InfoHub Logo

 ۇلى دالا قويناۋى ءتۇرلى جەڭىستەرگە تولى. سەبەبى، اتا- بابالارىمىز قاي ۋاقىتتا بولماسىن وتانىن قورعاۋعا بارىن سالعان.  جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە قولدارىنا قارۋ ءىلىپ جاۋمەن ايقاسسا، كەڭەس وكىمەتى كەزىندە دە تالاي سوعىستاردا ەرلىك كورسەتە ءبىلدى. سول كەزدە كورسەتكەن ەرلىكتەردىڭ بارلىعى دا ەل ەسىندە.  تۋعان جەر ءۇشىن جاسالعان ءاربىر ەرلىك حالىق جادىندا ماڭگىلىك ساقتاۋلى. 

ەل ءۇشىن جاسالعان ەرلىكتەردىڭ ەڭ ۇلكەنى قازاق باتىرلارىنىڭ ۇلى وتان سوعىسىندا الدىڭعى شەپتە ءجۇرىپ ايقاسۋى. 1941- 1945 جىلدار اراسىندا بولعان بۇل سۇراپىل سوعىس قانشاما ادامنىڭ جانىن قيدى. تالاي انا بالاسىنان ايرىلدى، تالاي جاس-جەتكىنشەكتەر وتباسىلىرىنان قول ءۇزىپ شەت جەردە ءجۇرىپ دۇنيە سالدى. 

باتىرلارىمىزدىڭ ءسوزسىز ەرلىكتەرىنىڭ ارقاسىندا سوعىس جەڭىسپەن اياقتالدى. بيىل ۇلى جەڭىسكە 76 جىل. سوعىس جەڭىسپەن اياقتالسا دا زاردابى وراسان زور بولدى. سوعان قاراماستان ەلىمىزدە ۇلى وتان سوعىسىنان كەيىنگى جىلداردا ونەركاسىپ ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرگە جەتتى. مۇنىڭ سەبەبى قازاقستان سوعىس كەزىندە مايدان ارسەنالىنا اينالدى. جاۋدىڭ قولىنا ءتۇسۋى مۇمكىن 200-دەي كاسىپورىندار قىسقا مەرزىم ىشىندە قازاقستان اۋماعىنا ەۆاكۋاسيالاندى. سونىڭ اسەرىنەن ەلىمىز قورعاسىن، مىس وندىرۋدەن وداق بويىنشا الدىڭعى ورىنداردا بولدى. اكەلىنگەن كاسىپورىندار قاتارىندا توقىما، ماقتا- ماتا، اياق كيىم فابريكالارى دا بار ەدى. ەۆاكۋاسيالانعان زاۋىتتاردىڭ ارقاسىندا ءبىراز ادام جۇمىسپەن قامتىلدى.

سوعىس اياقتالعاننان كەيىن ەرلىك كورسەتكەن باتىرلار ماراپاتتالدى. «كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى» اتاعىن 97 قازاق يەلەندى. ولاردىڭ ىشىندە ەرلەردەن كەم تۇسپەيتىن  ەرلىكتەرىمەن كوزگە تۇسكەن قازاقتىڭ ەرجۇرەك قىزدارى ءاليا مولداعۇلوۆا مەن مانشۇك مامەتوۆا دا بار. ماسكەۋ ءۇشىن شايقاستا ءوزىنىڭ قۇراماسىن ءۇش رەت جاۋ قورشاۋىنان امان الىپ شىققان باۋىرجان مومىش ۇلى دا كورسەتكەن ەرلىكتەرى ءۇشىن اتاق- داڭققا بولەندى. رەيحستاگحا تۋ تىككەن قازاقستاندىق راقىمجان قوشقاربايەۆ تا ەرلىكتەرىنە ساي ماراپاتقا يە بولدى. باتىر اتاعىن يەلەنگەن قازاقتار جەتەرلىك. سوعىستان امان ورالعان ارداگەرلەر دە بۇگىنگى تاڭدا ەرەكشە قۇرمەتكە يە. 

ۇلى وتان سوعىسىنىڭ جەڭىسپەن اياقتالۋىنا مادەني قايراتكەرلەر دە ءوز ۇلەستەرىن قوستى. ونەر ادامدارىنان قۇرىلعان بريگادا اسكەري بولىمشەلەردە، شاقىرۋ پۋنكتتەرىندە، ەمدەۋ ورتالىقتارىندا كونسەرتتەر قويىپ، سوعىستان شارشاعاندارعا رۋحاني جاعىنان كۇش بەردى. بۇل كەزدەگى اقىندار مەن جازۋشىلاردىڭ شىعارمالارى وتاندى قورعاۋعا ارنالدى. سوعىستا ءجۇرىپ ءوز كوزدەرىمەن كورگەندى قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن اقىندار از بولعان جوق. باۋبەك بۇلقىشيەۆ، قاسىم امانجولوۆ سوعىستى ولەڭدەرىنە ارقاۋ ەتسە، جۇبان مولداعالييەۆ، ءابدىجامىل نۇرپەيىسوۆ، باۋىرجان مومىش ۇلى سىندى جازۋشىلارىمىز سوعىس تۋرالى كىتاپتار جازىپ قالدىردى.

قازاقتىڭ قايتپاس- قايسار ۇل- قىزدارىنىڭ كورسەتكەن ەرلىك ىستەرى جاس ۇرپاق ءۇشىن وشپەس ونەگە. وتانى ءۇشىن ايانباي تەر توككەن باتىرلاردىڭ الىپ كەلگەن جەڭىستەرى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. ەر ەسىمى ماڭگىلىك ەل ەسىندە!

الايدار مەرەي مىرزاعالي قىزى

---