سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
ەڭبەك ءتۇبى - بەرەكە
ماقساتى: وقۋشىلاردى قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك جاڭعىرتىلۋى: جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىنا قاراي 20 قادام جولداۋىمەن تانىستىرۋ، تەك ەڭبەك ارقىلى بارلىق جەتىستىككە جەتۋگە بولاتىندىعىن ءتۇسىندىرۋ. وقۋشىلارعا بۇگىن دە ەڭبەك شەشۋشى ۇلتتىق فاكتور ەكەنىن ۇعىندىرۋ جانە ەلىمىز ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە وقۋشىلاردى باۋلۋ، كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ. ادام ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە، ەڭبەك ادامدارىن سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
تاربيەشى ءسوزى: بالالار، بۇگىنگى تاقىرىبىمىز: الەمنىڭ ءامىرشىسى - ەڭبەك. بالالار، ەڭبەك ءسوزىن ەستىگەندە سەندەردىڭ ويلارىڭا نە كەلەدى؟
/وقۋشىلار ءوز بەتىنشە ويلارىن ايتىپ، قورعاپ شىعادى/.
الەمنىڭ ءامىرشىسى – ەڭبەك. تەك ەڭبەكپەن عانا جەمىس ونبەك. تەك ەڭبەك عانا قيىندىقتى جەڭبەك – دەگەندەي، ەلباسىمىز بارشامىزدى ەل يگىلىگى جولىنداعى ەڭبەككە شاقىرادى. 2012 جىلى 20 قازاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى – ۇلت كوشباسشىسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك جاڭعىرتىلۋى: جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىنا قاراي 2و قادام» اتتى ماقالاسى جارىق كوردى. ەلباسىنىڭ ۇسىنىپ وتىرعان الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ ساياساتىن تولىعىمەن قولداپ جانە ونى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز وقۋدا جاقسى جەتىستىكتەرگە جەتۋ ءۇشىن ەڭبەكتەنۋىمىز كەرەك. ءبىز ءبىلىم الۋدا ەلباسىمىزدىڭ ساياساتىن تىكەلەي باسشىلىققا الۋىمىز قاجەت.
ەلباسى ءوز ماقالاسىندا ءبىزدىڭ الەۋمەتتىك ساياسات باسەكەگە قابىلەتتى جانە كۇشتى جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىن قۇرۋعا باعىتتالۋى ءتيىس ەكەندىگىن جانە ەڭبەك قانا ەلدىڭ الەۋمەتتىك ءال اۋقاتىن كوتەرەتىندىگىن ايتتى.
«ەڭبەك» دەگەن سوزگە توپتاستىرۋ جاساۋ.
سۇيىكتى ءىس كۇش، جىگەر بەرەدى.
جارقىن بولاشاق قۋانىش،
ءلاززات الۋ ەڭبەك اقشا
پايدالى ءومىر سۇرۋگە ۇيرەتەدى.
اۋىر شىنىقتىرادى جەڭىل
سۇراق – جاۋاپ. وي ءبولىسۋ
سۇراقتار:
1. ەڭبەك ادامعا نە ءۇشىن قاجەت دەپ ويلايسىڭدار؟
2. «ادال ەڭبەك» دەگەن ۇعىم نەنى بىلدىرەدى؟ ناعىز ەڭبەك نەدەن باستالادى؟
3. ەڭبەكقور دەپ قانداي ادامدى ايتامىز؟ ءوزىڭىزدى ەڭبەكقورمىن دەپ سانايسىز با؟ ەڭبەكقورلىق ادامدى قانداي قاسيەتتەرگە باۋليدى؟
4. وزدەرىڭ قانداي ەڭبەكپەن اينالىسقاندى ۇناتاسىڭدار؟
5. ادام بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولعاندا قانداي جەتىستىكتەرگە جەتۋگە بولادى؟
6. «ەڭبەكتىڭ جەمىسى» دەگەنىمىز نە؟
7. «ەڭبەك»، «ەڭبەكسۇيگىشتىك» دەگەن ۇعىمداردى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
8. سەندەردىڭ قازىرگى نەگىزگى ەڭبەكتەرىڭ قانداي؟
/بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالىپ بولعان سوڭ، ولاردى تولىقتىرىپ، ادامنىڭ ءومىر سۇرۋىنە قاجەتتىنىڭ بارلىعى ەڭبەكپەن كەلەتىنى ءتۇسىندىرۋ./
يتالياندىق عالىم، سۋرەتشى لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ «كوپ ەڭبەك ەتكەنگە باقىت باسىن يەدى» دەگەن ەكەن. ەڭبەكتىڭ پايداسى – تاربيەلەيدى، جىگەرلەندىرەدى، كۇش بەرەدى، قۋانتادى، باقىتتى ەتەدى، ءومىر سۇرۋگە ۇيرەتەدى، ۇنەمشىل بولۋعا ۇيرەتەدى، شيراتادى، شىنىقتىرادى.
ادامنىڭ ادام بولۋىندا ەڭبەك شەشۋشى رول اتقارعان. ادامزات ەڭبەكتى، ەڭبەكتىڭ قۇرالدارىن جەتىلدىرە وتىرىپ، ءوزى دە جەتىلىپ كەمەلدەنە بەرگەن. سوندىقتان قوعامنىڭ دامۋ تاريحىن ەڭبەك پەن ەڭبەك قۇرالدارىنىڭ وزگەرۋ، جەتىلۋ تاريحى دەۋگە دە بولادى. تىرشىلىك جاعدايىنىڭ قيىنداۋى ەڭبەكتى كۇردەلەندىردى. ەڭبەكتىڭ ارقاسىندا تابيعات زاتتارىن ەڭبەك قۇرالى ەتىپ، وتتى سوندىرمەي پايدالاندى، توپتاسىپ اڭ اۋلادى، ءبىر - بىرىنە كومەكتەستى. ف. ەنگەلس ايتقانداي «ادامدى ادام ەتكەن - ەڭبەك»
ەڭبەكتەنۋ تەك ادامعا عانا ءتان دەگەن پىكىرمەن كەلىسپەيمىن. جانۋارلار دا دامىل تاپپاي ەڭبەكتەنەدى. جانۋارلار قالاي ەڭبەكتەنەدى ەكەن؟ الدىمەن سوعان مىسال كەلتىرەيىك، سوندا ويىمىزعا دالەل بولادى. ءبىز «قۇمىرسقا ەلىندە» دەگەن اڭگىمەسىن ەسىمىزگە تۇسىرەيىك. قۇمىرسقا يلەۋىنىڭ ىشىندە قانشاما «بولمەلەر» بار. ءار بولمەنى پايدالانۋ رەتىنە قاراي «انالىق قۇمىرسقا بولمەسى»، «بالالار بولمەسى»، «ازىق قويماسى» ت. ب. دەپ اتاۋعا بولادى. سونداي - اق بال اراسىنىڭ قالاي ۇيا سالاتىنىن ايتساق تا جەتپەي مە؟ سونىمەن بالالار، جانۋارلار دا ەڭبەكتەنەدى ەكەن. ءبىراق قانشا ەڭبەكتەنگەنمەن ادام ەڭبەگىنىڭ ولاردان زور ايىرماسى بار عوي.
قانداي ايىرماسى بار؟
ادام ەڭبەگى ويمەن، سانامەن، اقىلمەن ىستەلەدى. تابيعات زاتتارىن وڭدەپ، وزىنە قاجەت، تابيعاتتا كەزدەسپەيتىن بۇيىمدار جاسايدى. سونىمەن ادامنىڭ ەڭبەگى - سانالى ەڭبەك، وعان مىسال كەلتىرىپ ايتۋعا بولادى. دەمەك، ادام تابيعاتتا كەزدەسپەيتىن الۋان ءتۇرلى كۇردەلى زاتتاردى، بۇيىمداردى اقىلمەن ويلاپ جاسايدى ەكەن. دەگەنمەن ونى العاشقىدا تابيعاتتان كورىپ ۇيرەنىپتى. ادام تابيعاتتان ۇيرەنىپ كەيبىر زاتتاردى ويلاپ تاپقان. مىسالى:
1 - وقۋشى: اسپاندا قالىقتاپ ۇشقان قۇسقا قاراپ ۇشاقتى ويلاپ شىعاردى.
2 - وقۋشى: بال اراسىنىڭ ۇياسىن، اعاش جاپىراقتارىنىڭ ءدىڭى، بۇتاقتارىنىڭ ورنالاسۋىن، قۇرىلىمىن ت. ب زەردەلەپ، الۋان ءتۇرلى عيماراتتار سالدى.
3 - وقۋشى: قۇمىرسقا يلەۋىنە نەگىزدەلگەن قالالار تۇرعىزدى.
4 - وقۋشى: بالىقتىڭ جۇزۋىنە قاراي وتىرىپ كەمەلەر جاسالدى.
5 - وقۋشى: تابيعاتتاعى ينەلىككە قاراي وتىرىپ تىكۇشاق جاسادى.
وسى ايتىلعان از مىسالدان - اق ادام ەڭبەگىنىڭ جاسامپازدىعىن بايقايمىز.
سونىمەن تىرشىلىك ءۇشىن اۋاداي قاجەت، ونسىز ءبىر كۇن دە ءومىر سۇرۋگە بولمايدى. زاتتىڭ ءبارىن ادام بالاسى ءوز قولى، ءوز ەڭبەگىمەن جاسايدى. ادام ءوز قولىمەن جاسايتىن ەڭبەگى ءارى سارقىلماس جىگەرىمەن قۇدىرەتتى.
ۇلاعاتتى سوزدەر
ومىردە ۇلكەن ەڭبەكسىز ەشتەڭەگە دە قول جەتپەيدى. گوراسيي.
تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي
قاناعات، راقىم، ويلاپ قوي –
بەس اسىل ءىس كونسەڭىز. اباي.
ەڭبەك قىلماي تاپقان مال داۋلەت بولماس،
قاردىڭ سۋى سەكىلدى تەز سۋالار. اباي.
تاماعى توقتىق،
جۇمىسى جوقتىق ازدىرار ادام بالاسىن اباي.
ەڭبەكسىز ءومىر كەشۋگە جول جوق.
كۇشىڭە سەنبە، ادال ىسىڭە سەن. م. اۋەزوۆ.
ەلگە سىڭىرگەن ەڭبەك جاقسى،
ەڭبەكتى ەلەگەن ەل جاقسى. سپانديار كوبەيەۆ.
ەڭبەكتەگى ءار مينۋت - ءبىر نەسىبە. عافۇر عۇلام.
تەرلەپ ەڭبەك ەتپەگەنننىڭ تىلەگىنە جەتكەنىن كورگەنىم جوق.
باۋىرجان مومىش ۇلى
قانداي مۇراتىڭ بولسا دا ءوز ەڭبەگىڭە سەن، باسقاعا تەلمىرمە.
عابدوللا سادىق ۇلى.
كوپ ەڭبەك ەتكەنگە باقىت باسىن يەدى. لەوناردو دو ۆينچي
راحاتتىڭ اكەسى - ەڭبەك. ف. ۆولتەر
ەڭبەك تۋرالى ماقال ماتەلدەر ايتۋ
ەر داۋلەتى - ەڭبەك.
ەڭبەگىنە قاراي ونبەگى.
ەڭبەك ءتۇبى - بەرەكە.
كوپتىڭ ءتۇبى مەرەكە.
ەمبەك ەتسەڭ - ەمەرسىڭ،
ەڭبەگى ازدىڭ ونبەگى از.
ەردىڭ اتىن ەڭبەك شىعارادى.
بەينەتسىز راقات جوق،
جان قينالماي جۇمىس بىتپەس،
تالاپ قىلماي مۇراتقا جەتپەس.
ەڭبەكسىز ءومىر - سونگەن كومىر.
ەر ءقادىرىن ەل بىلەدى،
زەر ءقادىرىن زەرگەر بىلەدى.
جالعاسىن تاپ:
ەڭبەك ەرلىككە جەتكىزەر، …( ەرلىك ەلدىككە جەتكىزەر )
ەڭبەك ەتپەي ەلگە وكپەلەمە، … ( ەگىن ەكپەي جەرگە وكپەلەمە )
ەڭبەك ەتسەڭ ەمەرسىڭ، … ( ەرىنبەسەڭ جەڭەرسىڭ )
ەڭبەگىنە قاراي — قۇرمەت، … ( جاسىنا قاراي – ىزەت )
ەڭبەك ادامنىڭ … ( ەكىنشى اناسى )
ەڭبەك – اتا، … ( جەر – انا)
ەڭبەك ەت تە ماقتان، … ( ويناپ كۇل دە شاتتان )
ەڭبەككە جاستان، … ( ونەرگە باستان )
رەفلەكسيا
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز «ەڭبەك ءتۇبى - بەرەكە» دەپ اتالادى. تاربيە ساعاتىمىزعا داريعانىڭ ماماسى كەلىپ قاتىستى. ول بالالارعا ەڭبەك تۋرالى ءبىراز مالىمەتتەر بەردى.
ەڭبەك ادامنىڭ دەنەسىن شىنىقتىرىپ، مىنەز - قۇلقىن قالىپتاستىرادى. ەڭبەك ەتۋ ادام بالاسىنان تاپسىرىلعان ىسكە دەگەن تاباندىلىق پەن ىنتا - جىگەردى، قۇندىلىقتى، تىندىرىمدىلىق پەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى. ادام ەرىنبەي ەڭبەك ەتۋ ارقىلى قۋانىشقا، شاتتىققا بولەنەدى. ەڭبەكسۇيگىشتىك، ەڭبەكقورلىق جانە ەڭبەكتى باعالاي بىلگەن ادام عانا ومىردە قۇرمەتكە بولەنەتىندىگىن تۇسىندىك دەپ ويلايمىن. قورىتا ايتقاندا ادام تەك ەڭبەكتىڭ ارقاسىندا جەتىلىپ دامي بەرمەك.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما