ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات
1 ماۋسىم - بالالاردى قورعاۋ كۇنىنە ارنالعان ەرتەڭگىلىك
تاقىرىبى: «ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات»
ماقساتى: بالالارعا شىن كوڭىلدەن شاتتىق كوڭىل - كۇي سىيلاپ، مەرەكە اتاۋلارىمەن تانىستىرۋ. بالالاردى قورعاۋ كۇنى قالاي اتالىپ وتىلەتىنىن ءوز كوزدەرىمەن تانىستىرۋ. مەرەكەگە جاقسى كوڭىل - كۇي كەرەك ەكەنىن بالالارعا ۇعىندىرۋ.
1 - جۇرگىزۋشى: سالەمەتسىزدەر مە، قۇرمەتتى قوناقتار، اتا - انالار، سۇيكىمدى بالاقايلار! 1 - ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنى قۇتتى بولسىن. بارلىعىڭىزعا اشىق اسپان، بەيبىت ءومىر، سابيلەرگە باقىتتى بالالىق شاق، ءارقاشان سىڭعىرلاعان كۇلكى تىلەيمىز. «ارۋجان» بالاباقشاسىنىڭ ونەرلى ۇجىمى مەن تالانتتى بالالارىنىڭ مەرەكەگە وراي دايىنداعان «ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحات» اتتى مەرەكەلىك كونسەرتتىك باعدارلاماسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
2 - جۇرگىزۋشى: سارىساي اۋىلىندا ءدۇبىرلى توي،
بالالاردى قورعاۋ كۇنى، ءبىلىپ قوي.
الاقاي - اۋ، الاقاي!
توي تويلايىق بالاقاي.
قىزارعانشا الاقان،
قول سوعايىق بالاقاي.
مەرەكەنى باستاماس بۇرىن « ارۋجان» بالاباقشاسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بىرماعانبەتوۆا گۇلىم ەسەنعۇلقىزىنا ءسوز كەزەگىن بەرەيىك.
1 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە ادەپتەن اسپايىق، ادەپسىز بولمايىق، ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحاتقا بارايىق. بالالاردىڭ سۇيىكتى ەرتەگىلەرىنىڭ ءبىرى - « قىزىل تەلپەك» ەرتەگىسىن تاماشالاڭىزدار!
اۆتور: - ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ورمان پاتشالىعىندا قىزىل تەلپەك ءومىر ءسۇرىپتى. ول اناسىمەن بىرگە تۇرىپتى. ءبىر كۇنى اناسى:
اناسى: - قىزىم، مەن اجەڭە ارناپ توقاش ءپىسىردىم، سول توقاشتى اپارىپ بەر. جولدا جۇرگەندە ساق بول. (قىزىل تەلپەك توقاشتى الىپ كەتەدى.) وسىلايشا قىزىل تەلپەك اجەسىنە اسىعىپ جولعا شىقتى. الدىمەن ەكى جول شىقتى ءبىرى نۋ ورمان جانە ەكىنشى جول ۇزاق جول.
التىن بالىق: - كومەكتەسىڭدەر، كومەكتەسىڭدەر! (قىزىل تەلپەك قۇتقارادى) - راحمەت. ەگەردە سەن قيىن جاعدايعا تاپ بولساڭ، مىنا سيقىرلى سوزدەردى ايتساڭ مەن كومەككە كەلەمىن. (ابراكا، دابراكا) وسىلايشا قىزىل تەلپەك التىن بالىقتى قۇتقارىپ جىبەرىپ، سيقىرلى تاياقشانى الادى.
قاراقشىلار: - قىزىل تەلپەك قايدا بارا جاتىرسىڭ؟ ءبىز سەنى جىبەرمەيمىز.
قىزىل تەلپەك سيقىرلى سوزدەردى ايتادى. سيقىرلى سوزدەردى ايتىپ قاراقشىلاردان قۇتىلادى.
قىزىل تەلپەكتىڭ كوڭىلىن كوتەرۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ بۇلدىرشىندەر بي بيلەپ بەرەدى.
بي: «قاراقشىلار»
قىزىل تەلپەك پەن باۋىرساق بايقاۋسىزدا ءتۇيىسىپ قالادى.
قىزىل تەلپەك: - باۋىرساق قايدان كەلەسىڭ؟
باۋىرساق: - اتام مەن اجەمنەن قاشىپ كەلەمىن. مەن ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەيىنشى. جاراي ما. (باۋىرساق ءان ايتادى)
ءان: «نە دەۋ كەرەك؟
ۇزاق جول جۇرگەن قىزىل تەلپەك اداسىپ قالادى. نە ىستەرىن بىلمەي جىلاي باستايدى. وسى كەزدە مۋزىكانىڭ دىبىسى ەستيدى.
برەمەنسكيي مۋزىكانتى (يت، بالا، ەسەك، اتەش مىسىق) انشىلەر قىزىل تەلپەكتى تاسبۇلاقتىڭ سايىنا جەتكىزىپ تاستايدى.
اۆتور: تاسبۇلاقتىڭ سايىندا مۋزىكانتتار ءجۇرىپ وتەدى.
«اۋەندى سايىس» بالالارمەن بىرگە جاتتىعۋ جاساۋ.
كلوۋندار شىعادى. ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
كلوۋندارمەن بىرگە شارمەن بالالاردى الىپ شىعىپ، بيلەۋ. سكاكالكامەن سەكىرۋ.
بالالارمەن ويىن: «قانە، بيلەيىك»
بي: «قۋىرشاقتار»
قىزىل تەلپەك كلوۋنداردىڭ ونەرىنە ءتانتى بولىپ، قايتا جولعا شىعادى.
قويان قىزىل تەلپەكتىڭ قاسىنان جۇگىرىپ ءوتىپ كەتەدى.
قاسقىر: - قىزىل تەلپەك سەن قايدا اسىعىپ بارا جاتىرسىڭ؟
قىزىل تەلپەك: - مەن اجەمە توقاش اپارا جاتىرمىن.
قاسقىر:- اجەڭ قاي جاقتا تۇرادى؟
قىزىل تەلپەك: ورماننىڭ ارعى جاعىندا تۇرادى.
وسىلايشا قاسقىر ايلاسىن اسىرماقشى بولىپ، اجەسىنىڭ ۇيىنە بەت الادى. قاسقىر اجەسىنىڭ ەسىگىن قاعادى.
اجە: - كىم بۇل؟
قاسقىر: - مەن عوي اجە قىزىل تەلپەك نەمەرەڭ. مەن سىزگە توقاش الىپ كەلدىم.
اجە: - ەسىكتەگى ءجىپتى وزىڭە قاراي تارتساڭ ەسىك اشىلادى
اۆتور: ەسىكتى اشىپ اجەنى جۇتىپ قويادى. قاسقىر اجەنىڭ ورنىنا جاتىپ الادى دا، قىزىل تەلپەكتى كۇتەدى.
قىزىل تەلپەك ەسىكتى قاعادى. – اجە مەن عوي قىزىل تەلپەك نەمەرەڭ، مەن سىزگە توقاش اكەلدىم.
قاسقىر: - ەسىكتەگى ءجىپتى وزىڭە قاراي تارتساڭ، ەسىك اشىلادى.
قىزىل تەلپەك ۇيىنە كىرەدى.
اجەسىنىڭ جانىنا بارىپ،؛ - اجە كوزىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنى جاقسىلاپ كورۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەك: - قۇلاعىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنىڭ سوزدەرىڭدى ەستۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەك: - تىستەرىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنى جەۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەكتى قاسقىر جۇتىپ قويادى.
ورمانداعى اڭشى قاتتى داۋىستى ەستىپ قالادى دا، اجەيدىڭ ۇيىنە كەلىپ، قاسقىردى كورىپ اتىپ سالادى. قاسقىردىڭ ءىشى جارىلىپ، اجەي مەن قىزىل تەلپەك شىعادى.
قىزىل تەلپەك توقاشتى اجەسىنە بەرەدى، اجەسى قاتتى قۋانادى.
كەيىپكەرلەر ورتاعا شىعادى.
تاقىرىبى: «ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات»
ماقساتى: بالالارعا شىن كوڭىلدەن شاتتىق كوڭىل - كۇي سىيلاپ، مەرەكە اتاۋلارىمەن تانىستىرۋ. بالالاردى قورعاۋ كۇنى قالاي اتالىپ وتىلەتىنىن ءوز كوزدەرىمەن تانىستىرۋ. مەرەكەگە جاقسى كوڭىل - كۇي كەرەك ەكەنىن بالالارعا ۇعىندىرۋ.
1 - جۇرگىزۋشى: سالەمەتسىزدەر مە، قۇرمەتتى قوناقتار، اتا - انالار، سۇيكىمدى بالاقايلار! 1 - ماۋسىم بالالاردى قورعاۋ كۇنى قۇتتى بولسىن. بارلىعىڭىزعا اشىق اسپان، بەيبىت ءومىر، سابيلەرگە باقىتتى بالالىق شاق، ءارقاشان سىڭعىرلاعان كۇلكى تىلەيمىز. «ارۋجان» بالاباقشاسىنىڭ ونەرلى ۇجىمى مەن تالانتتى بالالارىنىڭ مەرەكەگە وراي دايىنداعان «ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحات» اتتى مەرەكەلىك كونسەرتتىك باعدارلاماسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
2 - جۇرگىزۋشى: سارىساي اۋىلىندا ءدۇبىرلى توي،
بالالاردى قورعاۋ كۇنى، ءبىلىپ قوي.
الاقاي - اۋ، الاقاي!
توي تويلايىق بالاقاي.
قىزارعانشا الاقان،
قول سوعايىق بالاقاي.
مەرەكەنى باستاماس بۇرىن « ارۋجان» بالاباقشاسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بىرماعانبەتوۆا گۇلىم ەسەنعۇلقىزىنا ءسوز كەزەگىن بەرەيىك.
1 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە ادەپتەن اسپايىق، ادەپسىز بولمايىق، ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحاتقا بارايىق. بالالاردىڭ سۇيىكتى ەرتەگىلەرىنىڭ ءبىرى - « قىزىل تەلپەك» ەرتەگىسىن تاماشالاڭىزدار!
اۆتور: - ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ورمان پاتشالىعىندا قىزىل تەلپەك ءومىر ءسۇرىپتى. ول اناسىمەن بىرگە تۇرىپتى. ءبىر كۇنى اناسى:
اناسى: - قىزىم، مەن اجەڭە ارناپ توقاش ءپىسىردىم، سول توقاشتى اپارىپ بەر. جولدا جۇرگەندە ساق بول. (قىزىل تەلپەك توقاشتى الىپ كەتەدى.) وسىلايشا قىزىل تەلپەك اجەسىنە اسىعىپ جولعا شىقتى. الدىمەن ەكى جول شىقتى ءبىرى نۋ ورمان جانە ەكىنشى جول ۇزاق جول.
التىن بالىق: - كومەكتەسىڭدەر، كومەكتەسىڭدەر! (قىزىل تەلپەك قۇتقارادى) - راحمەت. ەگەردە سەن قيىن جاعدايعا تاپ بولساڭ، مىنا سيقىرلى سوزدەردى ايتساڭ مەن كومەككە كەلەمىن. (ابراكا، دابراكا) وسىلايشا قىزىل تەلپەك التىن بالىقتى قۇتقارىپ جىبەرىپ، سيقىرلى تاياقشانى الادى.
قاراقشىلار: - قىزىل تەلپەك قايدا بارا جاتىرسىڭ؟ ءبىز سەنى جىبەرمەيمىز.
قىزىل تەلپەك سيقىرلى سوزدەردى ايتادى. سيقىرلى سوزدەردى ايتىپ قاراقشىلاردان قۇتىلادى.
قىزىل تەلپەكتىڭ كوڭىلىن كوتەرۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ بۇلدىرشىندەر بي بيلەپ بەرەدى.
بي: «قاراقشىلار»
قىزىل تەلپەك پەن باۋىرساق بايقاۋسىزدا ءتۇيىسىپ قالادى.
قىزىل تەلپەك: - باۋىرساق قايدان كەلەسىڭ؟
باۋىرساق: - اتام مەن اجەمنەن قاشىپ كەلەمىن. مەن ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەيىنشى. جاراي ما. (باۋىرساق ءان ايتادى)
ءان: «نە دەۋ كەرەك؟
ۇزاق جول جۇرگەن قىزىل تەلپەك اداسىپ قالادى. نە ىستەرىن بىلمەي جىلاي باستايدى. وسى كەزدە مۋزىكانىڭ دىبىسى ەستيدى.
برەمەنسكيي مۋزىكانتى (يت، بالا، ەسەك، اتەش مىسىق) انشىلەر قىزىل تەلپەكتى تاسبۇلاقتىڭ سايىنا جەتكىزىپ تاستايدى.
اۆتور: تاسبۇلاقتىڭ سايىندا مۋزىكانتتار ءجۇرىپ وتەدى.
«اۋەندى سايىس» بالالارمەن بىرگە جاتتىعۋ جاساۋ.
كلوۋندار شىعادى. ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
كلوۋندارمەن بىرگە شارمەن بالالاردى الىپ شىعىپ، بيلەۋ. سكاكالكامەن سەكىرۋ.
بالالارمەن ويىن: «قانە، بيلەيىك»
بي: «قۋىرشاقتار»
قىزىل تەلپەك كلوۋنداردىڭ ونەرىنە ءتانتى بولىپ، قايتا جولعا شىعادى.
قويان قىزىل تەلپەكتىڭ قاسىنان جۇگىرىپ ءوتىپ كەتەدى.
قاسقىر: - قىزىل تەلپەك سەن قايدا اسىعىپ بارا جاتىرسىڭ؟
قىزىل تەلپەك: - مەن اجەمە توقاش اپارا جاتىرمىن.
قاسقىر:- اجەڭ قاي جاقتا تۇرادى؟
قىزىل تەلپەك: ورماننىڭ ارعى جاعىندا تۇرادى.
وسىلايشا قاسقىر ايلاسىن اسىرماقشى بولىپ، اجەسىنىڭ ۇيىنە بەت الادى. قاسقىر اجەسىنىڭ ەسىگىن قاعادى.
اجە: - كىم بۇل؟
قاسقىر: - مەن عوي اجە قىزىل تەلپەك نەمەرەڭ. مەن سىزگە توقاش الىپ كەلدىم.
اجە: - ەسىكتەگى ءجىپتى وزىڭە قاراي تارتساڭ ەسىك اشىلادى
اۆتور: ەسىكتى اشىپ اجەنى جۇتىپ قويادى. قاسقىر اجەنىڭ ورنىنا جاتىپ الادى دا، قىزىل تەلپەكتى كۇتەدى.
قىزىل تەلپەك ەسىكتى قاعادى. – اجە مەن عوي قىزىل تەلپەك نەمەرەڭ، مەن سىزگە توقاش اكەلدىم.
قاسقىر: - ەسىكتەگى ءجىپتى وزىڭە قاراي تارتساڭ، ەسىك اشىلادى.
قىزىل تەلپەك ۇيىنە كىرەدى.
اجەسىنىڭ جانىنا بارىپ،؛ - اجە كوزىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنى جاقسىلاپ كورۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەك: - قۇلاعىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنىڭ سوزدەرىڭدى ەستۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەك: - تىستەرىڭ نەگە ۇلكەن؟
قاسقىر: - سەنى جەۋ ءۇشىن
قىزىل تەلپەكتى قاسقىر جۇتىپ قويادى.
ورمانداعى اڭشى قاتتى داۋىستى ەستىپ قالادى دا، اجەيدىڭ ۇيىنە كەلىپ، قاسقىردى كورىپ اتىپ سالادى. قاسقىردىڭ ءىشى جارىلىپ، اجەي مەن قىزىل تەلپەك شىعادى.
قىزىل تەلپەك توقاشتى اجەسىنە بەرەدى، اجەسى قاتتى قۋانادى.
كەيىپكەرلەر ورتاعا شىعادى.
You Might Also Like
