيىمداستىرۋ شارالارىن تالداپ، ورىنداۋ بولىپ تابىلادى، مۇنىڭ ءبارى ەڭبەك پروسەسى كەزىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ قاۋىپسىزدىگىن جانە وقۋشىنىڭ ەڭبەك قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
ەڭبەك قورعاۋعا ەڭبەك زاڭدىلىقتارى، قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى جانە وندىرىستىك سانيتاريا جونىندەگى ماسەلەلەر كىرەدى. بارلىق وقۋشىلار جۇمىس ىستەۋدىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن ۇيرەنىپ، يگەرۋگە جانە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى ەرەجەلەرىن جاقسى بىلۋگە مىندەتتى. بەلگىلى تاپسىرمامەن جۇمىسقا كىرىسەتىن ءاربىر وقۋشى قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى، بويىنشا العاشقى نۇسقاۋلار العاننان كەيىن عانا ىسكە كىرىسۋ كەرەك.
وقۋشىلاردىڭ الاتىن العاشقى نۇسقاۋى كىرىسپە، جۇمىس ورنىنداعى العاشقى، قايتالاما، جوسپاردان تىس جانە كۇندەلىكتى بولىپ بولىنەدى. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن ءاربىر وقۋشى ءوز ويىن مۇعالىمگە ايتىپ، ارنايى وقۋ قۇرالدارىمەن تانىسۋى كەرەك. شەبەرحاناداعى العاشقى، قايتالاما، جوسپاردان تىس، كۇندەلىكتى نۇسقاۋلاردى تىكەلەي جۇمىس جەتەكشىسى - ءمۇعالىم جۇرگىزەدى. ول العاشقى نۇسقاۋدى جاڭا تاپسىرمانىڭ الدىندا وقۋشىلارعا جۇمىستىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرى مەن جولدارىن كورسەتۋ ارقىلى جۇمىس ورنىندا كورسەتەدى. قايتالاما نۇسقاۋدىڭ ماقساتى - وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ. ال جوسپاردان تىس نۇسقاۋلار ەڭبەكتى قورعاۋ ەرەجەلەرى مەن تەحنولوگيالىق پروسەستە وزگەرىس بولعاندا عانا جۇرگىزىلەدى.
جۇمىس نۇسقاۋلارى كەزىندە وقۋشىلار شەبەرحاناداعى ءتارتىپ ەرەجەلەرىمەن تانىسادى، جاراقات تۋعىزاتىن نەگىزگى سەبەپتەردىڭ، جابدىقتاردىڭ، قۇرال - سايمانداردىڭ، اسىرەسە ەلەكتر جۇيەلەرىنىڭ اقاۋلارىن جانە ت. ب. جۇمىس ىستەۋدىڭ تەرىس ادىستەرىن ەستىپ بىلەدى. جۇمىس ورنىندا نۇسقاۋدى ءمۇعالىم جۇرگىزەدى، ول جۇمىستىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن، تەحنيكاسىن تۇسىندىرەدى، ەلەكتر قاۋىپسىزدىگى، جۇمىس ورنىن ۇستاۋ ءتارتىبى، وقۋ مەحانيزمدەرىنىڭ قۇرىلىسىن، جۇمىسقا قوسۋ ەرەجەلەرىن، ستانوكتاردى توقتاتۋ، تەكسەرۋ جانە مايلاۋ تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
اعاش شەبەرحانالارىنداعى جاراقاتتانۋدىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:
• جابدىقتاردىڭ دۇرىس ورنالاستىرىلماۋى؛
• قورعانىش قالقاڭدارىنىڭ مۇلدەم بولماۋى نەمەسە جەتىسپەۋشىلىگى؛
• ىسكە قوسقىش اپپاراتتاردىڭ قاناعاتسىز كۇيدە بولۋى؛
• جۇمىس ىستەۋدىڭ ءقاۋىپسىز ادىستەرىن وقۋشىلاردىڭ ناشار ءبىلۋى؛
• قۇرال - سايماندار تالاپتارعا سايكەس كەلمەۋى؛
• قۇرال - سايمانداردىڭ ءجۇزى وتكىر بولماۋى؛
• ءمۇعالىمنىڭ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن دۇرىس باقىلاماۋى ت. ب
سونداي - اق شەبەرحانالارداعى جابدىقتاردىڭ ورنالاسۋى، وقۋشىلاردىڭ ارى - بەرى ءوتۋى ەسەپتەلۋى جانە ولاردىڭ ءجۇرۋ جولدارى قىسقا بولۋى ءتيىس. ستانوكتاردىڭ ورنىعۋى مىقتى، قوزعالىسسىز، جۇمىس كەزىندە ەشقانداي تەربەلىسسىز بولۋى تالاپ ەتىلەدى. وقۋشىلاردىڭ بويىنا سايكەس، ال الاسا وقۋشىلارعا ارناۋلى، جىلجىمالى باسپالداق جاسالىنۋى مىندەتتى. جابدىقتاردىڭ ءوزى سەنىمدى قالقالارمەن، شاڭداردى، قيقىمداردى، اعاش ۇنتاقتارىن سورىپ الاتىنداي جەلدەتكىشتەر، سونداي - اق كەسىلگەن ماتەريالداردى بەرىپ تۇراتىن مەحانيزمدەرمەن قامتاماسىز ەتىلۋى كەرەك. كەسكىش اسپاپتاردىڭ (ارا، فرەز، پىشاق، قايراق قالپاقشاسى) جۇمىس بولىگى وڭدەلەتىن ماتەريال مەن اسپاپ وتكەن كەزدە اشىلاتىن، سونان سوڭ اۆتوماتتى جابىلاتىن قورشاۋمەن جابىلۋى قاجەت مۇنىڭ ءوزى وڭدەلەتىن ماتەريالدىڭ بيىكتىگى مەن ەنىنىڭ كولەمىنە سايكەس بولادى، قورشاۋ مەن ساقتاندىرعىش قۇرىلعى قالدىقتاردان تازارتۋدى قيىنداتادى. بويلىعىنا قاراي كەسۋگە ارنالعان دوڭگەلەك ءجۇزدى ستانوكتاردا جۇمىس ىستەۋ ءقاۋىپتى بولادى. سوندىقتان وقۋشىلارعا ونداي ستانوكتارمەن جۇمىس ىستەۋگە مۇلدەم تىيىم سالىنادى. كەسۋ، ارنايى شيكىزاتتى دايىنداۋ جۇمىستارىن ءمۇعالىمنىڭ ءوزى ورىنداۋعا مىندەتتى.
ستد - 120م اعاش جونۋ ستانوگىندە جۇمىس ىستەگەن كەزدە وعان جونىلاتىن شيكىزاتتى دۇرىس تاڭداپ الۋ كەرەك. جونىلاتىن اعاش جارىقسىز، سىزاتسىز، شىرىكسىز بولۋعا ءتيىس، ەگەر بۇل تالاپتار ويداعىداي ورىندالماسا، جونىلىپ جاتقان بۇيىم سىنىپ، جاراقاتتاۋى مۇمكىن. سوندىقتان مۇعالىمگە تەكسەرتىپ الۋ - مىندەت. جاسايتىن بۇيىم ستانوكقا ورنىقتىرۋ رەتىمەن مىقتى بەكىتىلۋگە ءتيىس. ونىڭ ارتقى بەكىنىس شتوگىنا مىندەتتى تۇردە ماي جاعۋ كەرەك. جۇمىستى باستار الدىندا مۇعالىمگە تەكسەرتىپ، بۇيىمنىڭ مىقتىلىعىنا جانە تالاپتارعا ساي ەكەنىنە كوز جەتكىزگەننەن كەيىن ءمۇعالىمنىڭ رۇقساتىمەن عانا ستانوك ىسكە قوسىلۋعا ءتيىس. جونۋعا ارنالعان ستانوك پىشاقتارى وتكىر ءارى ساپتارى تالاپقا ساي بولۋى كەرەك. ەگەر تالاپقا ساي كەلمەسە، جونىلىپ بولايىن دەگەن بۇيىمدى ىستەن شىعارادى نەمەسە جاراقاتتاۋى مۇمكىن. بۇيىمدى جونۋ كەزىندە ستانوك اعاش بۇيىمى مەن تىرەۋىشتىڭ ارا قاشىقتىعى 3 - 5 مم بولۋعا ءتيىس. ەگەر ارا قاشىقتىعى ودان كوپ بولىپ كەتسە، ناقتىلى ولشەممەن شىعارىپ وندەۋ قيىنعا تۇسەدى. اسىرەسە سىرتقى جانە ىشكى بولىكتەرىن ناقتىلى ولشەممەن تەگىستەۋ كەزىندە وتە قيىنعا سوعادى، ءتىپتى ۇلكەن ارا قاشىقتىقتى ولشەۋ اراسىنا پىشاق تىرەلىپ، جاراقات¬تاۋى دا مۇمكىن. سوندىقتان اينالىپ تۇرعان اعاش بۇيىمى مەن تىرەۋىشتىڭ ارا قاشىقتىعىن ۇنەمى باقىلاپ، قاداعالاۋ كەرەك.
ەلەكتر قاۋىپسىزدىگى. ءاربىر شەبەرحاناداعى ستانوكتاردىڭ توك وتكىزگىش سىمى ارناۋلى كابەلگە جالعانىپ، تەمىر تۇتىكشەنىڭ ىشىمەن جۇرگىزىلۋگە ءتيىس، اسىرەسە كابەل ەدەن ۇستىمەن وتەتىن جەرلەردە اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى، ويتكەنى اۋىر قۇرال نەمەسە زات كابەلدىڭ ۇستىنە تۇسسە، ول ءقاۋىپتى، ءتىپتى كۇرەك ۇشى دا ونى جاراقاتتاۋى مۇمكىن. ترۋبا ىشىمەن جۇرگىزىلگەن كابەلدىڭ ۇزىندىعى دا ەدەن ۇستىندە وتە قىسقا ورىندى قامتۋعا ءتيىس جانە ول اياق استىندا كەدەرگى كەلتىرمەۋ كەرەك، ياعني وقۋشىلار جۇرمەيتىن جەردى، پلينتۋس جاعالاۋىن ت. ب. قامتۋعا ءتيىس. ەگەر ەسىكتىڭ تابالدىرىعىنان وتسە، وندا ترۋبا بەتى شالىنبايتىنداي، ءقاۋىپسىز قورعانىش اعاشىمەن جابىلۋى كەرەك. ارناۋلى كابەلدەن توك كۇشى كەلەتىن ترۋبا ەدەن ۇستىمەن ستانوك جانىنان جوعارى كوتەرىلىپ، ستانوكقا جالعاناتىن بيىكتىك دەڭگەيىندە بىتۋگە ءتيىس. شەبەرحاناداعى بارلىق ستانوكتارعا ورتاق توق كۇشىن قوسۋعا جانە اجىراتۋعا ارنالعان جالپى قالقان مىندەتتى تۇردە بولادى. ول قالقان نەگىزگى وقۋ شەبەرحاناسىنان تىس، ارناۋلى جەردە ورنالاسۋى مىندەت.
مىسالى، ءمۇعالىمنىڭ قۇرال - سايماندار ساقتايتىن بولمەسىندە نەمەسە ارناۋلى ءقاۋىپسىز، وقۋشىلار كەلمەيتىن ورىندا بولۋعا ءتيىس. قالقاندى ىسكە قوسۋ جۇمىسى تەك مۇعالىمگە عانا جۇكتەلەدى، باسقا ەشبىر وقۋشى ءتىپتى، مەكتەپ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قالقاندى قوسۋعا قۇقىعى جوق. وعان تەك ءمۇعالىم تىكەلەي جاۋاپ بەرۋگە ءتيىس. جۇمىس ىستەپ تۇرعان ەلەكتر قوندىرعىنىڭ توك وتكىزگىش
بولشەكتەرىنە ادامنىڭ جاناسۋىنان توقتان جاراقاتتانۋ ءقاۋپى تۋادى. كۇشى 0، 5ا بولاتىن توك ادام ومىرىنە وتە ءقاۋىپتى، ال كۇشى ەكى ەسە ارتىق، ياعني 1، 0 ا توك ادامدى ءولتىرىپ جىبەرەدى. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى توك قۋاتىنىڭ قانشالىقتى كۇشتى ەكەندىگىن بىلۋگە مىندەتتى. ءاربىر ەلەكتر ستانوگىندەگى توك كۇشىنىڭ اسپابى جەرمەن جالعانۋعا ءتيىس، بۇل تالاپ ورىندالماسا، وقۋشىلاردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە مۇلدەم تىيىم سالىنۋى كەرەك.
ستد - 120م جانە باسقا ستانوكپەن جۇمىس ىستەگەن كەزدە توك سىمىنداعى شاعىلىس ۇشقىندارىن، ستانوكتىڭ اينالۋ جىلدامدىعى باسەڭدەگەنىن نەمەسە كۇيىك ءيىسىن بايقاساڭدار، دەرەۋ مۇعالىمگە حابارلاۋ كەرەك. ونداي جاعدايلاردا ستانوكتى توقتاتىپ، ءوشىرۋ مىندەت.
ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ. وقۋ شەبەرحانالارىندا كوپتەگەن جۇمىستار ۇلگى رەتىندە ىستەلەدى. مىسالى، ارناۋلى پليتادا جەلىم دايىنداۋ، ەلەكتر مۋفەلدى پەشپەن جۇمىس ىستەۋ، ەلەكتر قايراعىمەن بۇيىمداردىڭ شەتىن وندەۋ نەمەسە پىشاق قايراۋ، فرەزا ستانوگىمەن جۇمىس ىستەۋ ت. ب. جالپى شەبەرحانالار، اسىرەسە اعاش شەبەرحاناسى اسا جوعارى ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ ەرەجەلەرىن تالاپ ەتەدى.
وتتىڭ شىعۋ سەبەپتەرى:
• توك كۇشىندەگى جالعامداردىڭ وسال بولۋى؛
• ستانوكتاردى باقىلاۋ قوسقىشتارى (كونترول ۆكليۋچاتەل) كونتاكتىلەرىنىڭ السىزدىگى؛
• قايراق ستانوگىندە اعاش ۇنتاقتارىنىڭ شوعىرلانۋى؛
• اشىق جانە ارناۋلى جابىق پليتالاردىڭ تالاپقا ساي قولدانىلماۋى؛
• مۋفەلدى پەشپەن جۇمىس كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەردىڭ قولدانىلماۋى جانە وندا وڭدەلگەن تەمىرلەردىڭ ارناۋلى ورىندارى بولماۋى؛
• ۇتىكپەن، اعاش مايىستىرۋ پەشىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە تالاپتاردىڭ ورىندالماۋى؛
• وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دارەجەسىنىڭ تومەندىگى ت. ب.
وقۋ شەبەرحاناسىندا ءورت قاۋىپسىزدىگىنە ارنالعان ارناۋلى قۇرالدار مىندەتتى تۇردە بولۋعا ءتيىس.
You Might Also Like
