- 05 ناۋ. 2024 00:02
- 425
دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەر
بازاروۆا اقكەنجە مىرزا قىزى
استانا قالاسى، №53 مەكتەپ - ليسەي
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى ءمۇعالىمى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەر.
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك ءمانى: دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەرگە تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) تاربيەلىك ءمانى: جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى ءسوز ءمانىن، ماعىناسىن تۇسىنۋگە، ەڭبەكقورلىققا ۇيرەتۋ.
ب) دامىتۋشىلىق ءمانى: وقۋشىنىڭ ءوي-ورىسىن جاڭا ءسوز تۋىندايتىن كۇردەلى سوزدەردى ۇيرەتۋ ارقىلى دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس-تاسىل: سۇراق جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكات. سىزبا نۇسقالار. باعالاۋ پاراقتارى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارمەن «قىزىعامىن»دەگەن پسيحولوگيالىق ساۋالناما جۇرگىزۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ۇيگە: 71 - جاتتىعۋ بەرىلگەن. سوزدەردىڭ ءتۇبىرى مەن قوسىمشالارىن دەفيس ارقىلى اجىراتىپ كەلۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
تاقتاعا دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەر جازىلعان پلاكات ىلىنەدى. وسى كەزدە وقۋشىعا وتكەن ساباق (ءتۇبىر مەن قوسىمشا) پەن جاڭا ساباقتىڭ (دارا مەن كۇردەلى سوزدەر) بايلانىسىن اتاپ كەتۋ.
……..
سىزبا – نۇسقالار تاقتاعا ىلىنەدى. سونىمەن قاتار بىرنەشە ءسوزدى ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ جاساپ ۇلگىسىن كورسەتۋ.
تۋىندى سوزدەردى ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
اسپازشى
1. بۇل ءۇش قۇرامنان تۇرادى اس + پاز+شى
2. تۇلعاسىنا قاراي تۋىندى (سينتەتيكالىق نەمەسە مورفولوگيالىق تاسىلمەن ءتۇبىر سوزگە ءسوز تۋدىرۋشى – پاز - شى جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالعان)
3. قۇرىلىسىنا قاراي - دارا (تۋىندى تۇبىردەن تۇر)
4. سوزدە ءبىر لەكسيكالىق، ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا بار.
5. لەكسيكالىق ماعىناسى - كاسىپ يەسىنە بەرىلگەن اتاۋ؛
6. گرامماتيكالىق ماعىناسى – زات ەسىم:
7. اسپازشى كىم؟ -دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؛
8. ماعىناسىنا قاراي
ا) جالپى
ءا) جاندى
ب) دەرەكتى سەبەبى، كوزبەن كورەمىز، قولمەن ۇستايمىز
ا) ناقتى سەبەبى، دەرەكتى بولعان نارسە ناقتى بولادى.
تۋىندى سوزدەردى تالداۋ ۇلگىسىنەن كەيىن تاقتاعا مىناداي كەستە ىلىنەدى.
دارا سوزدەر ----- كۇردەلى سوزدەر
نەگىزگى ءتۇبىر ----- تۋىندى ءتۇبىر ----- بىرىككەن ----- قوس سوزدەر ------قىستىرعان ------تىركەستى ءسوز
ايالداما
اۋىل
جاقسىلىق
قالا
جاقسى ءانشى
دوستىق
قالاشىق
ايالداما
تاۋلى
اسپازشى بالاپان
ەكىباستۇز
باتپاق
بۇلبۇل
شەرلى
ەمحانا بالا - شاعا
ءۇيلى - باراندى
تاۋ - تاۋ
كويلەك - كونشەك
ۇلكەن - كىشى
اق - قارا قاراقۇرت
الاشوردا
گاز - 33
تمد، كگ
تالدىقورعان
كەدەي – كەپشىك
بيداي ءوڭدى،
ون بەس،
كۇنى بويى،
مادەنيەت سارايى
كەلىپ وتىر
ۇزىن بويلى
دۇرىس كەستەگە - «+»
دۇرىس ەمەس كەستەنىڭ استىنا – «-»
بۇل بەرىلگەن تاپسىرما جاڭا ساباقتى قانشالىقتى مەڭگەرگەندىگىن بايقاتادى.
وقۋلىقپەن جۇمىس 75 - جاتتىعۋ
ءار وقۋشىعا وسى جاتتىعۋ جۇمىسىن ورىنداۋ ءۇشىن سىزباسى بار پاراقتار تاراتىلادى.
________________دارا ___________كۇردەلى
ارقار
ارقان
ارقار ءمۇيىز
اسپان
اسپاز
اسپان كوك
اسقازان
اسىعىپ - اپتىعۋ
استان كەستان
كوركەم فيلم
دانەكەر
جاقسى اتتى
جول سىلتەۋشى
جومارت
بۇل سىزبادا تەك سوزدەر جازىلادى، سىلتەمەلەردى وقۋشىلاردىڭ وزدەرى قويىپ شىعادى. سوڭىندا پاراقتار جينالادى. بىردەن تەكسەرىپ، باعاسى قويىلادى.
IV. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋعا ارنالعان سۇراقتار:
1. جاڭا سوزگە يە بولاتىن كۇردەلى ءسوزدى اتا.
2. كىرىككەن ءسوز قانداي كۇردەلى ءسوزدىڭ بولىگى؟
3. وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن اتا (تەوريا)
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ كەزەڭى: ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ: ۇيگە: 77 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن كۇردەلى سوزدەرگە ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ جاساپ كەلۋ.
استانا قالاسى، №53 مەكتەپ - ليسەي
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى ءمۇعالىمى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەر.
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك ءمانى: دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەرگە تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) تاربيەلىك ءمانى: جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى ءسوز ءمانىن، ماعىناسىن تۇسىنۋگە، ەڭبەكقورلىققا ۇيرەتۋ.
ب) دامىتۋشىلىق ءمانى: وقۋشىنىڭ ءوي-ورىسىن جاڭا ءسوز تۋىندايتىن كۇردەلى سوزدەردى ۇيرەتۋ ارقىلى دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس-تاسىل: سۇراق جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكات. سىزبا نۇسقالار. باعالاۋ پاراقتارى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارمەن «قىزىعامىن»دەگەن پسيحولوگيالىق ساۋالناما جۇرگىزۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ۇيگە: 71 - جاتتىعۋ بەرىلگەن. سوزدەردىڭ ءتۇبىرى مەن قوسىمشالارىن دەفيس ارقىلى اجىراتىپ كەلۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
تاقتاعا دارا سوزدەر مەن كۇردەلى سوزدەر جازىلعان پلاكات ىلىنەدى. وسى كەزدە وقۋشىعا وتكەن ساباق (ءتۇبىر مەن قوسىمشا) پەن جاڭا ساباقتىڭ (دارا مەن كۇردەلى سوزدەر) بايلانىسىن اتاپ كەتۋ.
……..
سىزبا – نۇسقالار تاقتاعا ىلىنەدى. سونىمەن قاتار بىرنەشە ءسوزدى ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ جاساپ ۇلگىسىن كورسەتۋ.
تۋىندى سوزدەردى ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
اسپازشى
1. بۇل ءۇش قۇرامنان تۇرادى اس + پاز+شى
2. تۇلعاسىنا قاراي تۋىندى (سينتەتيكالىق نەمەسە مورفولوگيالىق تاسىلمەن ءتۇبىر سوزگە ءسوز تۋدىرۋشى – پاز - شى جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالعان)
3. قۇرىلىسىنا قاراي - دارا (تۋىندى تۇبىردەن تۇر)
4. سوزدە ءبىر لەكسيكالىق، ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا بار.
5. لەكسيكالىق ماعىناسى - كاسىپ يەسىنە بەرىلگەن اتاۋ؛
6. گرامماتيكالىق ماعىناسى – زات ەسىم:
7. اسپازشى كىم؟ -دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؛
8. ماعىناسىنا قاراي
ا) جالپى
ءا) جاندى
ب) دەرەكتى سەبەبى، كوزبەن كورەمىز، قولمەن ۇستايمىز
ا) ناقتى سەبەبى، دەرەكتى بولعان نارسە ناقتى بولادى.
تۋىندى سوزدەردى تالداۋ ۇلگىسىنەن كەيىن تاقتاعا مىناداي كەستە ىلىنەدى.
دارا سوزدەر ----- كۇردەلى سوزدەر
نەگىزگى ءتۇبىر ----- تۋىندى ءتۇبىر ----- بىرىككەن ----- قوس سوزدەر ------قىستىرعان ------تىركەستى ءسوز
ايالداما
اۋىل
جاقسىلىق
قالا
جاقسى ءانشى
دوستىق
قالاشىق
ايالداما
تاۋلى
اسپازشى بالاپان
ەكىباستۇز
باتپاق
بۇلبۇل
شەرلى
ەمحانا بالا - شاعا
ءۇيلى - باراندى
تاۋ - تاۋ
كويلەك - كونشەك
ۇلكەن - كىشى
اق - قارا قاراقۇرت
الاشوردا
گاز - 33
تمد، كگ
تالدىقورعان
كەدەي – كەپشىك
بيداي ءوڭدى،
ون بەس،
كۇنى بويى،
مادەنيەت سارايى
كەلىپ وتىر
ۇزىن بويلى
دۇرىس كەستەگە - «+»
دۇرىس ەمەس كەستەنىڭ استىنا – «-»
بۇل بەرىلگەن تاپسىرما جاڭا ساباقتى قانشالىقتى مەڭگەرگەندىگىن بايقاتادى.
وقۋلىقپەن جۇمىس 75 - جاتتىعۋ
ءار وقۋشىعا وسى جاتتىعۋ جۇمىسىن ورىنداۋ ءۇشىن سىزباسى بار پاراقتار تاراتىلادى.
________________دارا ___________كۇردەلى
ارقار
ارقان
ارقار ءمۇيىز
اسپان
اسپاز
اسپان كوك
اسقازان
اسىعىپ - اپتىعۋ
استان كەستان
كوركەم فيلم
دانەكەر
جاقسى اتتى
جول سىلتەۋشى
جومارت
بۇل سىزبادا تەك سوزدەر جازىلادى، سىلتەمەلەردى وقۋشىلاردىڭ وزدەرى قويىپ شىعادى. سوڭىندا پاراقتار جينالادى. بىردەن تەكسەرىپ، باعاسى قويىلادى.
IV. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋعا ارنالعان سۇراقتار:
1. جاڭا سوزگە يە بولاتىن كۇردەلى ءسوزدى اتا.
2. كىرىككەن ءسوز قانداي كۇردەلى ءسوزدىڭ بولىگى؟
3. وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن اتا (تەوريا)
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ كەزەڭى: ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ: ۇيگە: 77 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن كۇردەلى سوزدەرگە ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ جاساپ كەلۋ.