ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ
ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ
(Vءىى سىنىپ )
بىلىمدىلىك ماقساتى: ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن العان تەوريالىق بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وتىلگەن ماتەريالدى تياناقتى مەڭگەرتۋگە، جۇيەلى ويلاۋ، ويىن ناقتى جەتكىزۋگە، شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋ؛
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلار بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن دارىتۋ، ىزگىلىك، ءوزارا سىيلاستىق، دوستىققا تاربيەلەۋ، ونەرگە، ونەر ادامىنا دەگەن قۇرمەت سەزىمدەرىن شىڭداۋ؛
ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى.
ساباقتىڭ نەگىزگى ءادىس تاسىلدەرى:
وقىتۋ ءادىسى ىزدەنۋ؛
ساباق ءوتۋ ءادىسى قوزعاۋ سالۋ، تالداۋ؛
وقۋ ءادىسى ىزدەنىس، تالداۋ، دالەلدەۋ؛
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، كينو ونەرى، ساز ونەرى، ومىرمەن بايلانىستىلىعى؛
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ينتەربەلسەندى تاقتا، ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنە سحەما تابليسا، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ۇلگىلەرى پاپكاسى № 1، 2، «شاكەن تۋرالى ەستەلىكتەر»
(اۆتورى كاۋكەن كەنجەتاي ۇلى)
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
2. ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتارىنا نازار اۋدارۋ.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: بۇگىنگى ساباعىمىز مورفولوگيا تاراۋى، سونىڭ ىشىندە ەسىم سوزدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ مەن بەكىتۋگە ارنالىپ «ءبىلىم كەرۋەنى» دەپ اتالادى.
ال كەرۋەن دەگەنىمىز نە؟
كەرۋەن دەگەنىمىز الىس جەرگە جۇك تاسۋ نەمەسە ساپار جاساپ قايتۋعا ارنالعان كولىك تىزبەگى.
(ەنسيكلوپەديا ءىۇ توم، 524 525بەت)
«قازاق كينوسىنىڭ اتاسى» اتانعان، حالقىمىز ماقتان تۇتار شاكەن كەنجەتاي ۇلى ايمانوۆ اتامىزدىڭ ونەردەگى، ومىردەگى قايتالانباس سارا جولىمەن تانىسۋ.
(گرامماتيكالىق تاپسىرمالار وسى تاقىرىپ اۋماعىندا الىنادى)
ساباعىمىز V تۋردان تۇرادى، باعالاۋ شارتتارى:
1. «قايتالاۋ وقۋ اناسى»، 0-2 ۇپاي
2. «وزىندىك ىزدەنىس ءبىلىم نەگىزى»، 0 10 ۇپاي
3. «تالداۋ تابىس كىلتى»، 0 5 ۇپاي
4. «بىلىمدىلەر ورداسى»، 0 5 ۇپاي
5. «جىر شاشۋ»، 0 5 ۇپاي.
ەسكەرتۋ: تاقتاعا وقۋشىلاردىڭ اتتارى مەن ساباق تۋرلارى جازىلعان سىزبا ساباق باستالماي ىلىنەدى دە، استىنا ۇپايلار جازىلعان ارنايى جاپسىرما قاعازدار قويىلادى. سكيپەرلەر ۇپاي سانىن ىلۋگە كومەكتەسىپ وتىرادى. ءار تۋردان كەيىن ينتەربەلسەندى تاقتاداعى ماداقتاۋ سوزدەر كورسەتىلەدى.
ءى تۋر؛ 0 2 ۇپاي.
«قايتالاۋ وقۋ اناسى»
(قورجىنعا سالعان اسىقتاردىڭ سانى سىنىپتاعى وقۋشىلار سانىنا نەگىزدەلەدى، ءار وقۋشى سول سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. ينتەربەلسەندى تاقتادان جازىلعان سۇراقتار كورسەتىلەدى).
1. سان ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەلتىرىڭىز.
2. كۇشەيتپەلى شىراي دەگەنىمىز نە؟
3. زات ەسىمنىڭ جىكتەلۋى. «وقۋشى» ءسوزىن جەكەشە تۇردە جىكتەڭىز.
4. سويلەمدە ەسىمدىك قانداي قىزمەت اتقارىپ تۇر؟
مەن بالا كەزىمدەگى «سەرەكتاسىمدى» ساعىندىم.
5. سىن ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەتىرىڭىز.
6. سەپتىك جالعاۋ.
7. زات ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەلتىرىڭىز
8. وزەن، ساي، كەرەگە، قۇيىن، كىتاپ سوزدەرى جىكتەلە مە؟
9. جىكتەۋ ەسىمدىكتەرىنىڭ تۇرلەنۋى.
10. جالپىلاۋ ەسىمدىگىنىڭ تۇرلەنۋى.
11. سالىستىرمالى شىراي دەگەنىمىز نە؟
12. كوپتىك جالعاۋ.
13. شاكەن ايتتى. شاكەن ايتىپتى دەگەندە قوسىمشاداعى ايىرماشىلىق نە؟
14. بولىمسىزدىق ەسىمدىگىنىڭ تۇرلەنۋى.
15. رەتتىك سان ەسىم جۇرناقتارى.
16. زات ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى.
17. شاكەن باياناۋىل توپىراعىندا دۇنيەگە كەلگەن( كەيىندى ىقپالدى تابىڭىز)
18. قوسىمشا تۇرلەرىن اتاڭىز.
19. جالقى ەسىمگە مىسال ويلاستىرىڭىز.
20. جيناقتاۋ سان ەسىمگە مىسال ايتىڭىز.
ماداقتاما سوزدەر: جاقسى! تاماشا! ءبارى ويداعىداي!
ەسكەرتۋ: ءالى قول شاپالاقتاۋعا ەرتەرەك...!
ءىى تۋر؛ 0 10 ۇپاي
«وزىندىك ىزدەنىس ءبىلىم نەگىزى»
(ەسكەرتۋ: ينتەربەلسەندى تاقتادا 2 وقۋشى بەرىلگەن سويلەمدەردى كەزەكتەسىپ تالدايدى، وقۋشىلار دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى داپتەرلەرىنە ورىندايدى)
بەرىلگەن سويلەمدەرگە مورفولوگيالىق تالداۋ جاساڭىزدار.
1. اقبەت تاۋدىڭ باۋىرىندا، سارجازىقتىڭ تاپ ورتاسىندا ايمانبۇلاقتىڭ بويىندا، قىزىلشىلىكتىڭ تاۋ جاق بويىندا،
سارى ادىردىڭ ەتەگىندە قاراعايدان سالىنعان ەكى بولمەلى الاسا عانا قاراشا ۇيدە 1914 جىلى 15 اقپاندا شاكەن (شاحكارىم) ايمانوۆ دۇنيەگە كەلدى.
2. اكەسى كەنجەتاي موينىنا مىلتىق اسىنىپ، يت جۇگىرتىپ، قۇس ۇشىرىپ، اڭ اۋلاعان، قاشاندا دومبىراسى قولىنان تۇسپەي ءان مەن كۇيگە جانى قۇمار بولعان.
ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ جۇكتەۋ
(Vءىى سىنىپ )
بىلىمدىلىك ماقساتى: ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن العان تەوريالىق بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وتىلگەن ماتەريالدى تياناقتى مەڭگەرتۋگە، جۇيەلى ويلاۋ، ويىن ناقتى جەتكىزۋگە، شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋ؛
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلار بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن دارىتۋ، ىزگىلىك، ءوزارا سىيلاستىق، دوستىققا تاربيەلەۋ، ونەرگە، ونەر ادامىنا دەگەن قۇرمەت سەزىمدەرىن شىڭداۋ؛
ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى.
ساباقتىڭ نەگىزگى ءادىس تاسىلدەرى:
وقىتۋ ءادىسى ىزدەنۋ؛
ساباق ءوتۋ ءادىسى قوزعاۋ سالۋ، تالداۋ؛
وقۋ ءادىسى ىزدەنىس، تالداۋ، دالەلدەۋ؛
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، كينو ونەرى، ساز ونەرى، ومىرمەن بايلانىستىلىعى؛
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ينتەربەلسەندى تاقتا، ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنە سحەما تابليسا، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ۇلگىلەرى پاپكاسى № 1، 2، «شاكەن تۋرالى ەستەلىكتەر»
(اۆتورى كاۋكەن كەنجەتاي ۇلى)
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
2. ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتارىنا نازار اۋدارۋ.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: بۇگىنگى ساباعىمىز مورفولوگيا تاراۋى، سونىڭ ىشىندە ەسىم سوزدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ مەن بەكىتۋگە ارنالىپ «ءبىلىم كەرۋەنى» دەپ اتالادى.
ال كەرۋەن دەگەنىمىز نە؟
كەرۋەن دەگەنىمىز الىس جەرگە جۇك تاسۋ نەمەسە ساپار جاساپ قايتۋعا ارنالعان كولىك تىزبەگى.
(ەنسيكلوپەديا ءىۇ توم، 524 525بەت)
«قازاق كينوسىنىڭ اتاسى» اتانعان، حالقىمىز ماقتان تۇتار شاكەن كەنجەتاي ۇلى ايمانوۆ اتامىزدىڭ ونەردەگى، ومىردەگى قايتالانباس سارا جولىمەن تانىسۋ.
(گرامماتيكالىق تاپسىرمالار وسى تاقىرىپ اۋماعىندا الىنادى)
ساباعىمىز V تۋردان تۇرادى، باعالاۋ شارتتارى:
1. «قايتالاۋ وقۋ اناسى»، 0-2 ۇپاي
2. «وزىندىك ىزدەنىس ءبىلىم نەگىزى»، 0 10 ۇپاي
3. «تالداۋ تابىس كىلتى»، 0 5 ۇپاي
4. «بىلىمدىلەر ورداسى»، 0 5 ۇپاي
5. «جىر شاشۋ»، 0 5 ۇپاي.
ەسكەرتۋ: تاقتاعا وقۋشىلاردىڭ اتتارى مەن ساباق تۋرلارى جازىلعان سىزبا ساباق باستالماي ىلىنەدى دە، استىنا ۇپايلار جازىلعان ارنايى جاپسىرما قاعازدار قويىلادى. سكيپەرلەر ۇپاي سانىن ىلۋگە كومەكتەسىپ وتىرادى. ءار تۋردان كەيىن ينتەربەلسەندى تاقتاداعى ماداقتاۋ سوزدەر كورسەتىلەدى.
ءى تۋر؛ 0 2 ۇپاي.
«قايتالاۋ وقۋ اناسى»
(قورجىنعا سالعان اسىقتاردىڭ سانى سىنىپتاعى وقۋشىلار سانىنا نەگىزدەلەدى، ءار وقۋشى سول سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. ينتەربەلسەندى تاقتادان جازىلعان سۇراقتار كورسەتىلەدى).
1. سان ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەلتىرىڭىز.
2. كۇشەيتپەلى شىراي دەگەنىمىز نە؟
3. زات ەسىمنىڭ جىكتەلۋى. «وقۋشى» ءسوزىن جەكەشە تۇردە جىكتەڭىز.
4. سويلەمدە ەسىمدىك قانداي قىزمەت اتقارىپ تۇر؟
مەن بالا كەزىمدەگى «سەرەكتاسىمدى» ساعىندىم.
5. سىن ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەتىرىڭىز.
6. سەپتىك جالعاۋ.
7. زات ەسىمنىڭ تۇرلەنۋى. مىسال كەلتىرىڭىز
8. وزەن، ساي، كەرەگە، قۇيىن، كىتاپ سوزدەرى جىكتەلە مە؟
9. جىكتەۋ ەسىمدىكتەرىنىڭ تۇرلەنۋى.
10. جالپىلاۋ ەسىمدىگىنىڭ تۇرلەنۋى.
11. سالىستىرمالى شىراي دەگەنىمىز نە؟
12. كوپتىك جالعاۋ.
13. شاكەن ايتتى. شاكەن ايتىپتى دەگەندە قوسىمشاداعى ايىرماشىلىق نە؟
14. بولىمسىزدىق ەسىمدىگىنىڭ تۇرلەنۋى.
15. رەتتىك سان ەسىم جۇرناقتارى.
16. زات ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى.
17. شاكەن باياناۋىل توپىراعىندا دۇنيەگە كەلگەن( كەيىندى ىقپالدى تابىڭىز)
18. قوسىمشا تۇرلەرىن اتاڭىز.
19. جالقى ەسىمگە مىسال ويلاستىرىڭىز.
20. جيناقتاۋ سان ەسىمگە مىسال ايتىڭىز.
ماداقتاما سوزدەر: جاقسى! تاماشا! ءبارى ويداعىداي!
ەسكەرتۋ: ءالى قول شاپالاقتاۋعا ەرتەرەك...!
ءىى تۋر؛ 0 10 ۇپاي
«وزىندىك ىزدەنىس ءبىلىم نەگىزى»
(ەسكەرتۋ: ينتەربەلسەندى تاقتادا 2 وقۋشى بەرىلگەن سويلەمدەردى كەزەكتەسىپ تالدايدى، وقۋشىلار دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى داپتەرلەرىنە ورىندايدى)
بەرىلگەن سويلەمدەرگە مورفولوگيالىق تالداۋ جاساڭىزدار.
1. اقبەت تاۋدىڭ باۋىرىندا، سارجازىقتىڭ تاپ ورتاسىندا ايمانبۇلاقتىڭ بويىندا، قىزىلشىلىكتىڭ تاۋ جاق بويىندا،
سارى ادىردىڭ ەتەگىندە قاراعايدان سالىنعان ەكى بولمەلى الاسا عانا قاراشا ۇيدە 1914 جىلى 15 اقپاندا شاكەن (شاحكارىم) ايمانوۆ دۇنيەگە كەلدى.
2. اكەسى كەنجەتاي موينىنا مىلتىق اسىنىپ، يت جۇگىرتىپ، قۇس ۇشىرىپ، اڭ اۋلاعان، قاشاندا دومبىراسى قولىنان تۇسپەي ءان مەن كۇيگە جانى قۇمار بولعان.
ەسىمدەردىڭ تۇرلەنۋىنەن وتكەندى قايتالاۋ جۇكتەۋ