ەرتەڭىڭدى ويلاساڭ ەسىرتكىگە جولاما!
“ەرتەڭىڭدى ويلاساڭ ەسىرتكىگە جولاما”
ساباق ماقساتى: ادامزات ومىرىنە ءقاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعان ەسىرتكىنىڭ، تەمەكىنىڭ زيانىن جانە ۋلى ەكەنىن تۇسىندىرە وتىرىپ سانالىققا، سالاۋاتتى ءومىردى تاڭداۋعا تازالىققا، لاس ىستەردەن اۋلاق بولۋعا جان سۇلۋلىعىمەن قاتار ءتان سۇلۋلىعىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ. ەسىرتكى جايلى كەڭىنەن ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، وتانسۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا، تازالىققا، دەنساۋلىققا، باۋلۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكات، ينتەرنەت جەلىسى ءتۇرلى ءتۇستى سۋرەتتەر
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ: ادام دەنساۋلىعى – قوعام بايلىعى، ءاربىر ادام ءوز دەنساۋلىعىنىڭ مىقتى بولۋى جولدارىن قاراستىرۋ كەرەك. دەنى ساۋ ادامنىڭ ەڭبەككە ءارقاشاندا قۇلشىنىسپەن كىرىسەدى. ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعىنا ءقاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعان ناشا، اراق، تەمەكىنىڭ كەلتىرەر زيانى ۇشان تەڭىز.
قازاقپىن مەن جەتتى جۇتتى وتكەرگەن،
امان - ەسەن ءوتىپ كەلگەن وتكەلدەن.
سپيد دەگەن اجداھا بار، ساق بولايىق،
دۇنيەنى وراپ كەلەر بەتكەيدەن.
وباسى ول ءححى عاسىردىڭ
ايىرماعان دوسىڭ مەنەن قاسىڭ كىم؟
مىڭ - ميلليونداپ جەپ كەلەدى جەگىقۇرت،
قيىلۋدا قىرشىنىنان جاسىل گۇل.
سولاردىڭ ءبىرى – سول قۇردىمعا باستاعان،
ماسكۇنەمدىك، ناشاقورلىق تەڭەۋ بارما باسقا وعان.
ەسىرتكى - بۇل ادامنىڭ كوڭىل - كۇيىن، سانا - سەزىمىن، مىنەز - قۇلقىن بۇزاتىن ءقاۋىپتى، تىيىم سالىنعان حيميالىق زات.
ول ادامنىڭ ەسىن الىپ، قۇمارلىق جەلىگىنە ۇشىراتادى، ەسىرتكىسىز ءومىر سۇرە المايتىن بەيشارا حالگە جەتەدى.
ەسىرتكىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرىنە:
اپيىن، كوكاين، كوكنار، گاشيش، ماريحۋانا جاتادى. مۇنىڭ بارلىعى ادام اعزاسىنا وتە زياندى. العاشىندا ءدامىن كورۋگە ۇيرەتەدى دە، كەيىن وزىنە تاۋەلدى
ەتىپ قويادى، تابىلماعان جاعدايدا ۇرلىققا، ادام ولتىرۋگە دەيىن بارادى. ەسىرتكىنىڭ 25 پايىزى اۋعان ەلىنەن كەلەدى ەكەن. ەسىرتكى ءولىم تامشىسى. ناشاقورلىق پەن تەمەكى ازدىرار ادام بالاسىن. 3 جەلتوقسان الەمدىك سپيد پەن كۇرەس كۇنى بولىپ جاريالانعان. ەسىرتكىگە كوبىنەسە 16 - 25 جاس ارالىعىنداعى بوز بالا مەن بوي جەتكەندەر ۇشىراسادى. سپيد - ءتىڭ جۇعۋ جولدارى. ەرتە جىنىستىق قاتىناستا بولعاندا، اۋىرۋ ادامنان ساۋ ادامعا قان قۇيعاندا، پايدالانعان ءشپريستى قولدانعاندا جۇعادى.
تەمەكىنىڭ ادام اعزاسىنا كەرى اسەرىن تيگىزەتىن 4 ەرەجەسى
1. اشۋلانشاق، زەيىنى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى تومەندەيدى.
2. نيكوتين، شايىر، كۇيە ميعا بارىپ جابىسادى دا ۇيقى جۇيەسى بۇزىلادى.
3. جۇرەك، قان اينالىمىن، اسقازان، وكپە مۇشەلەرىن زاقىمدانادى.
4، قىزىق كورۋشىلىك پەن ەلىكتەۋشىلىكتەن پايدا بولادى. دەنى ساۋ ۇرپاق بولۋ ءۇشىن:
1 سپورتپەن اينالىسۋ كەرەك
2. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ
3. دۇرىس دارۋمەندى تاعامدارمەن تاماقتانۋ
4. جەكە باس تازالىعىن ساقتاۋ
5. ءوزىن-وزىن سىيلاۋ تازا اۋادا بولۋ
قورىتىندى: مىنە، بالالار ءار ادامنىڭ ءماندى دە، ءساندى دە ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن
دەنساۋلىقتىڭ اسەرى ۇشان - تەڭىز ەكەن. سوندىقتان دا ومىرلەرىمىزدەگى ەڭ جارقىن جاستىق شاقتارىڭدا دەندەرىڭنىڭ ساۋلىعىنا بۇگىننەن باستاپ قامقور جاساڭدار. جاستىق شاقتىڭ تامىرىنا بالتا شابىلماسىن.
ءوزىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ورتادا ومىرىمىزگە ءقاۋىپتى ەسىرتكى سياقتى زياندى زاتتارعا اۋەس بولمايىق. ءححى عاسىردىڭ ازاماتتارى عالامدىق دەرتكە جول بەرمەيىك. ەرتەڭگى جارقىن بولاشاق ءبىزدىڭ قولىمىزدا. ءبىزدىڭ بولاشاق ءومىرىمىزدىڭ جالعاسى، تىرەگى سەندەرسىڭدەر! قازاقستاننىڭ دەنى ساۋ، پاراساتتى، مادەنيەتتى، ساۋاتتى ەڭبەكقور ادال ۇلدارى مەن قىزدارى بولىپ وسىڭدەر.
قىزىلوردا وبلىسى، جاڭاقورعان اۋدانى،
سۋناقاتا اۋىلى، № 194 مەكتەبىنىڭ تاريح ءپانى ءمۇعالىمى
باحراموۆا ايگۋل تاشماحان قىزى
ساباق ماقساتى: ادامزات ومىرىنە ءقاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعان ەسىرتكىنىڭ، تەمەكىنىڭ زيانىن جانە ۋلى ەكەنىن تۇسىندىرە وتىرىپ سانالىققا، سالاۋاتتى ءومىردى تاڭداۋعا تازالىققا، لاس ىستەردەن اۋلاق بولۋعا جان سۇلۋلىعىمەن قاتار ءتان سۇلۋلىعىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ. ەسىرتكى جايلى كەڭىنەن ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، وتانسۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا، تازالىققا، دەنساۋلىققا، باۋلۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكات، ينتەرنەت جەلىسى ءتۇرلى ءتۇستى سۋرەتتەر
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ: ادام دەنساۋلىعى – قوعام بايلىعى، ءاربىر ادام ءوز دەنساۋلىعىنىڭ مىقتى بولۋى جولدارىن قاراستىرۋ كەرەك. دەنى ساۋ ادامنىڭ ەڭبەككە ءارقاشاندا قۇلشىنىسپەن كىرىسەدى. ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعىنا ءقاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعان ناشا، اراق، تەمەكىنىڭ كەلتىرەر زيانى ۇشان تەڭىز.
قازاقپىن مەن جەتتى جۇتتى وتكەرگەن،
امان - ەسەن ءوتىپ كەلگەن وتكەلدەن.
سپيد دەگەن اجداھا بار، ساق بولايىق،
دۇنيەنى وراپ كەلەر بەتكەيدەن.
وباسى ول ءححى عاسىردىڭ
ايىرماعان دوسىڭ مەنەن قاسىڭ كىم؟
مىڭ - ميلليونداپ جەپ كەلەدى جەگىقۇرت،
قيىلۋدا قىرشىنىنان جاسىل گۇل.
سولاردىڭ ءبىرى – سول قۇردىمعا باستاعان،
ماسكۇنەمدىك، ناشاقورلىق تەڭەۋ بارما باسقا وعان.
ەسىرتكى - بۇل ادامنىڭ كوڭىل - كۇيىن، سانا - سەزىمىن، مىنەز - قۇلقىن بۇزاتىن ءقاۋىپتى، تىيىم سالىنعان حيميالىق زات.
ول ادامنىڭ ەسىن الىپ، قۇمارلىق جەلىگىنە ۇشىراتادى، ەسىرتكىسىز ءومىر سۇرە المايتىن بەيشارا حالگە جەتەدى.
ەسىرتكىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرىنە:
اپيىن، كوكاين، كوكنار، گاشيش، ماريحۋانا جاتادى. مۇنىڭ بارلىعى ادام اعزاسىنا وتە زياندى. العاشىندا ءدامىن كورۋگە ۇيرەتەدى دە، كەيىن وزىنە تاۋەلدى
ەتىپ قويادى، تابىلماعان جاعدايدا ۇرلىققا، ادام ولتىرۋگە دەيىن بارادى. ەسىرتكىنىڭ 25 پايىزى اۋعان ەلىنەن كەلەدى ەكەن. ەسىرتكى ءولىم تامشىسى. ناشاقورلىق پەن تەمەكى ازدىرار ادام بالاسىن. 3 جەلتوقسان الەمدىك سپيد پەن كۇرەس كۇنى بولىپ جاريالانعان. ەسىرتكىگە كوبىنەسە 16 - 25 جاس ارالىعىنداعى بوز بالا مەن بوي جەتكەندەر ۇشىراسادى. سپيد - ءتىڭ جۇعۋ جولدارى. ەرتە جىنىستىق قاتىناستا بولعاندا، اۋىرۋ ادامنان ساۋ ادامعا قان قۇيعاندا، پايدالانعان ءشپريستى قولدانعاندا جۇعادى.
تەمەكىنىڭ ادام اعزاسىنا كەرى اسەرىن تيگىزەتىن 4 ەرەجەسى
1. اشۋلانشاق، زەيىنى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى تومەندەيدى.
2. نيكوتين، شايىر، كۇيە ميعا بارىپ جابىسادى دا ۇيقى جۇيەسى بۇزىلادى.
3. جۇرەك، قان اينالىمىن، اسقازان، وكپە مۇشەلەرىن زاقىمدانادى.
4، قىزىق كورۋشىلىك پەن ەلىكتەۋشىلىكتەن پايدا بولادى. دەنى ساۋ ۇرپاق بولۋ ءۇشىن:
1 سپورتپەن اينالىسۋ كەرەك
2. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ
3. دۇرىس دارۋمەندى تاعامدارمەن تاماقتانۋ
4. جەكە باس تازالىعىن ساقتاۋ
5. ءوزىن-وزىن سىيلاۋ تازا اۋادا بولۋ
قورىتىندى: مىنە، بالالار ءار ادامنىڭ ءماندى دە، ءساندى دە ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن
دەنساۋلىقتىڭ اسەرى ۇشان - تەڭىز ەكەن. سوندىقتان دا ومىرلەرىمىزدەگى ەڭ جارقىن جاستىق شاقتارىڭدا دەندەرىڭنىڭ ساۋلىعىنا بۇگىننەن باستاپ قامقور جاساڭدار. جاستىق شاقتىڭ تامىرىنا بالتا شابىلماسىن.
ءوزىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ورتادا ومىرىمىزگە ءقاۋىپتى ەسىرتكى سياقتى زياندى زاتتارعا اۋەس بولمايىق. ءححى عاسىردىڭ ازاماتتارى عالامدىق دەرتكە جول بەرمەيىك. ەرتەڭگى جارقىن بولاشاق ءبىزدىڭ قولىمىزدا. ءبىزدىڭ بولاشاق ءومىرىمىزدىڭ جالعاسى، تىرەگى سەندەرسىڭدەر! قازاقستاننىڭ دەنى ساۋ، پاراساتتى، مادەنيەتتى، ساۋاتتى ەڭبەكقور ادال ۇلدارى مەن قىزدارى بولىپ وسىڭدەر.
قىزىلوردا وبلىسى، جاڭاقورعان اۋدانى،
سۋناقاتا اۋىلى، № 194 مەكتەبىنىڭ تاريح ءپانى ءمۇعالىمى
باحراموۆا ايگۋل تاشماحان قىزى
You Might Also Like
-
باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋ جەتىستىكتەرىن باعالاۋ
